วิวัฒนาการของดวงตามนุษย์ - โจชัว ฮาร์วี (Joshua Harvey)
-
0:09 - 0:12ดวงตาของมนุษย์เราคือกลไกการทำงานอันน่าทึ่ง
-
0:12 - 0:16สามารถรับแสงได้ตั้งแต่แสงไม่กี่โฟตอน
จนถึงแสงโดยตรงจากดวงอาทิตย์ -
0:16 - 0:19หรือเปลี่ยนโฟกัสจากจอที่อยู่ตรงหน้าคุณ
-
0:19 - 0:23ไปยังเส้นขอบฟ้าไกลๆ
ได้ในชั่วพริบตา -
0:23 - 0:26ที่จริง โครงสร้างที่ต้องการ
ความยืดหยุ่นอันน่าเหลือเชื่อนี้ -
0:26 - 0:28ครั้งหนึ่งเคยถูกมองว่ามีความซับซ้อนมาก
-
0:28 - 0:33ซึ่ง ชาร์ล ดาร์วิน ยอมรับว่า
ในแง่ของการวิวัฒนาการ -
0:33 - 0:37ดูแล้วแทบจะไม่มีทางเป็นไปได้เลย
-
0:37 - 0:43และนี่ คือสิ่งที่ได้เกิดขึ้น
เริ่มต้นเมื่อกว่า 500 ล้านปีก่อน -
0:43 - 0:47เรื่องราวของดวงตามนุษย์
กำเนิดจากจุดรับแสง (light spot) ง่ายๆ -
0:47 - 0:50แบบเดียวกับที่พบในสัตว์เซลล์เดียว
-
0:50 - 0:52เช่น ยูกลีนา (euglena)
-
0:52 - 0:54มันเป็นกลุ่มก้อนโปรตีนที่มีความไวต่อแสง
-
0:54 - 0:56ต่อเชื่อมกับ แฟลกเจลลัม (flagellum)
-
0:56 - 1:00จะทำงานเมื่อมันเจอกับแสง
และแน่นอน อาหาร -
1:00 - 1:05จุดรับแสงที่ซับซ้อนมากขึ้น สามารถพบได้ใน
หนอนตัวแบน พลานาเรีย (planaria) -
1:05 - 1:08มันเว้าลงไป
แทนที่การแบนราบ -
1:08 - 1:12ทำให้การตรวจจับ
ทิศทางของแสงนั้นดีขึ้น -
1:12 - 1:14จำพวกที่ใช้งาน
-
1:14 - 1:19ความสามารถนี้ทำให้ระบบ
ค้นหาที่ร่มเงา และซ่อนตัวจากนักล่า -
1:19 - 1:21กว่าพันปีหลังจากนั้น
-
1:21 - 1:23จุดเว้ารับแสงนี้ก็ยิ่งขยาย
ลึกลงไปในสิ่งมีชีวิตบางตัว -
1:23 - 1:26ขณะที่รูเปิดด้านหน้าหดเล็กลง
-
1:26 - 1:31ผลคือทำให้เกิดปรากฏการณ์รูเข็ม
มันเพิ่มความคมชัดของภาพขึ้นอย่างมาก -
1:31 - 1:36ลดภาพบิดเบี้ยวโดย
ให้เพียงลำแสงเล็กๆผ่านเข้าสู่ดวงตา -
1:36 - 1:39หอยงวงช้าง
ที่เป็นบรรพบุรุษของปลาหมึก -
1:39 - 1:45ใช้ตารูเข็มนี้เพื่อ
เพิ่มความคมชัด และการรับรู้ทิศทาง -
1:45 - 1:49อย่างไรก็ตามตารูเข็ม
แค่ทำให้เห็นภาพแบบง่ายๆ -
1:49 - 1:52ก้าวสำคัญที่นำไปสู่ดวงตา
อย่างที่เรารู้จัก ก็คือเลนส์ -
1:52 - 1:54ซึ่งเชื่อมีวิวัฒนาการ
-
1:54 - 1:59มาจากเซลล์โปร่งแสงที่คลุมอยู่หน้ารูรับแสง
เพื่อป้องกันการติดเชื้อ -
1:59 - 2:02มันทำให้ภายในดวงตานั้น
เติมเต็มไปด้วยของเหลว -
2:02 - 2:05ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ
ของความไวแสง และการประมวลผล -
2:05 - 2:07ผลึกโปรตีนก่อตัวที่พื้นผิว
-
2:07 - 2:10เกิดเป็นโครงสร้าง
ที่พิสูจน์แล้วว่ามีประโยชน์ -
2:10 - 2:13ในการโฟกัสแสงให้เป็นจุดๆเดียว
บนจอประสาทตา (retina) -
2:13 - 2:17ซึ่งเลนส์นี้เป็นกุญแจสำคัญ
ของความสามารถ ในการปรับตัวของตา -
2:17 - 2:22เปลี่ยนความโค้งของมัน
ไปตามระยะของภาพที่อยู่ใกล้ หรือไกล -
2:22 - 2:25โครงสร้างที่มีรูเข็มร่วมกับเลนส์
-
2:25 - 2:30เป็นรากฐาน ในวิวัฒนาการไปเป็น
ดวงตาของมนุษย์ -
2:30 - 2:33การปรับปรุงขั้นต่อมาได้แก่
วงแหวนสีที่เรียกว่า ม่านตา (iris) -
2:33 - 2:37มันคอยควบคุมปริมาณแสงที่เข้าสู่ดวงตา
-
2:37 - 2:40เยื่อบุตาด้านนอกที่เรียกว่า ตาขาว (sclera)
-
2:40 - 2:42ช่วยในการคงรูปร่างของลูกตา
-
2:42 - 2:45และต่อมน้ำตา
ที่ขับสารออกมาเคลือบปกป้องลูกตา -
2:45 - 2:47ที่สำคัญไม่แพ้กัน
-
2:47 - 2:49คือการพัฒนาที่ควบคู่ไปด้วยกันของสมอง
-
2:49 - 2:52สมองส่วนการมองเห็น (visual cortex)
ได้ขยายใหญ่ขึ้น -
2:52 - 2:56เพื่อประมวลภาพได้อย่างคมชัด
และมีสีสันมากขึ้น -
2:56 - 3:00ตอนนี้เรารู้ว่ามันยาวไกล
กว่าจะมาเป็นผลงานออกแบบขิ้นเอก -
3:00 - 3:04ตาของเราได้เผยให้เห็นร่องรอย
ของวิวัฒนาการในแต่ละขั้น -
3:04 - 3:08ตัวอย่างเช่น จอประสาทตา
ของมนุษย์น้้นกลับด้าน -
3:08 - 3:11โดยเซลล์รับแสงนั้นจะหันหลังให้กับรูรับแสง
-
3:11 - 3:13ผลคือ เกิดจุดบอด (blind spot)
-
3:13 - 3:16ตรงที่เส้นประสาทตาใช้เป็นจุดเชื่อมต่อ
กับจอประสาทตา -
3:16 - 3:18เพื่อเข้าถึงเซลล์ความไวต่อแสง
ทีอยู่ทางด้านหลัง -
3:18 - 3:22ดวงตาที่ดูคล้ายกัน
ของพวกเซฟาโลพอด (Cephalopod) -
3:22 - 3:23วิวัฒนาการโดยอิสระ
-
3:23 - 3:28มีจอประสาทตาที่หันหน้าไปทางรูรับแสง
ทำให้พวกมันมองเห็นโดยที่ไม่มีจุดบอด -
3:28 - 3:31ตาของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ก็มีการปรับตัวไป
ในลักษณะที่แตกต่างกัน -
3:31 - 3:34เอนาเบลป (Anableps)
หรือปลาสี่ตา -
3:34 - 3:39มีตาที่แบ่งออกเป็นสองส่วน
ใช้ในการมองเหนือผิวน้ำ และใต้น้ำ -
3:39 - 3:42เหมาะสำหรับการมองหา
ทั้งศัตรูและเหยื่อของมัน -
3:42 - 3:47แมว นักล่ายามราตรี
ได้พัฒนาชั้นสะท้อนแสง (reflective layer) -
3:47 - 3:51เพิ่มความสามารถของดวงตาในการรับแสง
-
3:51 - 3:56ช่วยให้มันมองเห็นในความมืดได้ดี
มอบดวงตาเรืองแสงอันเป็นเอกลักษณ์ของมัน -
3:56 - 4:00นี่เป็นแค่ตัวอย่างเล็กน้อย
ในความหลากหลายของดวงตาเหล่าสรรพสัตว์ -
4:00 - 4:05ถ้าเกิดคุณสามารถออกแบบตาได้เอง
คุณจะให้มีอะไรต่างไปจากนี้หรือไม่? -
4:05 - 4:08นี้ไม่ได้เป็นคำถามประหลาดอย่างที่คิด
-
4:08 - 4:11ทุกวันนี้ แพทย์และนักวิทยาศาสตร์กำลังศึกษา
โครงสร้างตาหลายๆรูปแบบ -
4:11 - 4:16เพื่อช่วยในการออกแบบปลูกถ่ายดวงตาเทียม
สำหรับผู้พิการทางสายตา -
4:16 - 4:18และในอนาคตไม่ไกลจากนี้
-
4:18 - 4:22ดวงตาเทียมที่มีความคมชัด
และยืดหยุ่นแบบดวงตาของมนุษย์ -
4:22 - 4:26อาจทำให้เกิดความก้าวล้ำ
ของวิวัฒนาการ กว่าที่เคยเป็นมา
- Title:
- วิวัฒนาการของดวงตามนุษย์ - โจชัว ฮาร์วี (Joshua Harvey)
- Speaker:
- Joshua Harvey
- Description:
-
more » « less
ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/the-evolution-of-the-human-eye-joshua-harvey
ดวงตาของมนุษย์มีกลไกการทำงานที่น่าทึ่ง สามารถตรวจจับอนุภาคแสงเพียงไม่กี่ตัวไปจนถึงอนุภาคแสงนับล้านๆตัว หรือเปลี่ยนโฟกัสจากจอที่อยู่ตรงหน้าคุณไปยังเส้นขอบฟ้าไกลๆได้ในพริบตา อวัยวะที่มีโครงสร้างซับซ้อนนี้มีวิวัฒนาการมาได้อย่างไร? โจชัว ฮาร์วี ได้เล่าเรื่องราวที่ดำเนินมากว่า 500 ล้านปีของดวงตามนุษย์
บทเรียนโดย Joshua Harvey แอนิเมชั่นโดย Artrake Studio
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:44
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
Pakawat Wongwaiyut accepted Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Pakawat Wongwaiyut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Pakawat Wongwaiyut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye | |
|
|
Pakawat Wongwaiyut edited Thai subtitles for The evolution of the human eye |