WEBVTT

00:00:09.339 --> 00:00:12.025
ดวงตาของมนุษย์เราคือกลไกการทำงานอันน่าทึ่ง

00:00:12.025 --> 00:00:16.465
สามารถรับแสงได้ตั้งแต่แสงไม่กี่โฟตอน
จนถึงแสงโดยตรงจากดวงอาทิตย์

00:00:16.465 --> 00:00:19.081
หรือเปลี่ยนโฟกัสจากจอที่อยู่ตรงหน้าคุณ

00:00:19.081 --> 00:00:22.631
ไปยังเส้นขอบฟ้าไกลๆ
ได้ในชั่วพริบตา

00:00:22.631 --> 00:00:26.359
ที่จริง โครงสร้างที่ต้องการ
ความยืดหยุ่นอันน่าเหลือเชื่อนี้

00:00:26.359 --> 00:00:28.368
ครั้งหนึ่งเคยถูกมองว่ามีความซับซ้อนมาก

00:00:28.368 --> 00:00:33.499
ซึ่ง ชาร์ล ดาร์วิน ยอมรับว่า
ในแง่ของการวิวัฒนาการ

00:00:33.499 --> 00:00:37.456
ดูแล้วแทบจะไม่มีทางเป็นไปได้เลย

00:00:37.456 --> 00:00:42.981
และนี่ คือสิ่งที่ได้เกิดขึ้น
เริ่มต้นเมื่อกว่า 500 ล้านปีก่อน

00:00:42.981 --> 00:00:46.762
เรื่องราวของดวงตามนุษย์
กำเนิดจากจุดรับแสง (light spot) ง่ายๆ

00:00:46.762 --> 00:00:49.815
แบบเดียวกับที่พบในสัตว์เซลล์เดียว

00:00:49.815 --> 00:00:51.622
เช่น ยูกลีนา (euglena)

00:00:51.622 --> 00:00:53.843
มันเป็นกลุ่มก้อนโปรตีนที่มีความไวต่อแสง

00:00:53.843 --> 00:00:56.412
ต่อเชื่อมกับ แฟลกเจลลัม (flagellum)

00:00:56.412 --> 00:01:00.022
จะทำงานเมื่อมันเจอกับแสง 
และแน่นอน อาหาร

00:01:00.022 --> 00:01:05.037
จุดรับแสงที่ซับซ้อนมากขึ้น สามารถพบได้ใน
หนอนตัวแบน พลานาเรีย (planaria)

00:01:05.037 --> 00:01:07.512
มันเว้าลงไป 
แทนที่การแบนราบ

00:01:07.512 --> 00:01:12.035
ทำให้การตรวจจับ
ทิศทางของแสงนั้นดีขึ้น

00:01:12.035 --> 00:01:13.768
จำพวกที่ใช้งาน

00:01:13.768 --> 00:01:19.488
ความสามารถนี้ทำให้ระบบ
ค้นหาที่ร่มเงา และซ่อนตัวจากนักล่า

00:01:19.488 --> 00:01:20.602
กว่าพันปีหลังจากนั้น

00:01:20.602 --> 00:01:23.429
จุดเว้ารับแสงนี้ก็ยิ่งขยาย
ลึกลงไปในสิ่งมีชีวิตบางตัว

00:01:23.429 --> 00:01:26.453
ขณะที่รูเปิดด้านหน้าหดเล็กลง

00:01:26.453 --> 00:01:31.187
ผลคือทำให้เกิดปรากฏการณ์รูเข็ม 
มันเพิ่มความคมชัดของภาพขึ้นอย่างมาก

00:01:31.187 --> 00:01:36.464
ลดภาพบิดเบี้ยวโดย
ให้เพียงลำแสงเล็กๆผ่านเข้าสู่ดวงตา

00:01:36.464 --> 00:01:39.083
หอยงวงช้าง 
ที่เป็นบรรพบุรุษของปลาหมึก

00:01:39.083 --> 00:01:45.148
ใช้ตารูเข็มนี้เพื่อ
เพิ่มความคมชัด และการรับรู้ทิศทาง

00:01:45.148 --> 00:01:48.559
อย่างไรก็ตามตารูเข็ม
แค่ทำให้เห็นภาพแบบง่ายๆ

00:01:48.559 --> 00:01:52.487
ก้าวสำคัญที่นำไปสู่ดวงตา
อย่างที่เรารู้จัก ก็คือเลนส์

00:01:52.487 --> 00:01:54.109
ซึ่งเชื่อมีวิวัฒนาการ

00:01:54.109 --> 00:01:58.556
มาจากเซลล์โปร่งแสงที่คลุมอยู่หน้ารูรับแสง
เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

00:01:58.556 --> 00:02:01.617
มันทำให้ภายในดวงตานั้น
เติมเต็มไปด้วยของเหลว

00:02:01.617 --> 00:02:05.235
ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ
ของความไวแสง และการประมวลผล

00:02:05.235 --> 00:02:07.435
ผลึกโปรตีนก่อตัวที่พื้นผิว

00:02:07.435 --> 00:02:09.905
เกิดเป็นโครงสร้าง
ที่พิสูจน์แล้วว่ามีประโยชน์

00:02:09.905 --> 00:02:13.135
ในการโฟกัสแสงให้เป็นจุดๆเดียว
บนจอประสาทตา (retina)

00:02:13.135 --> 00:02:17.480
ซึ่งเลนส์นี้เป็นกุญแจสำคัญ
ของความสามารถ ในการปรับตัวของตา

00:02:17.480 --> 00:02:21.789
เปลี่ยนความโค้งของมัน
ไปตามระยะของภาพที่อยู่ใกล้ หรือไกล

00:02:21.789 --> 00:02:24.681
โครงสร้างที่มีรูเข็มร่วมกับเลนส์

00:02:24.681 --> 00:02:29.784
เป็นรากฐาน ในวิวัฒนาการไปเป็น
ดวงตาของมนุษย์

00:02:29.784 --> 00:02:33.193
การปรับปรุงขั้นต่อมาได้แก่
วงแหวนสีที่เรียกว่า ม่านตา (iris)

00:02:33.193 --> 00:02:36.694
มันคอยควบคุมปริมาณแสงที่เข้าสู่ดวงตา

00:02:36.694 --> 00:02:39.982
เยื่อบุตาด้านนอกที่เรียกว่า ตาขาว (sclera)

00:02:39.982 --> 00:02:41.910
ช่วยในการคงรูปร่างของลูกตา

00:02:41.910 --> 00:02:45.469
และต่อมน้ำตา 
ที่ขับสารออกมาเคลือบปกป้องลูกตา

00:02:45.469 --> 00:02:46.909
ที่สำคัญไม่แพ้กัน

00:02:46.909 --> 00:02:49.489
คือการพัฒนาที่ควบคู่ไปด้วยกันของสมอง

00:02:49.489 --> 00:02:51.501
สมองส่วนการมองเห็น (visual cortex)
ได้ขยายใหญ่ขึ้น

00:02:51.501 --> 00:02:56.157
เพื่อประมวลภาพได้อย่างคมชัด
และมีสีสันมากขึ้น

00:02:56.157 --> 00:03:00.242
ตอนนี้เรารู้ว่ามันยาวไกล
กว่าจะมาเป็นผลงานออกแบบขิ้นเอก

00:03:00.242 --> 00:03:04.342
ตาของเราได้เผยให้เห็นร่องรอย
ของวิวัฒนาการในแต่ละขั้น

00:03:04.342 --> 00:03:07.561
ตัวอย่างเช่น จอประสาทตา
ของมนุษย์น้้นกลับด้าน

00:03:07.561 --> 00:03:11.249
โดยเซลล์รับแสงนั้นจะหันหลังให้กับรูรับแสง

00:03:11.249 --> 00:03:12.904
ผลคือ เกิดจุดบอด (blind spot)

00:03:12.904 --> 00:03:15.626
ตรงที่เส้นประสาทตาใช้เป็นจุดเชื่อมต่อ
กับจอประสาทตา

00:03:15.626 --> 00:03:18.382
เพื่อเข้าถึงเซลล์ความไวต่อแสง 
ทีอยู่ทางด้านหลัง

00:03:18.382 --> 00:03:21.528
ดวงตาที่ดูคล้ายกัน
ของพวกเซฟาโลพอด (Cephalopod)

00:03:21.528 --> 00:03:23.187
วิวัฒนาการโดยอิสระ

00:03:23.187 --> 00:03:27.970
มีจอประสาทตาที่หันหน้าไปทางรูรับแสง
ทำให้พวกมันมองเห็นโดยที่ไม่มีจุดบอด

00:03:27.970 --> 00:03:30.794
ตาของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ก็มีการปรับตัวไป
ในลักษณะที่แตกต่างกัน

00:03:30.794 --> 00:03:33.732
เอนาเบลป (Anableps)
หรือปลาสี่ตา

00:03:33.732 --> 00:03:38.802
มีตาที่แบ่งออกเป็นสองส่วน
ใช้ในการมองเหนือผิวน้ำ และใต้น้ำ

00:03:38.802 --> 00:03:42.258
เหมาะสำหรับการมองหา
ทั้งศัตรูและเหยื่อของมัน

00:03:42.258 --> 00:03:47.465
แมว นักล่ายามราตรี
ได้พัฒนาชั้นสะท้อนแสง (reflective layer)

00:03:47.465 --> 00:03:51.185
เพิ่มความสามารถของดวงตาในการรับแสง

00:03:51.185 --> 00:03:55.715
ช่วยให้มันมองเห็นในความมืดได้ดี
มอบดวงตาเรืองแสงอันเป็นเอกลักษณ์ของมัน

00:03:55.715 --> 00:04:00.468
นี่เป็นแค่ตัวอย่างเล็กน้อย
ในความหลากหลายของดวงตาเหล่าสรรพสัตว์

00:04:00.468 --> 00:04:04.869
ถ้าเกิดคุณสามารถออกแบบตาได้เอง
คุณจะให้มีอะไรต่างไปจากนี้หรือไม่?

00:04:04.869 --> 00:04:07.632
นี้ไม่ได้เป็นคำถามประหลาดอย่างที่คิด

00:04:07.632 --> 00:04:11.285
ทุกวันนี้ แพทย์และนักวิทยาศาสตร์กำลังศึกษา
โครงสร้างตาหลายๆรูปแบบ

00:04:11.285 --> 00:04:15.662
เพื่อช่วยในการออกแบบปลูกถ่ายดวงตาเทียม 
สำหรับผู้พิการทางสายตา

00:04:15.662 --> 00:04:18.279
และในอนาคตไม่ไกลจากนี้

00:04:18.279 --> 00:04:22.200
ดวงตาเทียมที่มีความคมชัด
และยืดหยุ่นแบบดวงตาของมนุษย์

00:04:22.200 --> 00:04:26.283
อาจทำให้เกิดความก้าวล้ำ
ของวิวัฒนาการ กว่าที่เคยเป็นมา