Мистериозниот свет на подводните пештери
-
0:01 - 0:04Јас сум подводен истражувач,
-
0:05 - 0:08поточно пештерски нуркач.
-
0:09 - 0:12Сакав да бидам астронаут кога бев мала, но
-
0:12 - 0:16немав можност да се посветам на
тоа во Канада. -
0:18 - 0:21Знаеме многу повеќе за вселената
-
0:21 - 0:26отколку за подводните патиштa на
нашата планета, -
0:26 - 0:29изворот на животот на Земјата.
-
0:30 - 0:33Решив да направам нешто извонредно.
-
0:33 - 0:36Наместо да ја истражувам вселената, сакав
-
0:36 - 0:39да ги истражувам чудата на внатрешната
вселена. -
0:40 - 0:42Многумина мислат
-
0:42 - 0:46пештерското нуркање е едно од најопасните
потфати. -
0:47 - 0:49Замислете се себеси во оваа просторија,
-
0:49 - 0:52ако одеднаш нурнете во темнина со
-
0:52 - 0:55единствена задача да го најдете излезот,
-
0:55 - 0:57некогаш пливате низ овие големи простори,
-
0:57 - 1:01а некогаш лазите под седиштата,
-
1:01 - 1:03со минимални упатства,
-
1:03 - 1:08чекате животната поддршка да ви
го даде следниот здив. -
1:08 - 1:10Тоа е моето работно место.
-
1:11 - 1:13Но денес сакам да ви кажам дека
-
1:13 - 1:17нашиот свет не е еден голем цврст камен,
-
1:17 - 1:19повеќе е како сунѓер.
-
1:19 - 1:23Можам да пливам низ порите на
земјиниот сунѓер, -
1:23 - 1:25но каде што јас не можам, можат другите
-
1:25 - 1:30животни форми и материјали продолжуваат
без мене. -
1:30 - 1:33Мојот глас е тој што ќе ве научи за
-
1:33 - 1:36внатрешноста на Мајката Земјата.
-
1:39 - 1:42Немаше упатство за мене
-
1:42 - 1:48кога решив да бидам прва што ќе нурне во
пештерите на Антарктичките блокови мраз. -
1:48 - 1:52Во 2000, ова беше најголемиот подвижен
објект на планетата. -
1:52 - 1:54Се отцепи од Ross Ice Shelf,
-
1:54 - 1:57и ние отидовме да ја истражиме
екологијата на мразот -
1:57 - 2:00и да бараме животни форми под него.
-
2:00 - 2:04За дишење користиме апарат
кој го преработува јаглеродниот диоксид. -
2:04 - 2:08Тоа е слично на технологијата која се
користи за вселенски прошетки. -
2:08 - 2:10Оваа технологија ни овозможува да
нуркаме подлабоко -
2:10 - 2:13отколку што претпоставувавме
пред 10 години. -
2:13 - 2:15Користиме егзотични гасови и можеме да
-
2:15 - 2:20да останеме дури и до 20 часа
под вода. -
2:21 - 2:23Работам со биолози.
-
2:23 - 2:28Излегува дека пештерите се складишта на
неверојатни животни форми, -
2:28 - 2:31видови кои не сме знаеле дека постојат.
-
2:32 - 2:35Многу од нив живеат на необични начини.
-
2:35 - 2:39Во многу случаи немаат очи ни пигменти,
-
2:39 - 2:44и овие животни имаат екстремно долг
животен век. -
2:44 - 2:47Всушност, животните кои пливаат во
овие пештери денес -
2:47 - 2:50се идентични на оние
-
2:50 - 2:53кои постоеле пред изумирањето
на диносаурусите. -
2:53 - 2:57Замислете дека: овие се како мали
пливачки диносауруси. -
2:57 - 3:00Што може тие да не научат за еволуцијата и
опстанокот? -
3:01 - 3:05Кога набљудуваме животно како ова додека
плива во теглата, -
3:05 - 3:08свативме дека има огромни песјаци со
отров. -
3:08 - 3:12Всушност, може да нападне нешто 40 пати
поголемо од него и да го убие. -
3:12 - 3:14Да би бил колку мачка,
-
3:14 - 3:17би бил едно од најопасните нешта
на нашата планета. -
3:18 - 3:21Овие животни живеат во неверојатно
прекрасни места, -
3:21 - 3:26понекогаш во вакви пештери
што се многу млади, -
3:26 - 3:28а животните древни.
-
3:28 - 3:29Како дошле тие тука?
-
3:30 - 3:32Работам и со физичари,
-
3:32 - 3:36тие се често заинтересирани за глобалните
климатски промени. -
3:36 - 3:38Тие земат камења од пештерите,
-
3:38 - 3:41ги сечат и ги гледаат слоевите,
-
3:41 - 3:43слично како прстените од дрво,
-
3:43 - 3:45можат да не вратат во историјата
-
3:45 - 3:49и да научиме за климата на нашата
планета низ различни времиња. -
3:49 - 3:51Црвеното што го гледате на оваа
фотографија -
3:51 - 3:55е всушност прашина од пустината Сахара.
-
3:55 - 3:59Таа била завеана од ветрот однесена преку
Атлантикот. -
3:59 - 4:03И спуштена, во овој случај, на
островот Абако на Бахамите. -
4:03 - 4:05Се потопува низ земјата
-
4:05 - 4:09и се депонира во карпите на овие пештери.
-
4:09 - 4:13Кога гледаме низ слоевите на овие карпи
можеме да најдеме времиња -
4:13 - 4:15кога климата била, многу, многу сува
-
4:16 - 4:19и можеме да одиме назад многу стотици
илјади години. -
4:21 - 4:23Палеоклиматолозите се заинтересирани
-
4:23 - 4:26за тоа каде било морското ниво
во претходните периоди. -
4:26 - 4:28Овде на Бермуда, мојот тим и јас тргнавме
-
4:28 - 4:31на најдлабоките нуркања некогаш направени
во овој регион, -
4:31 - 4:33баравме места
-
4:33 - 4:37каде морското ниво било во линија со
брегот, -
4:37 - 4:40стотици метри подлабоко од сегашните
нивоа. -
4:41 - 4:44Исто така работам со палеонтолози и
археолози. -
4:44 - 4:49На места како Мексико, на Бахамите, па
дури и во Куба, -
4:49 - 4:53баравме културни но и човечки останки во
пештерите. -
4:54 - 4:55и тие ни кажуваат многу
-
4:55 - 4:58за најраните населеници на овие региони.
-
4:59 - 5:02Но мојот најомилен проект од сите беше
пред 15 години, -
5:02 - 5:05кога бев дел од тимот што ја направи
првата -
5:05 - 5:08прецизна,тридимензионална мапа на
подземната површина. -
5:08 - 5:11Оваа направа што ја возам низ пештерата
-
5:11 - 5:15всушност креираше тридимензионален модел
додека возевме. -
5:15 - 5:17Користевме ултра ниска радио
фреквенција -
5:17 - 5:22за да ја емитуваме нашата точна позиција
на површината. -
5:22 - 5:27Пливав под куќи, куглани, терени за голф
-
5:27 - 5:30дури и под еден ресторант.
-
5:31 - 5:33Прилично извонредно, тоа ме научи
-
5:33 - 5:36дека се што правиме на површината на
нашата планета -
5:36 - 5:39на крај ќе го испиеме.
-
5:39 - 5:43Водата не е само реките,
езерата и океаните, -
5:43 - 5:48туку и огромната мрежа на подземни
води што не врзува сите заедно. -
5:48 - 5:52Тоа се заеднички ресурси
од кои сите пиеме. -
5:52 - 5:56Кога ќе можеме да ја разбереме човечката
поврзаност со подземната вода -
5:56 - 5:59и со сите наши ресурси на оваа планета,
-
5:59 - 6:01тогаш ќе работиме на проблемот.
-
6:01 - 6:04кој е веројатно најважниот проблем
на овој век. -
6:04 - 6:08Никогаш не станав астронаут како што
секогаш сакав да бидам, -
6:08 - 6:12но оваа направа дизајнирана од др.Бил
Стоун, ќе биде употребена во вселената. -
6:12 - 6:14Адаптирана е.
-
6:14 - 6:17Сега е автономен робот кој може да плива,
-
6:17 - 6:19вештачки интелигентен,
-
6:19 - 6:22со крајна дестинација: месечината на
Јупитер, Европа, -
6:22 - 6:27да ги истражува океаните под смрзнатата
површина на тоа тело. -
6:27 - 6:29И тоа е неверојатно.
-
6:30 - 6:36(Аплауз)
- Title:
- Мистериозниот свет на подводните пештери
- Speaker:
- Џил Хејнерт
- Description:
-
Пештерискиот нуркач Џил Хејнерт ги истражува скриените подводни патишта кои минуваат низ нашата планета.Работејќи со биолози, климатолози и археолози Хејнерт ги разоткрива мистериите на животните форми кои ги населуваан најзапуштените места на земјата и им помага на истражувачите да ја дознаат историјата на климатските промени. Во овој краток говор, нурнете под брановите и истражете ги чудата на внатрешната вселена.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:49
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI approved Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves | |
![]() |
ALEKSANDAR MITEVSKI edited Macedonian subtitles for The mysterious world of underwater caves |