0:00:01.440,0:00:04.040
Јас сум подводен истражувач,

0:00:05.480,0:00:08.280
поточно пештерски нуркач.

0:00:09.200,0:00:11.816
Сакав да бидам астронаут кога бев мала, но

0:00:11.840,0:00:16.440
немав можност да се посветам на[br]тоа во Канада.

0:00:17.680,0:00:21.456
Знаеме многу повеќе за вселената

0:00:21.480,0:00:25.816
отколку за подводните патиштa на [br]нашата планета,

0:00:25.840,0:00:28.800
изворот на животот на Земјата.

0:00:29.720,0:00:33.096
Решив да направам нешто извонредно.

0:00:33.120,0:00:35.576
Наместо да ја истражувам вселената, сакав

0:00:35.600,0:00:38.760
да ги истражувам чудата на внатрешната [br]вселена.

0:00:39.920,0:00:41.576
Многумина мислат

0:00:41.600,0:00:45.720
пештерското нуркање е едно од најопасните[br]потфати.

0:00:46.560,0:00:49.456
Замислете се себеси во оваа просторија,

0:00:49.480,0:00:52.376
ако одеднаш нурнете во темнина со

0:00:52.400,0:00:54.816
единствена задача да го најдете излезот,

0:00:54.840,0:00:57.176
некогаш пливате низ овие големи простори,

0:00:57.200,0:01:00.536
а некогаш лазите под седиштата,

0:01:00.560,0:01:03.096
со минимални упатства,

0:01:03.120,0:01:07.856
чекате животната поддршка да ви[br]го даде следниот здив.

0:01:07.880,0:01:09.600
Тоа е моето работно место.

0:01:10.760,0:01:12.736
Но денес сакам да ви кажам дека

0:01:12.760,0:01:17.136
нашиот свет не е еден голем цврст камен,

0:01:17.160,0:01:19.120
повеќе е како сунѓер.

0:01:19.440,0:01:23.220
Можам да пливам низ порите на [br]земјиниот сунѓер,

0:01:23.220,0:01:25.256
но каде што јас не можам, можат другите

0:01:25.280,0:01:30.296
животни форми и материјали продолжуваат [br]без мене.

0:01:30.320,0:01:33.336
Мојот глас е тој што ќе ве научи за

0:01:33.360,0:01:36.280
внатрешноста на Мајката Земјата.

0:01:38.640,0:01:41.616
Немаше упатство за мене

0:01:41.640,0:01:47.696
кога решив да бидам прва што ќе нурне во[br]пештерите на Антарктичките блокови мраз.

0:01:47.720,0:01:52.136
Во 2000, ова беше најголемиот подвижен[br]објект на планетата.

0:01:52.160,0:01:54.176
Се отцепи од Ross Ice Shelf,

0:01:54.200,0:01:57.136
и ние отидовме да ја истражиме [br]екологијата на мразот

0:01:57.160,0:01:59.800
и да бараме животни форми под него.

0:01:59.820,0:02:03.616
За дишење користиме апарат [br]кој го преработува јаглеродниот диоксид.

0:02:03.640,0:02:07.856
Тоа е слично на технологијата која се[br]користи за вселенски прошетки.

0:02:07.880,0:02:10.336
Оваа технологија ни овозможува да [br]нуркаме подлабоко

0:02:10.360,0:02:13.096
отколку што претпоставувавме[br]пред 10 години.

0:02:13.120,0:02:15.176
Користиме егзотични гасови и можеме да

0:02:15.200,0:02:20.400
да останеме дури и до 20 часа[br]под вода.

0:02:21.160,0:02:23.336
Работам со биолози.

0:02:23.360,0:02:27.896
Излегува дека пештерите се складишта на [br]неверојатни животни форми,

0:02:27.920,0:02:30.720
видови кои не сме знаеле дека постојат.

0:02:31.760,0:02:35.056
Многу од нив живеат на необични начини.

0:02:35.080,0:02:39.016
Во многу случаи немаат очи ни пигменти,

0:02:39.040,0:02:43.536
и овие животни имаат екстремно долг[br]животен век.

0:02:43.560,0:02:47.016
Всушност, животните кои пливаат во[br]овие пештери денес

0:02:47.040,0:02:49.536
се идентични на оние

0:02:49.560,0:02:52.896
кои постоеле пред изумирањето[br]на диносаурусите.

0:02:52.920,0:02:56.656
Замислете дека: овие се како мали[br]пливачки диносауруси.

0:02:56.680,0:03:00.120
Што може тие да не научат за еволуцијата и[br]опстанокот?

0:03:01.120,0:03:05.136
Кога набљудуваме животно како ова додека[br]плива во теглата,

0:03:05.160,0:03:08.016
свативме дека има огромни песјаци со[br]отров.

0:03:08.040,0:03:12.296
Всушност, може да нападне нешто 40 пати[br]поголемо од него и да го убие.

0:03:12.320,0:03:14.096
Да би бил колку мачка,

0:03:14.120,0:03:16.720
би бил едно од најопасните нешта[br]на нашата планета.

0:03:17.920,0:03:21.176
Овие животни живеат во неверојатно[br]прекрасни места,

0:03:21.200,0:03:25.816
понекогаш во вакви пештери[br]што се многу млади,

0:03:25.840,0:03:27.576
а животните древни.

0:03:27.600,0:03:28.880
Како дошле тие тука?

0:03:29.880,0:03:32.056
Работам и со физичари,

0:03:32.080,0:03:35.696
тие се често заинтересирани за глобалните[br]климатски промени.

0:03:35.720,0:03:38.016
Тие земат камења од пештерите,

0:03:38.040,0:03:41.096
ги сечат и ги гледаат слоевите,

0:03:41.120,0:03:43.056
слично како прстените од дрво,

0:03:43.080,0:03:45.096
можат да не вратат во историјата

0:03:45.120,0:03:48.816
и да научиме за климата на нашата [br]планета низ различни времиња.

0:03:48.840,0:03:51.336
Црвеното што го гледате на оваа [br]фотографија

0:03:51.360,0:03:54.696
е всушност прашина од пустината Сахара.

0:03:54.720,0:03:58.816
Таа била завеана од ветрот однесена преку[br]Атлантикот.

0:03:58.840,0:04:03.216
И спуштена, во овој случај, на [br]островот Абако на Бахамите.

0:04:03.240,0:04:04.856
Се потопува низ земјата

0:04:04.880,0:04:08.856
и се депонира во карпите на овие пештери.

0:04:08.880,0:04:12.696
Кога гледаме низ слоевите на овие карпи[br]можеме да најдеме времиња

0:04:12.720,0:04:15.496
кога климата била, многу, многу сува

0:04:15.520,0:04:19.279
и можеме да одиме назад многу стотици[br]илјади години.

0:04:20.560,0:04:22.816
Палеоклиматолозите се заинтересирани

0:04:22.840,0:04:26.136
за тоа каде било морското ниво [br]во претходните периоди.

0:04:26.160,0:04:28.376
Овде на Бермуда, мојот тим и јас тргнавме

0:04:28.400,0:04:31.456
на најдлабоките нуркања некогаш направени[br]во овој регион,

0:04:31.480,0:04:33.096
баравме места

0:04:33.120,0:04:36.656
каде морското ниво било во линија со [br]брегот,

0:04:36.680,0:04:39.520
стотици метри подлабоко од сегашните[br]нивоа.

0:04:40.880,0:04:44.376
Исто така работам со палеонтолози и[br]археолози.

0:04:44.400,0:04:48.776
На места како Мексико, на Бахамите, па[br]дури и во Куба,

0:04:48.800,0:04:53.496
баравме културни но и човечки останки во[br]пештерите.

0:04:53.520,0:04:54.776
и тие ни кажуваат многу

0:04:54.800,0:04:57.880
за најраните населеници на овие региони.

0:04:58.760,0:05:02.256
Но мојот најомилен проект од сите беше[br]пред 15 години,

0:05:02.280,0:05:04.804
кога бев дел од тимот што ја направи[br]првата

0:05:04.828,0:05:08.136
прецизна,тридимензионална мапа на[br]подземната површина.

0:05:08.160,0:05:10.536
Оваа направа што ја возам низ пештерата

0:05:10.560,0:05:15.016
всушност креираше тридимензионален модел[br]додека возевме.

0:05:15.040,0:05:17.096
Користевме ултра ниска радио[br]фреквенција

0:05:17.120,0:05:21.800
за да ја емитуваме нашата точна позиција[br]на површината.

0:05:22.320,0:05:27.136
Пливав под куќи, куглани, терени за голф

0:05:27.160,0:05:30.320
дури и под еден ресторант.

0:05:31.080,0:05:33.176
Прилично извонредно, тоа ме научи

0:05:33.200,0:05:36.096
дека се што правиме на површината на [br]нашата планета

0:05:36.120,0:05:38.536
на крај ќе го испиеме.

0:05:38.560,0:05:43.336
Водата не е само реките,[br]езерата и океаните,

0:05:43.360,0:05:48.136
туку и огромната мрежа на подземни [br]води што не врзува сите заедно.

0:05:48.160,0:05:52.016
Тоа се заеднички ресурси [br]од кои сите пиеме.

0:05:52.040,0:05:56.336
Кога ќе можеме да ја разбереме човечката[br]поврзаност со подземната вода

0:05:56.360,0:05:59.016
и со сите наши ресурси на оваа планета,

0:05:59.040,0:06:00.776
тогаш ќе работиме на проблемот.

0:06:00.800,0:06:04.160
кој е веројатно најважниот проблем[br]на овој век.

0:06:04.270,0:06:07.950
Никогаш не станав астронаут како што[br]секогаш сакав да бидам,

0:06:07.950,0:06:12.096
но оваа направа дизајнирана од др.Бил [br]Стоун, ќе биде употребена во вселената.

0:06:12.120,0:06:13.536
Адаптирана е.

0:06:13.560,0:06:16.856
Сега е автономен робот кој може да плива,

0:06:16.880,0:06:18.536
вештачки интелигентен,

0:06:18.560,0:06:22.136
со крајна дестинација: месечината на [br]Јупитер, Европа,

0:06:22.160,0:06:26.760
да ги истражува океаните под смрзнатата[br]површина на тоа тело.

0:06:27.480,0:06:29.400
И тоа е неверојатно.

0:06:30.160,0:06:35.880
(Аплауз)