hideHelp Amara.org break down language barriers and make media truly global by Donating to the Participatory Culture Foundation (PCF) .
Join us in creating a more inclusive digital world!

< Return to Video

Η λαμπρότητα της βιοφωταύγειας - Λέσλι Κένα

  • 0:14 - 0:16
    Φανταστείτε ένα μέρος τόσο σκοτεινό
  • 0:16 - 0:18
    που να μην μπορείτε
    να δείτε ούτε τη μύτη σας.
  • 0:18 - 0:21
    Είτε έχετε ανοιχτά τα μάτια
    είτε κλειστά είναι το ίδιο,
  • 0:22 - 0:24
    γιατί ο ήλιος δεν λάμπει ποτέ εκεί.
  • 0:24 - 0:26
    Μπροστά σας, βλέπετε ένα φως.
  • 0:26 - 0:28
    Πλησιάζοντας για να δείτε τι είναι,
  • 0:28 - 0:30
    ένα μπλε φως περιπλανιέται γύρω σας.
  • 0:30 - 0:32
    «Θα μπορούσα να το χαζεύω
    για πάντα», σκέφτεστε.
  • 0:32 - 0:33
    Αλλά δεν μπορείτε
  • 0:34 - 0:36
    γιατί το στόμα μιας πεσκαντρίτσας
    μόλις άνοιξε διάπλατα
  • 0:36 - 0:38
    και σας κατάπιε ζωντανό.
  • 0:38 - 0:40
    Είστε άλλο ένα απ' τα πολλά πλάσματα
  • 0:40 - 0:42
    στον βυθό του ωκεανού,
    που μάθατε πολύ αργά
  • 0:43 - 0:45
    να εκτιμάτε τη δύναμη της βιοφωταυγείας.
  • 0:46 - 0:48
    Η βιοφωταύγεια αναφέρεται στην ικανότητα
  • 0:48 - 0:51
    μερικών ζωντανών
    οργανισμών να παράγουν φως.
  • 0:51 - 0:53
    Το ανθρώπινο σώμα μπορεί
    να παράγει πράγματα
  • 0:53 - 0:55
    όπως το κερί των αυτιών
    ή τα νύχια των ποδιών,
  • 0:56 - 0:58
    αλλά αυτοί οι οργανισμοί
    μπορούν να μετατρέψουν
  • 0:58 - 1:00
    μέρη τους σώματός τους σε φωτεινά ραβδιά.
  • 1:00 - 1:02
    Λες και η φύση τα προίκισε
    να μπορούν να ρειβάρουν.
  • 1:03 - 1:03
    Γιατί;
  • 1:03 - 1:05
    Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο,
  • 1:05 - 1:08
    η βιοφωταύγεια βελτιώνει
    τις πιθανότητες επιβίωσης του οργανισμού.
  • 1:08 - 1:10
    Ας πάρουμε την πυγολαμπίδα.
  • 1:10 - 1:12
    Η ικανότητά της να παράγει πράσινο φως
  • 1:12 - 1:15
    τη βοηθά να προσελκύει το ταίρι της
    μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα,
  • 1:15 - 1:18
    υπάρχουν, όμως κι άλλοι οργανισμοί
    που μπορούν να λαμπυρίζουν.
  • 1:18 - 1:20
    Ο σκώληκας-σιδηρόδρομος,
    Phrixothrix hirtus,
  • 1:20 - 1:22
    μπορεί να αλλάξει
    στο σώμα του δύο χρώματα:
  • 1:22 - 1:23
    κόκκινο και πράσινο.
  • 1:23 - 1:24
    Θα τρώγατε κάτι
  • 1:24 - 1:27
    που μοιάζει με διάδρομο
    προσγείωσης ενός αεροδρομίου;
  • 1:27 - 1:29
    Ούτε και κανένα λογικό αρπακτικό.
  • 1:29 - 1:31
    Τα φώτα που αναβοσβήνουν
    κρατούν τον σκώληκα ασφαλή.
  • 1:32 - 1:34
    Υπάρχει επίσης
    η γαρίδα της βαθιάς θάλασσας,
  • 1:34 - 1:35
    Acantherphyra purpurea.
  • 1:36 - 1:37
    Όταν νιώθει ότι απειλείται,
  • 1:37 - 1:40
    εξεμεί ένα σύννεφο
    φωτεινής κόλλας από το στόμα της.
  • 1:40 - 1:41
    Ποιος δε θα έτρεχε μακριά
  • 1:41 - 1:43
    αν κάποιος ξερνούσε πάνω του;
  • 1:43 - 1:46
    Επίσης, ο εμετός αυτός
    προσελκύει μεγαλύτερους θηρευτές
  • 1:46 - 1:48
    που θέλουν να φάνε
    τους εχθρούς της γαρίδας.
  • 1:48 - 1:51
    Τι γίνεται ότι
    δεν μπορείς να βιοφωτιστείς;
  • 1:51 - 1:52
    Κανένα θέμα!
  • 1:52 - 1:53
    Υπάρχουν ζωντανοί οργανισμοί
  • 1:53 - 1:56
    που κάνουν τη βιοφωταύγεια
    να λειτουργήσει υπέρ τους,
  • 1:56 - 1:58
    ακόμα κι αν δεν μπορούν
    να λαμπυρίζουν εκ φύσεως.
  • 1:59 - 2:00
    Πάμε πίσω στην πεσκαντρίτσα
  • 2:00 - 2:02
    λίγο πριν προσπαθήσει να σας φάει.
  • 2:02 - 2:04
    Το φωτεινό δόλωμα πάνω στο κεφάλι του;
  • 2:04 - 2:07
    Έρχεται από ένα θύλακα
    του δέρματος που λέγεται esca.
  • 2:07 - 2:10
    H esca περικλείει βιοφωτοβόλα βακτήρια.
  • 2:10 - 2:13
    Η πεσκαντρίτσα δεν μπορεί
    να φωτιστεί από μόνη της,
  • 2:13 - 2:15
    όποτε περικλείει
    έναν σάκο με φωτοβόλα βακτήρια.
  • 2:16 - 2:18
    Θυμάστε την πυγολαμπίδα;
  • 2:18 - 2:20
    Μπορεί να φωτίζεται από μόνη της.
  • 2:20 - 2:23
    Μέσα στο φαναράκι της
    υπάρχουν δύο χημικές ενώσεις
  • 2:23 - 2:25
    η λουσιφερίνη και η λουσιφεράση.
  • 2:25 - 2:28
    Όταν η λουσιφεράση και η λουσιφερίνη
    της πυγολαμπίδας ενωθούν
  • 2:28 - 2:29
    παρουσία οξυγόνου
  • 2:29 - 2:32
    και του κυτταρικού καυσίμου, ATP,
  • 2:32 - 2:35
    η χημική αντίδραση εκπέμπει
    ενέργεια με τη μορφή φωτός.
  • 2:35 - 2:37
    Όταν οι επιστήμονες κατάλαβαν
  • 2:37 - 2:40
    πώς η πυγολαμπίδα δημιουργεί
    τη λουσιφεράση και τη λουσιφερίνη,
  • 2:40 - 2:41
    χρησιμοποίησαν τη γενετική μηχανική
  • 2:41 - 2:44
    για να δημιουργήσουν
    τη φωτοβόλα αυτή αντίδραση
  • 2:44 - 2:46
    και σε άλλους ζωντανούς
    οργανισμούς που δεν το κάνουν.
  • 2:46 - 2:48
    Για παράδειγμα, έβαλαν τα γονίδια
  • 2:48 - 2:50
    ή τις εντολές, ενός κυττάρου
  • 2:50 - 2:54
    για να φτιάξει λουσιφεράση και λουσιφερίνη
    πυγολαμπίδας, σε φυτό καπνού.
  • 2:54 - 2:57
    Όταν τα κατάφεραν, το φυτό
    καπνού ακολούθησε τις οδηγίες
  • 2:57 - 3:01
    που μπήκαν στο DNA του
    και έλαμψε σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο.
  • 3:01 - 3:03
    Η ομορφιά της βιοφωταυγείας
  • 3:03 - 3:06
    σε αντίθεση με το φως
    του ήλιου ή τις λυχνίες πυράκτωσης,
  • 3:06 - 3:07
    δεν παράγει ζέστη.
  • 3:07 - 3:09
    Διαθέτει ένα εύρος θερμοκρασιών,
  • 3:10 - 3:11
    που δεν καίνε τον ζωντανό οργανισμό.
  • 3:11 - 3:13
    Αντίθετα με ένα φωτεινό ραβδί,
  • 3:13 - 3:16
    που σβήνει όταν εξαντλούνται
    τα χημικά που έχει μέσα,
  • 3:16 - 3:19
    οι αντιδράσεις της βιοφωταύγειας
    χρησιμοποιούν ανανεώσιμους πόρους.
  • 3:20 - 3:21
    Για τον λόγο αυτό οι μηχανικοί
  • 3:21 - 3:24
    προσπαθούν να αναπτύξουν
    βιοφωτοβόλα δέντρα.
  • 3:24 - 3:27
    Σκεφτείτε ότι αν φυτεύονταν
    στην άκρη των αυτοκινητοδρόμων,
  • 3:27 - 3:29
    θα φώτιζαν τον δρόμο
    χρησιμοποιώντας μόνο οξυγόνο
  • 3:29 - 3:32
    κι άλλους εντελώς δωρεάν
    καθαρούς πόρους για να λειτουργήσουν.
  • 3:33 - 3:34
    Είναι ένα πλεονέκτημα επιβίωσης,
  • 3:34 - 3:37
    που θα μπορούσε να βοηθήσει
    τον πλανήτη μας να ζήσει περισσότερο.
  • 3:38 - 3:39
    Μπορείτε να σκεφτείτε άλλους τρόπους
  • 3:39 - 3:42
    να χρησιμοποιήσουμε
    τη βιοφωταύγεια για καλό σκοπό;
  • 3:42 - 3:45
    Το φωτεινό ραβδί
    που κουνάτε σε ένα ρέιβ πάρτι
  • 3:45 - 3:46
    μπορεί να βοηθήσει να βρείτε ένα ταίρι
  • 3:46 - 3:50
    όμως, πώς αλλιώς μπορεί η βιοφωταύγεια
    να βελτιώσει την επιβίωσή σας;
  • 3:50 - 3:52
    Αν ξεκινήσετε να σκέφτεστε έτσι,
  • 3:52 - 3:53
    έχετε δει το φως.
Title:
Η λαμπρότητα της βιοφωταύγειας - Λέσλι Κένα
Speaker:
Λέσλι Κένα
Description:

Δείτε ολόκληρο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/the-brilliance-of-bioluminescence-leslie-kenna

Ορισμένα τυχερά ζώα είναι προικισμένα από τη φύση με τη βιοφωταύγεια, την ικανότητα, δηλαδή, να δημιουργούν φως. Η πυγολαμπίδα, η πεσκαντρίτσα, και μερικά ακόμα εκπληκτικά πλάσματα χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της επιβίωσης, του κυνηγιού και του ζευγαρώματος. Η Λέσλι Κένα ερευνά αυτή τη μαγική λάμψη - και την προσπάθειά μας να την αναπαράγουμε.

Μάθημα από τη Λέσλι Κένα, ψηφιακή απεικόνιση από τη Cinematic Sweden.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:09
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 6, 2019, 11:39 AM
Chryssa R. Takahashi accepted Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 6, 2019, 11:34 AM
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 6, 2019, 11:34 AM
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 3, 2019, 12:30 PM
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 3, 2019, 8:25 AM
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 2, 2019, 3:04 PM
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 1, 2019, 1:58 PM
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence Sep 1, 2019, 1:42 PM
Show all

Greek subtitles

Revisions

  • Revision 10 Edited
    Chryssa R. Takahashi Sep 6, 2019, 11:34 AM
Our website uses cookies for analysis purposes.