< Return to Video

Η λαμπρότητα της βιοφωταύγειας - Λέσλι Κένα

  • 0:14 - 0:16
    Φανταστείτε ένα μέρος τόσο σκοτεινό
  • 0:16 - 0:18
    που να μην μπορείτε
    να δείτε ούτε τη μύτη σας.
  • 0:18 - 0:21
    Είτε έχετε ανοιχτά τα μάτια
    είτε κλειστά είναι το ίδιο,
  • 0:22 - 0:24
    γιατί ο ήλιος δεν λάμπει ποτέ εκεί.
  • 0:24 - 0:26
    Μπροστά σας, βλέπετε ένα φως.
  • 0:26 - 0:28
    Πλησιάζοντας για να δείτε τι είναι,
  • 0:28 - 0:30
    ένα μπλε φως περιπλανιέται γύρω σας.
  • 0:30 - 0:32
    «Θα μπορούσα να το χαζεύω
    για πάντα», σκέφτεστε.
  • 0:32 - 0:33
    Αλλά δεν μπορείτε
  • 0:34 - 0:36
    γιατί το στόμα μιας πεσκαντρίτσας
    μόλις άνοιξε διάπλατα
  • 0:36 - 0:38
    και σας κατάπιε ζωντανό.
  • 0:38 - 0:40
    Είστε άλλο ένα απ' τα πολλά πλάσματα
  • 0:40 - 0:42
    στον βυθό του ωκεανού,
    που μάθατε πολύ αργά
  • 0:43 - 0:45
    να εκτιμάτε τη δύναμη της βιοφωταυγείας.
  • 0:46 - 0:48
    Η βιοφωταύγεια αναφέρεται στην ικανότητα
  • 0:48 - 0:51
    μερικών ζωντανών
    οργανισμών να παράγουν φως.
  • 0:51 - 0:53
    Το ανθρώπινο σώμα μπορεί
    να παράγει πράγματα
  • 0:53 - 0:55
    όπως το κερί των αυτιών
    ή τα νύχια των ποδιών,
  • 0:56 - 0:58
    αλλά αυτοί οι οργανισμοί
    μπορούν να μετατρέψουν
  • 0:58 - 1:00
    μέρη τους σώματός τους σε φωτεινά ραβδιά.
  • 1:00 - 1:02
    Λες και η φύση τα προίκισε
    να μπορούν να ρειβάρουν.
  • 1:03 - 1:03
    Γιατί;
  • 1:03 - 1:05
    Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο,
  • 1:05 - 1:08
    η βιοφωταύγεια βελτιώνει
    τις πιθανότητες επιβίωσης του οργανισμού.
  • 1:08 - 1:10
    Ας πάρουμε την πυγολαμπίδα.
  • 1:10 - 1:12
    Η ικανότητά της να παράγει πράσινο φως
  • 1:12 - 1:15
    τη βοηθά να προσελκύει το ταίρι της
    μια ζεστή καλοκαιρινή νύχτα,
  • 1:15 - 1:18
    υπάρχουν, όμως κι άλλοι οργανισμοί
    που μπορούν να λαμπυρίζουν.
  • 1:18 - 1:20
    Ο σκώληκας-σιδηρόδρομος,
    Phrixothrix hirtus,
  • 1:20 - 1:22
    μπορεί να αλλάξει
    στο σώμα του δύο χρώματα:
  • 1:22 - 1:23
    κόκκινο και πράσινο.
  • 1:23 - 1:24
    Θα τρώγατε κάτι
  • 1:24 - 1:27
    που μοιάζει με διάδρομο
    προσγείωσης ενός αεροδρομίου;
  • 1:27 - 1:29
    Ούτε και κανένα λογικό αρπακτικό.
  • 1:29 - 1:31
    Τα φώτα που αναβοσβήνουν
    κρατούν τον σκώληκα ασφαλή.
  • 1:32 - 1:34
    Υπάρχει επίσης
    η γαρίδα της βαθιάς θάλασσας,
  • 1:34 - 1:35
    Acantherphyra purpurea.
  • 1:36 - 1:37
    Όταν νιώθει ότι απειλείται,
  • 1:37 - 1:40
    εξεμεί ένα σύννεφο
    φωτεινής κόλλας από το στόμα της.
  • 1:40 - 1:41
    Ποιος δε θα έτρεχε μακριά
  • 1:41 - 1:43
    αν κάποιος ξερνούσε πάνω του;
  • 1:43 - 1:46
    Επίσης, ο εμετός αυτός
    προσελκύει μεγαλύτερους θηρευτές
  • 1:46 - 1:48
    που θέλουν να φάνε
    τους εχθρούς της γαρίδας.
  • 1:48 - 1:51
    Τι γίνεται ότι
    δεν μπορείς να βιοφωτιστείς;
  • 1:51 - 1:52
    Κανένα θέμα!
  • 1:52 - 1:53
    Υπάρχουν ζωντανοί οργανισμοί
  • 1:53 - 1:56
    που κάνουν τη βιοφωταύγεια
    να λειτουργήσει υπέρ τους,
  • 1:56 - 1:58
    ακόμα κι αν δεν μπορούν
    να λαμπυρίζουν εκ φύσεως.
  • 1:59 - 2:00
    Πάμε πίσω στην πεσκαντρίτσα
  • 2:00 - 2:02
    λίγο πριν προσπαθήσει να σας φάει.
  • 2:02 - 2:04
    Το φωτεινό δόλωμα πάνω στο κεφάλι του;
  • 2:04 - 2:07
    Έρχεται από ένα θύλακα
    του δέρματος που λέγεται esca.
  • 2:07 - 2:10
    H esca περικλείει βιοφωτοβόλα βακτήρια.
  • 2:10 - 2:13
    Η πεσκαντρίτσα δεν μπορεί
    να φωτιστεί από μόνη της,
  • 2:13 - 2:15
    όποτε περικλείει
    έναν σάκο με φωτοβόλα βακτήρια.
  • 2:16 - 2:18
    Θυμάστε την πυγολαμπίδα;
  • 2:18 - 2:20
    Μπορεί να φωτίζεται από μόνη της.
  • 2:20 - 2:23
    Μέσα στο φαναράκι της
    υπάρχουν δύο χημικές ενώσεις
  • 2:23 - 2:25
    η λουσιφερίνη και η λουσιφεράση.
  • 2:25 - 2:28
    Όταν η λουσιφεράση και η λουσιφερίνη
    της πυγολαμπίδας ενωθούν
  • 2:28 - 2:29
    παρουσία οξυγόνου
  • 2:29 - 2:32
    και του κυτταρικού καυσίμου, ATP,
  • 2:32 - 2:35
    η χημική αντίδραση εκπέμπει
    ενέργεια με τη μορφή φωτός.
  • 2:35 - 2:37
    Όταν οι επιστήμονες κατάλαβαν
  • 2:37 - 2:40
    πώς η πυγολαμπίδα δημιουργεί
    τη λουσιφεράση και τη λουσιφερίνη,
  • 2:40 - 2:41
    χρησιμοποίησαν τη γενετική μηχανική
  • 2:41 - 2:44
    για να δημιουργήσουν
    τη φωτοβόλα αυτή αντίδραση
  • 2:44 - 2:46
    και σε άλλους ζωντανούς
    οργανισμούς που δεν το κάνουν.
  • 2:46 - 2:48
    Για παράδειγμα, έβαλαν τα γονίδια
  • 2:48 - 2:50
    ή τις εντολές, ενός κυττάρου
  • 2:50 - 2:54
    για να φτιάξει λουσιφεράση και λουσιφερίνη
    πυγολαμπίδας, σε φυτό καπνού.
  • 2:54 - 2:57
    Όταν τα κατάφεραν, το φυτό
    καπνού ακολούθησε τις οδηγίες
  • 2:57 - 3:01
    που μπήκαν στο DNA του
    και έλαμψε σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο.
  • 3:01 - 3:03
    Η ομορφιά της βιοφωταυγείας
  • 3:03 - 3:06
    σε αντίθεση με το φως
    του ήλιου ή τις λυχνίες πυράκτωσης,
  • 3:06 - 3:07
    δεν παράγει ζέστη.
  • 3:07 - 3:09
    Διαθέτει ένα εύρος θερμοκρασιών,
  • 3:10 - 3:11
    που δεν καίνε τον ζωντανό οργανισμό.
  • 3:11 - 3:13
    Αντίθετα με ένα φωτεινό ραβδί,
  • 3:13 - 3:16
    που σβήνει όταν εξαντλούνται
    τα χημικά που έχει μέσα,
  • 3:16 - 3:19
    οι αντιδράσεις της βιοφωταύγειας
    χρησιμοποιούν ανανεώσιμους πόρους.
  • 3:20 - 3:21
    Για τον λόγο αυτό οι μηχανικοί
  • 3:21 - 3:24
    προσπαθούν να αναπτύξουν
    βιοφωτοβόλα δέντρα.
  • 3:24 - 3:27
    Σκεφτείτε ότι αν φυτεύονταν
    στην άκρη των αυτοκινητοδρόμων,
  • 3:27 - 3:29
    θα φώτιζαν τον δρόμο
    χρησιμοποιώντας μόνο οξυγόνο
  • 3:29 - 3:32
    κι άλλους εντελώς δωρεάν
    καθαρούς πόρους για να λειτουργήσουν.
  • 3:33 - 3:34
    Είναι ένα πλεονέκτημα επιβίωσης,
  • 3:34 - 3:37
    που θα μπορούσε να βοηθήσει
    τον πλανήτη μας να ζήσει περισσότερο.
  • 3:38 - 3:39
    Μπορείτε να σκεφτείτε άλλους τρόπους
  • 3:39 - 3:42
    να χρησιμοποιήσουμε
    τη βιοφωταύγεια για καλό σκοπό;
  • 3:42 - 3:45
    Το φωτεινό ραβδί
    που κουνάτε σε ένα ρέιβ πάρτι
  • 3:45 - 3:46
    μπορεί να βοηθήσει να βρείτε ένα ταίρι
  • 3:46 - 3:50
    όμως, πώς αλλιώς μπορεί η βιοφωταύγεια
    να βελτιώσει την επιβίωσή σας;
  • 3:50 - 3:52
    Αν ξεκινήσετε να σκέφτεστε έτσι,
  • 3:52 - 3:53
    έχετε δει το φως.
Title:
Η λαμπρότητα της βιοφωταύγειας - Λέσλι Κένα
Speaker:
Λέσλι Κένα
Description:

Δείτε ολόκληρο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/the-brilliance-of-bioluminescence-leslie-kenna

Ορισμένα τυχερά ζώα είναι προικισμένα από τη φύση με τη βιοφωταύγεια, την ικανότητα, δηλαδή, να δημιουργούν φως. Η πυγολαμπίδα, η πεσκαντρίτσα, και μερικά ακόμα εκπληκτικά πλάσματα χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της επιβίωσης, του κυνηγιού και του ζευγαρώματος. Η Λέσλι Κένα ερευνά αυτή τη μαγική λάμψη - και την προσπάθειά μας να την αναπαράγουμε.

Μάθημα από τη Λέσλι Κένα, ψηφιακή απεικόνιση από τη Cinematic Sweden.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:09
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Chryssa R. Takahashi accepted Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Evelina Samoili edited Greek subtitles for The brilliance of bioluminescence
Show all

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.