Πώς ξέρουμε τι χρώμα είχαν οι δεινόσαυροι; - Λεν Μπλοχ
-
0:09 - 0:12Αυτός είναι ο μικροράπτορας,
-
0:13 - 0:17ένας σαρκοφάγος δεινόσαυρος
με 4 φτερά, σχεδόν μισό μέτρο μακρύς, -
0:17 - 0:18έτρωγε ψάρια,
-
0:18 - 0:21και έζησε 120 εκατομμύρια χρόνια πριν.
-
0:21 - 0:26Οι πληροφορίες μας προέρχονται κυρίως
από απολιθώματα που είναι κάπως έτσι. -
0:26 - 0:30Είναι λοιπόν το χρώμα εδώ
μια υπόθεση του καλλιτέχνη; -
0:30 - 0:32Η απάντηση είναι, «όχι».
-
0:32 - 0:35Ξέρουμε ότι το λαμπερό μαύρο
χρώμα είναι ακριβές -
0:35 - 0:40επειδή οι παλαιοντολόγοι έχουν αναλύσει
στοιχεία μέσα στο απολίθωμα. -
0:41 - 0:45Αλλά για να βγάλουμε συμπεράσματα
χρειάζεται να το εξετάσουμε προσεκτικά -
0:45 - 0:49και να καταλάβουμε σωστά
τη φυσική του φωτός και του χρώματος. -
0:50 - 0:54Πρώτον, να τι βλέπουμε στο απολίθωμα:
-
0:54 - 0:58αποτυπώματα από κόκαλα και φτερά
που άφησαν μεταλλικά ιζήματα. -
0:58 - 1:00Από αυτά
-
1:00 - 1:02προσδιορίζουμε ότι αυτά τα φτερά
του μικροράπτορα -
1:02 - 1:07έμοιαζαν με των σύγχρονων δεινοσαύρων,
δηλαδή των πτηνών. -
1:08 - 1:11Αλλά τι δίνει στα πτηνά
τον διαφορετικό χρωματισμό τους; -
1:11 - 1:16Τα περισσότερα φτερά
έχουν ένα ή δύο χρώματα. -
1:16 - 1:19Το έντονο κόκκινο του καρδινάλιου
προέρχεται από καροτενοειδή, -
1:19 - 1:21το ίδιο χρώμα που κάνει
τα καρότα πορτοκαλί, -
1:21 - 1:24ενώ το μαύρο στο πρόσωπό του από μελανίνη,
-
1:24 - 1:27το χρώμα των μαλλιών και του δέρματός μας.
-
1:27 - 1:30Αλλά στα φτερά των πτηνών,
η μελανίνη δεν είναι απλά ένα χρώμα. -
1:30 - 1:34Σχηματίζει κοίλες νανοδομές
που ονομάζονται μελανοσώματα -
1:34 - 1:37τα οποία λάμπουν σε όλα τα χρώματα
του ουράνιου τόξου. -
1:37 - 1:39Για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί,
-
1:39 - 1:42ας θυμηθούμε κάποια πράγματα για το φως.
-
1:42 - 1:47Το φως είναι ένα μικρό ηλεκτρομαγνητικό
κύμα που ταξιδεύει στον χώρο. -
1:47 - 1:49Η κορυφή ονομάζεται κορυφογραμμή
-
1:49 - 1:53και η απόσταση μεταξύ κορυφών
ονομάζεται μήκος κύματος. -
1:53 - 1:58Οι κορυφές του κόκκινου φωτός απέχουν
700 δισεκατομμυριοστά του μέτρου -
1:58 - 2:01και το μήκος κύματος του μοβ χρώματος
είναι ακόμα πιο βραχύ, -
2:01 - 2:06περίπου 400 δισεκατομμυριοστά του μέτρου,
ή 400 νανομέτρα. -
2:06 - 2:10Όταν το φως χτυπά την λεπτή επιφάνεια
του κενού μελανοσώματος ενός πτηνού, -
2:10 - 2:14μέρος του φωτός αντανακλάται
και άλλο το διαπερνά. -
2:14 - 2:18Ένα μέρος του φωτός αντανακλάται
πάνω στην επιφάνεια του πίσω μέρους. -
2:18 - 2:21Τα δύο ανακλώμενα κύματα αλληλεπιδρούν.
-
2:21 - 2:22Συνήθως ακυρώνουν το ένα το άλλο,
-
2:22 - 2:25αλλά όταν το μήκος
του αντανακλώμενου φωτός -
2:25 - 2:28ταιριάζει με την απόσταση
των δύο αντανακλάσεων, -
2:28 - 2:30τότε ενισχύουν η μία την άλλη.
-
2:30 - 2:33Το πράσινο έχει μήκος κύματος
500 νανόμετρα, -
2:33 - 2:36άρα τα μελανοσώματα
που έχουν μήκος 500 νανόμετρα -
2:36 - 2:38εκπέμπουν πράσινο φως,
-
2:38 - 2:41τα πιο λεπτά δίνουν μοβ,
-
2:41 - 2:43και τα πιο παχιά αναδίδουν κόκκινο.
-
2:44 - 2:46Βέβαια, είναι ακόμα πιο πολύπλοκο.
-
2:46 - 2:50Τα μελανοσώματα είναι συγκεντρωμένα μαζί
σε κελιά, και άλλοι παράγοντες, -
2:50 - 2:54όπως το πώς τα μελανοσώματα είναι
οργανωμένα μέσα στο φτερό, έχουν σημασία. -
2:54 - 2:57Ας επιστρέψουμε στο απολίθωμα
του μικροράπτορα. -
2:57 - 3:01Όταν οι επιστήμονες εξέτασαν
το αποτύπωμα του φτερού με μικροσκόπιο, -
3:01 - 3:04βρήκαν νανοδομές
που μοιάζουν με μελανοσώματα. -
3:04 - 3:09Ανάλυση με ακτίνες Χ των μελανοσωμάτων
υποστηρίζει αυτή τη θεωρία. -
3:09 - 3:13Περιέχουν μεταλλικά στοιχεία
απορρέοντα από τη φθορά της μελανίνης. -
3:13 - 3:17Οι επιστήμονες διάλεξαν 20 φτερά
από ένα απολίθωμα -
3:17 - 3:21και βρήκαν ότι τα μελανοσώματα
και στα 20 έμοιαζαν, -
3:21 - 3:25άρα ήταν αρκετά σίγουροι ότι αυτός
ο δεινόσαυρος είχε ένα χρώμα. -
3:25 - 3:29Σύγκριναν τα μελανοσώματα του μικροράπτορα
με αυτά των σημερινών πτηνών -
3:29 - 3:33και βρήκαν στενές ομοιότητες,
αν και όχι απόλυτη ταύτιση, -
3:33 - 3:37με τα ιριδίζοντα πετρόλ φτερά των παπιών.
-
3:37 - 3:41Εξετάζοντας το ακριβές μέγεθος
και τη σειρά των μελανοσωμάτων, -
3:41 - 3:46οι επιστήμονες βρήκαν ότι τα φτερά
ήταν ιριδίζοντα μαύρα. -
3:46 - 3:49Τώρα που μπορούμε να βρούμε
το χρώμα ενός απολιθωμένου φτερού, -
3:49 - 3:54οι παλαιοντολόγοι ψάχνουν για απολιθώματα
με μελανοσώματα σε καλή κατάσταση. -
3:54 - 3:58Βρήκαν ότι πολλοί δεινόσαυροι,
όπως ο βελοσιράπτορας, -
3:58 - 4:00πιθανώς είχαν φτερά,
-
4:00 - 4:04που σημαίνει ότι κάποιες ταινίες
ίσως είναι βιολογικά ανακριβείς. -
4:05 - 4:07Έξυπνα κορίτσια.
- Title:
- Πώς ξέρουμε τι χρώμα είχαν οι δεινόσαυροι; - Λεν Μπλοχ
- Description:
-
Δείτε όλο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/how-do-we-know-what-color-dinosaurs-were-len-bloch
Ο μικροράπτορας ήταν ένας σαρκοφάγος δεινόσαυρος με τέσσερα φτερά και ιριδίζον μαύρο χρώμα. Αλλά αν οι πληροφορίες που έχουμε για αυτόν τον δεινόσαυρο προέρχονται από απολιθώματα, πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το χρώμα του; Ο Λεν Μπλοχ μας δείχνει πώς να εξάγουμε συμπεράσματα από απολιθώματα με προσεκτική εξέταση και μια καλή κατανόηση των φυσικών ιδιοτήτων του φωτός και του χρώματος.
Μάθημα από τον Λεν Μπλοχ, ψηφιακή απεικόνιση από τον Πωλ Νιούελ.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:24
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Lucas Kaimaras accepted Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Ioannis Papacheimonas edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Ioannis Papacheimonas edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch | ||
Ioannis Papacheimonas edited Greek subtitles for How do we know what color dinosaurs were? - Len Bloch |