Τάλι Σάροτ: Η προκατάληψη της αισιοδοξίας

Γεννιόμαστε για να είμαστε αισιόδοξοι, παρά ρεαλιστές; Η Τάλι Σάροτ μοιράζεται τη νέα της έρευνα που υποστηρίζει ότι ο εγκέφαλός μας είναι δικτυωμένος ώστε να βλέπει τη θετική πλευρά των πραγμάτων -- και πως αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο αλλά και ωφέλιμο.

Θα σας μιλήσω για την αισιοδοξία --

ή πιο συγκεκριμένα, για την προκατάληψη της αισιοδοξίας.

Αποτελεί μία γνωστική ψευδαίσθηση

την οποία μελετάμε στο εργαστήριό μου τα τελευταία χρόνια,

και το 80% από εμάς την έχει.

Έχουμε την τάση να υπερεκτιμούμε

τις πιθανότητες να μας συμβαίνουν καλά πράγματα στη ζωή μας

και να υποτιμάμε τις πιθανότητες να μας συμβαίνουν άσχημα πράγματα.

Οπότε, υποτιμάμε τις πιθανότητές μας να προσβληθούμε από καρκίνο,

να πάθουμε τροχαίο ατύχημα.

Υπερεκτιμούμε τη μακροβιότητά μας, τις επαγγελματικές μας προοπτικές.

Με λίγα λόγια, είμαστε περισσότερο αισιόδοξοι παρά ρεαλιστές,

αλλά επιλέγουμε να το αγνοούμε αυτό.

Πάρτε, για παράδειγμα, το γάμο.

Στο δυτικό κόσμο, το ποσοστό διαζυγίων είναι περίπου 40%.

Αυτό σημαίνει ότι στα πέντε παντρεμένα ζευγάρια,

δύο θα καταλήξουν να μοιράσουν τις περιουσίες τους.

Αλλά όταν ρωτάς τους νιόπαντρους πόσο πιθανό θεωρούν το να πάρουν διαζύγιο,

το υπολογίζουν στο 0%.

Ακόμα και οι δικηγόροι διαζυγίων, που πραγματικά θα έπρεπε να ξέρουν καλύτερα,

υποτιμάνε πάρα πολύ τις δικές τους πιθανότητες για διαζύγιο.

Οπότε, φαίνεται πως οι αισιόδοξοι δεν έχουν λιγότερες πιθανότητες να πάρουν διαζύγιο,

αλλά έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξαναπαντρευτούν.

Όπως είπε ο Σάμιουελ Τζόνσον,

«Το να ξαναπαντρεύεσαι είναι ο θρίαμβος της ελπίδας έναντι της εμπειρίας».

(Γέλια)

Άρα, εάν είμαστε παντρεμένοι, έχουμε περισσότερες πιθανότητες ν' αποκτήσουμε παιδιά.

Και όλοι πιστεύουμε ότι τα παιδιά μας θα είναι ιδιαίτερα ταλαντούχα.

Αυτός, παρεμπιπτόντως, είναι ο δίχρονος ανιψιός μου, ο Γκάι.

Και θέλω απλώς να το ξεκαθαρίσω

ότι είναι ένα πολύ κακό παράδειγμα της προκατάληψης της αισιοδοξίας,

γιατί είναι στην πραγματικότητα μοναδικά ταλαντούχος.

(Γέλια)

Και δεν είμαι η μόνη.

Στους τέσσερις Βρετανούς, οι τρεις είπαν

ότι ήταν αισιόδοξοι για το μέλλον των οικογενειών τους.

Αυτό είναι το 75%.

Αλλά μόνο το 30% είπαν

ότι πίστευαν πως οι οικογένειες γενικά

τα καταφέρνουν καλύτερα απ' ό,τι πριν από μερικές γενιές.

Αυτό είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό σημείο,

γιατί είμαστε αισιόδοξοι για τους εαυτούς μας,

είμαστε αισιόδοξοι για τα παιδιά μας,

είμαστε αισιόδοξοι για τις οικογένειές μας,

αλλά δεν είμαστε και τόσο αισιόδοξοι για τον άνθρωπο που κάθεται δίπλα μας,

και είμαστε κάπως απαισιόδοξοι

για τη μοίρα των συμπολιτών μας και τη μοίρα της χώρας μας.

Αλλά η προσωπική αισιοδοξία για το δικό μας προσωπικό μέλλον

παραμένει ανυποχώρητη.

Και δε σημαίνει πως νομίζουμε ότι τα πράγματα θα καταλήξουν καλά με μαγικό τρόπο,

αλλά ότι έχουμε τη μοναδική ικανότητα να τα κάνουμε να καταλήξουν έτσι.

Τώρα, είμαι επιστήμονας και κάνω πειράματα.

Οπότε για να σας δείξω τι εννοώ,

θα κάνω ένα πείραμα εδώ μαζί σας.

Θα σας δώσω, λοιπόν, μία λίστα με ικανότητες και χαρακτηριστικά,

και θέλω να σκεφτείτε για καθεμιά από αυτές τις ικανότητες

πού βρίσκεστε εσείς σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Η πρώτη είναι να τα πηγαίνεις καλά με άλλους.

Ποιος εδώ πιστεύει ότι βρίσκεται στο τελευταίο 25%;

Εντάξει, περίπου 10 άνθρωποι στους 1500.

Ποιος πιστεύει ότι βρίσκεται στο κορυφαίο 25%;

Οι περισσότεροι από εμάς.

Εντάξει, τώρα κάντε το ίδιο για τις ικανότητές σας ως οδηγοί.

Πόσο ενδιαφέροντες άνθρωποι είστε;

Πόσο ελκυστικοί είστε;

Πόσο ειλικρινείς είστε;

Και τέλος, πόσο μετριόφρονες είστε;

Οπότε, οι περισσότεροι από εμάς βάζουμε τους εαυτούς μας πάνω από το μέσο όρο

στις περισσότερες από αυτές τις ικανότητες.

Αυτό, τώρα, είναι στατιστικά αδύνατο.

Δε μπορεί όλοι να είμαστε καλύτεροι από τους άλλους.

(Γέλια)

Αλλά αν πιστεύουμε ότι είμαστε καλύτεροι από κάποιον άλλο,

αυτό, σημαίνει ότι έχουμε περισσότερες πιθανότητες να πάρουμε την προαγωγή, να παραμείνουμε παντρεμένοι,

γιατί είμαστε πιο κοινωνικοί, πιο ενδιαφέροντες.

Και είναι παγκόσμιο το φαινόμενο.

Η προκατάληψη της αισιοδοξίας έχει παρατηρηθεί

σε πολλές διαφορετικές χώρες --

σε δυτικούς πολιτισμούς, σε μη-δυτικούς πολιτισμούς,

σε γυναίκες και άντρες,

σε παιδιά, σε ηλικιωμένους.

Είναι ευρύτατα διαδεδομένη.

Αλλά η ερώτηση είναι, είναι καλή για εμάς;

Κάποιοι άνθρωποι λένε όχι.

Κάποιοι άνθρωποι λένε ότι το μυστικό για την ευτυχία

είναι οι χαμηλές προσδοκίες.

Νομίζω πως η λογική είναι κάπως έτσι:

Εάν δεν περιμένουμε μεγαλεία,

εάν δεν περιμένουμε να βρούμε αγάπη και να είμαστε υγιείς και πετυχημένοι,

τότε, λοιπόν, δε θα απογοητευτούμε όταν δε συμβούν αυτά τα πράγματα.

Και αν δεν απογοητευτούμε όταν δε συμβούν καλά πράγματα,

και ξαφνιαστούμε ευχάριστα όταν συμβούν,

θα είμαστε χαρούμενοι.

Οπότε είναι μια πολύ καλή θεωρία,

αλλά καταλήγει να είναι λανθασμένη για τρεις λόγους.

Πρώτον: Ό,τι κι αν συμβεί, είτε πετύχεις είτε αποτύχεις,

οι άνθρωποι με υψηλές προσδοκίες νιώθουν πάντα καλύτερα.

Γιατί το πως νιώθουμε όταν μας παρατάνε ή όταν κερδίζουμε το βραβείο για τον καλύτερο υπάλληλο του μήνα

εξαρτάται από το πώς ερμηνεύουμε το γεγονός αυτό.

Οι ψυχολόγοι Μάργκαρετ Μάρσαλ και Τζον Μπράουν

μελέτησαν μαθητές με υψηλές και χαμηλές προσδοκίες.

Και βρήκαν πως όταν οι άνθρωποι με υψηλές προσδοκίες πετυχαίνουν,

αποδίδουν αυτήν την επιτυχία στα δικά τους χαρακτηριστικά.

«Είμαι ιδιοφυΐα άρα πήρα Α,

άρα θα πάρω Α ξανά και ξανά στο μέλλον».

Όταν αποτύγχαναν, δεν ήταν επειδή ήταν βλάκες,

αλλά επειδή η εξέταση τύχαινε απλώς να είναι άδικη.

Την επόμενη φορά θα τα πάνε καλύτερα.

Οι άνθρωποι με χαμηλές προσδοκίες κάνουν το αντίθετο.

Όταν αποτύγχαναν ήταν επειδή ήταν βλάκες,

και όταν πετύχαιναν

ήταν επειδή η εξέταση απλώς έτυχε να είναι πολύ εύκολη.

Την επόμενη φορά θα αντιμετώπιζαν την πραγματικότητα.

Έτσι ένιωθαν χειρότερα.

Δεύτερον: Ανεξαρτήτως αποτελέσματος,

η προσδοκία από μόνη της μας κάνει χαρούμενους.

Ο συμπεριφορικός οικονομολόγος Τζωρτζ Λόουενστάϊν

ρώτησε τους φοιτητές του στο πανεπιστήμιο

να φανταστούν πως τους δίνει ένα παθιασμένο φιλί κάποιος διάσημος, οποιοσδήποτε διάσημος.

Και μετά είπε, «Πόσα θα ήσασταν διατεθειμένοι να πληρώσετε

για να σας φιλήσει κάποιος διάσημος

αν το φιλί δινόταν άμεσα,

σε τρεις ώρες, σε 24 ώρες, σε τρεις μέρες,

σε ένα χρόνο, σε 10 χρόνια;

Ανακάλυψε ότι οι φοιτητές ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν τα περισσότερα

για να τους φιλήσει κάποιος διάσημος όχι άμεσα,

αλλά σε τρεις μέρες.

Ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για να περιμένουν.

Δεν ήταν βέβαια διατεθειμένοι να περιμένουν ένα χρόνο ή δέκα,

κανείς δε θέλει έναν γερασμένο διάσημο.

Αλλά οι τρεις μέρες έμοιαζαν το άριστο χρονικό διάστημα.

Γιατί λοιπόν αυτό;

Διότι αν σας φιλήσει τώρα, τελειώνει μια κι έξω.

Αλλά αν σας φιλήσει σε τρεις μέρες,

αυτό θα σήμαινε τρεις μέρες αδημονίας, ο ενθουσιασμός της αναμονής.

Οι φοιτητές ήθελαν αυτόν τον χρόνο

για να φανταστούν πού θα συνέβαινε,

πώς θα συνέβαινε.

Η προσμονή τούς έκανε χαρούμενους.

Αυτός είναι ο λόγος, παρεμπιπτόντως, που οι άνθρωποι προτιμούν την Παρασκευή κι όχι την Κυριακή.

Είναι πραγματικά περίεργο το γεγονός,

γιατί η Παρασκευή είναι εργάσιμη ημέρα και η Κυριακή είναι μέρα διασκέδασης,

οπότε θα υποθέταμε ότι οι άνθρωποι θα προτιμήσουν την Κυριακή,

αλλά δεν το κάνουν.

Δεν είναι επειδή πραγματικά προτιμούν να βρίσκονται στο γραφείο

και δεν αντέχουν να κάνουν βόλτα στο πάρκο

ή να τρώνε ένα χαλαρό πρόγευμα.

Το γνωρίζουμε αυτό γιατί όταν ρωτάς τους ανθρώπους

για την πιο αγαπημένη τους μέρα της εβδομάδας,

όλως παραδόξως το Σάββατο έρχεται πρώτο,

μετά η Παρασκευή, μετά η Κυριακή.

Οι άνθρωποι προτιμούν την Παρασκευή

γιατί η Παρασκευή φέρνει μαζί της την προσμονή του Σαββατοκύριακου,

όλα τα σχέδια που έχετε.

Την Κυριακή, το μόνο πράγμα το οποίο περιμένουμε

είναι η εργάσιμη εβδομάδα.

Οπότε, αισιόδοξοι είναι οι άνθρωποι που περιμένουν περισσότερα φιλιά στο μέλλον,

περισσότερες βόλτες στο πάρκο.

Και αυτή η προσμονή ενισχύει την ευημερία τους.

Πράγματι, χωρίς την προκατάληψη της αισιοδοξίας,

θα ήμασταν όλοι ελαφρώς καταθλιπτικοί.

Άνθρωποι με ελαφριά κατάθλιψη,

δεν έχουν προκαταλήψεις όταν σκέφτονται το μέλλον.

Είναι μάλιστα πιο ρεαλιστές από υγιή άτομα.

Αλλά τα άτομα με βαριά κατάθλιψη,

αυτά έχουν απαισιόδοξες προκαταλήψεις.

Άρα τείνουν να περιμένουν να είναι το μέλλον

χειρότερο απ' ό,τι καταλήγει να είναι.

Οπότε, η αισιοδοξία αλλάζει την υποκειμενική πραγματικότητα.

Ο τρόπος που περιμένουμε να είναι ο κόσμος αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο τον βλέπουμε.

Αλλάζει, όμως, και την αντικειμενική πραγματικότητα.

Λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Και αυτός είναι ο τρίτος λόγος

που το να μειώνετε τις προσδοκίες σας δε θα σας κάνει ευτυχισμένους.

Ελεγχόμενα πειράματα έχουν δείξει

ότι η αισιοδοξία όχι μόνο σχετίζεται με την επιτυχία,

αλλά οδηγεί στην επιτυχία.

Η αισιοδοξία οδηγεί στην ακαδημαϊκή και πολιτική επιτυχία αλλά και σε επιτυχίες στον αθλητισμό.

Και ίσως το πιο απροσδόκητο όφελος της αισιοδοξίας είναι η υγεία.

Αν περιμένουμε το μέλλον να είναι λαμπρό,

το άγχος και η αγωνία μειώνονται.

Οπότε, σε γενικές γραμμές η αισιοδοξία έχει πολλά οφέλη.

Αλλά η ερώτηση που πραγματικά με μπέρδεψε,

είναι πώς διατηρούμε την αισιοδοξία στην υπάρχουσα πραγματικότητα;

Ως νευροεπιστήμονας, αυτό με μπέρδεψε ιδιαίτερα

γιατί σύμφωνα με όλες τις υπάρχουσες θεωρίες,

όταν οι προσδοκίες σου δεν ικανοποιούνται πρέπει να τις αλλάζεις.

Αλλά δεν είναι αυτό που ανακαλύπτουμε.

Ζητήσαμε από ανθρώπους να έρθουν στο εργαστήριό μας

για να προσπαθήσουμε να διαπιστώσουμε τι συνέβαινε.

Τους ζητήσαμε να υπολογίσουν τις πιθανότητές τους

να ζήσουν διάφορα τρομερά γεγονότα στη ζωή τους.

Άρα, για παράδειγμα, ποιες είναι οι πιθανότητές σας να χτυπηθείτε από καρκίνο;

Και μετά τους είπαμε το μέσο όρο των πιθανοτήτων

για κάποιον σαν κι αυτούς να χτυπηθούν από αυτές τις κακοτυχίες.

Οπότε, όσον αφορά στον καρκίνο, για παράδειγμα, οι πιθανότητες είναι 30%.

Και μετά τους ρωτήσαμε ξανά,

«Πόσες είναι οι πιθανότητές σας να χτυπηθείτε από καρκίνο;»

Αυτό που θέλαμε να μάθουμε ήταν

εάν οι άνθρωποι θα έπαιρναν την πληροφορία που τους δώσαμε

για να αλλάξουν τις πεποιθήσεις τους.

Και πράγματι το έκαναν --

αλλά περισσότερο όταν οι πληροφορίες που τους δώσαμε

ήταν καλύτερες απ' αυτό που περιμένανε.

Για παράδειγμα,

αν κάποιος είχε πει, «Οι πιθανότητές μου να χτυπηθώ από καρκίνο

είναι 50%,»

και εμείς είπαμε, «Σου έχω καλά νέα!

Ο μέσος όρος είναι μόνο 30%,»

την επόμενη φορά θα λέγανε,

«Λοιπόν, ίσως οι πιθανότητές μου να είναι περίπου 35%».

Οπότε μάθανε γρήγορα και αποτελεσματικά.

Αλλά αν κάποιος ξεκινούσε λέγοντας,

«Οι πιθανότητές μου, κατά μέσον όρο, για να χτυπηθώ από καρκίνο είναι περίπου 10%,»

κι εμείς λέγαμε, «Άσχημα τα νέα.

Οι πιθανότητες κατά μέσον όρο είναι περίπου 30%,»

την επόμενη φορά θα έλεγαν,

«Ναι. Ακόμα πιστεύω ότι είναι περίπου 11%».

(Γέλια)

Δεν είναι ότι δε μάθανε καθόλου λοιπόν -- μάθανε --

αλλά πολύ, πολύ λιγότερο απ' ό,τι όταν τους δώσαμε

θετικές πληροφορίες για το μέλλον.

Και δεν είναι ότι δεν θυμόντουσαν τα νούμερα που τους δώσαμε,

όλοι θυμούνται ότι οι πιθανότητες κατά μέσο όρο για τον καρκίνο

είναι περίπου 30%

και για το διαζύγιο είναι περίπου 40%.

Αλλά δεν πίστευαν ότι αυτά τα νούμερα σχετίζονταν με αυτούς.

Αυτό σημαίνει ότι προειδοποιητικά σημάδια σαν και αυτά

μπορεί να έχουν μόνο περιορισμένες επιπτώσεις.

Ναι, το κάπνισμα σκοτώνει, αλλά ως επί το πλείστον σκοτώνει το διπλανό.

Αυτό που ήθελα να μάθω ήταν

τι γινόταν μέσα στο ανθρώπινο μυαλό

που μας εμπόδιζε από το να παίρνουμε προσωπικά αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια.

Όμως την ίδια στιγμή,

όταν ακούμε ότι στην κτηματαγορά υπάρχει αισιοδοξία,

σκεφτόμαστε, «Ω, η αξία του σπιτιού μου σίγουρα θα διπλασιαστεί».

Για να προσπαθήσουμε να το διαπιστώσουμε αυτό,

ζήτησα από τους συμμετέχοντες στο πείραμα

να πουν ψέματα σε ένα σαρωτή απεικόνισης του εγκεφάλου.

Είναι κάπως έτσι.

Και χρησιμοποιώντας μία μέθοδο που λέγεται 'Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού',

καταφέραμε να αναγνωρίσουμε περιοχές του εγκεφάλου

που ανταποκρίνονταν σε θετικές πληροφορίες.

Μία από αυτές τις περιοχές λέγεται κάτω αριστερή μετωπιαία έλικα.

Άρα αν κάποιος έλεγε, «Οι πιθανότητές μου να χτυπηθώ από καρκίνο είναι 50%,»

κι εμείς λέγαμε, «Έχω καλά νέα!

Οι πιθανότητες κατά μέσον όρο είναι 30%,»

η κάτω αριστερή μετωπιαία έλικα θα αντιδρούσε έντονα.

Και δεν είχε σημασία αν ήσασταν ένας ακραίος αισιόδοξος, ένας φυσιολογικός αισιόδοξος

ή λιγάκι απαισιόδοξος,

η κάτω αριστερή μετωπιαία έλικα όλων,

λειτουργούσε άψογα,

είτε ήσουν ο Μπάρακ Ομπάμα είτε ο Γούντι Άλλεν.

Στην άλλη μεριά του εγκεφάλου,

η κάτω δεξιά μετωπιαία έλικα αντιδρούσε στα άσχημα νέα.

Και να ποιο είναι το θέμα: δεν τα πήγαινε και πολύ καλά.

Όσο πιο αισιόδοξος ήσουν,

τόσο μικρότερη πιθανότητα είχε ν' αντιδράσει αυτή η περιοχή

σε απροσδόκητες αρνητικές πληροφορίες.

Και αν ο εγκέφαλός σας δεν καταφέρνει

να ενσωματώνει άσχημα νέα για το μέλλον,

θα βλέπετε πάντα τον κόσμο με θετική ματιά.

Θέλαμε, λοιπόν, να μάθουμε αν μπορούσαμε να το αλλάξουμε αυτό.

Μπορούσαμε να αλλάξουμε την προκατάληψη της αισιοδοξίας των ανθρώπων

με το να παρέμβουμε στη δραστηριότητα του εγκεφάλου σε αυτές τις περιοχές;

Υπάρχει τρόπος να το καταφέρουμε αυτό.

Αυτός είναι ο συνεργάτης μου Ριότα Κανάι.

Και αυτό που κάνει είναι να περνάει ένα μικρό μαγνητικό παλμό

μέσα από το κρανίο του συμμετέχοντα στη μελέτη μας

στην κάτω μετωπιαία τους έλικα.

Και κάνοντάς το αυτό,

παρεμβαίνει στη δραστηριότητα αυτής της περιοχής του εγκεφάλου

για περίπου μισή ώρα.

Μετά από αυτό όλα επιστρέφουν στην κανονική τους κατάσταση, σας διαβεβαιώ.

(Γέλια)

Για να δούμε λοιπόν τι γίνεται.

Πρώτα απ' όλα θα σας δείξω

τον μέσο όρο των προκαταλήψεων που βλέπουμε.

Οπότε αν έκανα τεστ σε όλους εσάς τώρα,

αυτό είναι το ποσοστό που θα μαθαίνατε

περισσότερο από τα καλά νέα σε σχέση με τα κακά.

Τώρα παρεμβαίνουμε στην περιοχή

όπου βρήκαμε ότι ενσωματώνει αρνητικές πληροφορίες σε αυτό το έργο,

και η προκατάληψη της αισιοδοξίας μεγάλωσε ακόμη περισσότερο.

Κάναμε τους ανθρώπους πιο προκατειλημμένους όσον αφορά στον τρόπο που επεξεργάζονται τις πληροφορίες.

Στη συνέχεια παρεμβήκαμε στην περιοχή του εγκεφάλου

την οποία βρήκαμε ότι ενσωματώνει τα καλά νέα σε αυτό το έργο,

και η προκατάληψη της αισιοδοξίας εξαφανίστηκε.

Εντυπωσιαστήκαμε με αυτά τα αποτελέσματα

γιατί καταφέραμε να καταργήσουμε

μία βαθιά ριζωμένη προκατάληψη στους ανθρώπους.

Και σε αυτό το σημείο σταματήσαμε και αναρωτηθήκαμε,

θα θέλαμε να κομματιάσουμε την παραίσθηση της αισιοδοξίας σε μικρούτσικα κομμάτια;

Αν μπορούσαμε, θα θέλαμε να αφαιρέσουμε την προκατάληψη της αισιοδοξίας από τους ανθρώπους;

Λοιπόν, σας έχω ήδη πει όλα τα πλεονεκτήματα της προκατάληψης της αισιοδοξίας,

κάτι που πιθανόν σας κάνει να θέλετε να τη διατηρήσετε σαν τρελοί.

Υπάρχουν, βέβαια, και παγίδες,

και θα ήταν πολύ χαζό εκ μέρους μας να τις αγνοήσουμε.

Πάρτε για παράδειγμα αυτό το ηλεκτρονικό μήνυμα που έλαβα

από έναν πυροσβέστη εδώ στην Καλιφόρνια.

Λέει, «Έρευνες για τη θνησιμότητα των πυροσβεστών

συχνά αναφέρουν πως 'Δεν πιστεύαμε ότι η φωτιά θα το έκανε αυτό',

ακόμα και όταν όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες

ήταν εκεί για να παρθούν ασφαλείς αποφάσεις.»

Ο αρχηγός αυτός θα χρησιμοποιήσει τα ευρήματά μας στην προκατάληψη της αισιοδοξίας

για να προσπαθήσει να εξηγήσει στους πυροσβέστες

γιατί σκέφτονται με τον τρόπο που σκέφτονται,

για να τους κάνει να έχουν επίγνωση αυτής της πολύ αισιόδοξης προκατάληψης στους ανθρώπους.

Άρα, η μη ρεαλιστική αισιοδοξία μπορεί να οδηγήσει σε ριψοκίνδυνη συμπεριφορά,

σε οικονομική κατάρρευση, σε λανθασμένο προγραμματισμό.

Η βρετανική κυβέρνηση, για παράδειγμα,

έχει αναγνωρίσει ότι η προκατάληψη της αισιοδοξίας

μπορεί να κάνει τα άτομα πιο επιρρεπή

στο να υποτιμήσουν το κόστος και τη διάρκεια έργων.

Οπότε έχουν προσαρμόσει τον προϋπολογισμό των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012

στην προκατάληψη της αισιοδοξίας.

Ο φίλος μου που παντρεύεται σε μερικές εβδομάδες

έκανε το ίδιο για τον προϋπολογισμό του γάμου του.

Και παρεμπιπτόντως, όταν τον ρώτησα για τις δικές του πιθανότητες για διαζύγιο,

είπε ότι ήταν αρκετά σίγουρος ότι ήταν μηδενικές.

Οπότε αυτό που πραγματικά θα θέλαμε να κάνουμε,

είναι να προστατευτούμε από τους κινδύνους της αισιοδοξίας,

αλλά ταυτόχρονα να διατηρήσουμε τις ελπίδες μας,

επωφελούμενοι τα πολλά οφέλη της αισιοδοξίας.

Πιστεύω ότι υπάρχει τρόπος για να το κάνουμε αυτό.

Το κλειδί εδώ είναι στην πραγματικότητα η γνώση.

Δε γεννιόμαστε με μία έμφυτη κατανόηση των προκαταλήψεών μας.

Πρέπει αυτές ν' αναγνωρίζονται με επιστημονική έρευνα.

Αλλά τα καλά νέα είναι ότι το να γίνεις γνώστης της προκατάληψης της αισιοδοξίας

δε διαλύει την ψευδαίσθηση.

Είναι σαν τις οπτικές ψευδαισθήσεις,

που η κατανόησή τους δεν τις εξαφανίζει.

Κι αυτό είναι καλό γιατί σημαίνει

ότι θα έπρεπε να μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ισορροπία,

να φτιάξουμε σχέδια και κανόνες

για να προστατευτούμε από τη μη ρεαλιστική αισιοδοξία,

αλλά ταυτόχρονα να παραμείνουμε ελπιδοφόροι.

Νομίζω πως αυτό το σκίτσο το απεικονίζει με ωραίο τρόπο.

Γιατί αν είστε ένας από αυτούς τους απαισιόδοξους πιγκουίνους εκεί πάνω

που απλώς δεν πιστεύει ότι μπορεί να πετάξει,

τότε ποτέ δε θα το καταφέρετε.

Γιατί για να κάνουμε οποιοδήποτε είδος προόδου,

πρέπει να μπορούμε να φανταστούμε μία διαφορετική πραγματικότητα,

και μετά πρέπει να πιστέψουμε ότι αυτή η πραγματικότητα είναι δυνατή.

Αλλά αν είστε ένας υπερβολικά αισιόδοξος πιγκουίνος

ο οποίος απλώς πηδά στα τυφλά κι ελπίζει για το καλύτερο,

ίσως στραπατσαριστείτε λίγο όταν χτυπήσετε το έδαφος.

Αλλά αν είστε αισιόδοξος πιγκουίνος

που πιστεύει ότι μπορεί να πετάξει,

αλλά μετά φοράει ένα αλεξίπτωτο στην πλάτη

σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάσατε,

θα πετάξετε σαν αετός,

ακόμη κι αν είστε απλώς ένας πιγκουίνος.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)