< Return to Video

Groups of the Periodic Table

  • 0:01 - 0:05
    Son videoda , her atomun 8 olmak istediğinden bahsetmiştik.
  • 0:05 - 0:08
    8 yazayım buraya.
  • 0:08 - 0:11
    En dıştaki yörüngesinde 8 elektron.
  • 0:11 - 0:15
    Bu tür bir dizilim, bir electron için en sabit haldir.
  • 0:15 - 0:18
    Dünyayı gözlemleyerek belirlenmiş bu gerçekle, farklı periyodik gruplarda neler olabileceğini belirlemeye başlıyoruz
  • 0:18 - 0:21
    -
  • 0:21 - 0:24
    -
  • 0:24 - 0:26
    -
  • 0:26 - 0:29
    Periyodik grup dediğimiz aslında periyodik tablonun kolonlarıdır.
  • 0:29 - 0:30
    -
  • 0:30 - 0:32
    Mesela buradaki grup gibi, bende bu grupla başlayacağım çünkü o özel bir isme sahip.
  • 0:32 - 0:36
    -
  • 0:36 - 0:39
    Bu grubun ismi soygazlardır.
  • 0:39 - 0:42
    Periyodik tabloda bir grup içersinde aşağı doğru gidildikçe ortak olan özellik nedir?
  • 0:42 - 0:43
    -
  • 0:43 - 0:46
    Periyodik tablodaki bir gruptaki ortak özellik nedir?
  • 0:46 - 0:50
    Son videoda görmüştük, bir kolondaki her element aynı değerlik elektrona sahipti.
  • 0:50 - 0:53
    -
  • 0:53 - 0:55
    Ya da bir başka deyişle , son yörüngelerinde eşit sayıda electron vardı.
  • 0:55 - 0:57
    -
  • 0:57 - 0:58
    Bunun ne olduğunu da belirtmiştik.
  • 0:58 - 1:01
    Buradaki kolonun alkali metaller olduğunu öğrenmiştik.
  • 1:01 - 1:06
    bu son yörüngesinde 1 elektrona sahip.
  • 1:06 - 1:09
    Buraya 1 yapıyorum, hidrojen alkali metal olarak kabul edilmek zorunda değil.
  • 1:09 - 1:11
    -
  • 1:11 - 1:13
    genellikle metal formda değildir.
  • 1:13 - 1:16
    Diğer metaller kadar elektron vermek istemez.
  • 1:16 - 1:17
    -
  • 1:17 - 1:21
    Insanlar bir elementin metal gibi özelliklerinden bahsederken, elektron verme ihtimali üzerine konuşurlar.
  • 1:21 - 1:23
    -
  • 1:23 - 1:25
    -
  • 1:25 - 1:26
    Metallerin diğer özellikleri hakkında da konuşacağız, özellikle de metalleri parlak olarak algılayışımızdan, ya da elektrik iletkenliğinden , periyodik tabloyu nasıl sonlandıracağız bakalım.
  • 1:26 - 1:30
    -
  • 1:30 - 1:33
    -
  • 1:33 - 1:34
    -
  • 1:34 - 1:36
    Neyse , en son söylediğime dönelim.
  • 1:36 - 1:38
    Buradaki kolonlar, alkali toprak metaller olarak bilinir.
  • 1:38 - 1:41
    -
  • 1:41 - 1:42
    Bu alkali topraklar.
  • 1:51 - 1:54
    Bu atomlar son yörüngelerinde 2 elektron taşırlar.
  • 1:54 - 1:56
    Hatırlayın, hepsi 8 olmak istiyordu
  • 1:56 - 2:00
    O zaman bu adam 8 olabilmek için, elektron eklemek zorunda ve bu da uzun bir yol.
  • 2:00 - 2:01
    -
  • 2:01 - 2:04
    7 elektron eklemek zorunda kalacağız.
  • 2:04 - 2:06
    6 elektron eklemek zorunda kalacağız.
  • 2:06 - 2:07
    Peki, bunları kimden alacaklar?
  • 2:07 - 2:09
    Çünkü bu adamlar elektron vermek istemiyorlar.
  • 2:09 - 2:11
    8 olmaya çok yakınlar.
  • 2:11 - 2:13
    Eğer periyodik tablonun sol tarafındaysanız, elektron vermek daha kolaydır.
  • 2:13 - 2:15
    -
  • 2:15 - 2:19
    Aslında, vermek için sadece 1 elektronunuz varsa, özellikle hidrojen haricindeki elementler için söylüyorum, bu elektronu vermeyi ister.
  • 2:19 - 2:22
    -
  • 2:22 - 2:25
    -
  • 2:25 - 2:28
    Bu sebeple, buradaki elementler kendi hallerinde çok az bulunurlar.
  • 2:28 - 2:30
    -
  • 2:30 - 2:33
    Element hali derken, burada lityumdan başka birşey var yada burada sodyumdan başka, ya da potasyumdan başka bir şey var demek istiyorum.
  • 2:33 - 2:37
    -
  • 2:37 - 2:38
    -
  • 2:38 - 2:41
    Eğer bulabilirseniz bu elementleri, muhtemelen birşeylerle etkileşim halinde olacaktırlar.
  • 2:41 - 2:43
    -
  • 2:43 - 2:44
    Muhtemelen, periyodik tablonun bu kısmındakilerle etkileşimde olacaktır.
  • 2:44 - 2:47
    Çünkü bu kısımdakiler onlar için kötü olan şeyi vermek istiyorlar, diğerleri de almak istiyor.
  • 2:47 - 2:49
    -
  • 2:49 - 2:51
    Dolayısıyla reaksiyon gerçekleşecektir.
  • 2:51 - 2:53
    Bunlar hala reaktiftir.
  • 2:53 - 2:56
    Alkali toprak metaller hala reaktiftir fakat alkali metaller kadar değil.
  • 2:56 - 2:59
    -
  • 2:59 - 3:02
    Çünkü alkaliler sihirli sayı 8’e daha yakınlar.
  • 3:02 - 3:04
    -
  • 3:04 - 3:06
    Bunlar biraz daha uzak
  • 3:06 - 3:12
    Dolayısıyla 2 tanesini vermek için itmek biraz daha zor diyebiliriz.
  • 3:12 - 3:15
    -
  • 3:15 - 3:17
    Alkali metaller sadece 1 tane vermek zorundalar.
  • 3:17 - 3:19
    Ve ne öğrenmiş olduk, bunlar son yörüngelerinde 2 elektron bulunduruyorlar.
  • 3:19 - 3:20
    -
  • 3:20 - 3:23
    Sonra, buradaki , geçiş metalleri olarak adlandırdığımız elementler.
  • 3:23 - 3:27
    Elektron eklerseniz, bir önceki ‘d’ yörüngelerini doldururlar.Elektron eklerseniz, bir önceki ‘d’ yörüngelerini doldururlar.
  • 3:27 - 3:31
    -
  • 3:31 - 3:32
    Değil mi?
  • 3:32 - 3:35
    Onlarında en son yörüngelerinde 2 elektron var.
  • 3:35 - 3:37
    Hala buna sahipler.
  • 3:37 - 3:41
    4.periyodda ise, tüm elementlerin son yörüngeleri 4s2 sahip.
  • 3:41 - 3:45
    -
  • 3:45 - 3:49
    Bu elementlerde 3d orbitallerini doldururlar.
  • 3:49 - 3:51
    -
  • 3:51 - 3:53
    Ya da 3d yörüngelerini.
  • 3:53 - 3:55
    Bunlar 2’ler.
  • 3:55 - 3:57
    Dolayısıyla , en dışta 2 elektron var.
  • 3:57 - 4:01
    Bunlarda, alkali toprak metaller gibi 2 elektron vermek zorundalar mutlu olabilmek için.
  • 4:01 - 4:06
    -
  • 4:06 - 4:08
    Bana göre bu adamlar bir çeşit derinde sıralı elektronlara sahipler, belki bu görüşüm fiziksel olarak desteklenebilir.
  • 4:08 - 4:12
    -
  • 4:12 - 4:15
    -
  • 4:15 - 4:20
    Eğer değerlik elektronlarını değiştirebiliyor olsalardı, demiri yazıyorum buraya, 2 değerlik elektronu var.
  • 4:20 - 4:26
    -
  • 4:26 - 4:30
    Bu elektronları değiştirebiliyor olsaydı, önceki için d alt kabuğunda elektronları saklardı .
  • 4:30 - 4:35
    -
  • 4:35 - 4:36
    -
  • 4:36 - 4:41
    4s 2 deki elektronlarını değiştiriyor olsa bile, 3d’de hala daha yüksek enerjiye sahip elektronu olacaktı ve belki onların yerlerini değiştirirdi.
  • 4:41 - 4:44
    -
  • 4:44 - 4:46
    -
  • 4:46 - 4:48
    Tırnak işareti içinde yazacağım , benim için görselleştirme yolu oluyor.
  • 4:48 - 4:51
    -
  • 4:51 - 4:55
    Bu noktaya önem vermemin sebebi metaller her zaman elektron verirler.
  • 4:55 - 4:58
    -
  • 4:58 - 5:00
    Ve bu adamlarda tepki verir.
  • 5:00 - 5:02
    Mesela bunlar , hey benim elektronlarımı alır mısın der.
  • 5:02 - 5:04
    Diğerleri bu 2 elektronu alır mısın der.
  • 5:04 - 5:07
    Ve bu adamlar da, d kısmını doldurduğunuzda, 2 elektronum var ama d alt kabuğumda sakladıklarımda var der.
  • 5:07 - 5:09
    -
  • 5:09 - 5:11
    -
  • 5:11 - 5:14
    -
  • 5:14 - 5:16
    -
  • 5:16 - 5:19
    O zaman geçiş metallerine ne olur?
  • 5:19 - 5:21
    Aslında diğer metallere de olduğu gibi .
  • 5:21 - 5:24
    burada bulunan metaller herhangi bir grubu takip etmezler ama ,bunlar metaldirler bu renkte olanlar
  • 5:24 - 5:28
    -
  • 5:28 - 5:32
    elden çıkarmak istedikleri fazlaca elektron vardır
  • 5:32 - 5:35
    fakat d kısımlarını doldururlar,
  • 5:35 - 5:38
    element formunda oldukları zaman ki bu Alüminyum demektir mesela .
  • 5:38 - 5:40
    -
  • 5:40 - 5:41
    -
  • 5:41 - 5:46
    Alüminyum hiçbir şeyle etkileşime girmez, aynı oksijen gibi.
  • 5:46 - 5:48
    Bu bir demet alüminyumdur.
  • 5:48 - 5:48
    Değil mi?
  • 5:48 - 5:50
    Bir demet alüminyuma sahip olduğunuzda, alüminyum atomlarının son yörüngemde 3 tane fazladan elektronum var dedikleri metal bağlar oluşturursunuz
  • 5:50 - 5:52
    -
  • 5:52 - 5:55
    -
  • 5:55 - 5:59
    -
  • 5:59 - 5:59
    -
  • 5:59 - 6:03
    D orbitalimde bunun gibi elektronlar var.
  • 6:03 - 6:04
    -
  • 6:04 - 6:07
    Onları sadece alüminyum atomlarıyla paylaşacağım.
  • 6:07 - 6:09
    Bu şekilde bir alüminyum atomlarından bir deniz oluşturursunuz.
  • 6:09 - 6:10
    Birbirleriyle etkileşim halindedirler.
  • 6:10 - 6:13
    Ya da alüminyum elektronlarından oluşan bir deniz.
  • 6:13 - 6:20
    Atomların yanında oturan elektron demetleri.
  • 6:20 - 6:23
    Birbirleriyle etkileşim halindedirler çünkü elektronlarını bağışlarlar.
  • 6:23 - 6:24
    -
  • 6:24 - 6:25
    Değil mi?
  • 6:25 - 6:30
    Dolayısıyla asıl atom, alüminyum artı ve belki de 3 elektron bağışlamalıyız.
  • 6:30 - 6:31
    -
  • 6:31 - 6:33
    Asıl hallerini yapmıyorum
  • 6:33 - 6:35
    Sadece size nasıl çalıştıklarını göstermeye uğraşıyorum.
  • 6:35 - 6:38
    Bu metallerin neden bu kadar iyi iletken olduklarının da bir göstergesi.
  • 6:38 - 6:41
    Çünkü elektriklenme elektron demetlerinin hareketi, ve elektronların hareket etmesi için etrafta fazla miktarda elektron olmalı.
  • 6:41 - 6:45
    -
  • 6:45 - 6:46
    -
  • 6:46 - 6:48
    Dolayısıyla bu çevredeki elektronlar çok iyi iletkendirler.
  • 6:48 - 6:49
    -
  • 6:49 - 6:54
    Gümüş en iyi iletkendir.
  • 6:54 - 6:57
    Yeryüzündeki en iyi iletken gümüştür.
  • 6:57 - 7:01
    Elektrik kablolarında neden kullanmamamızın sebebi ise, bakırın daha kolay bulunmasından kaynaklanıyor.
  • 7:01 - 7:04
    -
  • 7:04 - 7:06
    Yine de bu gümüşün en iyi iletici olduğu gerçeğini değiştirmez.
  • 7:06 - 7:09
    Şöyle düşünüyorum, siz bir orbitali doldurduğunuzda, o bir yere kadar durağanlaşır.
  • 7:09 - 7:11
    -
  • 7:11 - 7:13
    -
  • 7:13 - 7:16
    Dolayısıyla bütün bu adamlar, d orbitallerini doldururlar.
  • 7:16 - 7:19
    Bunlar da d orbitali dolu olmayanlar.
  • 7:19 - 7:21
    Çok fazla elektronları var ve bu yüzden de iyi iletkenler.
  • 7:21 - 7:22
    -
  • 7:22 - 7:24
    Bu sadece bir görü.
  • 7:24 - 7:26
    Bunu ispatlamak için bir deney yapmadım.
  • 7:26 - 7:28
    Bu sadece size bazı şeylerin neden iletken olduğu hakkında fikir verir.
  • 7:28 - 7:29
    -
  • 7:29 - 7:32
    Ve bunlar da geçiş metalleriydi.
  • 7:32 - 7:34
    Aslında metal olarak kabul edilirler.
  • 7:34 - 7:36
    Geçiş metalleri denilmesinin sebebi, d bloklarını doldurmalarından kaynaklıyor.
  • 7:36 - 7:38
    -
  • 7:38 - 7:41
    Geçiş metali, metaller kadar iyi olmadıklarını ifade eder.
  • 7:41 - 7:41
    -
  • 7:41 - 7:44
    Metalleri düşündüğümüzde, aklıma hep ilk demir gelir.
  • 7:44 - 7:46
    -
  • 7:46 - 7:49
    Gümüş, altın ve bakır da metal olarak düşünürüm.
  • 7:49 - 7:51
    Dolayısıyla onlara geçiş metali demek çok da adaletli değil
  • 7:51 - 7:54
    Mesela alüminyumu demirden daha metal olarak algılayamıyorum
  • 7:54 - 7:55
    -
  • 7:55 - 7:58
    Ama kimyanın sınıflandırma dünyasında, alüminyum daha metal olarak gözüküyor.
  • 7:58 - 8:00
    -
  • 8:00 - 8:02
    Buradaki elementler.
  • 8:02 - 8:05
    Grupları anlatırken konu buraya kadar geldi.
  • 8:05 - 8:07
    Değerlik elektronlarını yazayım.
  • 8:07 - 8:09
    Bunların hepsi 3 değerlik elektrona sahipler.
  • 8:09 - 8:14
    4,5,6,7.
  • 8:14 - 8:17
    En dıştaki yörüngelerinde 3 elektron var.
  • 8:17 - 8:18
    -
  • 8:18 - 8:21
    Dolayısıyla bunlar içinde vermek almaktan daha kolay, belki bazı durumlarda mesela borun durumunda, zor gibi gözüksede 5 elektron almak zorunda olabilir.
  • 8:21 - 8:26
    -
  • 8:26 - 8:28
    -
  • 8:28 - 8:31
    -
  • 8:31 - 8:33
    -
  • 8:33 - 8:35
    3 elektronu vermek daha kolay ve pekçok metal bu kategoride görünür.
  • 8:35 - 8:37
    -
  • 8:37 - 8:39
    -
  • 8:39 - 8:43
    Gördüğünüz gibi, periyodik tabloda aşağı indikçe , değerlik elektronu daha fazla metallerle karşılaşırsınız.
  • 8:43 - 8:45
    -
  • 8:45 - 8:47
    -
  • 8:47 - 8:51
    Diyelim ki kurşun.
  • 8:51 - 8:52
    4 değerlik elektronu olsa da o da metal.
  • 8:52 - 8:54
    -
  • 8:54 - 9:00
    Çünkü atom çok büyük, yarıçapı çok geniş ve en dıştaki elektronlar çekirdekten çok uzaktalar
  • 9:00 - 9:03
    -
  • 9:03 - 9:05
    dOlayısıyla bu elektronlar da birileri tarafından alınmaya müsait.
  • 9:05 - 9:09
    Bir başka örnek, aşağı indikçe , karbon.
  • 9:09 - 9:10
    Elektronlar çekirdeğe çok yakın.
  • 9:10 - 9:12
    Alınmaları çok zor.
  • 9:12 - 9:15
    Bu yüzden de karbon 8 olmak için elektron almaya daha yatkındır.
  • 9:15 - 9:17
    -
  • 9:17 - 9:20
    Bu adamların değerlik elektronları çekirdekten uzaktır, 8 olmak için kurtulmak isterler onlardan, xenon olmak için mesela.
  • 9:20 - 9:23
    -
  • 9:23 - 9:25
    -
  • 9:25 - 9:28
    -
  • 9:28 - 9:32
    İlerlediğimizde bu bunlar ametaller.
  • 9:32 - 9:33
    Değil mi?
  • 9:33 - 9:35
    Pek çok reaksiyonda elektron almaya müsaittirler.
  • 9:35 - 9:36
    -
  • 9:36 - 9:39
    Bu sarı kategori de , çok reaktiftirler.
  • 9:39 - 9:44
    Özellikle de alkali metallerle, halojenler denir.
  • 9:44 - 9:46
    -
  • 9:46 - 9:49
    Muhtemelen az önceki kelimeyi işittiniz.
  • 9:49 - 9:50
    Halojen lambalar.
  • 9:55 - 9:58
    Halojen lambalar demekte bir hata yok.
  • 9:58 - 10:00
    Öylesine seçilmiş bir kelime değil.
  • 10:00 - 10:03
    Belki ilerde halojen lambaları hakkında bir video yaparım.
  • 10:03 - 10:05
    Son olarak, soygazlara geldik.
  • 10:05 - 10:08
    Soygazlar hakkında bildiğimiz ilginç şey ne?
  • 10:08 - 10:10
    En dış yörüngelerinde , 8 elektron var, değil mi?
  • 10:10 - 10:12
    -
  • 10:12 - 10:12
    Helyum hariç.
  • 10:12 - 10:14
    Helyumun 2 elektronu var, değil mi?
  • 10:14 - 10:19
    Elektrik konfigürasyonu 1 s2.
  • 10:19 - 10:21
    Diğerleri de 1s2 elektrik konfigürasyonuna sahip.
  • 10:21 - 10:22
    -
  • 10:22 - 10:24
    Bu neon.
  • 10:24 - 10:28
    1s2, 2s2, 2p6.
  • 10:28 - 10:31
    En dış yörüngesinde 8 elektronu var.
  • 10:31 - 10:31
    Dolayısıyla mutlu.
  • 10:31 - 10:33
    Argon için de aynı şey geçerli.
  • 10:33 - 10:38
    En dış yörüngesi 3s2 3p6 .
  • 10:38 - 10:41
    Kripton en dış yörüngesinde 3s2 3p6.
  • 10:41 - 10:43
    -
  • 10:43 - 10:46
    3 d bloğunda elektronlar var.
  • 10:46 - 10:48
    -
  • 10:48 - 10:50
    Sonuç olarak en dış yörüngelerinde 8 elektron var ve mutlulular.
  • 10:50 - 10:51
    -
  • 10:51 - 10:53
    Reaksiyona girmeye meyilli değillerdir.
  • 10:53 - 10:55
    Sanki diğer elementlere, hey siz deli gibi reaksiyona girenler, biz ilgilenmiyoruz çünkü mutluyuz der gibidirler.
  • 10:55 - 10:58
    -
  • 10:58 - 10:59
    -
  • 10:59 - 11:01
    Elektron vermek ya da almak istemiyoruz.
  • 11:01 - 11:06
    Çok ama çok tepkisizdirler.
  • 11:06 - 11:08
    Hiç reaktif değillerdir.
  • 11:08 - 11:12
    Biliyorsunuz ki hava gemisi ya da keşif balonu yaparlarken , hidrojen kullanırlar. Hinderburg ünlüdür bu konuda.
  • 11:12 - 11:17
    -
  • 11:17 - 11:19
    -
  • 11:19 - 11:22
    Hidrojen reaktif bir elementtir.
  • 11:22 - 11:25
    Hidrojen çok yanıcı bir maddedir ve bu yüzden de hızlıca şişirir
  • 11:25 - 11:30
    Çocuk balonlarını yapanlarda helyumu tercih ederler.
  • 11:30 - 11:34
    -
  • 11:34 - 11:37
    Çünkü helyum soygazdır ve reaktif değildir.
  • 11:37 - 11:41
    Patlama imkanı çok düşüktür.
  • 11:41 - 11:43
    -
  • 11:43 - 11:45
    Neyse, bu videoyuda tamamladığımızı düşünüyorum.
  • 11:45 - 11:48
    Bir sonraki videoda periyodik tablodaki trendlerden bahsedeceğiz.
  • 11:48 - 11:51
    -
Title:
Groups of the Periodic Table
Description:

Properties of alkali, alkaline earth and transition metals. Halogens and noble gases.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
11:51
Cansu Demirtaş added a translation

Turkish subtitles

Revisions