ئایە ئاژەڵەکان زمانیان هەیە؟ میشێل بیشۆپ
-
0:07 - 0:09هەموو ئاژەڵەکان پەیوەندی دەبەستن.
-
0:09 - 0:13قرژاڵەکان چنگیان بەکار دەهێنن
وەکو ئاماژەیەک کە تەندروستن -
0:13 - 0:14و ئامادەی جووت بوونن.
-
0:14 - 0:17و کەتڵفیشەکان خانە ڕەنگاڵەکان بەکاردەهێنن
کە پێیان دەگوترێت کرۆماتۆفۆر -
0:17 - 0:22بۆ ئەوەی نەخش لەسەر پێستیان درووست بکەن
کە بۆ خۆ حەشاردان بەکاری دەهێنن -
0:22 - 0:23یان بۆ ئاگادار کردنەوەی نەیارەکانیان.
-
0:23 - 0:26هەنگەکانیش سەمای ئاڵۆز دەنوێنن
-
0:26 - 0:31تاوەکو زانیاری بدەن بە هەنگەکانی دیکە
دەربارەی شوێن و چۆنیەتی سەرچاوەی خۆراکەکە. -
0:31 - 0:35هەموو ئەم ئاژەڵانە ڕێگەی بەرنامەی
پەیوەندی بەستنی سەرنجڕاکێشیان هەیە، -
0:35 - 0:37بەڵام ئایە زمانیان هەیە؟
-
0:37 - 0:39بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە،
-
0:39 - 0:43دەتوانین چاو بخشێنین بە چوار تایبەتمەندی
کە زۆرجار بەندن بە زمانەوە: -
0:43 - 0:44دابڕاوی،
-
0:44 - 0:46ڕێزمان،
-
0:46 - 0:48بەرهەمداری،
-
0:48 - 0:50هەروەها جێ گۆڕکێ.
-
0:50 - 0:53دابڕوای واتای ئەوەیە کە دەستەیەک لە
یەکەی جیاواز هەن، -
0:53 - 0:55وەکو دەنگەکان یاخود وشەکان،
-
0:55 - 0:59کە دەکرێت پیکەوە بلکێنرێن
تاوەکو بیرۆکەی نوێ بخەینە ڕوو، وەکو -
0:59 - 1:02هەندێک لە پیتە موگناتیزییەکانی
سەر بەفرگر دەتوانیت ڕێکیان بخەیتەوە -
1:02 - 1:05تاوەکو دەستەواژەی جیاوازیان
لێ دروست بکەیت. -
1:05 - 1:06ڕێزمانیش سیستەمێک لە یاسا پێشکەش دەکات
-
1:06 - 1:10کە پێت دەڵێت چۆن چۆنی
ئەو یەکانە پێکەوە بلکێنیت. -
1:10 - 1:13بەرهەمهێنانیش ئەو توانستەی
بەکارهێنانی زمانە -
1:13 - 1:17بۆ درووست کردنی ژمارەیەکی
بێشومار لە پەیام. -
1:17 - 1:20هەروەها جێگۆڕکێش بریتییە لە توانستی
قسەکردن دەربارەی شتانێک -
1:20 - 1:22کە لە بەر چاوەکانتدا نین،
-
1:22 - 1:26وەکو ڕابردوو، داهاتوو،
یاخود ڕووداوە خەیاڵییەکان. -
1:26 - 1:30کەواتە، ئایە پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان
ئەم تایبەتمەندییانە پیشان دەدەن؟ -
1:30 - 1:33بۆ قرژاڵ و کاتڵفیشەکان
وەڵامەکە نەخێرە. -
1:33 - 1:36ئەوان ئاماژەکانیان بە شێوەیەکی
داهێنەرانە پێکەوە نالکێنن. -
1:36 - 1:40پێویستیش ناکات ئاماژەکانیان
ڕێکخستنێکی ڕێزمانیانەیان هەبێت، -
1:40 - 1:43هەروەها ئەوان تەنها دەربارەی
دۆخەکانی ئێستایان پەیوەندی دەکەن، -
1:43 - 1:46بۆ نموونە، ''من تەندروستم،''
یان ''ژەهرم پێیە.'' -
1:46 - 1:50بەڵام هەندێک لە ئاژەڵەکان لە ڕاستیدا هیچ
یەکێک لەم تایبەتمەندیانە نیشان نادەن. -
1:50 - 1:56هەنگەکان جوڵە، گۆشە، ماوە، و
توندێتی بەکاردەهێنن لە سەما فرتە فرتەکەیان -
1:56 - 2:00تاوەکو باسی شوێن و دەوڵەمەندی
سەرچاوەی خواردنەکە بکەن. -
2:00 - 2:02ئەو سەرچاوەیە لە دەرەوەی هێلانەکەیە،
-
2:02 - 2:05بۆیە ئەوان تایبەتمەندی
جێگۆڕکێ نیشان دەدەن. -
2:05 - 2:08ئەوان ئەو تایبەتمەندییەی زمانیان هاوبەشە
لەگەل سەگی چیمە نزار، -
2:08 - 2:10کە بە هەزاران دەژین لە شارۆچکەکانیان،
-
2:10 - 2:16و لە لایەن چەقەڵ، باز،
چالگم مار، و مرۆڤەکانەوە ڕاو دەکرێن. -
2:16 - 2:21ئەو دەنگە ئاگادار کردنەوانەی دەری دەکەن
نیشانی قەبارە، شێوە و خێرایی ڕاوکەرەکە -
2:21 - 2:25و تەنانەت بۆ مرۆڤە ڕاوچییەکان،
ئەوەش دەردەخەن کە چییان پێیە -
2:25 - 2:28و ئەگەر مرۆڤەکە دەمانچەی هەڵ گرتبێت.
-
2:28 - 2:32ئەیپە گەورەکان، وەکو چامپانزی و گۆریلاکان،
ئەوانیش پەیوەندیکەری باشن. -
2:32 - 2:35هەندێکیان تەنانەت فێری
زمانی ئاماژە گۆڕدراوەکان بوونە. -
2:35 - 2:39چامپانزیەک بە ناوی واشۆ
تایبەتمەندی دابڕاوی نیشان داوە -
2:39 - 2:42لە ڕیگەی پێکەوەنانی کۆمەڵێک هێما
بۆ درووست کردنی دەستەواژەی ڕەسەن، -
2:42 - 2:44وەکو، ''تکایە بیکەوە. خێراکە.''
-
2:44 - 2:49کۆکۆ، کە گۆریلایەکی مێینەیە لە زیاد
١٠٠٠ دانە هێمان تێدەگات، -
2:49 - 2:52و لە نزیکەی ٢٠٠٠ وشەی زمانی
قسەکراوی ئینگلیزیش -
2:52 - 2:55باسی لە پشیلە ئەزیزەکەی دەکرد
کە مرد بوو. -
2:55 - 2:58لە ڕێگەی ئەوەشەوە، ئەو تایبەتمەندی
جێ گۆڕکیی نیشان دەدا، -
2:58 - 3:01هەرچەندە شایەنی ئاماژەپێدانە کە ئەیپەکانی
ئەم دوو نموونەیە -
3:01 - 3:04بەرنامەی پەیوەندی مرۆڤیان بەکار دەهێنا،
-
3:04 - 3:07نەک شێوازی سروشتی قسە کردنی خۆیان.
-
3:07 - 3:10چەندان نموونەی دیکەی
پەیوەندی ئاڵۆزی نێوان ئاژەڵەکان هەیە. -
3:10 - 3:12وەکو دۆلفینەکان،
-
3:12 - 3:17کە فیکە بەکار دەهێنن بۆ ناسینەوەی تەمەن،
شوێن، ناو، و ڕەگەز. -
3:17 - 3:19ئەوان دەشتوانن لە کەمێک ڕێزمانی
-
3:19 - 3:23زمانی لاشە تێبگەن کە توێژەران
بەکاریان هێنا لەگەڵیان. -
3:23 - 3:28هەرچۆنێک بێت، ڕێزمان لە پەیوەندی
سرووشتیانەی نێوان دۆلفینەکاندا نا بیندرێت. -
3:28 - 3:30لە کاتێکدا ئەم بەرنامانەی پەیوەندی
-
3:30 - 3:33بۆیان هەیە هەندێک لەو تایبەتمەندیانەی
دەست نیشانمان کردون تێیاندا بێت، -
3:33 - 3:36کەچی هیچیان هەموو چوار
تایبەتمەندییەکە نیشان نادەن. -
3:36 - 3:40تەنانەت توانستە سەرنجڕاکێشەکانی
واشۆ و کۆکۆ هێشتاکە ناگەن -
3:40 - 3:44بە توانا زمانەوانییەکانی
زۆرینەی مرۆڤە تەمەن سێ ساڵانەکان. -
3:44 - 3:47هەروەها بابەتەکانی گفتوگۆی نێوان ئاژەڵەکان
زۆربەی جارەکان سنوردارن. -
3:47 - 3:49هەنگەکان دەربارەی خۆراک دەدوێن،
-
3:49 - 3:51سەگە دەشتیەکانیش دەربارەی
نێچیر گرەکان دەدوێن -
3:51 - 3:54قرژالەکانێش باسی خۆیان دەکەن.
-
3:54 - 3:56زمانی مرۆڤیش بە تەنها لە لایەکەی تر
-
3:56 - 4:00بەهۆی توانا بەهێزەکەی پێکەوە لکانی
ڕێزمان و بەرهەمهێنان، -
4:00 - 4:03لەسەروو تایبەتمەندییەکانەوەیە.
-
4:03 - 4:06مێشکی مرۆڤ دەتوانێت ژمارەیەکی
دیاریکراو توخم وەر بگرێت -
4:06 - 4:09و ژمارەیەکی ناکۆتا پەیامی لێ درووست بکات.
-
4:09 - 4:12ئێمە دەتوانین ڕستەی ئاڵۆز
دروست بکەین و تێیان بگەین، -
4:12 - 4:15هەروەها چەندین وشەی نەبیستراویش.
-
4:15 - 4:19دەتوانین زمان بەکاربهێنین بۆ باسکردنی
بابەتگەلێکی هەمەچەشنی ناکۆتا، -
4:19 - 4:21یان باسکردنی شتانێکی خەیاڵی،
-
4:21 - 4:23تەنانەت درۆکردن.
-
4:23 - 4:27تویژینەوە بەردەوامە بۆ ئاشکرا کردنی نهێنی
زیاتر سەبارەت بە پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان. -
4:27 - 4:31لەوانەیە ئاشکرا ببێت کە زمانی مرۆڤ
و پەیوەندی نێوان ئاژەڵەکان -
4:31 - 4:34بەتەواوی جیاواز نین لە یەکتری
بەڵکو بوونێکی هاوشیوەیان هەیە. -
4:34 - 4:37هەرچۆنێک بێت، ئێمە هەموومان ئاژەڵین.
- Title:
- ئایە ئاژەڵەکان زمانیان هەیە؟ میشێل بیشۆپ
- Description:
-
تەواوی وانەکە لێرە ببینە: View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/do-animals-have-language-michele-bishop
هەموو ئاژەڵەکان پەیوەندی دەبەستن. بەڵام، ئایە ئەوان زمانیان هەیە؟ میشێل بیشۆپ بە وردی باس لە ٤ تایبەتمەندی زمان دەکات کە ئێمە کاریان لەسەر دەکەین و لێیان دەکۆڵینەوە.
وانەکە لە لایەن میشیڵ بیشۆپ و ئەنیمەیشن لە لایەن ئەڤی ئوفەر
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:55
![]() |
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for Do animals have language? - Michele Bishop | |
![]() |
mabbast chato accepted Kurdish (Central) subtitles for Do animals have language? - Michele Bishop | |
![]() |
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Do animals have language? - Michele Bishop | |
![]() |
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Do animals have language? - Michele Bishop | |
![]() |
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for Do animals have language? - Michele Bishop |