< Return to Video

Kosinüs yasası

  • 0:01 - 0:05
    Bir önceki videoda elimizde bir
  • 0:05 - 0:07
    üçgenin kenarlarını bulmamızı isteyen bir soru vardı.
  • 0:07 - 0:09
    O üçgen bir dik üçgen olduğu için
  • 0:09 - 0:12
    Pisagor teoremini kullanarak
  • 0:12 - 0:13
    normal bir üçgeni çözermiş gibi çözdük.
  • 0:13 - 0:15
    O bir dik üçgen değildi.
  • 0:15 - 0:17
    Her neyse, SOHCAHTOA (sinüs, kosinüs ve tanjant fonksiyonları için bir kısaltma) ve
  • 0:17 - 0:20
    basit trigonometrik denklemler kullanarak işimizi hallettik
  • 0:20 - 0:21
    ve doğru cevabı bulduk.
  • 0:21 - 0:23
    Şimdi ise size kosinüs yasası
  • 0:23 - 0:27
    denen bir şeyi anlatacağım. İspatını
  • 0:27 - 0:29
    geçen videoda yapmıştık ama şimdi
  • 0:29 - 0:31
    işin içinde soru olmadan
  • 0:31 - 0:34
    size ispat etmek istiyorum. Bu yasayı bir kere
  • 0:34 - 0:36
    öğrenince geçmişte olduğu gibi her tür soruda
  • 0:36 - 0:37
    kullanabilir ve onu daha hızlı çözeblirsiniz.
  • 0:37 - 0:41
    Bu konu hakkındaki düşüncelerim biraz karmaşık çünkü
  • 0:41 - 0:43
    bir şeyleri ezberlemenin taraftarı değilim.
  • 0:43 - 0:46
    Yani 40 yaşındayken kosinüs
  • 0:46 - 0:49
    yasasını hatırlamayabilirsiniz ama
  • 0:49 - 0:51
    trigonometrik denklemlerle başlayıp
  • 0:51 - 0:54
    devam edebilirseniz her soru için hazır olacaksınızdır.
  • 0:54 - 0:55
    Ve 40 yaşınızda hala trigonometri sorusu
  • 0:55 - 0:57
    çözmenizden etkilenebilirim, kim bilir?
  • 0:57 - 0:59
    Şimdi bu kosinüs
  • 0:59 - 1:00
    yasasının ne işe yaradığını görelim.
  • 1:00 - 1:04
    Şimdi burada bildiğim bir teta açısı var.
  • 1:08 - 1:12
    Bu kenar a kenarı.
  • 1:12 - 1:15
    Hayır b kenarı olsun.
  • 1:15 - 1:17
    Bu kısım isteğime bağlı.
  • 1:17 - 1:22
    En iyisi kenarların renklerine göre yapayım.
  • 1:22 - 1:28
    Bu kenara b ve buna c diyelim,
  • 1:28 - 1:31
    bu da a olsun.
  • 1:31 - 1:33
    Bu bir dik üçgen olsaydı bir şekilde
  • 1:33 - 1:38
    Pisagor teoremini kullanabilirdik ama bu üçgen dik değil.
  • 1:38 - 1:38
    Peki şimdi ne yapmalıyız?
  • 1:38 - 1:42
    Diyelim ki b kenarını ve
  • 1:42 - 1:45
    c kenarını ve teta açısını biliyoruz, a'yı bulmak istiyoruz.
  • 1:45 - 1:49
    Kosinüs yasasını bilirseniz iki kenar ve bu kenarlar arasında
  • 1:49 - 1:52
    kalan açı verildiğinde üçüncü kenarı bulabilirsiniz.
  • 1:52 - 1:53
    Peki bunu nasıl yaparız?
  • 1:53 - 1:55
    Aynen önceki soruyu
  • 1:55 - 1:57
    yaptığımız gibi yapacağız.
  • 1:57 - 2:02
    Buraya bir çizgi çizebiliriz
  • 2:02 - 2:02
    - oo çok kötü oldu,
  • 2:02 - 2:04
    çizgi aracını kullandığımı düşünüyordum.
  • 2:04 - 2:05
    Düzenle, geri al.
  • 2:08 - 2:11
    İşte böyle bir çizgi çizebilirim.
  • 2:11 - 2:14
    Şimdi iki dik açım var.
  • 2:14 - 2:16
    Ve dik üçgenleri elde ettiğimde Pisagor teoremini
  • 2:16 - 2:19
    ve trigonometrik fonksiyonları kullanmaya başlayabilirim,
  • 2:19 - 2:20
    vesaire vesaire.
  • 2:20 - 2:25
    Bu bir dik açı, bu bir dik açı,
  • 2:25 - 2:30
    peki buradaki kenar ne?
  • 2:30 - 2:31
    Başka bir renk alayım.
  • 2:31 - 2:34
    Büyük ihtimalle işin içine çok fazla renk karıştı ama
  • 2:34 - 2:36
    bu sizin gelişmeniz için.
  • 2:36 - 2:37
    Şimdi, buradaki kenar ne?
  • 2:37 - 2:41
    Bu kenarın, mor kenarın uzunluğu ne?
  • 2:41 - 2:45
    Şimdi SOHCAHTOA'yı kullanıyoruz.
  • 2:45 - 2:47
    Buraya SOHCAHTOA yazacağım.
  • 2:51 - 2:57
    Bu mor kenar teta'ya komşu ve
  • 2:57 - 3:04
    bu mavi kenar b bu üçgenin hipotenüsü.
  • 3:04 - 3:06
    Biliyoruz ki - sadece 1 renk kullanacağım
  • 3:06 - 3:09
    çünkü öbür türlü renk değiştirene kadar çok zaman kaybederiz.
  • 3:09 - 3:14
    Teta'nın kosinüsü - bu kenara
  • 3:14 - 3:17
    bu kenara ne bileyim,
  • 3:17 - 3:21
    d diyelim, d kenarı.
  • 3:21 - 3:28
    cos(teta) = d/b, değil mi?
  • 3:28 - 3:30
    Ve b'yi biliyoruz.
  • 3:30 - 3:37
    Peki d ne?
  • 3:37 - 3:43
    d = b * cos(teta).
  • 3:43 - 3:48
    Bu kenara da e diyelim.
  • 3:48 - 3:49
    Peki e ne?
  • 3:49 - 3:52
    e eşittir c - bu ilgi çekici,
  • 3:52 - 3:57
    bütün c kenarı eksi d kenarı.
  • 3:57 - 4:03
    e = c - d.
  • 4:03 - 4:09
    d'yi çözmüştük, şimdi
  • 4:09 - 4:12
    e = c - b*cos(teta).
  • 4:15 - 4:16
    Yani bu e.
  • 4:16 - 4:19
    e'yi önümüzden çektik.
  • 4:19 - 4:21
    Peki bu pembe kenar ne olacak?
  • 4:21 - 4:24
    Bu kenara m kenarı diyelim.
  • 4:27 - 4:29
    m teta'nın karşısında.
  • 4:33 - 4:33
    Şimdi biliyoruz.
  • 4:33 - 4:36
    c'yi de çözmüştük ama b'yi de biliyoruz ve b daha kolay.
  • 4:36 - 4:40
    Peki hangi bağıntı bize m/b'yi verir?
  • 4:40 - 4:41
    Başka bir deyişle karşı kenar ve hipotenüs arasındaki bağıntıyı hangi fonksiyon verir.
  • 4:41 - 4:45
    Bu sinüs: karşı bölü hipotenüs.
  • 4:45 - 4:50
    Yani sin(teta) = m/b.
  • 4:50 - 4:53
    Biliyoruz ki - buraya geçeyim -
  • 4:53 - 4:57
    m/b, doğru, çünkü burası hipotenüs,
  • 4:57 - 5:09
    eşittir sin(teta), yani m = b*sin(teta).
  • 5:09 - 5:10
    Değil mi?
  • 5:10 - 5:13
    Şimdi m'yi ve e'yi bulmuş olduk.
  • 5:13 - 5:15
    a kenarını bulmak istiyoruz.
  • 5:15 - 5:16
    Bunu hemen farketmiş olmalısınız.
  • 5:16 - 5:18
    Elimizde bir dik üçgenin iki kenarı var.
  • 5:18 - 5:20
    Hipotenüsü bulmak istiyoruz.
  • 5:20 - 5:22
    Pisagor teoremini kullanabiliriz.
  • 5:22 - 5:28
    Pisagor teoremi bize diyor ki
  • 5:28 - 5:32
    a kare = m kare + e kare.
  • 5:32 - 5:34
    Diğer iki kenarın karesi.
  • 5:34 - 5:36
    Peki m kare + e kare nedir?
  • 5:36 - 5:39
    Bir başka renge geçeyim.
  • 5:39 - 5:42
    a kare = m kare, burada
  • 5:42 - 5:44
    m = b*sin(teta) olduğuna göre
  • 5:44 - 5:54
    (b*sin(teta)) kare + e kare.
  • 5:54 - 5:56
    e'yi de biliyoruz.
  • 5:56 - 6:03
    (c - b*cos(teta)) kare.
  • 6:03 - 6:05
    Şimdi biraz cebir yapalım.
  • 6:05 - 6:13
    Bu eşittir b kare*sin kare (teta).
  • 6:13 - 6:14
    sin kare (teta) demek
  • 6:14 - 6:15
    sin(teta)'nın karesi demek.
  • 6:15 - 6:18
    Ayrıca bunu foil'e göre açtık (foil çarpmanın toplama üzerinde dağılmasının sırasını belirten bir kısaltmadır),
  • 6:18 - 6:18
    foil kullanmayı sevmiyorum.
  • 6:18 - 6:21
    Direk çarpıyorum.
  • 6:21 - 6:34
    c kare - 2cbcos(teta) + b karecos(teta).
  • 6:34 - 6:35
    Değil mi?
  • 6:35 - 6:38
    Çarparak bunu genişlettim.
  • 6:38 - 6:40
    Şimdi neler yapabiliriz bir bakalım.
  • 6:40 - 6:47
    Bu iki terimi alırsak,
  • 6:47 - 6:54
    b kare*(sin kare (teta) + cos kare (teta)),
  • 6:54 - 6:57
    burada bir kare olmalı
  • 6:57 - 6:58
    çünkü karesini aldık.
  • 6:58 - 7:04
    Bu ifade
  • 7:04 - 7:10
    + c kare - 2bc*cos(teta).
  • 7:10 - 7:12
    Peki bu neye sadeleşir?
  • 7:12 - 7:18
    Bu b kare çarpı
  • 7:18 - 7:22
    sin kare (teta) + cos kare (teta) ile aynı şey.
  • 7:22 - 7:27
    Bir şeyi farketmiş olmalısınız: + c kare
  • 7:27 - 7:33
    - 2bc*cos(teta)
  • 7:33 - 7:36
    Buraya bakalım, herhangi bir açının
  • 7:36 - 7:38
    sin kare'siyle cos kare'sinin toplamı 1'dir.
  • 7:38 - 7:40
    Daha önce öğrendiğimiz bir özdeşlik.
  • 7:40 - 7:42
    Burada da Pisagor özdeşliği var.
  • 7:42 - 7:47
    Yani bu = 1, elimizde
  • 7:47 - 7:49
    - eski renge dönüyorum -
  • 7:49 - 7:56
    Neredeyse bitti, a kare =
  • 7:56 - 7:58
    - buradaki terim 1 ediyor, yani sadece b kare -
  • 7:58 - 8:07
    Elimizde b kare + c kare
  • 8:07 - 8:16
    - 2bc*cos(teta) kaldı.
  • 8:16 - 8:21
    Baya iyi oldu, işte bu kosinüs yasası.
  • 8:21 - 8:24
    Çok kullanışlı çünkü artık bir üçgenin
  • 8:24 - 8:28
    iki kenarını ve bir açısını bildiğinizde
  • 8:28 - 8:32
    öbür kenarı da bulabileceksiniz.
  • 8:32 - 8:35
    Ya da bir üçgenin üç
  • 8:35 - 8:38
    kenarını da biliyorsanız herhangi bir açısını da bulabilirsiniz,
  • 8:38 - 8:40
    bu da baya işe yarar.
  • 8:40 - 8:42
    Eğer okulda trigonometri konusundaysanız ve
  • 8:42 - 8:46
    yakında bu konudan bir testiniz veya sınavınız varsa
  • 8:46 - 8:49
    bu yasayı ezberleseniz iyi olur çünkü
  • 8:49 - 8:50
    sizi baya hızlandırır ve
  • 8:50 - 8:52
    çabucak cevabı buldurur.
  • 8:52 - 8:55
    Yine de nereden geldiğini bilmeden sadece
  • 8:55 - 8:59
    ezberleyerek bunu öğrenmenizi istemiyorum çünkü
  • 8:59 - 9:02
    1-2 yıl sonra liseye gittiğinizde ve trigonometri almanızın üstünden
  • 9:02 - 9:05
    4 yıl geçtikten sonra bunu hala hatırlıyor olmayacaksınız.
  • 9:05 - 9:07
    Bir anda bir trigonometri sorusuyla karşılaşınca
  • 9:07 - 9:09
    sıfırdan başlamayı bilmek iyi olacaktır.
  • 9:09 - 9:12
    Kosinüs yasasını baştan bilseydiniz
  • 9:12 - 9:14
    a'yı çok daha hızlı bulurduk çünkü
  • 9:14 - 9:17
    tek yapmanız gereken üçgeni kurmak
  • 9:17 - 9:20
    ve gereken şeyleri formülde yerin
  • 9:20 - 9:24
    koymaktı ve soruyu böylece anında çözebilirdiniz.
  • 9:24 - 9:26
    Bir sonraki videoda görüşmek üzere.
Title:
Kosinüs yasası
Description:

İki kenarı ve bir açısı bilinen üçgenin diğer kenarını kosinüs yasasıyla bulmak.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:26
icankuyucu added a translation

Turkish subtitles

Revisions