Những động vật trải nghiệm nỗi đau như thế nào ?
-
0:07 - 0:10Con người cảm thấy bất ngờ đau nhói
bởi kim tiêm -
0:10 - 0:13đau như cháy da khi vô tình va chân vào
vật cứng -
0:13 - 0:14và sự đau nhức từng hồi khi đau răng.
-
0:14 - 0:15ta chia ra nhiều loại
-
0:15 - 0:17những loài khác thì sao?
-
0:17 - 0:18động vật xung quanh trải nghiệm
-
0:18 - 0:20Điều này quan trọng khám phá
-
0:20 - 0:22Thế còn những loài khác thì sao ?
-
0:22 - 0:26Những động vật xung quanh chúng ta đã
trải qua đau đớn như thế nào ? -
0:26 - 0:28Điều đó rất quan trọng cho chúng ta
khám phá. -
0:28 - 0:30Chúng ta nuôi những thú cưng
-
0:30 - 0:31chúng làm giàu môi trường sống,
-
0:31 - 0:34Chúng ta chăn nuôi để lấy thịt,
-
0:34 - 0:38và sử dụng chúng cho thí nghiệm tiên tiến
và sức khỏe con người. -
0:38 - 0:40Rõ ràng những loài vật quan trọng
với ta -
0:40 - 0:44vì thế phải công bằng trong việc tránh
gây ra đau đớn không cần thiết. -
0:44 - 0:47với những động vật quen thuộc với ta,
động vật có vú -
0:47 - 0:50là điều hiển nhiên khi chúng thường xuyên
bị săn bắn. -
0:50 - 0:53Nhưng vẫn tồn tại nhiều điểu không
như thế -
0:53 - 0:56ví dụ như thuốc giảm đau ta sử dụng để
giúp chúng. -
0:56 - 0:58Càng nhiều khác biệt giữa động vật và ta
-
0:58 - 1:01càng khó để hiểu những cảm giác của chúng.
-
1:01 - 1:04Liệu bạn có thể biết một con tôm đang bị
đau? -
1:04 - 1:05một con rắn?
-
1:05 - 1:07một con ốc?
-
1:07 - 1:09Những động vật có xương sống, bao gồm
con người, -
1:09 - 1:12cơn đau được chia thành hai giai đoạn khác
nhau. -
1:12 - 1:14Đầu tiên, những giây thần kinh và xúc giác
cảm nhận được mối nguy hiểm -
1:14 - 1:15đưa thông tin đến tủy
-
1:15 - 1:17tại đây, nơron vận động kích hoạt
-
1:17 - 1:19Làm chúng ta rụt lại khỏi mối đe dọa.
-
1:19 - 1:22đó là nhận thức vật lí về mối nguy hại
gọi đau cảm thụ, -
1:22 - 1:25và hầu hết tất cả động vật,
-
1:25 - 1:28cả loài có hệ thống thần kinh giản đơn
-
1:28 - 1:30đều phải trải qua điều đó.
-
1:30 - 1:32nếu không có khả năng này, những động vật
sẽ nguy hại -
1:32 - 1:34và sự tồn tại bị
đe dọa -
1:34 - 1:37Giai đoan thứ hai là ý thức về mối
nguy hại. -
1:37 - 1:40với con người, điều này xảy ra khi nơron
xúc giác trên da -
1:40 - 1:43tạo ra sự kết nối vòng tròn lần hai thông
qua tủy đến não -
1:43 - 1:47Tại đây, hàng triêu nơron ở khắp nơi trên
cơ thể tạo cảm giác đau -
1:47 - 1:51Với chúng ta, những cảm giác này rất phức
tạp được kết nối với cảm giác sợ hãi, -
1:51 - 1:57đau đớn,
-
1:57 - 2:01và căng thẳng,
-
2:01 - 2:02điều rất dễ bộc lộ
-
2:02 - 2:03khó biết cảm nhận của
-
2:03 - 2:06chúng phần này của quá trình
-
2:06 - 2:08vì chúng không thể phơi bày cảm xúc của
chúng -
2:08 - 2:11Tuy nhiên, chúng ta có thể dựa vào
hành động -
2:11 - 2:14động vật hoang dã, tự chữa lành vết thương
bởi chính chúng, -
2:14 - 2:19gào thét để giải tỏa phiền muộn
-
2:19 - 2:22và sống ẩn dật
-
2:22 - 2:25trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học
-
2:25 - 2:27thí nghiệm cho ta chắc chắn rằng
-
2:27 - 2:31động vật tránh xa nơi nguy hiểm trước đó
-
2:31 - 2:36đó là nhận thức về mối đe dọa.
-
2:36 - 2:39chúng ta chứng minh được qua nhưng nghiên
cứu -
2:39 - 2:42rằng động vật có xương sống nhận thức
được cơn đau -
2:42 - 2:45với một số quốc gia sẽ phạm tội khi làm
hại những động vật -
2:45 - 2:47thế còn động vật không xương sống ?
-
2:47 - 2:52những loài này không được bảo vệ hợp pháp,
-
2:52 - 2:56mộ phần vì những hành vi của chúng không
kiểm soát được -
2:56 - 2:58ta có thể đoán được một vài loài trong
số đó, -
2:58 - 3:02như những con hào,
-
3:02 - 3:04những con sâu,
-
3:04 - 3:05những con sứa.
-
3:05 - 3:06những loài không có
-
3:06 - 3:07hoặc có não đơn giản
-
3:07 - 3:10thế nên con hào phun ra tia nước phản ứng
với chanh -
3:10 - 3:12do đau cảm thụ.
-
3:12 - 3:16nhưng với ví dụ về hệ thống thần kinh.
-
3:16 - 3:19nó không giống với trải nghiệm về nhận
thức cơn đau. -
3:19 - 3:21những loài không xương sống
phức tạp hơn -
3:21 - 3:25như những con mực,
-
3:25 - 3:27loài có não phức tạp và loài không
-
3:27 - 3:29xương thông minh nhất.
-
3:29 - 3:30hiện một số nơi vẫn ăn mực sống
-
3:30 - 3:34chúng ta luôc tôm hùm,tôm đất và cua
-
3:34 - 3:40dù ta không biết chúng bị ảnh hưởng thế
nào -
3:40 - 3:44nó gây ra vấn đề về đạo đức
-
3:44 - 3:47vì ta đang gây ra những đau đớn không nên
có với những loài này, -
3:47 - 3:49dù còn tranh cãi,thí nghiệm khoa học
-
3:49 - 3:53cho ta manh mối, thí nghiệm cua ẩn sỉ sẽ
rời khỏi vỏ -
3:53 - 3:57nếu bị chích điện
-
3:57 - 4:01nhưng sẽ ở lại nếu vỏ này còn tốt
-
4:01 - 4:03những con mực co tay bị thương để
bảo vệ -
4:03 - 4:06và dùng chúng để săn mồi.
-
4:06 - 4:09những động vật tạo ra đánh giá xung quanh
cơ quan đầu vào -
4:09 - 4:12thay vì chỉ phản xạ với nguy hiểm.
-
4:12 - 4:17trong khi, những con cua được biết bằng
hành động chà xát lập lại trên cơ thể -
4:17 - 4:20chúng nơi chúng bị sốc điện.
-
4:20 - 4:24và thậm chí những con sên biển nao nún
-
4:24 - 4:27khi chúng nhận kích thích độc hại
-
4:27 - 4:29nghĩa là chúng có kí ức cảm nhận
vật lí -
4:29 - 4:32chúng ta còn rất nhiều điều để học về
nỗi đau của động vật. -
4:32 - 4:36khi chúng ta nâng cao nhận thức,
-
4:36 - 4:38nó cho phép ta sống trong thế giới
không đau đớn.
- Title:
- Những động vật trải nghiệm nỗi đau như thế nào ?
- Speaker:
- Robyn J. Crook
- Description:
-
con người bất ngờ đau nhói bởi kim tiêm, đau như cháy da khi vô tình va chân vào vật cứng, và sự đau nhức từng hồi khi đau răng. Chúng ta có thể chia ra nhiều loại đau và có nhiều cách để chữa trị chúng. Thế còn những loài khác thì sao? Những đông vật xung quanh chúng ta trải qua đau đớn như thế nào? Robyn J.Crook khảo sát về cơn đau trên cả động vật có xương sống và không xương sống.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:07
![]() |
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? | |
![]() |
Nguyen Pham Thanh accepted Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? | |
![]() |
minh an giang edited Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? | |
![]() |
minh an giang edited Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? | |
![]() |
minh an giang edited Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? | |
![]() |
minh an giang edited Vietnamese subtitles for How do animals experience pain? |