< Return to Video

Fotoğraflarınız kayıp tarihin geri kazanılmasına nasıl yardımcı olabilir?

  • 0:01 - 0:05
    İnsanlar neden kasıtlı olarak
    kültürel mirasları yok eder?
  • 0:06 - 0:08
    Böyle yaparak,
  • 0:08 - 0:11
    tarihimizi sildiklerine mi inanıyorlar?
  • 0:11 - 0:13
    Ya da kültürel belleğimizi?
  • 0:14 - 0:19
    Kültürel mirasları, erozyon ve
    doğal afetler sebebiyle
  • 0:19 - 0:21
    kaybettiğimiz doğru,
  • 0:21 - 0:24
    fakat bu kaçınılması zor bir durum.
  • 0:25 - 0:29
    Bugün size fotoğraflardan yararlanarak,
  • 0:29 - 0:31
    - sizin fotoğraflarınızdan -
  • 0:31 - 0:33
    kaybolmakta olan tarihin,
  • 0:33 - 0:36
    inovatif teknoloji ve
    gönüllülerin çabalarıyla
  • 0:36 - 0:38
    nasıl kurtarılabileceğini göstereceğim.
  • 0:40 - 0:42
    20. yüzyılın başlarında,
  • 0:42 - 0:46
    arkeologlar Irak'ın kuzeyinde yer alan
    Hatra antik kentinde
  • 0:46 - 0:48
    yüzlerce heykel ve arkeolojik eser
  • 0:48 - 0:50
    keşfetti.
  • 0:50 - 0:53
    Bu gibi heykeller parçalar halinde bulundu
  • 0:53 - 0:57
    bazılarının kafaları veya kolları eksikti,
  • 0:57 - 0:59
    yine de üzerilerinde bulunan kıyafetler
  • 0:59 - 1:01
    ve pozları
  • 1:01 - 1:03
    bize hikayelerini anlatabilir.
  • 1:04 - 1:05
    Örneğin,
  • 1:05 - 1:09
    diz boylarında bir tunik
  • 1:09 - 1:11
    ve çıplak ayakların
  • 1:11 - 1:14
    rahipleri temsil ettiğini düşünüyoruz.
  • 1:14 - 1:18
    Lakin, bu parçaya
    biraz daha dikkatli baktığımızda
  • 1:18 - 1:22
    tuniğin detaylı bir şekilde
    süslendiği görülmekte.
  • 1:22 - 1:25
    Bu da birçok araştırmacıya
    bu heykelin
  • 1:25 - 1:29
    dini işlevlerini yerine getiren bir kralı
    temsil ettiğini düşündürtüyor.
  • 1:31 - 1:37
    1952 yılında, Kuzey Irak'ta
    Musul Müzesi açıldığında
  • 1:37 - 1:39
    bu ve diğer heykeller,
  • 1:39 - 1:43
    onları gelecek nesiller için
    korumak adına müzeye yerleştirildi.
  • 1:44 - 1:48
    2003 yılında ABD
    öncülüğünde gerçekleştirilen
  • 1:48 - 1:52
    Irak işgalini takiben bazı heykel
    ve eserler Bağdat'a geri taşındı,
  • 1:52 - 1:54
    fakat bu heykel geride kaldı.
  • 1:55 - 1:59
    Ve sonra, geçen sene
    Şubat ayında bir video yayınlandı
  • 1:59 - 2:02
    ve anında viral oldu.
  • 2:02 - 2:04
    Belki bazılarınız hatırlar.
  • 2:04 - 2:06
    Videodan ufak bir klip.
  • 2:06 - 2:13
    (Video) (Arapça şarkı söyleniyor)
  • 2:33 - 2:34
    (Şarkı bitiyor)
  • 2:34 - 2:37
    Pek de hoş bir görüntü değil, değil mi?
  • 2:37 - 2:40
    Videoda tanıdık bir şey fark ettiniz mi?
  • 2:41 - 2:43
    İşte,
  • 2:43 - 2:46
    tam da bahsettiğimiz heykelin
  • 2:46 - 2:48
    devrilerek
  • 2:48 - 2:49
    parçalara ayrılması görülmekte.
  • 2:50 - 2:53
    Matthew Vincent ile
    bu videoyu gördüğümüzde
  • 2:53 - 2:54
    şoka uğradık.
  • 2:55 - 2:59
    Dijital muhafaza amacıyla
    yenilikçi teknolojiler kullanan
  • 2:59 - 3:00
    arkeologlar olarak
  • 3:00 - 3:02
    aklımıza bir fikir geldi.
  • 3:03 - 3:07
    Belki kitle kaynak kullanımıyla
    eserlerin yok edilmeden önce edinilen
  • 3:07 - 3:09
    görüntüleri kullanılarak
  • 3:09 - 3:11
    eserler dijital ortamda
    yeniden inşa edilebilir.
  • 3:12 - 3:13
    Bunu yapabilirsek,
  • 3:13 - 3:15
    bunları sanal bir müzeye koyup
  • 3:15 - 3:17
    hikayesini anlatmamız mümkün olabilir.
  • 3:20 - 3:23
    Ve böylece,
    bu videoyu gördükten iki hafta sonra
  • 3:24 - 3:27
    Proje Musul'u projesini başlattık.
  • 3:28 - 3:31
    Size gösterdiğim heykelin
    resimlerini hatırladınız mı?
  • 3:31 - 3:36
    Bu aslında yok edilmeden önceki halinin
    kitle kaynağı kullanılarak
  • 3:36 - 3:38
    inşa edilmiş hali.
  • 3:39 - 3:41
    Birçoğunuz, bunun tam olarak
    nasıl çalıştığını
  • 3:41 - 3:43
    merak ediyor olabilir.
  • 3:43 - 3:45
    Bu teknolojinin temelinde,
  • 3:45 - 3:49
    burada, Almanya'da icat edilen
    fotoğraflı haritacılık yatmakta.
  • 3:50 - 3:53
    Bu teknolojiyle, bir objeyi
    farklı açılardan gösteren
  • 3:53 - 3:56
    iki boyutlu görüntülerden
    üç boyutlu bir model
  • 3:56 - 3:58
    yaratmamız mümkün.
  • 3:59 - 4:03
    Biliyorum, kulağa sihir gibi geliyor
    ama değil.
  • 4:03 - 4:05
    Nasıl çalıştığını göstereyim.
  • 4:05 - 4:08
    Burada, aynı heykelin
    iki görüntüsü yer almakta.
  • 4:09 - 4:10
    Bilgisayar,
  • 4:10 - 4:13
    fotoğraflar arasındaki benzerlikleri --
  • 4:13 - 4:17
    aslında objenin benzerliklerini
    belirleyebilmekte.
  • 4:18 - 4:21
    Sonra, çok sayıda fotoğraf kullanarak
  • 4:21 - 4:24
    objenin 3 boyutlu yeniden inşasını
    gerçekleştirebilir.
  • 4:25 - 4:26
    Bu örnekte,
  • 4:26 - 4:29
    her bir görüntü kaydedilirken
    kameranın pozisyonu
  • 4:29 - 4:31
    maviyle gösterilmekte.
  • 4:32 - 4:36
    Kabul ediyorum,
    bu kısmi bir yeniden inşa,
  • 4:36 - 4:37
    fakat neden kısmi dedim?
  • 4:38 - 4:42
    Çünkü heykel bir duvara
    dayalı durmaktaydı.
  • 4:43 - 4:46
    Elimizde heykelin arkasını gösteren
    bir fotoğraf bulunmamakta.
  • 4:46 - 4:51
    Eğer bu heykelin tam bir dijital
    yeniden inşasını yapmak isteseydim,
  • 4:51 - 4:53
    düzgün bir kamera,
  • 4:53 - 4:55
    tripod ve ışıklandırma gerekirdi.
  • 4:55 - 4:58
    Fakat kitle kaynaklı görsellerde
    bunu yapamıyoruz.
  • 4:58 - 4:59
    Düşünün:
  • 4:59 - 5:02
    Kaçınız bir müzeyi ziyaret ettiğinizde
  • 5:02 - 5:04
    bir heykelin arkası dahil
  • 5:04 - 5:06
    tüm taraflarının fotoğrafını çeker?
  • 5:06 - 5:10
    Mesela, Michalengo'nun David'ini
    ilginç buluyor olabilirsiniz
  • 5:10 - 5:11
    sanıyorum --
  • 5:11 - 5:13
    (Gülüşmeler)
  • 5:13 - 5:15
    Fakat, şu da var ki,
  • 5:15 - 5:18
    bu objenin daha fazla sayıda
    görüntüsünü bulabilirsek
  • 5:18 - 5:20
    3 boyutlu modelini geliştirebiliriz.
  • 5:21 - 5:23
    Bu projeye başladığımızda,
  • 5:23 - 5:25
    aklımızda Musul Müzesi vardı.
  • 5:25 - 5:27
    Birkaç görüntü alırız,
  • 5:27 - 5:29
    birilerinin ilgisini çeker
  • 5:29 - 5:31
    ve 1-2 sanal inşa yaparız diye
    düşünmüştük
  • 5:31 - 5:36
    fakat, bu kadar çabuk büyüyen
    bir şey başlattığımızı düşünmemiştik.
  • 5:36 - 5:38
    Çok geçmeden,
  • 5:38 - 5:40
    bariz bir şeyi fark ettik.
  • 5:40 - 5:45
    Bu fikri herhangi bir yere ait
    kayıp miraslara uygulayabilirdik.
  • 5:45 - 5:49
    Ve projenin ismini Rekrei olarak
    değiştirmeye karar verdik.
  • 5:50 - 5:53
    Sonra, geçen sene yazın
  • 5:53 - 5:56
    "The Economist" dergisinin
    medya masası bize ulaştı.
  • 5:57 - 5:58
    Bize şunu sordular:
  • 5:58 - 6:01
    "Hikayeyi anlatmak için
    yeniden inşaların yer aldığı
  • 6:01 - 6:03
    sanal bir müze kurmamızı
  • 6:03 - 6:04
    ister misiniz?"
  • 6:04 - 6:06
    Hayır dediğimizi düşünebiliyor musunuz?
  • 6:06 - 6:07
    Tabii ki de hayır.
  • 6:07 - 6:08
    Evet dedik!
  • 6:08 - 6:09
    Çok heyecanlıydık.
  • 6:09 - 6:13
    Bu tam da projenin ilk hayaliydi.
  • 6:14 - 6:15
    Ve şimdi,
  • 6:15 - 6:19
    hepiniz RecoVR Musul'u
    Google Cardboard kullanarak
  • 6:19 - 6:20
    telefonunuzdan veya bir tabletten
  • 6:20 - 6:23
    hatta YouTube 360 ile
    deneyimleyebilirsiniz.
  • 6:23 - 6:26
    İşte, sanal müzeden bir ekran görüntüsü.
  • 6:26 - 6:28
    Ve işte burada ...
  • 6:28 - 6:31
    heykelin kısmi yeniden inşası
  • 6:31 - 6:33
    ve işte orada Musul Aslanı,
  • 6:34 - 6:37
    projemiz kapsamında tamamlanan
    ilk yeniden inşa.
  • 6:38 - 6:42
    Video Musul Aslanı'nın yok edildiğini
    açıkça göstermese de
  • 6:42 - 6:47
    çalınamayacak kadar büyük olan eserlerin
  • 6:47 - 6:50
    yok edildiğinin bir çok örneği bulunmakta.
  • 6:50 - 6:52
    Örneğin,
  • 6:52 - 6:54
    Kuzey Irak'taki Nimrud Geçidi.
  • 6:54 - 6:57
    Bu öncesinden bir
    dijital yeniden inşaya ait
  • 6:57 - 7:01
    ve bu da yok edildiği an.
  • 7:01 - 7:05
    Veya Suriye'nin Palmira kentinde
    yer alan El Lat Aslanı:
  • 7:05 - 7:06
    öncesi...
  • 7:07 - 7:08
    ve sonrası.
  • 7:10 - 7:11
    Sanal yeniden inşaa
  • 7:11 - 7:14
    projemizin asıl odak noktası olsa da
  • 7:14 - 7:16
    bazı insanlar soruyor:
  • 7:16 - 7:20
    Bunların 3 boyutlu olarak basabilir miyiz?
  • 7:21 - 7:25
    3 boyutlu basımın kayıp miraslara ilişkin
    doğrudan bir çözüm
  • 7:25 - 7:26
    sunduğuna inanmıyoruz.
  • 7:26 - 7:28
    Bir obje bir kere yok edildi mi
  • 7:28 - 7:30
    artık ortadan kalkmıştır.
  • 7:30 - 7:35
    Fakat 3 boyutlu basım
    hikayeye daha fazla şey katabilmekte.
  • 7:36 - 7:38
    Mesela, şöyle gösterebilirim...
  • 7:42 - 7:45
    Hatra kentindeki heykel
  • 7:45 - 7:46
    ve Musul Aslanı.
  • 7:46 - 7:54
    (Alkışlar)
  • 7:54 - 7:55
    Teşekkür ederim.
  • 7:55 - 7:57
    Dikkatlı bakarsanız
  • 7:57 - 8:01
    bazı kısımların renkli basıldığını,
  • 8:01 - 8:04
    bazı alanların ise beyaz veya gri
    olduğunu fark edeceksiniz.
  • 8:05 - 8:09
    Bu kısım, heykelleri
    dik tutmak için eklenmişti.
  • 8:09 - 8:11
    Müzelerde de bu aynı şekildedir,
  • 8:11 - 8:13
    bir heykel parçalar halinde bulunmuşsa
  • 8:13 - 8:16
    insanların görebilmesi için
    parçalar birleştirilir.
  • 8:16 - 8:18
    Kulağa mantıklı geliyor, değil mi?
  • 8:19 - 8:20
    Fakat, biz sanal gerçeğin
  • 8:20 - 8:24
    kayıp miraslara
    sunacaklarıyla ilgileniyoruz.
  • 8:24 - 8:27
    Burada, Palmira'da yok edilen
  • 8:27 - 8:29
    kule mezarlarından biri görülmekte.
  • 8:29 - 8:31
    Sketchfab'ın görüntüleyicisini kullanarak
  • 8:31 - 8:36
    mezar dışının üç bölümünü
    yeniden inşaa ettiğimizi gösterebiliriz.
  • 8:36 - 8:39
    Fakat içerisinin de fotoğrafları var,
  • 8:39 - 8:40
    dolayısıyla duvarın ve tavanın
  • 8:40 - 8:42
    yeniden inşaasına başlıyoruz.
  • 8:43 - 8:46
    Arkeologlar, orada uzun senelerce çalıştı
  • 8:46 - 8:51
    dolayısıyla, bu kayıp mirasın
    mimari çizimlerine sahibiz.
  • 8:52 - 8:59
    Maalesef, kültürel mirasları
    yalnızca çatışma alanlarında ve
  • 8:59 - 9:00
    savaşlar yüzünden değil
  • 9:00 - 9:02
    doğal afetler sebebiyle de kaybediyoruz.
  • 9:03 - 9:07
    Bu Katmandu'daki Durbar Meydanı'nın
    geçtiğimiz Nisan'da gerçekleşen
  • 9:07 - 9:10
    deprem öncesi 3 boyutlu modeli ...
  • 9:10 - 9:12
    bu ise sonrasına ait.
  • 9:13 - 9:14
    Bu üç boyutlu modelleri
  • 9:14 - 9:18
    yalnızca turist fotoğraflarıyla inşaa
    etmediğimizi düşünüyor olabilirsiniz
  • 9:18 - 9:19
    ve haklısınız da.
  • 9:19 - 9:21
    Fakat bu,
  • 9:21 - 9:23
    büyük kamu organizasyonlarıyla
    özel sektörün,
  • 9:23 - 9:27
    bizimki gibi girişimler için
    bir araya gelmesini temsil etmekte.
  • 9:30 - 9:33
    Projede yaşadığımız en büyük
    zorluklardan biri
  • 9:33 - 9:37
    bir şeyin olmasından öncesine ait
    fotoğraflar bulmak, öyle değil mi?
  • 9:38 - 9:44
    İnternet milyonlarca görüntüye sahip
    bir veri tabanı, öyle değil mi?
  • 9:44 - 9:45
    Aynen öyle.
  • 9:45 - 9:49
    Biz de yeniden inşaayı tamamlamak için
  • 9:49 - 9:52
    Flickr gibi sitelerden coğrafi
    etiketlerine göre görüntü seçip
  • 9:52 - 9:54
    çıkarmamızı sağlayan
  • 9:54 - 9:56
    bir araç geliştirmeye başladık.
  • 9:56 - 10:03
    Çünkü kültürel mirasları
    sadece doğal afet ve savaşlara değil,
  • 10:03 - 10:06
    başka bir şeyle daha kaybediyoruz.
  • 10:08 - 10:11
    Sadece bu iki resme bakarak
    bir tahminde bulunabilir misiniz?
  • 10:12 - 10:14
    Hatırlamakta zorlanabilirsiniz
  • 10:14 - 10:17
    fakat daha birkaç hafta önce
  • 10:17 - 10:21
    bu, insan aptallığının, insan kaynaklı bir
    tahribata sebep olmasına bir örnek oldu.
  • 10:22 - 10:27
    Lisbon'da bir turist bu heykele tırmanıp
  • 10:27 - 10:29
    selfie çekmeye çalışırken --
  • 10:29 - 10:30
    (Gülüşmeler)
  • 10:30 - 10:32
    heykeli kendisiyle beraber yere indirdi.
  • 10:32 - 10:35
    Heykelin dijital yeniden inşaasını
    tamamlamak için
  • 10:35 - 10:37
    fotoğraflarını arıyoruz.
  • 10:37 - 10:39
    Kültürel miras yıkımının
  • 10:39 - 10:43
    yeni bir fenomen
    olmadığını unutmamalıyız.
  • 10:44 - 10:45
    16. yüzyılda,
  • 10:45 - 10:51
    Avrupalı keşiş ve kaşifler Amerika
    kıtasında binlerce Maya kitabını yaktılar
  • 10:52 - 10:54
    ve geriye sadece bir elin parmakları
    kadarı kaldı.
  • 10:55 - 10:57
    2001'e atlayalım:
  • 10:57 - 11:01
    Taliban, Afganistan'da
    Bamyan Buda heykellerini patlattı.
  • 11:02 - 11:04
    Görüyorsunuz ya, kültürel miraslar
  • 11:04 - 11:08
    bizim ortak küresel tarihimize ilişkindir.
  • 11:09 - 11:13
    Atalarımız ve onların hikayeleriyle
    bağlantı kurmamızı sağlar,
  • 11:13 - 11:15
    fakat her gün doğal afetlerde
  • 11:15 - 11:19
    ve çatışma alanlarında bunları
    birer birer kaybediyoruz.
  • 11:20 - 11:25
    Tabii ki, insan can kaybı
    en üzücü kayıp ...
  • 11:26 - 11:31
    fakat kültürel miraslar,
    insanların hatıralarını
  • 11:32 - 11:34
    gelecek nesiller için korumamızı sağlar.
  • 11:34 - 11:36
    Kaybolmakta olan tarihe sahip çıkmak için
  • 11:36 - 11:39
    sizin yardımınıza ihtiyacımız var.
  • 11:39 - 11:41
    Bize katılır mısınız?
  • 11:41 - 11:44
    (Alkışlar)
Title:
Fotoğraflarınız kayıp tarihin geri kazanılmasına nasıl yardımcı olabilir?
Speaker:
Chance Coughenour
Description:

Dijital arkeolog Chance Coughenour fotoğraflar - sizin fotoğraflarınız -- yardımıyla çatışma ve felaketler sebebiyle kaybolan eski yapıtları geri kazanıyor. Tahrip edilen anıt, müze ve eserlerin fotoğraflarını kitle kaynak kullanımı yoluyla elde ettikten sonra, Coughenour fotogrametri denilen gelişmiş bir teknoloji kullanarak eserlerin 3D yeniden inşalarını yaratmakta ve böylelikle paylaşılan küresel insan miraslarını koruma altına alınmakta.
Kaybolmakta olan tarihi nasıl anabileceğinizi ve onu nasıl koruyabileceğinizi keşfedin.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:57

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.