-
(nhạc)
-
Yếu tố ban đầu
-
đề cập đến một phiến đá hình nên trên đỉnh một hòn đá
-
"Nếu bạn di dời viên gạch, toàn bộ mọi thứ sẽ sụp đổ"
-
Và một số hệ sinh thái cũng hoạt động theo cách tương tự, dựa vào một loài then chốt.
-
Trong sinh học, các loài vật chủ chốt
-
có tác động lớn không tương xứng đến môi trường sống của chúng,
-
dựa trên kích thước hoặc số lượng của chúng.
-
Hoạt động thường ngày của chúng ảnh hưởng lên toàn loài vật khác
-
một cách trực tiếp hay gián tiếp
-
Và một sự thay đổi về số lượng của chúng
có thể gây ra một "tầng dinh dưỡng",
-
nơi các hiệu ứng lan truyền qua hệ sinh thái,
-
thông thường theo cách bất ngờ.
-
"Lấy những con sói xám của công viên quốc gia Yellowstone tại Wyoming.
-
Số lượng của chúng giảm còn 0 trong những năm đầu 1930,
-
đa số là do bị săn bắn.
-
Nhưng năm 1995, những con sói đã được giới thiệu lại tại công viên,
-
và tác động của những con sói đã được theo dõi kể từ đó"
-
Hóa ra ảnh hưởng đó cực kỳ quan trọng
-
Sự vắng mặt và giới thiệu lại của những con sói
-
đã thay đổi lớn Yellowstone và thường sẽ theo nhiều cách đáng kinh ngạc:
-
ngay dưới cách các con sông chảy.
-
Có điều, sói săn nai sừng tấm, và nai sừng tấm biết điều đó.
-
Cho nên hành vi của chúng thay đổi ngay khi đàn sói hiện diện trong khu vực
-
"Nai sừng tấm nói chung luôn di chuyển ngay cả khi chúng đang gặm cỏ.
-
Nhưng nếu không có bất kỳ con sói nào xung quanh, chúng sẽ trở nên thiếu cảnh giác hơn,
-
chúng thích ổn định một chỗ và ăn nhiều tại một thời điểm
-
Con nai sừng tấm thậm chí còn ăn ở đoạn đường xuống bờ sông,
-
nhưng đâu đó chúng sẽ không dám dừng chân nếu xung quanh có đàn sói".
-
Thay vì ăn ở mỗi cây một ít,
-
thì chúng lại ăn nhiều tại một thời điểm
-
đến nỗi cây dương và cây bông bị không còn gì nữa,
-
Và hải ly cũng là loài then chốt
-
bởi vì tài năng kỹ thuật của chúng rất đặc biệt.
-
Các con đập của chúng làm chậm dòng chảy của các con sông, ngăn lũ lụt
-
và cung cấp một loạt các môi trường sống cho tất cả các loài.
-
Kể từ khi những con sói được quay trở lại Yellowstone,
-
những cây liễu đã phát triển tốt hơn,
-
địa bàn của loài hải ly cũng đã tăng lên từ con số 1 đến 9
-
và các loài chim biết hót cũng đang phát triển mạnh mẽ.
-
"Lượng nai sừng suy giảm ban đầu nay đã dần ổn định lại
-
Và số lượng bò rừng đã tăng lên,
-
có lẽ là do sự giảm cạnh tranh từ nai sừng tấm".
-
Nghiên cứu đang được tiến hành để đánh giá tác động lâu dài của những con sói,
-
xem xét nhiều mối liên kết với nhau
-
trong hệ đa sinh thái
-
Nhưng với tư cách là những kẻ săn mồi hàng đầu,
-
rõ ràng rằng sự hiện diện, sự vắng mặt, và sau đó sự tái xuất của loài sói
-
đã gây được tiếng vang khắp Yellowstone.
-
Và nghiên cứu các môi trường sống khác của loài sói sẽ giúp tìm ra
-
điều gì là độc nhất ở Yellowstone và những gì có thể được áp dụng ở những nơi khác.
-
"Voi cũng làm rất nhiều để quản lý môi trường của chúng,
-
từ những gì diễn ra trong miệng của chúng đến những gì đi ra ở đầu bên kia".
-
Đôi khi chúng được biết đến với tư cách là “những người làm vườn vĩ đại của khu rừng”.
-
Ví dụ, không có voi rừng châu Phi,
-
một loài cây keo có xu hướng thống trị các khu rừng châu Phi.
-
Nó phát triển nhanh và che khuất nguồn ánh sáng khỏi các cây khác,
-
và những con voi giúp chống lại điều đó.
-
Đôi khi chúng đánh sập cây keo trong quá trình tìm kiếm thức ăn,
-
mở ra không gian và một trục quan trọng cho ánh sáng.
-
Các loài thực vật khác nắm bắt cơ hội của mình, thêm vào sự đa dạng sinh học của rừng.
-
Những cành cây nhỏ mà chúng đánh sập cung cấp những cái lỗ ẩn náu cho thằn lằn,
-
thứ mà đa dạng hóa ở những nơi đàn voi đi qua
-
Khi lấy lá hoặc quả, chúng sẽ thường làm hỏng nhiều cành cây hơn.
-
Và những thứ này sẽ được các loài vật nhỏ hơn lụm nhặt như những con lợn bướu,
-
hay như kudu, một loài linh dương.
-
Tất cả việc ăn uống này dẫn đến việc có nhiều chất thải, khoảng một tấn mỗi tuần.
-
Và chính loại chất thải ấy trở thành hệ sinh thái nhỏ bởi chính nó,
-
vì nó chứa nhiều chất dinh dưỡng mà loài voi không thể xử lý.
-
Nấm sống trong đó, cũng như côn trùng như ấu trùng bọ cánh cứng, dế và nhện.
-
"Năm 2009, ba loài ếch được tìm thấy đang sống rất vui vẻ trong phân voi châu Á".
-
Và tất nhiên, nó là loại phân bón tuyệt vời.
-
Nhiefu loài thực vật phát triển tốt hơn nhờ phân voi hơn là phân từ các loài động vật khác.
-
Chúng lang thang khắp nơi và vô cùng đa dạng
-
khiến chúng hữu ích hơn trong việc gieo rắc hạt giống đến những nơi mới.
-
Thế nhưng bạn không cần phải to lớn như voi
-
có tác động khổng lồ đến hệ sinh thái của bạn.
-
"Cá vẹt được đặt tên vì sự cứng rắn của chúng,
cái miệng gần giống cái mỏ".
-
Cái miệng cứng này thích nghi tốt việc nhổ tảo khỏi san hô,
-
nguồn thực phẩm chính của chúng trong môi trường rạn san hô ấm áp".
-
Nó có thể không hào nhoáng,
-
nhưng hóa ra nó là thứ quan trọng để giữ cho rạn san hô tươi tốt.
-
Không có cá vẹt,
-
tảo biển có thể làm chết san hô đến mức giết chết nó.
-
Và không có san hô nghĩa là không có đá ngầm, đó sẽ là một rắc rối lớn
-
cho những loài vật lấy rạn san hô làm nơi nương tựa
-
Một báo cáo chính bao gồm bốn thập kỷ nghiên cứu ở Ca-ri-bê
-
đã xác định cá vẹt là một nhóm được theo dõi đặc biệt.
-
"Các rạn san hô nói chung đang có một thời gian khó khăn, với sự thay đổi khí hậu,
-
axit hóa đại dương và ô nhiễm làm suy thoái dần hệ sinh thái".
-
Công việc duy trì của cá vẹt giúp giữ cho rạn san hô đàn hồi,
-
để chúng có thể hồi phục sau những thổi khí nóng đột ngột hoặc một cơn bão.
-
"Rạn san hô Caribe nơi cá vẹt bị đánh bắt nhiều đang bị thiệt hại nhiều nhất,
-
vì vậy báo cáo đề xuất nhiều quốc gia áp dụng các chính sách để cứu cá vẹt,
-
và hy vọng cứu vớt những hòn đá ngầm cùng với nó".
-
Cho nên, cũng như các loài vật chủ chốt,
-
chúng thật sự kết nối các hệ sinh thái của chúng lại với nhau.
-
Cám ơn vì đã theo dõi chuyên mục của SciShow,
-
kênh được phát sóng đến bạn nhờ nhà tài trợ của chúng tôi từ Patreon.
-
Nếu bạn muốn góp phần hỗ trợ cho chương trình này, hãy truy cập trang patreon.com/scishow
-
và đừng quên truy cập trang youtube.com/scishow
-
và nhấn nút đăng kí kênh.
-
Và một số loài vi khuẩn, ví dụ như
-
sử dụng năng lượng từ mặt trời để sản xuất lương thực cho chính chúng bản thân chúng.
-
Sau đó, chúng được ăn bởi những loài tiêu thụ nhỏ,
-
loài mà sau đó bị ăn thịt bởi những kẻ săn mồi lớn hơn.
Mỗi người trong số này--