(nhạc)
Yếu tố ban đầu
đề cập đến một phiến đá hình nên trên đỉnh một hòn đá
"Nếu bạn di dời viên gạch, toàn bộ mọi thứ sẽ sụp đổ"
Và một số hệ sinh thái cũng hoạt động theo cách tương tự, dựa vào một loài then chốt.
Trong sinh học, các loài vật chủ chốt
có tác động lớn không tương xứng đến môi trường sống của chúng,
dựa trên kích thước hoặc số lượng của chúng.
Hoạt động thường ngày của chúng ảnh hưởng lên toàn loài vật khác
một cách trực tiếp hay gián tiếp
Và một sự thay đổi về số lượng của chúng
có thể gây ra một "tầng dinh dưỡng",
nơi các hiệu ứng lan truyền qua hệ sinh thái,
thông thường theo cách bất ngờ.
"Lấy những con sói xám của công viên quốc gia Yellowstone tại Wyoming.
Số lượng của chúng giảm còn 0 trong những năm đầu 1930,
đa số là do bị săn bắn.
Nhưng năm 1995, những con sói đã được giới thiệu lại tại công viên,
và tác động của những con sói đã được theo dõi kể từ đó"
Hóa ra ảnh hưởng đó cực kỳ quan trọng
Sự vắng mặt và giới thiệu lại của những con sói
đã thay đổi lớn Yellowstone và thường sẽ theo nhiều cách đáng kinh ngạc:
ngay dưới cách các con sông chảy.
Có điều, sói săn nai sừng tấm, và nai sừng tấm biết điều đó.
Cho nên hành vi của chúng thay đổi ngay khi đàn sói hiện diện trong khu vực
"Nai sừng tấm nói chung luôn di chuyển ngay cả khi chúng đang gặm cỏ.
Nhưng nếu không có bất kỳ con sói nào xung quanh, chúng sẽ trở nên thiếu cảnh giác hơn,
chúng thích ổn định một chỗ và ăn nhiều tại một thời điểm
Con nai sừng tấm thậm chí còn ăn ở đoạn đường xuống bờ sông,
nhưng đâu đó chúng sẽ không dám dừng chân nếu xung quanh có đàn sói".
Thay vì ăn ở mỗi cây một ít,
thì chúng lại ăn nhiều tại một thời điểm
đến nỗi cây dương và cây bông bị không còn gì nữa,
Và hải ly cũng là loài then chốt
bởi vì tài năng kỹ thuật của chúng rất đặc biệt.
Các con đập của chúng làm chậm dòng chảy của các con sông, ngăn lũ lụt
và cung cấp một loạt các môi trường sống cho tất cả các loài.
Kể từ khi những con sói được quay trở lại Yellowstone,
những cây liễu đã phát triển tốt hơn,
địa bàn của loài hải ly cũng đã tăng lên từ con số 1 đến 9
và các loài chim biết hót cũng đang phát triển mạnh mẽ.
"Lượng nai sừng suy giảm ban đầu nay đã dần ổn định lại
Và số lượng bò rừng đã tăng lên,
có lẽ là do sự giảm cạnh tranh từ nai sừng tấm".
Nghiên cứu đang được tiến hành để đánh giá tác động lâu dài của những con sói,
xem xét nhiều mối liên kết với nhau
trong hệ đa sinh thái
Nhưng với tư cách là những kẻ săn mồi hàng đầu,
rõ ràng rằng sự hiện diện, sự vắng mặt, và sau đó sự tái xuất của loài sói
đã gây được tiếng vang khắp Yellowstone.
Và nghiên cứu các môi trường sống khác của loài sói sẽ giúp tìm ra
điều gì là độc nhất ở Yellowstone và những gì có thể được áp dụng ở những nơi khác.
"Voi cũng làm rất nhiều để quản lý môi trường của chúng,
từ những gì diễn ra trong miệng của chúng đến những gì đi ra ở đầu bên kia".
Đôi khi chúng được biết đến với tư cách là “những người làm vườn vĩ đại của khu rừng”.
Ví dụ, không có voi rừng châu Phi,
một loài cây keo có xu hướng thống trị các khu rừng châu Phi.
Nó phát triển nhanh và che khuất nguồn ánh sáng khỏi các cây khác,
và những con voi giúp chống lại điều đó.
Đôi khi chúng đánh sập cây keo trong quá trình tìm kiếm thức ăn,
mở ra không gian và một trục quan trọng cho ánh sáng.
Các loài thực vật khác nắm bắt cơ hội của mình, thêm vào sự đa dạng sinh học của rừng.
Những cành cây nhỏ mà chúng đánh sập cung cấp những cái lỗ ẩn náu cho thằn lằn,
thứ mà đa dạng hóa ở những nơi đàn voi đi qua
Khi lấy lá hoặc quả, chúng sẽ thường làm hỏng nhiều cành cây hơn.
Và những thứ này sẽ được các loài vật nhỏ hơn lụm nhặt như những con lợn bướu,
hay như kudu, một loài linh dương.
Tất cả việc ăn uống này dẫn đến việc có nhiều chất thải, khoảng một tấn mỗi tuần.
Và chính loại chất thải ấy trở thành hệ sinh thái nhỏ bởi chính nó,
vì nó chứa nhiều chất dinh dưỡng mà loài voi không thể xử lý.
Nấm sống trong đó, cũng như côn trùng như ấu trùng bọ cánh cứng, dế và nhện.
"Năm 2009, ba loài ếch được tìm thấy đang sống rất vui vẻ trong phân voi châu Á".
Và tất nhiên, nó là loại phân bón tuyệt vời.
Nhiefu loài thực vật phát triển tốt hơn nhờ phân voi hơn là phân từ các loài động vật khác.
Chúng lang thang khắp nơi và vô cùng đa dạng
khiến chúng hữu ích hơn trong việc gieo rắc hạt giống đến những nơi mới.
Thế nhưng bạn không cần phải to lớn như voi
có tác động khổng lồ đến hệ sinh thái của bạn.
"Cá vẹt được đặt tên vì sự cứng rắn của chúng,
cái miệng gần giống cái mỏ".
Cái miệng cứng này thích nghi tốt việc nhổ tảo khỏi san hô,
nguồn thực phẩm chính của chúng trong môi trường rạn san hô ấm áp".
Nó có thể không hào nhoáng,
nhưng hóa ra nó là thứ quan trọng để giữ cho rạn san hô tươi tốt.
Không có cá vẹt,
tảo biển có thể làm chết san hô đến mức giết chết nó.
Và không có san hô nghĩa là không có đá ngầm, đó sẽ là một rắc rối lớn
cho những loài vật lấy rạn san hô làm nơi nương tựa
Một báo cáo chính bao gồm bốn thập kỷ nghiên cứu ở Ca-ri-bê
đã xác định cá vẹt là một nhóm được theo dõi đặc biệt.
"Các rạn san hô nói chung đang có một thời gian khó khăn, với sự thay đổi khí hậu,
axit hóa đại dương và ô nhiễm làm suy thoái dần hệ sinh thái".
Công việc duy trì của cá vẹt giúp giữ cho rạn san hô đàn hồi,
để chúng có thể hồi phục sau những thổi khí nóng đột ngột hoặc một cơn bão.
"Rạn san hô Caribe nơi cá vẹt bị đánh bắt nhiều đang bị thiệt hại nhiều nhất,
vì vậy báo cáo đề xuất nhiều quốc gia áp dụng các chính sách để cứu cá vẹt,
và hy vọng cứu vớt những hòn đá ngầm cùng với nó".
Cho nên, cũng như các loài vật chủ chốt,
chúng thật sự kết nối các hệ sinh thái của chúng lại với nhau.
Cám ơn vì đã theo dõi chuyên mục của SciShow,
kênh được phát sóng đến bạn nhờ nhà tài trợ của chúng tôi từ Patreon.
Nếu bạn muốn góp phần hỗ trợ cho chương trình này, hãy truy cập trang patreon.com/scishow
và đừng quên truy cập trang youtube.com/scishow
và nhấn nút đăng kí kênh.
Và một số loài vi khuẩn, ví dụ như
sử dụng năng lượng từ mặt trời để sản xuất lương thực cho chính chúng bản thân chúng.
Sau đó, chúng được ăn bởi những loài tiêu thụ nhỏ,
loài mà sau đó bị ăn thịt bởi những kẻ săn mồi lớn hơn.
Mỗi người trong số này--