< Return to Video

بیایید مدار زمین را از زباله‌های فضایی خالی کنیم

  • 0:01 - 0:02
    زندگی ما وابسته به
  • 0:02 - 0:04
    دنیایی است که نمیتوانیم ببینیم.
  • 0:05 - 0:07
    به هفتهای که داشتید فکر کنید.
  • 0:07 - 0:10
    آیا تلویزیون تماشا کردید،
    از جیپیاس استفاده کردید
  • 0:10 - 0:13
    نگاهی به وضع هوا انداختید یا غذایی خوردید؟
  • 0:14 - 0:16
    این همه کار که زندگی روزانهی
    ما را تشکیل میدهند
  • 0:16 - 0:19
    به طور مستقیم یا غیر مستقیم
  • 0:19 - 0:21
    به ماهوارهها وابستهاند.
  • 0:21 - 0:23
    و درحالیکه ما متوجه نیستیم
  • 0:23 - 0:26
    ماهوارهها چه خدماتی به ما میدهند،
  • 0:26 - 0:28
    خود آنها نیازمند توجه ما هستند
  • 0:28 - 0:30
    چرا که نشانی همیشگی از خود
  • 0:30 - 0:32
    در مدارشان به جا میگذارند.
  • 0:33 - 0:36
    مردم سراسر دنیا همه روزه به
    زیرساخت ماهوارهها وابسته هستند
  • 0:36 - 0:40
    برای اطلاعات، سرگرمی
    و برقراری ارتباطات.
  • 0:40 - 0:43
    برای کشاورزی و پایش محیط زیست
  • 0:43 - 0:46
    ارتباطات اینترنتی و راهبری.
  • 0:46 - 0:48
    ماهوارهها حتی این موارد هم نقش دارند:
  • 0:48 - 0:52
    در کارکرد بازارهای انرژی و مالیمان.
  • 0:52 - 0:54
    ولی این ماهوارهها که بهشان وابستهایم
  • 0:54 - 0:56
    امروز و هر روز
  • 0:56 - 0:57
    عمر محدودی دارند.
  • 0:57 - 0:59
    شاید سوخت حرکتشان تمام شود،
  • 0:59 - 1:01
    دچار نقص فنی بشوند،
  • 1:01 - 1:05
    یا به طور طبیعی به پایان
    عمر کاری خود برسند.
  • 1:05 - 1:09
    حالا، این ماهوارهها به زبالههای
    فضایی تاثیرگذاری بدل میشوند
  • 1:09 - 1:11
    که محیط مداری را آشفته میکند.
  • 1:12 - 1:15
    حال تصور کنید در روزی آفتابی،
    در بزرگراه رانندگی میکنید
  • 1:15 - 1:17
    که کارتان را انجام دهید.
  • 1:17 - 1:19
    ضبط را روشن کردهاید،
  • 1:19 - 1:20
    شیشهها را کشیدهاید پایین،
  • 1:20 - 1:23
    نسیم خنکی هم وارد موهایتان میشود.
  • 1:23 - 1:24
    حال خوبیه، نه؟
  • 1:25 - 1:27
    همه چیز روان پیش میرود
  • 1:27 - 1:30
    تا اینکه ماشینتان خراب
    و متوقف میشود
  • 1:30 - 1:32
    درست وسط بزرگراه.
  • 1:32 - 1:35
    خب راهی ندارید به جز ترک ماشینتان
  • 1:35 - 1:37
    که وسط جاده مانده.
  • 1:38 - 1:40
    شاید آنقدر خوششانس باشید
  • 1:40 - 1:42
    که بتوانید حرکتش داده
    و به شانهی جاده منتقلش کنید
  • 1:42 - 1:45
    تا مزاحم حرکت بقیه نباشد.
  • 1:45 - 1:46
    چند ساعت قبل،
  • 1:46 - 1:50
    خودروی شما ماشین مفیدی بود
    که هر روز زندگیتان به آن وابسته بودید.
  • 1:51 - 1:54
    حالا، آهنپارهای بیمصرف است
  • 1:54 - 1:57
    که در شبکهی ارزشمند حملونقل
    فقط فضا را اشغال کرده.
  • 1:58 - 2:02
    و تصور کنید مسیرهای بینالمللی را
    که از وسایل خرابشده پر شدهاند
  • 2:02 - 2:05
    که سد راه دیگر ماشینها هستند.
  • 2:05 - 2:08
    و تصور کنید تکهپارههایی را
    که همهجا پخش هستند
  • 2:08 - 2:10
    اگر برخوردی صورت بگیرد،
  • 2:10 - 2:13
    هزاران تکهی کوچکتر نخاله
  • 2:13 - 2:15
    به معضلی نو بدل میشوند.
  • 2:16 - 2:19
    این مثالی از صنعت ماهوارههاست.
  • 2:19 - 2:21
    ماهوارههایی که دیگر کار نمیکنند
  • 2:21 - 2:25
    معمولاً برای سالهای متوالی
    در مدار رها شده،
  • 2:25 - 2:29
    یا به عنوان راه حلی موقت
    تنها به کناری رانده میشوند.
  • 2:29 - 2:31
    و در فضا قانونی بینالمللی هم نیست
  • 2:31 - 2:34
    که پسماندهایمان را حتماً جمع کنیم.
  • 2:35 - 2:37
    خب نخستین ماهوارهی دنیا، اسپوتنیک ۱
  • 2:37 - 2:39
    در سال ۱۹۵۷ پرتاب شد،
  • 2:39 - 2:43
    و در آن سال، تنها سه پرتاب صورت گرفت.
  • 2:44 - 2:47
    دهها سال بعد و دهها کشور از سراسر دنیا
  • 2:47 - 2:50
    هزاران ماهوارهی دیگر را
    به مدار فرستادهاند،
  • 2:50 - 2:54
    و تعداد پرتابها در آینده نیز
    تنها افزایش خواهد یافت،
  • 2:54 - 2:57
    خصوصاً اگر مسائلی را نیز در نظر بگیرید
    از قبیل احتمال
  • 2:57 - 3:00
    پرتاب بیش از ۹۰۰ گروه از ماهوارهها.
  • 3:01 - 3:04
    حالا، ماهوارهها را به
    مدارهای متفاوتی میفرستیم
  • 3:04 - 3:06
    بسته به اینکه کارشان چیست.
  • 3:06 - 3:08
    یکی از سادهترین مقاصدی که
    ماهوارهها را میفرستیم
  • 3:08 - 3:10
    مدار پایینی زمین است،
  • 3:10 - 3:12
    احتمالاً برای تصویر برداری از زمین
  • 3:12 - 3:14
    در حداکثر ارتفاع ۲/۰۰۰ کیلومتری.
  • 3:15 - 3:18
    ماهوارهها در آنجا به طور طبیعی
    در تماس با جو زمین هستند،
  • 3:18 - 3:20
    پس ارتفاع مدارشان هم کم میشود،
  • 3:20 - 3:22
    و در نهایت میسوزند،
  • 3:22 - 3:24
    احتمالاً ظرف چند دهه.
  • 3:24 - 3:27
    جای سادهی دیگری که
    ماهوارهها را میفرستیم
  • 3:27 - 3:28
    مدار زمینآهنگ (زمینثابت) است
  • 3:28 - 3:31
    در ارتفاع حدوداً ۳۵/۰۰۰ کیلومتری.
  • 3:31 - 3:35
    این ماهوارهها درحالیکه زمین میچرخد
    بالای یک نقطه از زمین ثابت میمانند،
  • 3:36 - 3:40
    که برای مثال کارهایی از قبیل ارتباط رسانی
    و پخش تلویزیونی را ممکن میکند.
  • 3:40 - 3:45
    ماهوارهها در مدارهای بلندی مثل این
    میتوانند قرنها همانجا بمانند.
  • 3:46 - 3:49
    و بعد این مدار است که
    «گورستان» آنها میشود
  • 3:49 - 3:52
    زبالههای شوم یا مدارهای نابودشده،
  • 3:52 - 3:55
    جایی که ماهوارهها
    به این قصد تزریق شدهاند
  • 3:55 - 3:56
    که در پایان عمرشان
  • 3:56 - 4:00
    سر راه دیگر مدارهای
    عملیاتی رایج نباشند.
  • 4:01 - 4:05
    از حدود ۷/۰۰۰ ماهوارهای که بعد از
    اواخر دههی ۱۹۵۰ میلادی پرتاب شدهاند،
  • 4:05 - 4:09
    تنها یک هفتمشان در حال حاضر فعال هستند،
  • 4:09 - 4:12
    و علاوهبر ماهوارههایی
    که دیگر کار نمیکنند،
  • 4:12 - 4:16
    صدها هزار تکهی اندازه شن هم هست
  • 4:16 - 4:18
    و نیز میلیونها خردهریزه اندازهی ماسه
  • 4:18 - 4:20
    که به دور زمین در حال گردشاند.
  • 4:21 - 4:24
    نخالههای فضایی خطر بزرگی
    برای ماموریتهای فضایی است،
  • 4:24 - 4:28
    اما برای ماهوارههایی که هر روز و همهروزه
    به آنها وابستهایم هم همینطور است.
  • 4:29 - 4:32
    حالا، چون نخالهها و لاشههای فضایی
    به نگرانی فزایندهای تبدیل شدهاند،
  • 4:32 - 4:35
    تلاشهایی ملی و بینالمللی به وجود آمده
  • 4:35 - 4:36
    که استانداردهای فنی ایجاد شوند
  • 4:36 - 4:39
    تا کمک کنند تولید نخالههای
    بیشتر را محدود کنیم.
  • 4:39 - 4:42
    برای مثال: توصیهنامههایی هست
  • 4:42 - 4:44
    برای فضاپیماهای مدارپایین زمین
  • 4:44 - 4:47
    که کمتر از ۲۵ سال در مدار بمانند،
  • 4:47 - 4:49
    اما این باز هم زمان واقعاً درازی است،
  • 4:49 - 4:53
    خصوصاً اگر یک ماهواره
    سالها غیرفعال مانده باشد.
  • 4:53 - 4:56
    قانونی هم داریم که برای
    فضاپیماهای زمینآهنگ مرده است
  • 4:56 - 4:59
    که باید به یک مدار گورستان منتقل شوند.
  • 4:59 - 5:03
    اما هیچ یک از این راهکارها
    توسط قوانین بینالمللی اجباری نیستند،
  • 5:03 - 5:08
    و باید دانست که این قوانین
    بوسیلهی مکانیزمهای ملی اجرا میشوند.
  • 5:08 - 5:10
    همچنین این راهکارها بلند مدت نیستند،
  • 5:10 - 5:12
    اینها پیشگیرانه نیستند،
  • 5:12 - 5:15
    نه حتی کاری به پسماندههای فضایی دارند.
  • 5:15 - 5:19
    اینها فقط آمدهاند تا تولید
    نخالههای بیشتر را محدود کنند.
  • 5:20 - 5:23
    مسئولیت نخالههای فضایی با کسی نیست.
  • 5:24 - 5:27
    کوه اورست مقایسهی جالبی است
  • 5:27 - 5:30
    از راهی جدید در رابطه با
    چگونگی رفتارمان با محیط زیستمان،
  • 5:30 - 5:32
    چرا که معمولاً مفتخر بوده است به این
  • 5:32 - 5:35
    که بلندترین زبالهدان دنیاست.
  • 5:36 - 5:39
    دههها پس از فتح قلهی
    بلندترین در دنیا،
  • 5:39 - 5:42
    چندین تن زباله توسط کوهنوردان رها شد
  • 5:42 - 5:44
    که بعد نگرانی ساز شد،
  • 5:44 - 5:46
    و شاید در اخبار خوانده باشید که
    گمان میرود
  • 5:46 - 5:48
    نپال به الزامات سختگیرانهتری
    برای کوهنوردها
  • 5:48 - 5:52
    در تنبیه و مجازاتهای قانونی
    اقدام خواهد کرد.
  • 5:53 - 5:55
    هدف البته، ترغیب کوهنوردان
  • 5:55 - 5:57
    به پاکسازی زبالههای خودشان است،
  • 5:57 - 6:02
    پس شاید سازمانهای محلی غیرانتفاعی برای
    بازگرداندن بیشتر زبالهها پول پرداخت کنند،
  • 6:02 - 6:06
    یا هیئتی اعزامی تشکیل دهند برای
    سفرهای داوطلبانهی پاکسازی.
  • 6:06 - 6:08
    ولی بازهم خیلی از کوهنوردان حس میکنند
  • 6:08 - 6:12
    این گروههای مستقل هم خودشان
    نیازمند نظارت هستند.
  • 6:12 - 6:15
    جواب ساده یا آسانی ندارد،
  • 6:15 - 6:18
    و حتی تلاشهای
    با نیت خیر در نگهبانی هم
  • 6:18 - 6:20
    اغلب به مشکلات میانجامند.
  • 6:20 - 6:23
    اما به این معنی نیست که نباید
    در حد توانمان کار کنیم
  • 6:23 - 6:27
    تا از محیط زیستی محافظت کنیم
    که به آن متکی و وابسته هستیم،
  • 6:27 - 6:31
    و مثال اورست، مکانیابی از دور
    و زیرساختهای ناقص
  • 6:31 - 6:33
    برای محیط مداری
  • 6:33 - 6:35
    حل یک مشکل اساسی را ضایع میکند.
  • 6:36 - 6:38
    ولی ساده نمیتوانیم به ارتفاعات بالا برسیم
  • 6:38 - 6:42
    و باز هم یک زبالهدان مرتفعتر بسازیم،
  • 6:42 - 6:44
    زبالهدانی خارج از این دنیا.
  • 6:45 - 6:46
    واقعیت فضا
  • 6:47 - 6:49
    این است که اگر عضوی از
    یک ماهواره خراب شود
  • 6:49 - 6:52
    شانس کمی برای تعمیرش هست،
  • 6:52 - 6:54
    و فقط هم با هزینههای هنگفت.
  • 6:55 - 6:58
    اما اگر در طراحی ماهوارهها
    باهوشتر بودیم چی؟
  • 6:58 - 7:00
    چه میشد اگر همهی ماهوارهها،
  • 7:00 - 7:02
    فارغ از اینکه در چه کشوری
    ساخته شدهاند،
  • 7:02 - 7:04
    حتماً به شکلی استاندارد میشدند که
  • 7:04 - 7:06
    بازیافت، خدماتدهی
  • 7:06 - 7:08
    یا به زمین بازگردانده شوند؟
  • 7:09 - 7:12
    چه میشد اگر قوانین سرسختی وجود داشت
  • 7:12 - 7:15
    که انهدام پایان عمر ماهوارهها را
    اجباری میکرد
  • 7:15 - 7:17
    به جای اینکه کنارشان بزنند
  • 7:17 - 7:19
    برای راه حلی موقتی؟
  • 7:20 - 7:22
    یا شاید زیرساختهای ماهوارهای
    نیازمند گذاشتن یک ودیعه هستند
  • 7:23 - 7:25
    تا بشود یک ماهواره را به مدار فرستاد،
  • 7:25 - 7:27
    و این ودیعه تنها زمانی بازگردانده میشود
  • 7:27 - 7:30
    که ماهواره به طور کامل از میان برداشته شود
  • 7:30 - 7:33
    یا اگر بخشی از خردهپارهها را جمع کردند.
  • 7:33 - 7:36
    یا شاید یک ماهواره نیازمند
    داشتن فناوری همراه خود است
  • 7:36 - 7:38
    که کاهش ارتفاع مدارش را شتاب ببخشد.
  • 7:39 - 7:41
    اینها نشانههایی دلگرمکننده هستند.
  • 7:41 - 7:46
    مثلاً ماهوارهی- آزمایشفناوری-۱ متعلق به
    بریتانیا که در سال ۲۰۱۴ پرتاب شد،
  • 7:46 - 7:48
    برای انهدام در پایان عمرش طراحی شده بود
  • 7:48 - 7:50
    با یک بادبادن فرسایش کوچک.
  • 7:50 - 7:52
    این برای این ماهواره راهگشاست
    چون کوچک است،
  • 7:52 - 7:56
    اما ماهوارههایی که بلندترند
    یا در مدارهای بزرگتری هستند
  • 7:56 - 7:59
    یا خیلی خیلی بزرگ هستند،
    مثلا اندازه یک اتوبوس مدرسه،
  • 7:59 - 8:01
    به گزینههای انهدام دیگری نیاز دارند.
  • 8:01 - 8:04
    پس شاید به فکر استفاده از
    لیزرهای پرقدرت باشید
  • 8:04 - 8:06
    یا متوقف کردنشان با طناب یا تور،
  • 8:06 - 8:08
    و از این دست روشها در کوتاه مدت.
  • 8:09 - 8:11
    و بعد یک امکان خیلی جالب
  • 8:11 - 8:14
    ایدهی یدککش مداری
    یا تعمیرکار فضایی است.
  • 8:15 - 8:16
    تصور کنید که یک بازوی رباتیک
  • 8:16 - 8:18
    روی یک جور یدککش فضایی
  • 8:18 - 8:21
    میتواند قسمتهای خرابی
    یک ماهواره را تعمیر کند،
  • 8:21 - 8:23
    تا دوباره قابل استفاده شوند.
  • 8:23 - 8:25
    یا چه میشه اگر همان بازوی رباتیک
  • 8:25 - 8:28
    بتواند از یک فضاپیما سوختگیری کند
  • 8:28 - 8:30
    که با پیشران شیمیایی حرکت میکند
  • 8:30 - 8:33
    درست مثل سوختگیری که در
    خودروهایمان انجام میدهیم؟
  • 8:34 - 8:35
    تعمیر و نگهداری بهوسیله رباتها
  • 8:35 - 8:39
    میتواند عمر صدها ماهوارهی
    در مدار را بیشتر کند.
  • 8:40 - 8:43
    هر گزینهای که برای انهدام یا پاکسازی
    به ذهنمان برسد،
  • 8:43 - 8:46
    واضح است که این مشکل فنی نیست.
  • 8:46 - 8:51
    قوانین پیچیدهی فضا هم هست
    و سیاستهایی که باید شناسایی شوند
  • 8:51 - 8:55
    ساده بگم، هنوز راهی برای
    استفادهی دائمی از فضا نیافتهایم.
  • 8:57 - 9:00
    کاوشگری، نوآوری برای
    دگرگون کردن شیوهی کار و زندگیمان
  • 9:00 - 9:02
    کار ذاتی ماست،
  • 9:02 - 9:03
    و در کاوشگری در فضا،
  • 9:03 - 9:06
    داریم از مدارهای زمین فراتر میرویم.
  • 9:06 - 9:10
    اما درحالیکه مرزهای فضا را
    به اسم یادگیری و نوآوری جلو میرانیم،
  • 9:10 - 9:16
    نباید فراموش کنیم که مسئولیت
    محیط زیستیمان همیشه هست.
  • 9:16 - 9:21
    شکی نیست که در مدارهای
    پایین زمین و زمینآهنگ ازدحام است،
  • 9:21 - 9:23
    و نمیتوان به پرتاب
    ماهوارههای جدید ادامه داد
  • 9:23 - 9:25
    که جایگزین ازکار افتادهها شوند
  • 9:25 - 9:27
    مگر اینکه اول اینها جدا شوند،
  • 9:27 - 9:30
    درست مثل اینکه نمیتوانیم
    یک خودروی خراب را وسط
  • 9:30 - 9:31
    بزرگراه رها کنیم.
  • 9:31 - 9:33
    دفعهی بعد که از گوشیتان استفاده میکنید،
  • 9:33 - 9:36
    یا وضع هوا را میبینید یا
    از جیپیاس استفاده میکنید
  • 9:36 - 9:40
    به فناوریهای ماهوارهای فکر کنید
    که این کارها را ممکن میکنند.
  • 9:40 - 9:42
    همچنین به تأثیری فکر کنید
  • 9:42 - 9:45
    که ماهوارهها روی محیط
    پیرامون زمین میگذارند،
  • 9:45 - 9:50
    و کمک کنید این پیام منتشر شود
    که با هم دیگر باید تأثیرمان را کم کنیم
  • 9:50 - 9:53
    مدار زمین فوقالعاده زیباست
  • 9:53 - 9:55
    و دروازهی ما به کاوشگری است.
  • 9:55 - 9:58
    وظیفهی ماست که اینطور حفظش کنیم.
  • 9:59 - 10:00
    ممنونم.
  • 10:00 - 10:02
    (تشویق)
Title:
بیایید مدار زمین را از زباله‌های فضایی خالی کنیم
Speaker:
ناتالی پنک
Description:

زندگی ما وابسته به دنیایی است که نمی‌توانیم آن را ببینیم: زیرساخت‌های ماهواره‌ای که هر روز برای استفاده از اطلاعات، سرگرمی، برقراری ارتباط و دیگر کارها از آن بهره می‌بریم. اما مدار زمین یک منبع بی‌پایان نیست، و اگر تغییر بزرگی در رفتارمان ندهیم مشکل خرده‌پاره‌های فضایی بدتر هم می‌شود. ناتالی پنک ما را به این چالش دعوت می‌کند که تاثیر محیط زیستی ماهواره‌هایی که به آن‌ها وابسته‌ایم را در نظر داشته باشیم. او می‌گوید محیط مداری زمین فوق‌العاده زیباست و دروازه‌ی ما به روی کاوشگری است. این وظیفه‌ی ما است که آن را به همین شکل نگهداری کنیم.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:15

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.