0:00:00.800,0:00:02.256
زندگی ما وابسته به

0:00:02.280,0:00:04.040
دنیایی است که نمیتوانیم ببینیم.

0:00:04.920,0:00:06.936
به هفتهای که داشتید فکر کنید.

0:00:06.960,0:00:10.176
آیا تلویزیون تماشا کردید،[br]از جیپیاس استفاده کردید

0:00:10.200,0:00:13.160
نگاهی به وضع هوا انداختید یا غذایی خوردید؟

0:00:13.720,0:00:16.416
این همه کار که زندگی روزانهی[br]ما را تشکیل میدهند

0:00:16.440,0:00:19.296
به طور مستقیم یا غیر مستقیم

0:00:19.320,0:00:21.016
به ماهوارهها وابستهاند.

0:00:21.040,0:00:22.976
و درحالیکه ما متوجه نیستیم

0:00:23.000,0:00:25.536
ماهوارهها چه خدماتی به ما میدهند،

0:00:25.560,0:00:28.376
خود آنها نیازمند توجه ما هستند

0:00:28.400,0:00:30.376
چرا که نشانی همیشگی از خود

0:00:30.400,0:00:32.119
در مدارشان به جا میگذارند.

0:00:32.720,0:00:36.336
مردم سراسر دنیا همه روزه به[br]زیرساخت ماهوارهها وابسته هستند

0:00:36.360,0:00:40.416
برای اطلاعات، سرگرمی[br]و برقراری ارتباطات.

0:00:40.440,0:00:43.296
برای کشاورزی و پایش محیط زیست

0:00:43.320,0:00:46.376
ارتباطات اینترنتی و راهبری.

0:00:46.400,0:00:48.096
ماهوارهها حتی این موارد هم نقش دارند:

0:00:48.120,0:00:51.600
در کارکرد بازارهای انرژی و مالیمان.

0:00:52.120,0:00:54.016
ولی این ماهوارهها که بهشان وابستهایم

0:00:54.040,0:00:55.696
امروز و هر روز

0:00:55.720,0:00:57.376
عمر محدودی دارند.

0:00:57.400,0:00:59.296
شاید سوخت حرکتشان تمام شود،

0:00:59.320,0:01:00.856
دچار نقص فنی بشوند،

0:01:00.880,0:01:04.575
یا به طور طبیعی به پایان[br]عمر کاری خود برسند.

0:01:04.599,0:01:08.736
حالا، این ماهوارهها به زبالههای[br]فضایی تاثیرگذاری بدل میشوند

0:01:08.760,0:01:11.080
که محیط مداری را آشفته میکند.

0:01:11.840,0:01:15.456
حال تصور کنید در روزی آفتابی،[br]در بزرگراه رانندگی میکنید

0:01:15.480,0:01:16.896
که کارتان را انجام دهید.

0:01:16.920,0:01:18.576
ضبط را روشن کردهاید،

0:01:18.600,0:01:20.056
شیشهها را کشیدهاید پایین،

0:01:20.080,0:01:22.776
نسیم خنکی هم وارد موهایتان میشود.

0:01:22.800,0:01:24.000
حال خوبیه، نه؟

0:01:24.640,0:01:27.016
همه چیز روان پیش میرود

0:01:27.040,0:01:29.696
تا اینکه ماشینتان خراب[br]و متوقف میشود

0:01:29.720,0:01:31.560
درست وسط بزرگراه.

0:01:32.160,0:01:35.456
خب راهی ندارید به جز ترک ماشینتان

0:01:35.480,0:01:36.920
که وسط جاده مانده.

0:01:38.200,0:01:39.536
شاید آنقدر خوششانس باشید

0:01:39.560,0:01:42.456
که بتوانید حرکتش داده[br]و به شانهی جاده منتقلش کنید

0:01:42.480,0:01:44.616
تا مزاحم حرکت بقیه نباشد.

0:01:44.640,0:01:45.896
چند ساعت قبل،

0:01:45.920,0:01:50.400
خودروی شما ماشین مفیدی بود[br]که هر روز زندگیتان به آن وابسته بودید.

0:01:51.000,0:01:53.536
حالا، آهنپارهای بیمصرف است

0:01:53.560,0:01:57.240
که در شبکهی ارزشمند حملونقل[br]فقط فضا را اشغال کرده.

0:01:57.920,0:02:02.096
و تصور کنید مسیرهای بینالمللی را[br]که از وسایل خرابشده پر شدهاند

0:02:02.120,0:02:04.976
که سد راه دیگر ماشینها هستند.

0:02:05.000,0:02:07.896
و تصور کنید تکهپارههایی را[br]که همهجا پخش هستند

0:02:07.920,0:02:10.376
اگر برخوردی صورت بگیرد،

0:02:10.400,0:02:12.776
هزاران تکهی کوچکتر نخاله

0:02:12.800,0:02:14.720
به معضلی نو بدل میشوند.

0:02:15.680,0:02:19.256
این مثالی از صنعت ماهوارههاست.

0:02:19.280,0:02:21.416
ماهوارههایی که دیگر کار نمیکنند

0:02:21.440,0:02:25.256
معمولاً برای سالهای متوالی[br]در مدار رها شده،

0:02:25.280,0:02:28.816
یا به عنوان راه حلی موقت[br]تنها به کناری رانده میشوند.

0:02:28.840,0:02:31.096
و در فضا قانونی بینالمللی هم نیست

0:02:31.120,0:02:33.760
که پسماندهایمان را حتماً جمع کنیم.

0:02:34.680,0:02:36.936
خب نخستین ماهوارهی دنیا، اسپوتنیک ۱

0:02:36.960,0:02:39.216
در سال ۱۹۵۷ پرتاب شد،

0:02:39.240,0:02:42.880
و در آن سال، تنها سه پرتاب صورت گرفت.

0:02:43.520,0:02:47.056
دهها سال بعد و دهها کشور از سراسر دنیا

0:02:47.080,0:02:50.456
هزاران ماهوارهی دیگر را[br]به مدار فرستادهاند،

0:02:50.480,0:02:54.216
و تعداد پرتابها در آینده نیز[br]تنها افزایش خواهد یافت،

0:02:54.240,0:02:56.816
خصوصاً اگر مسائلی را نیز در نظر بگیرید[br]از قبیل احتمال

0:02:56.840,0:03:00.440
پرتاب بیش از ۹۰۰ گروه از ماهوارهها.

0:03:01.290,0:03:03.616
حالا، ماهوارهها را به[br]مدارهای متفاوتی میفرستیم

0:03:03.640,0:03:05.696
بسته به اینکه کارشان چیست.

0:03:05.720,0:03:08.056
یکی از سادهترین مقاصدی که[br]ماهوارهها را میفرستیم

0:03:08.080,0:03:09.656
مدار پایینی زمین است،

0:03:09.680,0:03:11.656
احتمالاً برای تصویر برداری از زمین

0:03:11.680,0:03:14.080
در حداکثر ارتفاع ۲/۰۰۰ کیلومتری.

0:03:14.720,0:03:18.176
ماهوارهها در آنجا به طور طبیعی[br]در تماس با جو زمین هستند،

0:03:18.200,0:03:20.136
پس ارتفاع مدارشان هم کم میشود،

0:03:20.160,0:03:21.696
و در نهایت میسوزند،

0:03:21.720,0:03:23.680
احتمالاً ظرف چند دهه.

0:03:24.440,0:03:26.536
جای سادهی دیگری که[br]ماهوارهها را میفرستیم

0:03:26.560,0:03:28.216
مدار زمینآهنگ (زمینثابت) است

0:03:28.240,0:03:30.840
در ارتفاع حدوداً ۳۵/۰۰۰ کیلومتری.

0:03:31.320,0:03:35.496
این ماهوارهها درحالیکه زمین میچرخد[br]بالای یک نقطه از زمین ثابت میمانند،

0:03:35.520,0:03:39.800
که برای مثال کارهایی از قبیل ارتباط رسانی[br]و پخش تلویزیونی را ممکن میکند.

0:03:40.440,0:03:44.760
ماهوارهها در مدارهای بلندی مثل این[br]میتوانند قرنها همانجا بمانند.

0:03:45.960,0:03:49.136
و بعد این مدار است که[br]«گورستان» آنها میشود

0:03:49.160,0:03:51.776
زبالههای شوم یا مدارهای نابودشده،

0:03:51.800,0:03:54.656
جایی که ماهوارهها[br]به این قصد تزریق شدهاند

0:03:54.680,0:03:55.896
که در پایان عمرشان

0:03:55.920,0:03:59.680
سر راه دیگر مدارهای[br]عملیاتی رایج نباشند.

0:04:00.800,0:04:05.376
از حدود ۷/۰۰۰ ماهوارهای که بعد از[br]اواخر دههی ۱۹۵۰ میلادی پرتاب شدهاند،

0:04:05.400,0:04:08.760
تنها یک هفتمشان در حال حاضر فعال هستند،

0:04:09.360,0:04:12.256
و علاوهبر ماهوارههایی[br]که دیگر کار نمیکنند،

0:04:12.280,0:04:15.776
صدها هزار تکهی اندازه شن هم هست

0:04:15.800,0:04:18.216
و نیز میلیونها خردهریزه اندازهی ماسه

0:04:18.240,0:04:20.240
که به دور زمین در حال گردشاند.

0:04:20.880,0:04:23.656
نخالههای فضایی خطر بزرگی[br]برای ماموریتهای فضایی است،

0:04:23.680,0:04:27.680
اما برای ماهوارههایی که هر روز و همهروزه[br]به آنها وابستهایم هم همینطور است.

0:04:28.520,0:04:31.936
حالا، چون نخالهها و لاشههای فضایی[br]به نگرانی فزایندهای تبدیل شدهاند،

0:04:31.960,0:04:34.576
تلاشهایی ملی و بینالمللی به وجود آمده

0:04:34.600,0:04:36.096
که استانداردهای فنی ایجاد شوند

0:04:36.120,0:04:39.040
تا کمک کنند تولید نخالههای[br]بیشتر را محدود کنیم.

0:04:39.480,0:04:41.736
برای مثال: توصیهنامههایی هست

0:04:41.760,0:04:43.856
برای فضاپیماهای مدارپایین زمین

0:04:43.880,0:04:47.296
که کمتر از ۲۵ سال در مدار بمانند،

0:04:47.320,0:04:49.416
اما این باز هم زمان واقعاً درازی است،

0:04:49.440,0:04:52.760
خصوصاً اگر یک ماهواره[br]سالها غیرفعال مانده باشد.

0:04:53.320,0:04:56.376
قانونی هم داریم که برای[br]فضاپیماهای زمینآهنگ مرده است

0:04:56.400,0:04:58.640
که باید به یک مدار گورستان منتقل شوند.

0:04:59.480,0:05:03.176
اما هیچ یک از این راهکارها[br]توسط قوانین بینالمللی اجباری نیستند،

0:05:03.200,0:05:07.976
و باید دانست که این قوانین[br]بوسیلهی مکانیزمهای ملی اجرا میشوند.

0:05:08.000,0:05:10.456
همچنین این راهکارها بلند مدت نیستند،

0:05:10.480,0:05:11.896
اینها پیشگیرانه نیستند،

0:05:11.920,0:05:15.256
نه حتی کاری به پسماندههای فضایی دارند.

0:05:15.280,0:05:19.120
اینها فقط آمدهاند تا تولید[br]نخالههای بیشتر را محدود کنند.

0:05:19.680,0:05:22.840
مسئولیت نخالههای فضایی با کسی نیست.

0:05:23.680,0:05:26.536
کوه اورست مقایسهی جالبی است

0:05:26.560,0:05:29.776
از راهی جدید در رابطه با[br]چگونگی رفتارمان با محیط زیستمان،

0:05:29.800,0:05:32.096
چرا که معمولاً مفتخر بوده است به این

0:05:32.120,0:05:35.120
که بلندترین زبالهدان دنیاست.

0:05:36.040,0:05:39.296
دههها پس از فتح قلهی[br]بلندترین در دنیا،

0:05:39.320,0:05:41.576
چندین تن زباله توسط کوهنوردان رها شد

0:05:41.600,0:05:43.536
که بعد نگرانی ساز شد،

0:05:43.560,0:05:46.296
و شاید در اخبار خوانده باشید که[br]گمان میرود

0:05:46.320,0:05:48.376
نپال به الزامات سختگیرانهتری[br]برای کوهنوردها

0:05:48.400,0:05:51.960
در تنبیه و مجازاتهای قانونی[br]اقدام خواهد کرد.

0:05:52.600,0:05:55.016
هدف البته، ترغیب کوهنوردان

0:05:55.040,0:05:57.216
به پاکسازی زبالههای خودشان است،

0:05:57.240,0:06:02.136
پس شاید سازمانهای محلی غیرانتفاعی برای[br]بازگرداندن بیشتر زبالهها پول پرداخت کنند،

0:06:02.160,0:06:05.640
یا هیئتی اعزامی تشکیل دهند برای[br]سفرهای داوطلبانهی پاکسازی.

0:06:06.120,0:06:08.376
ولی بازهم خیلی از کوهنوردان حس میکنند

0:06:08.400,0:06:11.640
این گروههای مستقل هم خودشان[br]نیازمند نظارت هستند.

0:06:12.120,0:06:14.936
جواب ساده یا آسانی ندارد،

0:06:14.960,0:06:18.016
و حتی تلاشهای[br]با نیت خیر در نگهبانی هم

0:06:18.040,0:06:19.880
اغلب به مشکلات میانجامند.

0:06:20.320,0:06:23.416
اما به این معنی نیست که نباید[br]در حد توانمان کار کنیم

0:06:23.440,0:06:26.760
تا از محیط زیستی محافظت کنیم[br]که به آن متکی و وابسته هستیم،

0:06:27.440,0:06:31.456
و مثال اورست، مکانیابی از دور[br]و زیرساختهای ناقص

0:06:31.480,0:06:32.896
برای محیط مداری

0:06:32.920,0:06:35.280
حل یک مشکل اساسی را ضایع میکند.

0:06:35.920,0:06:38.456
ولی ساده نمیتوانیم به ارتفاعات بالا برسیم

0:06:38.480,0:06:41.536
و باز هم یک زبالهدان مرتفعتر بسازیم،

0:06:41.560,0:06:43.720
زبالهدانی خارج از این دنیا.

0:06:45.280,0:06:46.496
واقعیت فضا

0:06:46.520,0:06:49.096
این است که اگر عضوی از[br]یک ماهواره خراب شود

0:06:49.120,0:06:52.016
شانس کمی برای تعمیرش هست،

0:06:52.040,0:06:54.080
و فقط هم با هزینههای هنگفت.

0:06:54.660,0:06:58.080
اما اگر در طراحی ماهوارهها[br]باهوشتر بودیم چی؟

0:06:58.130,0:06:59.576
چه میشد اگر همهی ماهوارهها،

0:06:59.600,0:07:01.896
فارغ از اینکه در چه کشوری[br]ساخته شدهاند،

0:07:01.920,0:07:03.816
حتماً به شکلی استاندارد میشدند که

0:07:03.840,0:07:06.376
بازیافت، خدماتدهی

0:07:06.400,0:07:08.280
یا به زمین بازگردانده شوند؟

0:07:08.560,0:07:12.096
چه میشد اگر قوانین سرسختی وجود داشت

0:07:12.120,0:07:14.896
که انهدام پایان عمر ماهوارهها را[br]اجباری میکرد

0:07:14.920,0:07:17.056
به جای اینکه کنارشان بزنند

0:07:17.080,0:07:18.680
برای راه حلی موقتی؟

0:07:19.560,0:07:22.496
یا شاید زیرساختهای ماهوارهای[br]نیازمند گذاشتن یک ودیعه هستند

0:07:22.520,0:07:24.816
تا بشود یک ماهواره را به مدار فرستاد،

0:07:24.840,0:07:27.296
و این ودیعه تنها زمانی بازگردانده میشود

0:07:27.320,0:07:29.856
که ماهواره به طور کامل از میان برداشته شود

0:07:29.880,0:07:32.600
یا اگر بخشی از خردهپارهها را جمع کردند.

0:07:33.310,0:07:36.156
یا شاید یک ماهواره نیازمند[br]داشتن فناوری همراه خود است

0:07:36.186,0:07:38.260
که کاهش ارتفاع مدارش را شتاب ببخشد.

0:07:38.720,0:07:40.976
اینها نشانههایی دلگرمکننده هستند.

0:07:41.000,0:07:45.696
مثلاً ماهوارهی- آزمایشفناوری-۱ متعلق به[br]بریتانیا که در سال ۲۰۱۴ پرتاب شد،

0:07:45.720,0:07:47.656
برای انهدام در پایان عمرش طراحی شده بود

0:07:47.680,0:07:49.616
با یک بادبادن فرسایش کوچک.

0:07:49.640,0:07:52.216
این برای این ماهواره راهگشاست[br]چون کوچک است،

0:07:52.240,0:07:55.936
اما ماهوارههایی که بلندترند[br]یا در مدارهای بزرگتری هستند

0:07:55.960,0:07:58.816
یا خیلی خیلی بزرگ هستند،[br]مثلا اندازه یک اتوبوس مدرسه،

0:07:58.840,0:08:01.256
به گزینههای انهدام دیگری نیاز دارند.

0:08:01.280,0:08:04.256
پس شاید به فکر استفاده از[br]لیزرهای پرقدرت باشید

0:08:04.280,0:08:06.096
یا متوقف کردنشان با طناب یا تور،

0:08:06.120,0:08:08.440
و از این دست روشها در کوتاه مدت.

0:08:09.160,0:08:11.056
و بعد یک امکان خیلی جالب

0:08:11.080,0:08:14.400
ایدهی یدککش مداری[br]یا تعمیرکار فضایی است.

0:08:14.840,0:08:16.456
تصور کنید که یک بازوی رباتیک

0:08:16.480,0:08:18.336
روی یک جور یدککش فضایی

0:08:18.360,0:08:20.656
میتواند قسمتهای خرابی[br]یک ماهواره را تعمیر کند،

0:08:20.680,0:08:22.520
تا دوباره قابل استفاده شوند.

0:08:23.240,0:08:25.176
یا چه میشه اگر همان بازوی رباتیک

0:08:25.200,0:08:27.536
بتواند از یک فضاپیما سوختگیری کند

0:08:27.560,0:08:29.536
که با پیشران شیمیایی حرکت میکند

0:08:29.560,0:08:33.039
درست مثل سوختگیری که در[br]خودروهایمان انجام میدهیم؟

0:08:33.559,0:08:35.216
تعمیر و نگهداری بهوسیله رباتها

0:08:35.240,0:08:38.960
میتواند عمر صدها ماهوارهی[br]در مدار را بیشتر کند.

0:08:40.280,0:08:43.176
هر گزینهای که برای انهدام یا پاکسازی[br]به ذهنمان برسد،

0:08:43.200,0:08:46.176
واضح است که این مشکل فنی نیست.

0:08:46.200,0:08:51.256
قوانین پیچیدهی فضا هم هست[br]و سیاستهایی که باید شناسایی شوند

0:08:51.280,0:08:55.440
ساده بگم، هنوز راهی برای[br]استفادهی دائمی از فضا نیافتهایم.

0:08:56.720,0:08:59.616
کاوشگری، نوآوری برای[br]دگرگون کردن شیوهی کار و زندگیمان

0:08:59.640,0:09:01.616
کار ذاتی ماست،

0:09:01.640,0:09:03.136
و در کاوشگری در فضا،

0:09:03.160,0:09:06.416
داریم از مدارهای زمین فراتر میرویم.

0:09:06.440,0:09:10.096
اما درحالیکه مرزهای فضا را[br]به اسم یادگیری و نوآوری جلو میرانیم،

0:09:10.120,0:09:15.600
نباید فراموش کنیم که مسئولیت[br]محیط زیستیمان همیشه هست.

0:09:16.190,0:09:20.696
شکی نیست که در مدارهای[br]پایین زمین و زمینآهنگ ازدحام است،

0:09:20.720,0:09:23.056
و نمیتوان به پرتاب[br]ماهوارههای جدید ادامه داد

0:09:23.080,0:09:25.376
که جایگزین ازکار افتادهها شوند

0:09:25.400,0:09:27.456
مگر اینکه اول اینها جدا شوند،

0:09:27.480,0:09:29.936
درست مثل اینکه نمیتوانیم[br]یک خودروی خراب را وسط

0:09:29.960,0:09:31.320
بزرگراه رها کنیم.

0:09:31.320,0:09:33.336
دفعهی بعد که از گوشیتان استفاده میکنید،

0:09:33.360,0:09:35.856
یا وضع هوا را میبینید یا[br]از جیپیاس استفاده میکنید

0:09:35.880,0:09:40.136
به فناوریهای ماهوارهای فکر کنید[br]که این کارها را ممکن میکنند.

0:09:40.160,0:09:42.016
همچنین به تأثیری فکر کنید

0:09:42.040,0:09:45.336
که ماهوارهها روی محیط[br]پیرامون زمین میگذارند،

0:09:45.360,0:09:50.056
و کمک کنید این پیام منتشر شود[br]که با هم دیگر باید تأثیرمان را کم کنیم

0:09:50.080,0:09:52.616
مدار زمین فوقالعاده زیباست

0:09:52.640,0:09:55.216
و دروازهی ما به کاوشگری است.

0:09:55.240,0:09:57.990
وظیفهی ماست که اینطور حفظش کنیم.

0:09:59.160,0:10:00.376
ممنونم.

0:10:00.400,0:10:02.480
(تشویق)