Return to Video

Neden "Hamlet"i okumalısınız? - Iseult Gillespie

  • 0:07 - 0:08
    "Kim var orada?"
  • 0:08 - 0:10
    Karanlığın içinden fısıldadı.
  • 0:10 - 0:15
    Komplo, aldatma ve ahlaki kargaşanın
    hikayesi bu soruyla başlar.
  • 0:15 - 0:18
    Herkesin gizleyecek bir şeyinin
    olduğu bir oyunda
  • 0:18 - 0:20
    cevabı ise hiç basit değil.
  • 0:20 - 0:24
    1599 ile 1601 yılları arasında
    William Shakespeare tarafından yazılan
  • 0:24 - 0:28
    "Hamlet", geçmişi peşini bırakmayan,
    geleceği ise elini kolunu bağlayan
  • 0:28 - 0:31
    bir karakteri anlatmaktadır.
  • 0:31 - 0:34
    Babasının ani ölümünden sadece aylar sonra
  • 0:34 - 0:38
    Hamlet okuldan kendi evine
    bir yabancı gibi geri döner
  • 0:38 - 0:41
    ve gölgelerde neyin gizleniyor
    olabileceğinden emin değildir.
  • 0:41 - 0:45
    Fakat babasının yüzünü taşıyan bir hayalet
    tarafından ziyaret edildiğinde
  • 0:45 - 0:47
    düşünceleri yön değiştirir.
  • 0:47 - 0:52
    Hayalet "en pis cinayetin"
    bir kurbanı olduğunu iddia eder
  • 0:52 - 0:55
    ve Hamlet'i amcası Claudius'un
    tahtı zorla ele geçirdiğine
  • 0:55 - 0:58
    ve kraliçe Gertrude'nin
    kalbini çaldığına inandırır.
  • 0:58 - 1:01
    Prensin yası öfkeye dönüşür
  • 1:01 - 1:03
    ve yeni krala ve komplocu meclisine karşı
  • 1:03 - 1:06
    intikamını planlamaya başlar.
  • 1:06 - 1:09
    Oyun trajedinin tuhaf bir türü.
  • 1:09 - 1:13
    Shakespeare'in
    diğer eserlerinde görülen
  • 1:13 - 1:17
    gaddarlık ya da romantizm
    bu oyunda bulunmuyor.
  • 1:17 - 1:21
    Bunun yerine, ana karakterin
    kararsızlığının derinliklerine
  • 1:21 - 1:24
    ve bunun trajik sonuçlarına eğiliyor.
  • 1:24 - 1:28
    Hayaletin söyledikleri Hamlet'i
    çeşitli ikilemlere sürüklüyor–
  • 1:28 - 1:30
    ne yapmalıydı, kime güvenebilirdi
  • 1:30 - 1:34
    ve adalet yolunda hangi rolü oynamalıydı?
  • 1:34 - 1:38
    Karmaşık bir karakter ağıyla
    daha da çetrefilleşen bu sorular,
  • 1:38 - 1:42
    Hamlet'i çoğu art niyetli
    arkadaşları, aile üyeleri,
  • 1:42 - 1:46
    danışman ve flörtleriyle çatışmaya itiyor.
  • 1:46 - 1:50
    Prens diğerleriyle nasıl ilişki kuracağına
    ve intikamını nasıl alacağına dair
  • 1:50 - 1:53
    sürekli gelgitler yaşıyor.
  • 1:53 - 1:57
    Bu, Hamlet'i çileden çıkarıyor,
    ama aynı zamanda
  • 1:57 - 2:01
    onu Shakespeare'in yarattığı
    en insani karakterlerden biri yapıyor.
  • 2:01 - 2:03
    Düşünmeden hareket etmektense
  • 2:03 - 2:08
    Hamlet bizzat düşünmenin
    berbat entrikaları ile tükeniyor.
  • 2:08 - 2:09
    Tüm oyun boyunca
  • 2:09 - 2:14
    bitmek bilmeyen soruları
    kendi zihnimizde yankılanıyor.
  • 2:14 - 2:15
    Bunu başarmak için,
  • 2:15 - 2:18
    Shakespeare içgözlemsel dilini kullanıyor.
  • 2:18 - 2:22
    Gaspçı kralın çarpıcı cennet
    ve cehennem düşüncelerinden
  • 2:22 - 2:26
    prensin fanilik üzerine
    kendi laflama meditasyonuna kadar
  • 2:26 - 2:30
    Shakespeare, melankolik monologları
    nefes kesecek kadar etkili kullanıyor.
  • 2:30 - 2:36
    Bu, belki de en iyi Hamlet'in ünlü
    kaygı ifadesinde örneğini buluyor.
  • 2:36 - 2:43
    "Olmak ya da olmamak,
    işte bütün mesele bu!
  • 2:43 - 2:47
    "Düşüncemizin katlanması mı güzel
  • 2:47 - 2:52
    Zalim kaderin yumruklarına, oklarına
  • 2:52 - 2:56
    Yoksa diretip bela denizlerine karşı
  • 2:56 - 3:01
    Dur, yeter! demesi mi?"
  • 3:01 - 3:04
    Bu monolog Hamlet'in
    varoluşsal ikilemini ifade ediyor:
  • 3:04 - 3:07
    düşünce ve eylem arasında parçalanmak,
  • 3:07 - 3:11
    yaşam ve ölüm arasında seçim yapamamak.
  • 3:11 - 3:14
    Ancak sonsuz sorgulama
    başka bir endişe daha yaratıyor:
  • 3:14 - 3:18
    Hamlet'in deliliği düşmanlarını
    afallatma çabasının bir parçası mı
  • 3:18 - 3:22
    yoksa çıldırmanın eşiğindeki
    bir karakteri mi izliyoruz?
  • 3:22 - 3:26
    Bu sorular Hamlet'in tüm karakterlerle
    etkileşiminde ağır basıyor.
  • 3:26 - 3:29
    Oyunun çoğunu iç dünyasıyla
    yüzleşerek geçirdiği için
  • 3:29 - 3:33
    ardında bıraktığı yıkımı
    çoğu zaman görmüyor.
  • 3:33 - 3:35
    Ophelia'ya karşı özellikle acımasız.
  • 3:35 - 3:40
    Prensin, dengesiz tavırlarıyla
    delirttiği talihsiz sevgilisi.
  • 3:40 - 3:45
    Kaderi, trajedinin nasıl kolaylıkla
    önlenebileceğinin bir örneği
  • 3:45 - 3:49
    ve Hamlet'in toksik akıl oyunlarının
    dalgalanma etkisini gösteriyor.
  • 3:49 - 3:54
    Trajedinin benzer uyarı sinyalleri
    oyun boyunca sürekli gözden kaçırılıyor.
  • 3:54 - 3:58
    Bazen bu gözden kaçırmalar kasıtlı
    görmezlikler yüzünden oluşuyor–
  • 3:58 - 4:01
    örneğin Ophelia'nın babası,
    Hamlet'in endişe verici hareketlerine
  • 4:01 - 4:04
    aşk sarhoşluğu deyip geçtiğinde.
  • 4:04 - 4:08
    Diğer noktalarda trajedi kasti
    ikiyüzlülükten kaynaklanıyor–
  • 4:08 - 4:13
    kişileri karıştırmanın daha fazla
    kan dökülmesiyle sonuçlanması gibi.
  • 4:13 - 4:17
    Bu anlar bizi trajedinin
    insan hatasından geliştiği yönündeki
  • 4:17 - 4:19
    rahatsız edici bilgiyle
    baş başa bırakıyor–
  • 4:19 - 4:24
    hatamız, işleri muallakta
    bırakmak olsa bile.
  • 4:24 - 4:30
    Tüm bunlardan dolayı, belki de asla
    şüphelenmediğimiz şey Hamlet'in insanlığı.
  • 4:30 - 4:35
    Ama sürekli "gerçek" Hamlet'in kim olduğu
    sorusuyla boğuşmak zorundayız.
  • 4:35 - 4:38
    Babasının intikamını
    alan asil bir evlat mı?
  • 4:38 - 4:41
    Yoksa kaos yaratan deli bir prens mi?
  • 4:41 - 4:45
    Harekete mi geçmeli yoksa gözetlemeli mi,
    şüphe mi duymalı yoksa güvenmeli mi?
  • 4:45 - 4:48
    O kim? Neden burada?
  • 4:48 - 4:52
    Ve orada, karanlıkta bekleyen kim?
Title:
Neden "Hamlet"i okumalısınız? - Iseult Gillespie
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Tüm dersi görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-hamlet-iseult-gillespie

Karanlığın içinden fısıldadı: "Kim var orada?" Komplonun, aldatmanın ve ahlaki kargaşanın hikayesi bu soruyla başlar. Herkesin gizleyecek bir şeyinin olduğu bir oyunda cevabı ise hiç basit değil. William Shakespeare tarafından yazılan "Hamlet", geçmişi peşini bırakmayan, geleceği ise elini kolunu bağlayan bir karakteri anlatmaktadır. Iseult Gillespie, Hamlet'in trajedisinin ve insanlığın derinliklerine iniyor.

Lucy Animation Studio tarafından yönetilen Iseult Gillespie dersi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:54

Turkish subtitles

Revisions