< Return to Video

Euklides jako Ojciec Geometrii

  • 0:01 - 0:05
    "Prawa natury są tylko matematycznymi myślami Boga".
  • 0:05 - 0:08
    I jest to cytat z Euklidesa z Aleksandrii.
  • 0:08 - 0:13
    Był on greckim matematykiem i filozofem, który żył około 300 lat przed Chrystusem.
  • 0:13 - 0:20
    Użyłem tego cytatu, ponieważ Euklides uważany jest za ojca geometrii.
  • 0:20 - 0:23
    I jest to zgrabny cytat, niezależnie od Twojego poglądu na Boga.
  • 0:23 - 0:25
    Czy istnieje Bóg lub jaka jest jego natura.
  • 0:25 - 0:28
    Mówi on coś bardzo podstawowego o naturze.
  • 0:28 - 0:32
    Prawa natury są tylko matematycznymi myślami Boga.
  • 0:32 - 0:35
    Że matematyka jest podstawą wszystkich praw natury.
  • 0:35 - 0:38
    A wyraz "geometria" sam ma greckie korzenie.
  • 0:38 - 0:41
    "Geo" pochodzi od greckiego słowa znaczącego "Ziemia".
  • 0:41 - 0:44
    "Metria" pochodzi od greckiego "pomiary".
  • 0:44 - 0:47
    Prawdopodobnie przywykłeś do systemu "metrycznego".
  • 0:47 - 0:50
    I Euklides uważany jest za ojca geometrii.
  • 0:50 - 0:53
    (nie dlatego, że był pierwszą osobą, która studiowała geometrię),
  • 0:53 - 0:56
    można wyobrazić sobie, że pierwsi ludzie mogli studiować geometrię.
  • 0:57 - 1:00
    Mogli spojrzeć na dwie gałązki na ziemi, który wyglądałby mniej więcej tak.
  • 1:00 - 1:02
    A później mogli spojrzeć na inną parę gałązek, które wyglądały tak.
  • 1:02 - 1:05
    i zauważyli "To jest bardziej rozwarte. Jakie tu jest powiązanie?"
  • 1:05 - 1:14
    Albo mogli spojrzeć na drzewo, które miało gałąź, która urosła pod takim kątem.
  • 1:14 - 1:18
    I powiedzieli, "Hej, jest coś podobnego w tym rozwarciu tutaj i tym rozwarciu tam."
  • 1:18 - 1:20
    A może zapytali siebie
  • 1:20 - 1:26
    "Jaki jest związek między odległością wokół okręgu i przez środek?"
  • 1:26 - 1:28
    A może jest taki sam dla wszystkich okręgów?
  • 1:28 - 1:32
    I czy jest jakiś sposób, żeby się upewnić, że to na pewno jest prawda?"
  • 1:32 - 1:34
    Później pierwsi z Greków,
  • 1:34 - 1:39
    zaczęli się systematyczniej zastanawiać nad geometrią.
  • 1:39 - 1:43
    Kiedy mówimy o greckich matematykach takich jak Pitagoras
  • 1:43 - 1:46
    (który żył przed Euklidesem).
  • 1:46 - 1:55
    Powód, dlaczego ludzie często mówią o "Geometrii euklidesowej" jest około 300 p.n.e.
  • 1:55 - 2:00
    (Tu jest obraz namalowany przez Rafaela przedstawiający Euklidesa, niestety nikt nie wie jak naprawdę Euklides wyglądał
  • 2:00 - 2:06
    ani nawet, kiedy się urodził czy umarł. Więc to jest wizja Rafaela, jak wyglądał Euklides,
  • 2:06 - 2:08
    kiedy nauczał w Aleksandrii).
  • 2:08 - 2:14
    Ale to co uczyniło Euklidesa "Ojcem Geometrii", to napisanie książki "Elementy".
  • 2:14 - 2:21
    I "Elementy" są zasadniczo 13-tomowym podręcznikiem.
  • 2:21 - 2:25
    (i prawdopodobnie najbardziej znanym podręcznikiem wszech czasów).
  • 2:25 - 2:31
    A to co zrobił w tych trzynastu tomach, to dokładne, przemyślane i logiczne przejście
  • 2:31 - 2:38
    przez geometrię, teorię liczb i geometrię brył (geometria w trzech wymiarach).
  • 2:38 - 2:41
    A tu jest strona tytułowa Angielskiego wydania
  • 2:41 - 2:45
    (lub pierwszego tłumaczenia na język angielski) "Elementów" Euklidesa.
  • 2:45 - 2:48
    To zostało zrobione w 1570.
  • 2:48 - 2:52
    Ale oczywiście pierwotnie została napisana po grecku, i w okresie średniowiecza,
  • 2:52 - 2:55
    ta wiedza została zdobyta przez Arabów i została przetłumaczona na język arabski.
  • 2:55 - 3:02
    A ostatecznie w okresie późnego średniowiecza zostały przełożone na łacinę, a później ostatecznie na angielski.
  • 3:02 - 3:06
    A gdy mówię że uczynił "dokładne przejście", Euklides nie powiedział tylko:
  • 3:06 - 3:14
    "suma kwadratów długości przyprostokątnych trójkąta prostokątnego ma być taka sama jak kwadrat przeciwprostokątnej..."
  • 3:14 - 3:18
    i wiele innych, podobnych rzeczy (i jeszcze zgłębimy jakie inne rzeczy).
  • 3:18 - 3:24
    Euklides powiedział, "Nie interesują mnie rzeczy, które prawdopodobnie są prawdziwe. Chcę, umieć samodzielnie wykazać, że to prawda."
  • 3:24 - 3:30
    I co zrobił w "Elementach" (zwłaszcza sześciu tomach z geometrii płaskiej),
  • 3:33 - 3:38
    to zaczął od podstawowych założeń
  • 3:38 - 3:44
    I te podstawowe założenia w "geometrycznym języku", nazywane są "aksjomatami" lub "postulatami".
  • 3:44 - 3:52
    Wychodząc z nich udowodnił, wywnioskował inne stwierdzenia lub "wnioski" (te są czasami nazywane "twierdzeniami").
  • 3:52 - 3:56
    A następnie powiedział, „Teraz wiem. Jeśli to prawda, i to jest prawda, to wniosek też musi być prawdziwy."
  • 3:56 - 3:58
    I mógł też udowodnić, że inne rzeczy nie mogą być prawdziwe.
  • 3:58 - 4:01
    Więc mógł udowodnić, że to nie będzie prawdą.
  • 4:01 - 4:04
    Nie mówił "Każde koło, które badałem ma tą właściwość"
  • 4:04 - 4:06
    Powiedział, "Udowodniłem, że to prawda".
  • 4:06 - 4:11
    I następnie stamtąd mógł przejść dalej i wywnioskować inne wnioski lub twierdzenia.
  • 4:11 - 4:14
    (i możemy użyć naszych początkowych "aksjomatów", żeby to osiągnąć).
  • 4:14 - 4:17
    I jest to takie nowe, bo nikt wcześniej tego nie zrobił.
  • 4:17 - 4:23
    Dokładnie udowodnione bez cienia wątpliwości, dla całej gałęzi wiedzy.
  • 4:23 - 4:30
    Więc nie tylko jeden dowód tu i tam. On to zrobił dla całego "zbioru" wiedzy.
  • 4:31 - 4:40
    Dokładny "przejście" przez temat tak że mógł zbudować to rusztowanie "aksjomatów" i "postulatów" i "twierdzeń" i "stwierdzeń"
  • 4:40 - 4:42
    (Twierdzenia i stwierdzenia to w zasadzie to samo).
  • 4:43 - 4:48
    I około 2 000 lat po Euklidesie (To jest niewiarygodna trwałość podręcznika!),
  • 4:48 - 4:55
    ludzie nie uważali cie za wykształconego, jeśli nie przeczytałeś i zrozumiałeś "Elementów" Euklidesa.
  • 4:55 - 5:00
    I "Elementy" Euklidesa (Książka) była drugą najbardziej drukowaną książką w zachodnim świecie
  • 5:00 - 5:02
    po Biblii.
  • 5:02 - 5:04
    To jest podręcznik matematyki wyprzedzony tylko przez Biblię.
  • 5:04 - 5:08
    Kiedy pojawiły się prasy drukarskie powiedziano "Drukujemy Biblię. Co następne?"
  • 5:08 - 5:10
    "Drukuj "Elementy" Euklidesa".
  • 5:11 - 5:17
    I, aby pokazać, że to jest ważne w dość niedawnej przeszłości (chociaż może zależeć od tego, czy uważasz, że
  • 5:17 - 5:19
    150-160 lat temu to niedaleka przeszłość),
  • 5:20 - 5:24
    To jest bezpośredni cytat z Abrahama Lincolna (bez wątpienia jednego z wielkich
  • 5:24 - 5:27
    prezydentów USA). Lubię ten portret Abrahama Lincolna.
  • 5:27 - 5:30
    Jest to zdjęcie Lincolna w wieku ok. 40 lat.
  • 5:30 - 5:36
    Ale był wielkim fanem "Elementów" Euklidesa. Używał ich, żeby "dopracować" swój umysł.
  • 5:36 - 5:39
    Jeżdżąc na koniu czytał "Elementy" Euklidesa. Gdy był w
  • 5:39 - 5:41
    Białym Domu czytał "Elementy" Euklidesa.
  • 5:41 - 5:44
    A to bezpośredni cytat z Lincolna,
  • 5:44 - 5:48
    "W trakcie czytania prawa, stale natykałem się na słowo "wykazać".
  • 5:48 - 5:53
    Myślałem, że rozumiałem jego znaczenie, ale wkrótce zorientowałem się, że go nie rozumiem
  • 5:53 - 5:59
    powiedziałem sobie, co więcej robię kiedy wykazuję niż kiedy rozumuję, czy dowodzę?
  • 5:59 - 6:03
    W jaki sposób "wykazywanie" różni się od jakiegokolwiek innego dowodu..."
  • 6:03 - 6:08
    Więc, Lincoln mówi tutaj, że wyraz "wykazać" oznacza udowodnić ponad wszelką wątpliwość.
  • 6:08 - 6:13
    Coś bardziej wymagającego --więcej niż proste przeczucie, czy wnioskowanie.
  • 6:13 - 6:18
    "...Zajrzałem do słownika Webstera.." (więc słownik Webstera był dostępny już w czasach Lincolna)
  • 6:18 - 6:23
    "...napisali o pewnym dowodzie -- dowodzie bez cienia wątpliwości. Ale ja nie byłem
  • 6:23 - 6:28
    w stanie wyobrazić sobie o jaki dowód chodzi. Myślałem, że wiele rzeczy było udowodnionych
  • 6:28 - 6:33
    bez cienia wątpliwości, bez uciekania się do żadnych niezwykłych sposobów rozumowania,
  • 6:33 - 6:36
    jak rozumiałem 'wykazywanie'.
  • 6:36 - 6:41
    Sprawdziłem wszystkie słowniki i książki, które byłem w stanie znaleźć, ale bez lepszych rezultatów.
  • 6:41 - 6:46
    Równie dobrze można opisać 'niebieski' ślepemu człowiekowi.
  • 6:46 - 6:55
    W końcu powiedziałem "Lincoln, nigdy nie będziesz prawnikiem, jeśli nie zrozumiesz, co znaczy 'wykazywać'."
  • 6:55 - 7:00
    I porzuciłem moje życie w Springfield, wróciłem do domu ojca, i zostałem tam, aż
  • 7:00 - 7:04
    byłem w stanie wymienić każde stwierdzenie z sześciu ksiąg Euklidesa.
  • 7:04 - 7:07
    (Chodzi o 6 książek dotyczących geometrii płaskiej.)
  • 7:07 - 7:12
    "..Dopiero wtedy zrozumiałem co znaczy 'wykazać' i wróciłem studiować prawo."
  • 7:12 - 7:17
    Więc jeden z największych prezydentów Ameryki uważał, że aby zostać wspaniałym prawnikiem,
  • 7:17 - 7:24
    musiał zrozumieć-- być w stanie udowodnić każde stwierdzenie z sześciu ksiąg "Elementów" Euklidesa.
  • 7:24 - 7:31
    Poza tym, kiedy już znalazł się w Białym Domu kontynuował swoje rozrywki umysłowe,
  • 7:31 - 7:33
    aby stać się wielkim prezydentem.
  • 7:33 - 7:37
    To, co robimy w filmach z geometrii to w zasadzie to samo.
  • 7:37 - 7:43
    Co planujemy badać? Zastanowimy się jak dokładnie dowodzić stwierdzenia.
  • 7:43 - 7:50
    Będziemy zasadniczo --w formie bardziej nowoczesnej---studiować to, co Euklides studiował 2300 lat temu.
  • 7:50 - 8:00
    Będziemy "uściślać" nasze dowodzenie poszczególnych stwierdzeń i upewnić się, że gdy mówimy coś,
  • 8:00 - 8:02
    to jesteśmy w stanie to udowodnić.
  • 8:02 - 8:06
    To naprawdę jest najbardziej podstawowa, "prawdziwa" matematyka, którą można uprawiać.
  • 8:06 - 8:09
    Arytmetyka to w zasadzie tylko obliczenia.
  • 8:09 - 8:13
    Teraz w geometrii (my będziemy się zajmować geometrią Euklidesową),
  • 8:13 - 8:17
    to jest to, czym jest matematyka.
  • 8:17 - 8:21
    Przyjmowanie pewnych założeń, a następnie wyprowadzanie innych rzeczy wychodząc od tych założeń.
Title:
Euklides jako Ojciec Geometrii
Description:

Euklides, jego długowieczny podręcznik "Elementy"
(I jak bardzo podobały się Abrahamowi Lincolnowi).

more » « less
Video Language:
English
Duration:
08:23

Polish subtitles

Revisions