< Return to Video

Star Field and Nebula Images

  • 0:01 - 0:05
    Ponieważ mówiliśmy już o tworzeniu się i ewolucji gwiazd
  • 0:05 - 0:09
    myślę, że to czas, abyśmy pooglądali super zdjęcia
  • 0:09 - 0:12
    formujących się gwiazd, gwiazd samych czy ich ewolucji.
  • 0:12 - 0:24
    Tutaj mamy Mgławicę Orła.
  • 0:24 - 0:31
    Wystarczy, abyście wiedzieli, że słowo "mgławica" jest bardzo ogólnym określeniem używanym dla wszelkich międzygalaktycznych chmur gazu lub pyłu,
  • 0:31 - 0:34
    więc kiedy rozmawiamy o Mgławicy Orła, faktycznie mówimy o ogromnej chmurze,
  • 0:34 - 0:37
    która w dodatku się rozszerza.
  • 0:37 - 0:44
    Tutaj mamy tylko jeden z filarów tzw "Filarów tworzenia".
  • 0:44 - 0:48
    To jest tylko niewielka część rzeczywistej Mgławicy Orła,
  • 0:48 - 0:52
    właśnie ten filar, ten tutaj.
  • 0:52 - 1:01
    Żebyście wiedzieli jak wielka jest ta chmura, to tylko ten jeden filar ma 7 lat świetlnych.
  • 1:01 - 1:05
    Ma 7 lat świetlnych długości.
  • 1:05 - 1:06
    To jest ogromna odległość.
  • 1:06 - 1:11
    Należy pamiętać, że odległość od Ziemi do najbliższej gwiazdy wynosi około 4 lata świetlne.
  • 1:11 - 1:14
    Jeśli skierowalibyśmy podróżnika w odpowiednim kierunku
  • 1:14 - 1:17
    i nadali mu prędkość 60 tysięcy kilometrów na godzinę,
  • 1:17 - 1:21
    potrzebował by 80 tysięcy lat, by przebyć tę odległość 4 lat świetlnych.
  • 1:21 - 1:25
    A tylko ten pojedynczy filar ma 7 lat świetlnych.
  • 1:25 - 1:29
    Ale chciałem pokazać to, ponieważ tego typu mgławice ("nebulae", liczba mnoga od "nebula")
  • 1:29 - 1:32
    są miejscami, gdzie tworzą się gwiazdy.
  • 1:32 - 1:37
    Jest to miejsce narodzin nowych gwiazd.
  • 1:37 - 1:42
    Gaz kondensuje się, rozmawialiśmy o tym kilka filmów temu. Kondensuje się, aż dojdzie do krytycznej
  • 1:42 - 1:45
    temperatury, potem gęstnieje, i faktycznie można uzyskać
  • 1:45 - 1:49
    syntezę jądrową wodoru.
  • 1:49 - 1:54
    Więc jest to ogromna międzygwiezdna chmura gazu wodorowego,
  • 1:54 - 1:59
    a to, co tutaj widzicie jest właśnie miejscem narodzenia gwiazd.
  • 1:59 - 2:03
    I w zasadzie uważamy, że ta struktura już nie istnieje,
  • 2:03 - 2:06
    ponieważ należy pamiętać, że to jest bardzo daleko od nas.
  • 2:06 - 2:11
    W rzeczywistości, to jest 7000 lat świetlnych od nas.
  • 2:11 - 2:17
    7000 lat świetlnych.
  • 2:17 - 2:24
    Oznacza to, że te fotony, które widzimy, te dostępne dla naszych oczu lub teleskopów teraz
  • 2:24 - 2:28
    opuściły swoje miejsce w przestrzeni 7000 lat temu.
  • 2:28 - 2:31
    Widzimy tę mgławicę taką, jaka była 7000 lat temu.
  • 2:31 - 2:37
    Ogromne ilości wodoru prawdopodobnie skondensowały się w wiele więcej gwiazd, niż widzimy.
  • 2:37 - 2:40
    Więc ta struktura może być zupełnie inna, niż teraz ją oglądamy.
  • 2:40 - 2:41
    I rzeczywiście była inna
  • 2:41 - 2:46
    supernowa, która prawdopodobnie eksplodowała i wypchnęła wiele materii w przestrzeń,
  • 2:46 - 2:49
    a my nie będziemy mogli zobaczyć skutków tego wybuchu
  • 2:49 - 2:51
    jeszcze przez tysiące lat.
  • 2:51 - 2:54
    Mimo to uważam, że to naprawdę niesamowite zdjęcie
  • 2:54 - 2:57
    i piękne w każdej skali.
  • 2:57 - 2:59
    Jeszcze bardziej nie do pojęcia jest, gdy myślisz o siedmiu, że to jest materia,
  • 2:59 - 3:02
    która jest długa na 7 lat świetlnych,
  • 3:02 - 3:05
    i to jest naprawdę tylko część Mgławicy Orła.
  • 3:05 - 3:07
    jeden z "Filarów tworzenia".
  • 3:07 - 3:13
    Tu widzimy gwiezdne pole znajdujące się w kierunku centrum naszej galaktyki,
  • 3:13 - 3:14
    Drogi Mlecznej.
  • 3:14 - 3:16
    To jest gwiezdne pole Strzelca
  • 3:16 - 3:20
    Można tu zobaczyć ogromne zróżnicowanie w gwiazdach.
  • 3:20 - 3:25
    Każda pojedyncza gwiazda jest z naszej galaktyki
  • 3:25 - 3:28
    i ciągle patrzymy w centrum Drogi Mlecznej.
  • 3:28 - 3:32
    Wcale nie patrzymy poza naszą galaktykę,
  • 3:32 - 3:34
    to są gwiazdy "tutaj".
  • 3:34 - 3:37
    Widać ogromna różnorodność: niektóre gwiazdy są
  • 3:37 - 3:40
    lśniąco czerwone, tutaj,
  • 3:40 - 3:43
    i oczywiście nie można określić wielkości tych gwiazd,
  • 3:43 - 3:47
    ponieważ różne gwiazdy są w różnej odległości od Ziemi oraz mają różną moc światła.
  • 3:47 - 3:53
    Ale te czerwone gwiazdy są czerwonymi olbrzymami.
  • 3:53 - 3:55
    lub prawdopodobnie są czerwonymi olbrzymami.
  • 3:55 - 3:57
    Nie przeprowadzono jeszcze szczegółowych badań,
  • 3:57 - 3:59
    ale będziemy podejrzewać,
  • 3:59 - 4:00
    że znajdują się w swojej fazie czerwonego olbrzyma.
  • 4:00 - 4:05
    Te, które mają żółtawą i białą część widma światła
  • 4:05 - 4:07
    są gwiazdami w głównej fazie swojego życia
  • 4:07 - 4:11
    i prawdopodobnie są bardzo podobne do naszego Słońca.
  • 4:11 - 4:16
    Te, które są bliżej pomarańczowego widma
  • 4:16 - 4:23
    i te bardziej niebieskawe lub trochę zielonkawe
  • 4:23 - 4:25
    wypalają się bardzo szybko.
  • 4:25 - 4:28
    Ta jedna wygląda mi na niebieską,
  • 4:28 - 4:35
    i spala się bardzo szybko.
  • 4:35 - 4:40
    Gwiazdy o ogromnej masie spalają się niczym Szybcy i wściekli, a potem po prostu umierają.
  • 4:42 - 4:43
    Ale mniejsze gwiazdy, te o mniejszej masie,
  • 4:43 - 4:48
    palą się wolniej i o wiele dłużej.
  • 4:48 - 4:50
    Dlatego te palące się szybciej
  • 4:50 - 4:56
    emitują dużo więcej energii na mniejszej długości fali światła,
  • 4:56 - 5:00
    więc wyglądają na bardziej niebieskie lub zielone. Będą miały o wiele większą masę
  • 5:00 - 5:03
    niż te, które wyglądają na białe,
  • 5:03 - 5:05
    podczas, gdy czerwone...
  • 5:05 - 5:10
    Czerwone są mniej masywnymi gwiazdami, które są w fazie nadolbrzyma
  • 5:10 - 5:14
    i na tym etapie są chłodniejsze niż gwiazdy w głównej fazie.
  • 5:14 - 5:18
    Tu, po prawo mamy Mgławicę Kocie Oko.
  • 5:18 - 5:21
    Słowo "mgławica" tutaj oznacza mgławicę planetarną.
  • 5:21 - 5:28
    Właśnie tu mamy mgławicę planetarną.
  • 5:28 - 5:34
    Nazywa się mgławicą, ponieważ mamy tutaj gaz unoszący się w przestrzeni.
  • 5:34 - 5:38
    Jest tu zupełnie inna skala niż w Mgławicy Orła.
  • 5:38 - 5:41
    Wróćmy tutaj.
  • 5:41 - 5:43
    Kiedy ludzie mówią o mgławicach, mają na myśli coś takiego jak Mgławica Orła,
  • 5:43 - 5:46
    te wielkie masy międzygwiezdnego gazu.
  • 5:46 - 5:51
    Gdy mówimy o mgławicach planetarnych, mamy rzeczywiście nadal ogromny promień;
  • 5:51 - 5:53
    ale wciąż daleko mu do 7 lat świetlnych.
  • 5:53 - 6:00
    Ale to podwójny produkt gwiazd rozsiewających dookoła całą materię zewnętrzną.
  • 6:00 - 6:03
    Pośrodku widzimy dojrzałą gwiazdę,
  • 6:03 - 6:07
    która rozsiewa swoje zewnętrzne warstwy
  • 6:07 - 6:09
    i jest w swojej fazie czerwonego olbrzyma.
  • 6:09 - 6:13
    Więc rdzeń będzie trzymał "pochodnię", wciąż eksplodując
  • 6:13 - 6:18
    i przy każdej z tych eksplozji coraz więcej i więcej zewnętrznej materii będzie
  • 6:18 - 6:21
    wypychanej, wypychanej w przestrzeń
  • 6:21 - 6:23
    tworząc mgławicę planetarną,
  • 6:23 - 6:25
    zupełnie tak, jak widzimy tutaj.
  • 6:25 - 6:29
    Wciąż to nie jest biały karzeł, to nadal jest aktywna gwiazda,
  • 6:29 - 6:36
    ciągle występuje synteza jądrowa, ale na swój sposób gwieździe coraz bliżej do białego karła.
  • 6:36 - 6:38
    Kiedy skończy się całe paliwo,
  • 6:38 - 6:42
    po fazie czerwonego olbrzyma, gwiazda wyrzuci całą swoją materię w przestrzeń i będzie już na drodze do stania się
  • 6:42 - 6:43
    białym karłem.
  • 6:43 - 6:45
    Mam nadzieję, że Wam się podobało.
  • 6:45 - 6:49
    Uważam te fotografie za niesamowicie urzekające,
  • 6:49 - 6:51
    szczególnie tę z gwiezdnym polem,
  • 6:51 - 6:53
    ponieważ jest z wnętrza naszej Galaktyki.
  • 6:53 - 6:56
    Pozwala to uznać jak wiele gwiazd mamy.
  • 6:56 - 7:00
    To tylko niewielka część (od 200 do 400 miliardów) gwiazd znajdujących się w Drodze Mlecznej.
Title:
Star Field and Nebula Images
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:04

Polish subtitles

Revisions