< Return to Video

Kara para aklama nasıl yapılır? - Delena D. Spann

  • 0:11 - 0:14
    Tarihteki en kötü tanınmış
    gangsterlerden birisi olan Al Capone,
  • 0:14 - 0:20
    büyük ve kazançlı bir organize
    suç imparatorluğunu yönetti.
  • 0:20 - 0:22
    Sonunda yargılandığında,
  • 0:22 - 0:26
    en çok vergi kaçakçılığından
    suçlu bulunabildi.
  • 0:26 - 0:29
    Al Capone, suçlarının kanıtları
  • 0:29 - 0:32
    olarak görülen yasa dışı kumardan,
  • 0:32 - 0:35
    içki kaçakçılığından,
  • 0:35 - 0:36
    genelevlerden
  • 0:36 - 0:37
    ve haraçlardan
  • 0:37 - 0:39
    yılda ortalama 100 milyon dolar,
  • 0:39 - 0:41
    yani günümüze göre, 1.4 milyar kazandı.
  • 0:41 - 0:45
    Fakat para, hiçbir yerde bulunamamıştı.
  • 0:45 - 0:49
    Capone ve dostları, o parayı
    hak sahipliğinin kanıtlanamayacağı
  • 0:49 - 0:53
    çeşitli işlere yatırım yaparak sakladılar,
  • 0:53 - 0:55
    tıpkı çamaşırhaneler gibi.
  • 0:55 - 1:01
    Aslında bu çamaşırhaneler,
    bu eylemin adının da bir nedeniydi,
  • 1:01 - 1:03
    kara para aklama.
  • 1:03 - 1:06
    Kara para aklama, yasa dışı
    olarak edinilen paranın,
  • 1:06 - 1:12
    kirli suç kökenlerini temizleyen
    ve yasal ekonomide kullanılmasını
  • 1:12 - 1:17
    sağlayan herhangi bir
    süreç için kullanılan terimdir.
  • 1:17 - 1:20
    Ancak ilk kez kara para
    aklayan kişi Capone değildi.
  • 1:20 - 1:25
    Aslında bu eylem,
    paranın kendisi kadar eski.
  • 1:25 - 1:28
    Tüccarlar sermayelerini
    vergi tahsildarlarından sakladılar
  • 1:28 - 1:32
    ve korsanlar da ikramiyelerini,
    onu nasıl aldıklarına dikkat çekmeden,
  • 1:32 - 1:34
    satmaya çalıştılar.
  • 1:34 - 1:36
    Sanal dövizler,
    sınır ötesi bankacılık,
  • 1:36 - 1:38
    gizli ağlar
  • 1:38 - 1:39
    ve küresel pazarların
  • 1:39 - 1:41
    gelişiyle birlikte,
  • 1:41 - 1:45
    planlar çok daha karmaşık bir hal aldı.
  • 1:45 - 1:48
    Modern kara para aklama
    yöntemleri çok çeşitli olsa da,
  • 1:48 - 1:51
    çoğunun üç temel adımı vardır:
  • 1:51 - 1:52
    yatırım,
  • 1:52 - 1:53
    katmanlama
  • 1:53 - 1:55
    ve birleştirme.
  • 1:55 - 2:00
    Yatırım, yasa dışı elde
    edilen paranın, meşru görünen
  • 2:00 - 2:02
    mevduatlara dönüştürülmesidir.
  • 2:02 - 2:06
    Bu genellikle paranın, isimsiz
    bir kurum veya profesyonel bir aracı
  • 2:06 - 2:11
    adına alınmış bir banka hesabına
    yatırılmasıyla gerçekleştirilir.
  • 2:11 - 2:15
    Bu adım, suçun fark edilme
    olasılığının en fazla olduğu adımdır,
  • 2:15 - 2:19
    çünkü finans sistemine,
    nereden geldiği belli olmayan
  • 2:19 - 2:22
    yüksek bir zenginlik sunarlar.
  • 2:22 - 2:26
    İkinci adım, katmanlama,
    parayı kökenlerinden daha fazla
  • 2:26 - 2:30
    uzaklaştırmak için, çoklu
    işlem kullanılmasını içermektedir.
  • 2:30 - 2:33
    Birçok hesap arasında
    transfer biçiminde olabilir
  • 2:33 - 2:36
    ya da pahalı arabalar,
  • 2:36 - 2:37
    sanat eserleri ve emlak gibi
  • 2:37 - 2:38
    satılabilir mülkün
  • 2:38 - 2:40
    alımıyla olabilir.
  • 2:40 - 2:44
    Yüksek miktarda paraların her saniye
    el değiştirdiği kumarhaneler de
  • 2:44 - 2:47
    katmanlama için popüler yerlerdir.
  • 2:47 - 2:51
    Bir kara para aklayıcı, kumarhane
    zincirinin diğer ülkelerdeki
  • 2:51 - 2:54
    yerlerinde mevcut hale getirilmiş
    kumar hesabı edinebilir
  • 2:54 - 2:58
    veya hile yapmak için,
    işçilerle çalışabilir.
  • 2:58 - 3:03
    Son adım, birleştirme, temiz paranın
    ana ekonomiye tekrar girmesini
  • 3:03 - 3:06
    ve asıl suçluya yararı dokunmasını sağlar.
  • 3:06 - 3:09
    Naylon faturalar üreterek,
    hasar ödemesi talep eden
  • 3:09 - 3:11
    yasal bir işe yatırım yapabilirler
  • 3:11 - 3:14
    veya kendilerini, fahiş bir
    maaşla yönetim kuruluna
  • 3:14 - 3:16
    yerleştirerek, sahte bir
  • 3:16 - 3:19
    hayır kurumu başlatabilirler.
  • 3:19 - 3:21
    Kara para aklama Amerika'da
  • 3:21 - 3:27
    1986'ya dek, resmi anlamda
    federal bir suç olarak görülmemişti.
  • 3:27 - 3:31
    Öncesinde, devletin bağlantılı
    bir suç öne sürmesi gerekiyordu,
  • 3:31 - 3:34
    vergi kaçaklığı gibi.
  • 3:34 - 3:38
    1986'dan bugüne dek, yalnızca
    gizlemenin gerçekleştiğini göstererek,
  • 3:38 - 3:41
    mal varlığına el koyabilirler
  • 3:41 - 3:45
    ve bunun da, uyuşturucu satıcılığı
    gibi büyük suç operasyonlarını
  • 3:45 - 3:47
    takip etmede pozitif etkisi vardır.
  • 3:47 - 3:50
    Ancak, gizlilik ve devlet gözetimini
  • 3:50 - 3:54
    kapsayan yasal bir değişim,
    dikkatleri üzerine topladı.
  • 3:54 - 3:56
    Bugün, Birleşmiş Milletler,
  • 3:56 - 3:57
    ulusal devletler ve çeşitli
  • 3:57 - 3:59
    kar amacı gütmeyen yerler
  • 3:59 - 4:01
    kara para aklamayla mücadele ediyorlar,
  • 4:01 - 4:06
    fakat bu eylem, küresel suçlarda
    büyük bir rol oynamaya devam ediyor.
  • 4:06 - 4:09
    Kara para aklamanın
    en yüksek profilli örnekleri
  • 4:09 - 4:12
    yalnızca özel bireyleri değil,
  • 4:12 - 4:17
    ayrıca büyük finans kuruluşlarını
    ve devlet görevlilerini de içeriyor.
  • 4:17 - 4:20
    Yıllık bir oranda aklanan
    kara para miktarının toplamını
  • 4:20 - 4:23
    hiç kimse bilmiyor,
  • 4:23 - 4:30
    fakat bazı kuruluşlar yüz milyarlarca
    dolar olduğunu tahmin ediyor.
Title:
Kara para aklama nasıl yapılır? - Delena D. Spann
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/how-does-money-laundering-work-delena-d-spann

Kara para aklama, yasa dışı elde edilmiş paraların, "kirli" suç kökenlerinden "arındırılmasını" ve yasal ekonomide kullanılmalarını sağlayan herhangi bir süreci kapsayan terimdir. Bu eylem, paranın kendisi kadar eskidir. Peki bu nasıl gerçekleştirilir? Delena D. Spann, kara para aklamanın ayrıntılarını tanımlıyor.

Ders veren Delena D. Spann, animasyonu yapan Juan M. Urbina.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:47

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.