Dlaczego olej nie miesza się z wodą? - John Pollard
-
0:07 - 0:10Czemu sól rozpuszcza się
w wodzie, a olej nie? -
0:10 - 0:12Krótko mówiąc, to sprawka chemii,
-
0:12 - 0:14ale to niewiele wyjaśnia.
-
0:14 - 0:17Wyjaśnienie tych dwóch zjawisk
-
0:17 - 0:19sprowadza się do dwóch ważnych przyczyn
-
0:19 - 0:21wszelkich zjawisk:
-
0:21 - 0:22jest to energetyka i entropia.
-
0:22 - 0:23jest to energetyka i entropia.
-
0:23 - 0:25Energetyka dotyczy głównie
-
0:25 - 0:28sił przyciągania między obiektami.
-
0:28 - 0:31Patrząc na olej lub sól w wodzie,
-
0:31 - 0:34skupiamy się na siłach
między cząsteczkami -
0:34 - 0:37w bardzo małej skali,
-
0:37 - 0:38na poziomie cząsteczkowym.
-
0:38 - 0:40Aby oddać sens takiej skali,
-
0:40 - 0:42w szklance wody
-
0:42 - 0:43jest więcej cząstek
-
0:43 - 0:46niż znanych gwiazd we wszechświecie.
-
0:46 - 0:49Wszystkie cząstki są w ciągłym ruchu,
-
0:49 - 0:52poruszają się, wibrują i wirują.
-
0:52 - 0:55Prawie żadna z nich
-
0:55 - 0:57nie ucieka ze szklanki
-
0:57 - 1:00dzięki siłom przyciągania między nimi.
-
1:00 - 1:01Siła interakcji
-
1:01 - 1:04między wodą a innymi substancjami
-
1:04 - 1:08to właśnie energetyka.
-
1:08 - 1:10Pomyśl o cząstkach wody,
-
1:10 - 1:11zajętych ciągłym tańcem,
-
1:11 - 1:13rodzajem tańca na cztery pary,
-
1:13 - 1:17gdzie partnerzy wymieniają się losowo.
-
1:17 - 1:19Mówiąc prościej, zdolność substancji
-
1:19 - 1:21do interakcji z wodą,
-
1:21 - 1:22zbilansowana przez jej wpływ na to,
-
1:22 - 1:25jak woda reaguje z samą sobą,
-
1:25 - 1:27odgrywa ważną rolę w wyjaśnieniu,
-
1:27 - 1:29dlaczego pewne substancje
-
1:29 - 1:32mieszają się z wodą, a inne nie.
-
1:32 - 1:34Entropia opisuje
-
1:34 - 1:37rozmieszczenie substancji i energii
-
1:37 - 1:39w oparciu o przypadkowe ruchy.
-
1:39 - 1:41Pomyśl o powietrzu w pokoju.
-
1:41 - 1:44Wyobraź sobie wszystkie możliwe konfiguracje
-
1:44 - 1:48bilionów cząstek tworzących powietrze.
-
1:48 - 1:49W niektórych ustawieniach
-
1:49 - 1:52cząstki tlenu mogą być tutaj,
-
1:52 - 1:55a cząstki azotu tam,
-
1:55 - 1:56rozdzielone.
-
1:56 - 1:58Jednak więcej możliwych ustawień
-
1:58 - 2:01mają cząstki zmieszane ze sobą.
-
2:01 - 2:03Entropia sprzyja mieszaniu.
-
2:03 - 2:06Energetyka radzi sobie z siłami przyciągania.
-
2:06 - 2:08Jeśli obecne są siły przyciągania,
-
2:08 - 2:10prawdopodobieństwo niektórych układów
-
2:10 - 2:12może być zwiększone,
-
2:12 - 2:14tam gdzie obiekty się przyciągają.
-
2:14 - 2:16To zawsze balans między tymi dwoma siłami
-
2:16 - 2:19decyduje o tym, co się stanie.
-
2:19 - 2:20Na poziomie cząsteczkowym
-
2:20 - 2:23woda składa się z cząstek wody,
-
2:23 - 2:26utworzonych z dwóch atomów wodoru
i atomu tlenu. -
2:26 - 2:28Jako płynna woda, cząstki te są zaangażowane
-
2:28 - 2:31w stały i przypadkowy taniec na cztery pary,
-
2:31 - 2:34zwany siecią wiązań wodorowych.
-
2:34 - 2:36Entropia sprzyja utrzymywaniu
-
2:36 - 2:38tego tańca przez cały czas.
-
2:38 - 2:39Zawsze jest więcej sposobów,
-
2:39 - 2:41na jakie cząstki wody mogą stanąć
-
2:41 - 2:42do tańca na cztery pary,
-
2:42 - 2:44porównując do cząstek wody
-
2:44 - 2:45tańczących liniowo.
-
2:45 - 2:48Taniec na cztery pary ciągle trwa.
-
2:48 - 2:51Co się dzieje, gdy dodasz soli do wody?
-
2:51 - 2:53Na poziomie cząsteczkowym,
-
2:53 - 2:56sól składa się z dwóch różnych jonów,
-
2:56 - 2:58chloru i sodu,
-
2:58 - 3:00ułożonych niczym mur.
-
3:00 - 3:02Pokazują się w tańcu
-
3:02 - 3:03jako duża, uformowana grupa.
-
3:03 - 3:05Początkowo siedzą z boku,
-
3:05 - 3:07nieśmiali i niechętni do podziału,
-
3:07 - 3:10aby przyłączyć się do tańca.
-
3:10 - 3:12Ale w sekrecie, ci nieśmiali tancerze
-
3:12 - 3:15potrzebują zaproszenia do zabawy.
-
3:15 - 3:18Kiedy woda wpadnie na nich przypadkiem
-
3:18 - 3:21i odciągnie jednego z dala od grupy - idą.
-
3:21 - 3:22i odciągnie jednego z dala od grupy - idą.
-
3:22 - 3:23Jak już raz zatańczą, nie wracają.
-
3:23 - 3:25Jak już raz zatańczą, nie wracają.
-
3:25 - 3:27Dodatek jonów soli
-
3:27 - 3:29daje więcej tanecznych możliwości
-
3:29 - 3:31w tańcu na cztery pary,
-
3:31 - 3:34co czyni go bardziej atrakcyjnym.
-
3:35 - 3:37Teraz zajmijmy się olejem.
-
3:37 - 3:40Cząstki oleju są zainteresowane
-
3:40 - 3:41tańcami z wodą,
-
3:41 - 3:43więc entropia zachęca je
do przyłączenia się. -
3:43 - 3:45Problem w tym, że cząstki oleju
-
3:45 - 3:47noszą ogromne suknie balowe
-
3:47 - 3:50i są o niebo większe niż cząstki wody.
-
3:50 - 3:52Kiedy cząstki oleju zaczną tańczyć,
-
3:52 - 3:55ich rozmiar jest uciążliwy
-
3:55 - 3:57przy wymianie partnerów wody,
-
3:57 - 3:59ważnej części tańca.
-
3:59 - 4:00ważnej części tańca.
-
4:00 - 4:03W dodatku oleje tańczą słabo.
-
4:03 - 4:05Cząstki wody próbują wciągnąć
-
4:05 - 4:06je do tańca,
-
4:06 - 4:09ale tylko odbijają się od ich sukien
-
4:09 - 4:12zajmujących całą przestrzeń parkietu.
-
4:12 - 4:14Wodzie lepiej się tańczy,
-
4:14 - 4:16kiedy olej schodzi z parkietu,
-
4:16 - 4:18więc woda spycha olej
-
4:18 - 4:21na ławkę z pozostałymi.
-
4:21 - 4:23Niebawem grupa olejów
-
4:23 - 4:25tłoczy się na boku,
-
4:25 - 4:27użalając się wspólnie
-
4:27 - 4:29na nieuczciwe zachowanie wody
-
4:29 - 4:31i trzymają w grupie.
-
4:31 - 4:33Czyli to właśnie kombinacja
-
4:33 - 4:35interakcji między cząstkami
-
4:35 - 4:37i możliwych konfiguracji
-
4:37 - 4:39podczas swobodnego ruchu
-
4:39 - 4:41dyktuje im, czy mogą się mieszać.
-
4:41 - 4:44Innymi słowy, woda i olej
nie mieszają się, -
4:44 - 4:47bo nie tworzą dobrej pary tanecznej.
- Title:
- Dlaczego olej nie miesza się z wodą? - John Pollard
- Description:
-
Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/why-don-t-oil-and-water-mix-john-pollard
Sól rozpuszcza się w wodzie; olej nie. Ale dlaczego? Pomyśl o szklance wody jako o dużej imprezie tanecznej, gdzie cząstki wody ciągle zmieniają partnerów -- i bardziej wolą taniec z jonami soli. John Pollard wyjaśnia, jak dwa chemiczne zjawiska, energetyka and entropia, rządzą parkietem.
Lekcja: John Pollard, animacja: Andrew Foerster.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:03
TED Translators admin edited Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand approved Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand commented on Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why don't oil and water mix? - John Pollard |
Rysia Wand
Finished review. Awaiting translator's input.
=========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/32rWo35cezMV/pl/598547/894718/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles), żeby tekst mieścił się w limicie 17 znaków na sekundę (http://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo). Wprowadziłam / dostosowałam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
=========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska ==================================================================================
Zamiast poprzez i pomiędzy
lepiej dać przez i między http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=11012
================================================================================
Biliony i miliony
biliony i miliony dzialaja inaczej po polsku i po angielsku – czyli znana pulapka na poczatkujacych tlumaczy ; -)
http://www.jimloy.com/math/billion.htm