< Return to Video

Atherosclerosis - part 2 | Circulatory system diseases | Health & Medicine | Khan Academy

  • 0:00 - 0:02
  • 0:02 - 0:04
    Zrobię teraz krok w tył,
  • 0:04 - 0:06
    żeby wyjaśnić pewne rzeczy.
  • 0:06 - 0:09
    Zrozumiałeś pierwszą część mówiącą o tym,
  • 0:09 - 0:14
    w jaki sposób powstaje miażdżyca.
  • 0:14 - 0:17
    I dokończymy to teraz w tej części.
  • 0:17 - 0:20
    Cały czas akcja ma miejsce
  • 0:20 - 0:21
    w błonie wewnętrznej.
  • 0:21 - 0:24
    Więc to wszystko zostaje takie samo.
  • 0:24 - 0:26
    Mówiliśmy do tej pory o makrofagach.
  • 0:26 - 0:29
    Mówiliśmy o tym, jak tworzą się komórki piankowate
  • 0:29 - 0:33
    i jak zjadają tłuszcz i ostatecznie
  • 0:33 - 0:35
    tworzą coś w rodzaju jeziora z tłuszczu.
  • 0:35 - 0:38
    Zostawię to teraz.
  • 0:38 - 0:40
    Tak wygląda ten obrazek do tej pory.
  • 0:40 - 0:43
    Ale pomówmy teraz o tym, co wydarzy się później.
  • 0:43 - 0:49
    Kolejny krok, czyli krok piąty
  • 0:49 - 0:51
    to to, co się dzieje z komórkami mięśni gładkich,
  • 0:51 - 0:53
    komórki mięśni gładkich, nie mówiliśmy jeszcze o nich
  • 0:53 - 1:02
    do tej pory.
  • 1:02 - 1:09
  • 1:09 - 1:12
    Więc znowu, wszystko dzieje się w błonie wewnętrznej,
  • 1:12 - 1:12
    tak?
  • 1:12 - 1:13
    Możesz to zobaczyć.
  • 1:13 - 1:14
    Jest miejscem, gdzie dzieje się akcja.
  • 1:14 - 1:16
    I powiedziawszy, że te komórki tańczą,
  • 1:16 - 1:17
    byłem trochę niepoważny.
  • 1:17 - 1:19
    Ale ogólnie, to co się dzieje z tymi komórkami
  • 1:19 - 1:24
    tymi czerwonymi komórkami mięśni gładkich - te komórki mięśni
  • 1:24 - 1:31
    gładkich zaczynają migrować.
  • 1:31 - 1:33
    Zaczynają migrować i ruszać się.
  • 1:33 - 1:36
    Zaczynają migrować do tej przestrzeni.
  • 1:36 - 1:38
    Może ta będzie się przemieszczać tam.
  • 1:38 - 1:41
    Może ten tutaj, a może ten tu.
  • 1:41 - 1:43
    I sposób, w jaki zaczynają migrować
  • 1:43 - 1:45
    związany jest z kilkoma czynnościami.
  • 1:45 - 1:46
    Są tu makrofagi.
  • 1:46 - 1:50
    Mają LDL w tym jeziorze tłuszczu.
  • 1:50 - 1:52
    I bardzo dużo substancji chemicznych zostaje uwolnionych przez te komórki.
  • 1:52 - 1:55
    Więc wyczują one, że coś się dzieje.
  • 1:55 - 1:56
    I zaczynają się poruszać.
  • 1:56 - 2:02
    I zaczyna się tworzyć fibrynowa czapeczka.
  • 2:02 - 2:04
    Jest to krok szósty.
  • 2:04 - 2:07
    Robią one fibrynową osłonkę.
  • 2:07 - 2:10
    Pozwól, że napiszę kto ją robi, żeby było jasne.
  • 2:10 - 2:15
    Komórki mięśni gładkich, komórki mięśni gładkich
  • 2:15 - 2:18
    robią fibrynową osłonkę.
  • 2:18 - 2:20
    I czym jest ta fibrynowa czapeczka? Pomyśl o tym,
  • 2:20 - 2:22
    kiedy byłeś naprawdę młody.
  • 2:22 - 2:23
    I bawiłeś się.
  • 2:23 - 2:26
    I nie zwracałeś uwagi na takie rzeczy, jak przewrotki.
  • 2:26 - 2:28
    Mogłeś wracać do domu z zadrapanymi kolanami.
  • 2:28 - 2:29
    Ja też wracałem.
  • 2:29 - 2:31
    I moja mama zawsze zwracała na to uwagę.
  • 2:31 - 2:35
    I te zadrapania zmieniały się potem w strupki, prawda?
  • 2:35 - 2:39
    I te komórki mięśni gładkich, te fibrynowego czapeczki
  • 2:39 - 2:42
    myśl o nich jak o strupkach, strupkach,
  • 2:42 - 2:47
    które formują się nad jeziorem z tłuszczu.
  • 2:47 - 2:50
    Narysowałem wcześniej te żółto jezioro tłuszczu.
  • 2:50 - 2:52
    I teraz te komórki mięśnia gładkiego
  • 2:52 - 2:55
    przychodzi i mówią "Dobra,
  • 2:55 - 2:59
    musimy zrobić nad tym czapeczkę."
  • 2:59 - 3:03
    Pozwól, że znowu wymażę coś i narysuje, jak mogłoby to wyglądać.
  • 3:03 - 3:07
    Powiedźmy, że to jezioro robi się coraz większe.
  • 3:07 - 3:10
    Z czasem stanie się naprawdę ogromne.
  • 3:10 - 3:14
    Znajduje się tu coraz więcej tłuszczu odkładanego
  • 3:14 - 3:17
    z LDL, ponieważ
  • 3:17 - 3:20
    komórki śródbłonka nie pracują prawidłowo.
  • 3:20 - 3:23
    I masz ten dziwny układ
  • 3:23 - 3:26
    śródbłonka dookoła.
  • 3:26 - 3:31
    Trafiają też tu komórki mięśnia gładkiego,
  • 3:31 - 3:35
    które decydują się na pomoc w tworzeniu fibrynowej czapeczki.
  • 3:35 - 3:39
    Wykorzystam do tego nowy kolor.
  • 3:39 - 3:40
    Użyjmy do tego czerwony.
  • 3:40 - 3:42
  • 3:42 - 3:46
    Robią tę czapeczkę tutaj.
  • 3:46 - 3:53
    Miesza się ona z tą warstwą i ostatecznie znajduje się
  • 3:53 - 3:55
    w tym miejscu.
  • 3:55 - 3:58
    Czasami nad nią jest trochę śródbłonka,
  • 3:58 - 4:00
    a czasami nie ma.
  • 4:00 - 4:04
    I ta warstwa śródłbłonka jest całkiem zniszczona,
  • 4:04 - 4:05
    myślę, że można tak powiedzieć.
  • 4:05 - 4:07
    Masz tą całkiem niezłą fibrynową czapeczkę.
  • 4:07 - 4:12
    I w tej czapeczce są takie rzeczy, jak kolagen czy elastyna.
  • 4:12 - 4:14
    Czyli w czapeczce znajdują się białka.
  • 4:14 - 4:18
    Więc masz tę fibrynową czapeczkę.
  • 4:18 - 4:26
    Wykonaną z kolagenu i elastyny.
  • 4:26 - 4:28
    Są to białka, które jak
  • 4:28 - 4:33
    wiemy pomagają w utrzymaniu wszystkich komórek w naszym ciele we właściwym miejscu.
  • 4:33 - 4:36
    I czy wskazałbyś na swoje kości, czy na nos
  • 4:36 - 4:39
    mógłbyś znaleźć te białka wewnątrz.
  • 4:39 - 4:41
    I tworzą też fibrynową czapeczkę.
  • 4:41 - 4:47
    I to co teraz tu powstało, to tłuszcz i jego osłonka.
  • 4:47 - 4:49
    Tak to właśnie wygląda.
  • 4:49 - 4:55
    Jest to tłuszcz z czapeczką.
  • 4:55 - 4:57
    Brzmi całkiem prosto.
  • 4:57 - 4:59
    W pewnym sensie, jest to bardzo dobry sposób myślenia o tym, co tu powstało.
  • 4:59 - 5:01
    Masz jezioro tłuszczu.
  • 5:01 - 5:04
    I nad nim masz fibrynową czapeczkę.
  • 5:04 - 5:06
    I robi ona dwie rzeczy.
  • 5:06 - 5:08
    Już widziałeś, że jest ona w pewnym sensie
  • 5:08 - 5:11
    wybrzuszeniem w naczyniu krwionośnym, tak?
  • 5:11 - 5:14
    Przejdę do tego małego schematu w rogu jeszcze raz.
  • 5:14 - 5:17
    Więc masz piękne naczynie krwionośne, ładne
  • 5:17 - 5:19
    i okrągłe.
  • 5:19 - 5:22
    I teraz, masz w nim tłuszcz, który
  • 5:22 - 5:27
    znajduje się tu i tworzy to ogromne jezioro, tak?
  • 5:27 - 5:30
    I na nie zakładam czapeczkę.
  • 5:30 - 5:32
    I teraz znajduje się ona na nim.
  • 5:32 - 5:34
    Co w takim razie dzieje się z tym naczyniem?
  • 5:34 - 5:38
    Ma ono określony promień.
  • 5:38 - 5:41
    I teraz ten promień robi się coraz mniejszy.
  • 5:41 - 5:49
    Co oznacza, że
  • 5:49 - 5:53
    Twoje naczynie krwionośne się pomniejszyło.
  • 5:53 - 5:57
    Ma mniejszy promień.
  • 5:57 - 5:59
    Widzisz to na tym obrazku, prawda?
  • 5:59 - 6:01
    Mniejszy promień.
  • 6:01 - 6:05
    I wiemy, że promień jest powiązany z przewodzeniem.
  • 6:05 - 6:08
    Oznacza więc to, że spada przewodzenie tego naczynia.
  • 6:08 - 6:12
    Przewodzenie związana z przepływem krwi.
  • 6:12 - 6:16
    I oczywiście, mówię tutaj o odległości stąd
  • 6:16 - 6:19
    dotąd, która jest mniejsza, ponieważ
  • 6:19 - 6:22
    masz teraz coś w świetle naczynia.
  • 6:22 - 6:25
    I kolejna zmiana, która jest dość
  • 6:25 - 6:28
    interesująca - ściana robi się
  • 6:28 - 6:30
    o wiele twardsza.
  • 6:30 - 6:32
    Jest sztywniejsza.
  • 6:32 - 6:35
    Więc tutaj rzecz, o której
  • 6:35 - 6:37
    nie mówiłem zbyt dużo,
  • 6:37 - 6:40
    ale może powinienem szybko o niej wspomnieć, może nawet
  • 6:40 - 6:47
    jako o kroku siódmym, w którym komórki mięśnia gładkiego
  • 6:47 - 6:54
    gromadzą wapń.
  • 6:54 - 6:56
    I kiedy mówię gromadzą, co mam na myśli?
  • 6:56 - 6:58
    Czy są one jak murarz?
  • 6:58 - 7:00
    Poprzez stwierdzenie, że gromadzą wapń,
  • 7:00 - 7:04
    mam na myśli to, że te komórki zaczynają
  • 7:04 - 7:08
    udawać i zachowywać się w taki sposób, jakby tworzyły kość.
  • 7:08 - 7:10
    I tak właściwie, martwe komórki piankowate
  • 7:10 - 7:14
    tworzą mikrośrodowisko,
  • 7:14 - 7:17
    w którym mięsień gładki zaczyna myśleć "O boże, może
  • 7:17 - 7:19
    powinienem odłożyć tu trochę wapnia."
  • 7:19 - 7:22
    Więc umieszcza bryłkę wapnia tutaj.
  • 7:22 - 7:25
    I kolejną bryłkę tu.
  • 7:25 - 7:28
    I jeszcze jedną tutaj.
  • 7:28 - 7:30
    I nagle, jeśli spojrzysz,
  • 7:30 - 7:32
    to zaczniesz myśleć "O, nieźle,
  • 7:32 - 7:35
    to naprawdę jest nieźle zwapnione."
  • 7:35 - 7:40
    I zaczyna wyglądać trochę jak kość.
  • 7:40 - 7:43
    To właśnie dzieje się z kością.
  • 7:43 - 7:46
    Więc zaczynają zwapniać cały ten obszar.
  • 7:46 - 7:50
    I jeśli zostanie on zwapniony, jeśli będą w nim
  • 7:50 - 7:52
    umieszczane te kryształki wapnia,
  • 7:52 - 7:55
    to wtedy Twoje tętnice dosłownie
  • 7:55 - 8:00
    staną się kruche, łamliwe co brzmi trochę przerażająco.
  • 8:00 - 8:01
    Myślę, że tak jest.
  • 8:01 - 8:04
    I w gruncie rzeczy są sztywniejsze.
  • 8:04 - 8:06
    I kluczowe jest to,
  • 8:06 - 8:11
    że stają się bardziej sztywne lub mniej odkształcalne.
  • 8:11 - 8:16
  • 8:16 - 8:21
    I prowadzi to do kruchości naczynia
  • 8:21 - 8:25
    lub mniejszej giętkości.
  • 8:25 - 8:31
    Więc większa kruchość, mniejsza giętkość.
  • 8:31 - 8:34
  • 8:34 - 8:36
    Więc to są te duże zmiany, które możesz zaobserwować.
  • 8:36 - 8:40
    Mniejszy promień zmniejszając przewodzenie.
  • 8:40 - 8:43
    I mniejsza giętkość oznacza, że
  • 8:43 - 8:46
    jest ciężej dla tych dużych i średnic tętnic
  • 8:46 - 8:50
    rozszerzać się, jak balon z każdym przepływem krwi.
  • 8:50 - 8:55
    Więc obydwie te rzeczy spowodują wzrost
  • 8:55 - 8:57
    ciśnienia krwi.
  • 8:57 - 8:59
Title:
Atherosclerosis - part 2 | Circulatory system diseases | Health & Medicine | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
08:59

Polish subtitles

Revisions