Taalhandelingen: Constatieven en performatieven - Colleen Glenney Boggs

Bekijk de complete les: http://ed.ted.com/lessons/speech-acts-constative-and-performative-colleen-glenney-boggs

Wanneer zijn woorden alleen maar woorden en wanneer zetten woorden aan tot actie? De taalkundige J.L. Austin verdeelde woorden in twee categorieën: constatieven (woorden die een situatie beschrijven) en performatieven (woorden die tot actie aanzetten). Is een bord met "niet rennen" bijvoorbeeld een zin die jouw tred beschrijft of ren je niet omdat het bord het verbiedt? Colleen Glenney Boggs beschrijft hoe deze indeling macht geeft aan woorden en uiteindelijk aan wat je doet.

Les door Colleen Glenney Boggs, animatie door Lou Webb.

Heb je ooit bij het zwembad zo'n groot
rood bord met "niet rennen" gezien?

Meestal zie je
dat men doet wat het bord zegt.

Hoewel het bord goed beschrijft
hoe mensen lopen,

is het niet zo dat mensen lopen,
omdat het bord "niet rennen" zegt?

Dus, beschrijft dit bord
de omgeving van het zwembad,

of doet het iets anders,
iets veel krachtiger?

Het verschil tussen een bewering
die iets beschrijft

en een die iets opdraagt,

is een idee ontwikkeld door
de Britse taalkundige J.L Austin.

Hij definieert dit onderscheid

als twee verschillende
onderdelen van taal:

constatieven en performatieven.

Constatieven zijn zinnen die
iets beschrijven als waar of niet waar.

Performatieven zijn zinnen
die een actie weergeven.

Anders gezegd: een constatief is,
en een performatief doet.

Om deze twee delen van
spraak te onderscheiden,

onderzoeken we eerst de constatieven
rondom het park van het zwembad.

Het eerste bord zegt:
"Het park sluit om 18.00 uur."

Een vriendelijke medewerker bevestigt
dat het park echt om zes uur sluit.

Deze bewering is dus een echte constatief.

Vlakbij zit een meneer met een krant
op een bankje.

De krantenkop luidt:
"Hittegolf!"

Maar de lucht is bewolkt en
het voelt frisjes aan.

Deze kop is een foute constatief,
want het blijkt niet waar te zijn.

Voordat het gaat regenen,
gooien we ons blikje frisdrank weg

in de blauwe bak
waarop "hergebruik" staat.

Dit is een performatief.

Performatieven zijn zinnen
die tot actie aanzetten.

Anders dan een boodschap overbrengen,
zet het mensen aan, het doet iets.

In dit geval vraagt de performatief
'hergebruik'

aan mensen om hun afval
in de juiste bak te doen.

Woorden leiden niet alleen tot actie,
soms zijn woorden zelf een actie.

Dit is wat we een 'taalhandeling' noemen.

Dit omvat, maar is niet beperkt tot,

bevelen, beloven, verontschuldigen,

waarschuwen, straffen, dopen

en zelfs trouwen.

Kijk maar naar de trouwerij
bij het prieel.

Het stel zegt de woorden:
"ja, dat verklaar ik".

De taalhandeling is:
"ja, dat verklaar ik".

Deze woorden maken
het stel getrouwd.

"Ja, dat verklaar ik" is de actie
die hun wereld fundamenteel verandert.

Maar performatieven zijn afhankelijk
van context en aanvaarding.

Dit noemen we 'waarheidscondities'.

Stel je voor dat de
burgemeester erbij was

en zegt: "Bij monde
van mijn macht als burgemeester,

noem ik dit prieel
"Het Pizzapaleis van de burgemeester."

Dit zou een taalhandeling zijn,
waarmee hij het prieel een naam geeft.

Omdat het de burgemeester is,
zou het prieel nu deze naam dragen.

Maar als een gewone voorbijganger

het prieel naar zijn kat noemt,

dan zou de naam niet veranderen.

Waarheidsconditites zijn voorwaarden

waaronder een performatief
gedaan kan worden.

Dit is redelijk logisch.

Een performatief hoort
autoriteit te hebben,

het moet begrepen worden,
het moet duidelijk zijn,

en het moet uitgevoerd
kunnen worden,

Als een performatief niet
aan deze eisen voldoet,

dan heeft het geen macht
om actie aan te geven.

Zelfs als een perfomatief aan de regels
voldoet en duidelijk gesteld is,

betekent dit niet dat hij
ook gevolgd wordt.

Terug naar het zwembad,

waar een luide groep jongeren
naar de duikplank snelt.

"Niet rennen"
lijkt geen invloed te hebben,

en ze moeten de consequenties dragen
voor het feit dat ze het bord negeren.

Ze zullen zelf performatieven
moeten gebruiken,

zoals zich verontschuldigen
bij de badmeester

en beloven dat ze het
niet meer zullen doen.

Misschien antwoordt de badmeester
zelf met een performatief,

door ze voor de rest van de dag
uit het zwembad te weren.

Uiteindelijk moeten deze pubers leren
de kracht van woorden te respecteren.