ประวัติศาสตร์โดยย่อของพวกกอธ (Goth) - แดน อดัมส์ (Dan Adams)
-
0:08 - 0:12สาวกคอเพลงแนว
"atmospheric post-punk music" -
0:12 - 0:16มีสิ่งใดที่เหมือนกับชาวบาบาเรียนโบราณกันนะ
-
0:16 - 0:17ก็ไม่มีอะไรมากนี่นา
-
0:17 - 0:20แล้วทำไมทั้งสองฝ่าย
จึงได้ชื่อว่าเป็นพวก"กอธ (Goth)" ล่ะ -
0:20 - 0:22นี่มันเป็นความบังเอิญสุดแปลก
-
0:22 - 0:26หรือเป็นความสัมพันธ์อันลึกซึ้ง
ที่ข้ามผ่านกาลเวลานับร้อยปีกันแน่ -
0:26 - 0:29เรื่องราวนี้เริ่มต้นในกรุงโรมโบราณ
-
0:29 - 0:33ขณะที่จักรวรรดิโรมันขยายแสนยานุภาพ
ก็ต้องผจญกับการซุ่มโจมตีและการรุกราน -
0:33 - 0:37จากชนเผ่ากึ่งร่อนเร่ (semi-nomadic)
ตามแนวแถบชายแดน -
0:37 - 0:42ในบรรดากลุ่มที่ทรงอิทธิพลมากที่สุด ก็คือ
กลุ่มชนเชื้อสายเจอร์มานิคที่ชื่อว่า พวกกอธ -
0:42 - 0:44เป็นกลุ่มชนที่ประกอบไปด้วย 2 ชนเผ่า
-
0:44 - 0:45คือ "วิสิกอธ (Visigoths)"
-
0:45 - 0:47และ "ออสโตรกอธ (Ostrogoths)"
-
0:47 - 0:50ขณะที่บางกลุ่มในกลุ่มชนเชื้อสายเจอร์มานิค
ยังคงตั้งตนเป็นศัตรูต่อกรุงโรม -
0:50 - 0:56จักรวรรดิก็รวบรวมกลุ่มชนอื่น ๆ
ให้เข้าร่วมกองทัพหลวง -
0:56 - 0:58เมื่อจักรวรรดิโรมันแตกออกเป็นสองฝ่าย
-
0:58 - 1:02กองกำลังกลุ่มชนเหล่านี้
กลับมีบทบาทสำคัญกว่าในการป้องกัน -
1:02 - 1:04และการต่อสู้แย่งชิงอำนาจภายใน
-
1:04 - 1:09ในศตวรรษที่ 5 การก่อกบฏทหารรับจ้าง
นำโดยทหารนายหนึ่งนาม "โอโดเอเซอร์" -
1:09 - 1:13ได้เข้าบุกยึดกรุงโรม
และถอดพระอิสริยยศของจักรพรรดิโรมันตะวันตก -
1:13 - 1:16โอโดเอเซอร์
และ "ธีโอเดริค" รัชทายาทแห่งออสโตรกอธ -
1:16 - 1:19ซึ่งในทางปฏิบัติแล้ว ยังคงอยู่ภายใต้
ร่มบัญชาการของจักรพรรดิโรมันตะวันออก -
1:19 - 1:22และสืบสานขนบธรรมเนียมประเพณีโรมัน
-
1:22 - 1:26ทว่า จักรวรรดิโรมันตะวันตก
จะไม่มีวันได้รวมกันเป็นปึกแผ่นอีกต่อไป -
1:26 - 1:29อธิปไตยของจักรวรรดิแตกออกเป็น
อาณาจักรที่ถูกปกครองโดยชาวกอธ -
1:29 - 1:31และกลุ่มชนเชื้อสายเจอร์มานิคอื่น ๆ
-
1:31 - 1:34ที่ถูกกลืนเข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่นไป
-
1:34 - 1:38แม้นว่าหลายนามของกลุ่มชนเหล่านั้น
จะยังคงจารึกอยู่ในแผนที่ก็ตาม -
1:38 - 1:41ทว่านี่คือจุดจบของยุคคลาสสิก
-
1:41 - 1:44และเป็นจุดเริ่มต้น
ที่ใครหลายคนขนานนามว่า ยุคมืด -
1:44 - 1:47ถึงแม้ว่าวัฒนธรรมโรมัน
จะไม่เคยจางหายไปโดยสิ้นเชิง -
1:47 - 1:51แต่อิทธิพลก็อ่อนกำลังลงไป
และศิลปะรูปแบบใหม่ก็ถือกำเนิดขึ้น -
1:51 - 1:54โดยมุ่งหมายให้เป็นสัญลักษณ์
และตัวแทนทางศาสนา -
1:54 - 1:57มากกว่าจะเน้นด้านสัดส่วน
หรือศิลปะสัจนิยม (realism) -
1:57 - 1:59การเปลี่ยนแปลงนี้ขยับขยายไปเป็นสถาปัตยกรรม
-
1:59 - 2:04จากการก่อสร้างวิหารแซ็ง เดอนี
ที่ฝรั่งเศส เมื่อ ค.ศ. 1137 -
2:04 - 2:08ด้วยหลังคาทรงโค้งแหลม, ครีบยันลอย,
และหน้าต่างบานใหญ่ -
2:08 - 2:11ทำให้มีโครงสร้างแลดูเพรียวบาง
และตกแต่งอย่างวิจิตรงดงามยิ่งขึ้น -
2:11 - 2:14สิ่งนี้เน้นให้เห็นถึงโครงสร้างภายในตัวอาคาร
ที่เปิดโล่งและระยิบระยับจับตา -
2:14 - 2:20มากกว่าจะเป็นกำแพงสูงตระหง่าน
และแนวเสาของสิ่งก่อสร้างยุคคลาสสิก -
2:20 - 2:21เมื่อสองสามร้อยปีถัดมา
-
2:21 - 2:25มันได้กลายเป็นต้นแบบของมหาวิหารไปทั่วยุโรป
-
2:25 - 2:26แต่ความนิยมตามยุคสมัยนั้นเปลี่ยนไป
-
2:26 - 2:31ครั้นสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาแห่งอิตาลี
ด้วยความชื่นชมในศิลปะกรีก-โรมันโบราณ -
2:31 - 2:37รูปแบบสถาปัตยกรรมที่แล้วมาก็ยิ่งดูจืดชืด
และเทียบกันไม่ติด -
2:37 - 2:40จากงานเขียนในปี ค.ศ. 1550
ที่มีชื่อว่า "ชีวประวัติบรรดาศิลปิน" -
2:40 - 2:45จอร์จิโอ วาซารี เป็นคนแรกที่เรียกรูปแบบ
สถาปัตยกรรมดังกล่าวว่า "กอธิก (Gothic)" -
2:45 - 2:48โดยเป็นการกล่าวถึงชาวบาบาเรียน
ในเชิงดูหมิ่น -
2:48 - 2:51ซึ่งถูกมองว่า
เป็นตัวบ่อนทำลายอารยธรรมยุคคลาสสิก -
2:51 - 2:55ชื่อดังกล่าวเป็นที่จดจำขึ้นใจ จนพัฒนา
มาเป็นคำที่ใช้พูดถึงยุคกลางโดยทั่วกัน -
2:55 - 3:01จากความเกี่ยวข้องกับความมืดมน
ความเชื่อในสิ่งลี้ลับ และความงมงาย -
3:01 - 3:06แต่เมื่อกาลเวลาผ่านไป
เฉกเช่นสิ่งที่เห็นต้องกันว่ามีความล้ำสมัย -
3:06 - 3:09ทศวรรษที่ 1700 ช่วงเวลาที่ขนานนามว่า
"ยุคเรืองปัญญา" ก็เริ่มต้นขึ้น -
3:09 - 3:13ซึ่งให้คุณค่าแก่เหตุผลทางวิทยาศาสตร์
เหนือสิ่งอื่นใด -
3:13 - 3:17เพื่อเป็นการตอบโต้ นักประพันธ์สังกัด
กลุ่มโรแมนติก เช่น เกอเธ่ และไบรอน -
3:17 - 3:21ได้จรรโลงภาพอุดมคติที่สื่อให้เห็นถึง
ภาพทิวทัศน์ธรรมชาติในอดีต -
3:21 - 3:24และพลังอำนาจทางจิตวิญญาณอันลี้ลับ
-
3:24 - 3:28ณ จุดนี้ คำว่า "กอธิก"
ก็ถูกเปลี่ยนจุดประสงค์ไปจากเดิมอีกครั้ง -
3:28 - 3:33มาเป็นใช้บรรยายถึงประเภทของวรรณคดี
ที่ส่อให้เห็นด้านมืดของกลุ่มโรแมนติก -
3:33 - 3:36คำศัพท์ได้ถูกนำมาประยุกต์เป็นครั้งแรก
โดยฮอเรส วัลโปล (Horace Walpole) -
3:36 - 3:40ในนวนิยายแห่งปี ค.ศ. 1764
ชื่อ "ปราสาทแห่งออตรันโต" -
3:40 - 3:44เป็นคำที่กล่าวถึงโครงเรื่อง
และบรรยากาศองค์รวม -
3:44 - 3:47หลากหลายองค์ประกอบของนวนิยาย
ได้กลายมาเป็นประเภทพื้นฐาน -
3:47 - 3:52ที่จุดประกายฝันให้กลุ่มคลาสสิก
และภาพยนตร์ที่พวกเขาฟูมฟักมานับไม่ถ้วน -
3:52 - 3:57สัญลักษณ์กอธิกได้ปรากฏอยู่
ในวรรณกรรมและภาพยนตร์จนถึงยุค 1970 -
3:57 - 4:00เมื่อฉากเพลงอันเป็นสิ่งใหม่เข้ามามีบทบาท
-
4:00 - 4:03จึงทำตามแบบอย่างของศิลปินเช่น "เดอะดอร์ส"
และ "เดอะเวลวิทอันเดอร์กราวน์" -
4:03 - 4:05วงโพสต์พังก์สัญชาติอังกฤษ
-
4:05 - 4:06อาทิ จอย ดิวิชัน
-
4:06 - 4:07บาวเฮาส์
-
4:07 - 4:08และ เดอะ เคียวร์
-
4:08 - 4:10ผสมผสานเนื้อเพลงอันหดหู่เข้ากับ
เสียงประสานที่ขัดกันของพังก์ -
4:10 - 4:14ด้วยจินตนาการที่ได้รับแรงบันดาลใจ
จากยุคสมัยวิกตอเรีย -
4:14 - 4:15วรรณกรรมสยองขวัญยุคคลาสสิก,
-
4:15 - 4:18และแฟชันแกลม (glam)
ที่แต่งโฉมอย่างไม่แบ่งหญิงแบ่งชาย -
4:18 - 4:22ครั้นถึงยุค 1980 ตอนต้น
วงดนตรีที่เหมือนกัน ก็ได้รับกล่าวขาน -
4:22 - 4:24จากสื่อสำนักสายดนตรีมาอย่างต่อเนื่อง
ว่า "กอธิกร็อก" -
4:24 - 4:28และความนิยมชมชอบในสไตล์
ก็ทำให้มีชมรมขอบตาดำเกิดขึ้นมา -
4:28 - 4:31ให้เป็นสัญลักษณ์หลักและเอ็มทีวี
-
4:31 - 4:36และทุกวันนี้ นอกจากความสนใจแง่ลบ
ของสื่อนาน ๆ ครั้ง และการเหมารวมแล้ว -
4:36 - 4:41ดนตรีและแฟชันกอธิกยังคงเป็น
ปรากฏการณ์ใต้ดินอันแข็งแกร่งเรื่อยมา -
4:41 - 4:43และยังแตกแขนงออกเป็นแนวย่อย ๆ อีก
-
4:43 - 4:44อย่างเช่น ไซเบอร์กอธ
-
4:44 - 4:45กอธาบิลลี
-
4:45 - 4:46กอธิก เมทัล
-
4:46 - 4:49หรือแม้แต่สตีมพังก์
-
4:49 - 4:51ประวัติศาสตร์ของคำว่า กอธิก ได้ถูกจารึกถึง
-
4:51 - 4:55คุณค่าแห่งขบวนการปฏิปักษ์วัฒนธรรมดั้งเดิม
มาเป็นพัน ๆ ปี -
4:55 - 4:58นับจากคนนอกผู้รุกรานที่ก้าวขึ้นมาเป็นกษัตริย์
-
4:58 - 5:01ไปสู่ยอดแหลมสูงเสียดฟ้ามาแทนที่เสาแข็งทื่อ
-
5:01 - 5:05ไปสู่ศิลปินผู้ค้นพบความงดงามในความมืดมน
-
5:05 - 5:07ในทุกย่างก้าวจะเห็นความเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่
ที่ไม่ค่อยจะใช่สักเท่าไร -
5:07 - 5:13และแนวโน้มของอารยธรรม
ที่จะสัมผัสอดีตเพื่อพลิกโฉมหน้าใหม่ให้ปัจจุบัน
- Title:
- ประวัติศาสตร์โดยย่อของพวกกอธ (Goth) - แดน อดัมส์ (Dan Adams)
- Speaker:
- Dan Adams
- Description:
-
more » « less
ชมบทเรียนฉบับเต็มได้ที่ : http://ed.ted.com/lessons/a-brief-history-of-goths-dan-adams
สาวกคอเพลงแนว "atmospheric post-punk music" มีสิ่งใดที่เหมือนกับชาวบาบาเรียนโบราณกันนะ ก็ไม่มีอะไรมากนี่นา... แล้วทำไมทั้งสองฝ่ายจึงได้ชื่อว่า "กอธ (Goth)" กันล่ะ มันเป็นความบังเอิญสุดแปลก หรือเป็นความสัมพันธ์ลึกซึ้งยิ่งกว่า ที่ข้ามผ่านกาลเวลานับร้อยปีกันแน่ แดน อดัมส์ จะไปเจาะลึกถึงความเป็นมา
บทเรียนโดย Dan Adams แอนิเมชันโดย Globizco
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:31
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
Rawee Ma accepted Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
Retired user edited Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
|
Retired user edited Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
|
Rawee Ma declined Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for A brief history of goths | |
|
|
Retired user edited Thai subtitles for A brief history of goths |