< Return to Video

Quadratic formula (proof) | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy

  • 0:01 - 0:03
    Na filmie o dopełnianiu do kwadratu wspominałem kilka razy
  • 0:03 - 0:06
    że wzory na pierwiastki równania kwadratowego to nic innego jak dopełnienie do kwadratu,
  • 0:06 - 0:07
    coś w rodzaju skróconej wersji dopełnienia do kwadratu.
  • 0:07 - 0:10
    Wydawało mi się, że omówiłem już z Wami
  • 0:10 - 0:12
    ten dowód, ale okazuje się że nie.
  • 0:12 - 0:16
    W takim razie zrobimy to teraz, rozwiąże dla Was równanie kwadratowe w najogólniejszej formie metodą
  • 0:16 - 0:17
    dopełniania do kwadratu.
  • 0:20 - 0:23
    Mamy równianie kwadratowe.
  • 0:23 - 0:26
    Ściśle mówiąc, równanie kwadratowe to jest to, co chcemy
  • 0:26 - 0:29
    rozwiązać, a wielu ludzi, mówiąc równanie kwadratowe ma na
  • 0:29 - 0:30
    myśli trójmian kwadratowy.
  • 0:30 - 0:33
    Nie ma sensu wdawać się w rozważania co jak się nazywa.
  • 0:33 - 0:36
    Powiedzmy, że mam równanie kwadratowe
  • 0:36 - 0:46
    A razy x kwadrat plus B razy x plus C równa się 0.
  • 0:46 - 0:48
    Wykonajmy teraz dopełnienie do kwadratu.
  • 0:48 - 0:49
    Jak to zrobimy?
  • 0:49 - 0:57
    Najpierw odejmijmy C od obu stron, w ten sposób będziemy mieli A x kwadrat plus
  • 0:57 - 1:01
    B x równa się minus C.
  • 1:01 - 1:03
    I dokładnie tak jak na filmie wideo o dopełnianiu do kwadratu,
  • 1:03 - 1:06
    chcę się pozbyć tego współczynnika A.
  • 1:06 - 1:08
    Wygodniej będzie mieć jedynkę jako współczynnik przy x do kwadratu,
  • 1:08 - 1:11
    więc podzielę obie strony równania przez A.
  • 1:11 - 1:21
    Teraz mam x kwadrat plus B/A razy x równa się - musimy podzielić
  • 1:21 - 1:25
    obie strony przez A - minus C/A.
  • 1:28 - 1:30
    Teraz możemy już wykonać dopełnienie do kwadratu.
  • 1:30 - 1:31
    Przypomnijcie sobie, na czym to polega dopełnianie do kwadratu?
  • 1:31 - 1:35
    Polega na tym, żeby dodać do lewej strony tyle,
  • 1:35 - 1:39
    żeby powstał pełen kwadrat
  • 1:39 - 1:39
    pewnego dwumianu.
  • 1:39 - 1:40
    Co to oznacza?
  • 1:40 - 1:43
    Napiszę to tu na dole.
  • 1:43 - 1:52
    Napiszmy ile to będzie x plus a do kwadratu, to się równa
  • 1:52 - 1:58
    x do kwadratu, plus 2 a razy x, plus a do kwadratu, tak?
  • 1:58 - 2:01
    Jeśli teraz dodam tutaj do lewej strony tyle, żeby
  • 2:01 - 2:06
    to wyrażenie wyglądało jak tamto, x plus a do kwadratu,
  • 2:06 - 2:06
    będę mógł odwrócić argument
  • 2:06 - 2:10
    i powiedzieć że to tutaj to jest x plus coś do kwadratu.
  • 2:10 - 2:12
    Co w takim razie powinienem dodać do obu stron?
  • 2:12 - 2:15
    Jeśli oglądaliście wideo o dopełnianiu do kwadratu,
  • 2:15 - 2:18
    pewnie znacie już intuicyjną odpowiedź.
  • 2:18 - 2:22
    To co robimy teraz, to powiemy że to tutaj równa się B/A i to odpowiada
  • 2:22 - 2:26
    wyrazowi 2 razy a tam, czyli a będzie równe połowie tego, to
  • 2:26 - 2:28
    będzie połowa tego współczynnika.
  • 2:28 - 2:29
    To będzie równe a.
  • 2:29 - 2:32
    A potem to co trzeba zrobić, to dodać do obu stron a do kwadratu.
  • 2:32 - 2:35
    Muszę teraz obliczyć, ile wynosi połowa tego współczynnika, podnieść wynik do kwadratu
  • 2:35 - 2:36
    i dodać do obu stron równania.
  • 2:36 - 2:39
    Zmienię teraz kolor pisaka.
  • 2:39 - 2:41
    Niech będzie karmazynowy.
  • 2:41 - 2:43
    Wezmę teraz połowę tego współczynnika - po prostu
  • 2:43 - 2:45
    obliczam dopełnienie do kwadratu, to nie są żadne czary -
  • 2:45 - 2:47
    to będzie połowa tego współczynnika.
  • 2:47 - 2:50
    Czyli B/(2A), prawda?
  • 2:50 - 2:52
    Po prostu trzeba pomnożyć przez 1/2.
  • 2:52 - 2:54
    I teraz podnieść do kwadratu.
  • 2:54 - 2:56
    Jeśli dodałem to do lewej strony równania,
  • 2:56 - 2:58
    muszę także dodać to samo do prawej strony.
  • 2:58 - 3:01
    A więc tutaj też będzie B/(2A) do kwadratu.
  • 3:07 - 3:11
    Teraz wreszcie mamy lewą stronę równania w takiej
  • 3:11 - 3:14
    formie, że jest ona równa kwadratowi wyrażenia
  • 3:14 - 3:15
    x dodać coś.
  • 3:15 - 3:16
    Ile wynosi to coś?
  • 3:16 - 3:20
    Coś jest równe - znowu zmienię kolor pisaka -
  • 3:20 - 3:22
    jak zapisać teraz lewą stronę równania?
  • 3:22 - 3:25
    Spójrzmy na wzór i porównajmy go z lewą stroną.
  • 3:25 - 3:29
    x plus ile?
  • 3:29 - 3:33
    Coś ma być równe a, teraz a można wyznaczyć na dwa sposoby, albo jako 1/2 tego
  • 3:33 - 3:36
    współczynnika, albo jako pierwiastek kwadratowy z tego wyrazu,
  • 3:36 - 3:38
    ale lepiej wyznaczyć a po prostu jako B/(2A).
  • 3:38 - 3:41
    a równa się B/(2A).
  • 3:41 - 3:49
    Czyli lewa strona to jest to samo co x plus B/(2A) i wszystko razem
  • 3:49 - 3:56
    podniesione do kwadratu i to się równa - zobaczmy, czy możemy trochę uprościć
  • 3:56 - 4:00
    prawą stronę - to się równa -
  • 4:00 - 4:05
    Jaki tu będzie wspólny mianownik - teraz
  • 4:05 - 4:08
    będzie trochę przekształceń - jeśli podniosę to do kwadratu,
  • 4:08 - 4:11
    otrzymam 4 razy A kwadrat - zapiszę to tutaj.
  • 4:11 - 4:16
    To równa się B do kwadratu podzielić przez 4 A do kwadratu.
  • 4:16 - 4:17
    Zgadza się?
  • 4:17 - 4:20
    Jeśli mam teraz dodać te dwa ułamki, wspólny mianownik
  • 4:20 - 4:30
    będzie równy 4 a kwadrat.
  • 4:30 - 4:30
    Zgadza się?
  • 4:30 - 4:32
    Jeśli wspólny mianownik jest 4 a kwadrat, to co
  • 4:32 - 4:34
    dostaniemy z C/A?
  • 4:34 - 4:40
    Jeśli pomnożyłem mianownik przez 4 A, muszę
  • 4:40 - 4:42
    pomnożyć także licznik przez 4 A.
  • 4:42 - 4:50
    Czyli dostaniemy minus $ razy A razy C, zgadza się?
  • 4:50 - 4:53
    A z B kwadrat podzielić przez 4 A kwadrat, to będzie
  • 4:53 - 4:55
    nadal B kwadrat.
  • 4:55 - 4:57
    To są tylko przekształcenia, algebra.
  • 4:57 - 4:58
    Mam nadzieję, że to Was nie myli.
  • 4:58 - 4:59
    Po prostu rozwinąłem to.
  • 4:59 - 5:02
    Potem wziąłem kwadrat tego, B do kwadratu podzielić przez 4 A do kwadratu.
  • 5:02 - 5:05
    I dodałem te dwa wyrazy, wspólny mianownik jest 4 A kwadrat.
  • 5:05 - 5:10
    Minus C/A jest równe minus 4 A C podzielić przez 4 A do kwadratu.
  • 5:10 - 5:12
    Teraz możemy wziąć pierwiastek kwadratowy
  • 5:12 - 5:13
    z obu stron tego równania.
  • 5:13 - 5:16
    W tym momencie zacznie to wyglądać, mam nadzieję,
  • 5:16 - 5:17
    bardziej znajomo.
  • 5:17 - 5:19
    Zobaczmy co otrzymamy.
  • 5:19 - 5:21
    Jeśli weźmiemy pierwiastek kwadratowy z obu stron tego równania
  • 5:21 - 5:30
    otrzymamy x plus B/2A) równa się pierwiastkowi kwadratowemu z
  • 5:30 - 5:32
    - weźmy pierwiastek kwadratowy z licznika i z mianownika.
  • 5:32 - 5:36
    Licznik równa się - zapiszę B do kwadratu jako pierwsze - zamienię
  • 5:36 - 5:38
    tu kolejność, przy dodawaniu nie ma to znaczenia -
  • 5:38 - 5:44
    pierwiastek kwadratowy z B kwadrat minus 4 A C, zgadza się?
  • 5:44 - 5:46
    To jest licznik.
  • 5:46 - 5:48
    Musimy teraz obliczyć pierwiastek
  • 5:48 - 5:50
    kwadratowy z mianownika.
  • 5:50 - 5:52
    Ile wynosi pierwiastek kwadratowy z 4 A do kwadratu?
  • 5:52 - 5:54
    To jest po prostu 2 A, nieprawdaż?
  • 5:54 - 5:56
    2 A.
  • 5:56 - 5:57
    I co teraz?
  • 5:57 - 5:59
    Bardzo ważna sprawa.
  • 5:59 - 6:00
    Jeśli obliczamy pierwiastek kwadratowy z czegoś,
  • 6:00 - 6:01
    to dostaniemy nie tylko dodatni pierwiastek.
  • 6:01 - 6:03
    To będzie zawsze dodatni albo ujemny pierwiastek.
  • 6:03 - 6:07
    Już parę razy mieliśmy z tym do czynienia,
  • 6:07 - 6:09
    możemy powiedzieć że wynik to plus lub minus pierwiastek także tutaj,
  • 6:09 - 6:11
    ale czy zapiszemy ten plus lub minus w liczniku, czy
  • 6:11 - 6:12
    w mianowniku, to wszystko jedno, więc zapiszmy go w liczniku, tak ładniej wygląda.
  • 6:12 - 6:15
    Zastanówcie się sami, dlaczego musimy napisać plus lub minus tylko raz.
  • 6:15 - 6:18
    Co będzie, jeśli mamy minus i plus, czasami się skrócą,
  • 6:18 - 6:19
    jeśli mamy minus i minus.
  • 6:19 - 6:21
    To jest to samo co plus zapisany na górze.
  • 6:21 - 6:22
    Mam nadzieję że to jest jasne.
  • 6:22 - 6:26
    Teraz pozostaje tylko odjąć B/(2A) od obu stron.
  • 6:26 - 6:34
    Dostaniemy, co dostaniemy, to jest ta najbardziej podniecająca chwila, dostaniemy x
  • 6:34 - 6:43
    równa się minus B przez @ A plus lub minus to tutaj,
  • 6:43 - 6:52
    czyli pierwiastek kwadratowy z B kwadrat minus 4 A C, podzielić przez 2 A.
  • 6:52 - 6:54
    Oba te ułamki mają wspólny mianownik, więc możemy je
  • 6:54 - 6:55
    po prostu dodać.
  • 6:55 - 6:59
    I otrzymujemy - wybiorę jakiś ostry kolor -
  • 6:59 - 7:03
    może nie aż tak ostry, niech będzie zielony -
  • 7:03 - 7:11
    otrzymujemy x równa się, w liczniku minus B plus lub minus pierwiastek
  • 7:11 - 7:19
    kwadratowy z B kwadrat minus 4 A C, i to wszystko podzielić przez 2 A.
  • 7:19 - 7:23
    I to jest słynny wzór na pierwiastki równania kwadratowego, na pierwiastki trójmianu kwadratowego.
  • 7:23 - 7:25
    Właśnie go udowodniliśmy.
  • 7:25 - 7:28
    Korzystając z metody dopełniania do kwadratu.
  • 7:28 - 7:32
    Mam nadzieję, że to Was choć trochę zaciekawiło.
  • 7:32 - 7:33
    Do zobaczenia na następnym wideo.
Title:
Quadratic formula (proof) | Quadratic equations | Algebra I | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:34

Polish subtitles

Revisions