Co decyduje o wartości dolara? - Doug Levinson

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-gives-a-dollar-bill-its-value-doug-levinson

O wartości pieniądza decyduje to, ile jest go w obiegu. Ale kto o tym decyduje i jak wpływa to na gospodarkę? Doug Levinson wybiera się do Rezerwy Federalnej w Stanach Zjednoczonych, by sprawdzić jak utrzymywana jest wartość dolara w celu zapobiegania inflacji i deflacji.

Lekcja: Doug Levinson, animacja: Qa'ed Mai.

Jeśli próbowałeś

zapłacić za coś kawałkiem papieru,

mogłeś wpakować się w tarapaty,

chyba że,

był to studolarowy banknot.

Ale co sprawia, że banknot

ma większą wartość

niż inne kawałki papieru?

Przecież niewiele można z nim zrobić.

Nie można go zjeść

ani nic z niego zbudować.

A spalenie go jest nielegalne.

Więc o co chodzi?

Studolarowy banknot

jest wydawany przez rząd

i wyznaczony jako oficjalna waluta

To nadaje mu legalności.

Jego wartość zależy od tego,

jak wiele banknotów jest w obiegu.

Na przestrzeni lat, większość walut,
łącznie z dolarem,

było powiązanych z wartościowymi towarami,

a ich ilość w obiegu zależała

od rządowych rezerw złota lub srebra.

W 1971 roku rząd USA zniósł ten system

i dolar stał się pieniądzem fiducjarnym,

czyli bez związku z zewnętrznymi źródłami,

zależny od polityki rządu,

który decydował, ile pieniędzy wydrukować.

Która władza rządu ustala tę politykę?

Wykonawcza, ustawodawcza czy sądowa?

Żadna z nich.

Polityka pieniężna jest ustalana

przez niezależny
System Rezerwy Federalnej,

inaczej Fed,

składający się z 12 regionalnych banków

w głównych miastach.

Ich członkowie zarządu,

wybrani przez prezydenta

i zatwierdzeni przez Senat,

podlegają Kongresowi

i cały zysk Fed trafia do skarbu kraju.

Aby uchronić Fed od polityki

która może się zmieniać z dnia na dzień,

nie jest ona pod bezpośrednią kontrolą

żadnej z władz.

Dlaczego więc Fed nie wydrukuje

nieskończonej ilości banknotów,

żeby wszyscy byli szczęśliwi i bogaci?

Bo wtedy banknoty straciłyby wartość.

Celem waluty

jest wymiana na towary i usługi.

Jeśli ilość waluty w obiegu
wzrasta szybciej niż

ilość towarów i usług,

zmniejsza się jej siła nabywcza.

Jest to inflacja.

Z drugiej strony,

jeśli zasób pieniędzy pozostaje taki sam,

a towarów i usług przybywa

wzrasta wartość każdego dolara,

w procesie zwanym deflacją.

Co jest gorsze?

Zbyt wysoka inflacja oznacza,

że pieniądze jutro będą mniej warte,

więc będziesz chciał je wydać szybciej.

Choć stymulowałoby to gospodarkę,

prowadziłoby do nadmiernej konsumpcji

lub magazynowania towarów,
jak jedzenie i paliwo,

co podniosłoby ich cenę,

spowodowało braki na rynku

i większą inflację.

Deflacja sprawiłaby, że ludzie

chcieliby zachować pieniądze,

a mniejsze wydatki

obniżyłyby zyski,

co zwiększyłoby bezrobocie

i jeszcze bardziej zmniejszyło wydatki.

Gospodarka zaczęłaby się kurczyć.

Według ekonomistów

nadmiar jednego
i drugiego jest niebezpieczny,

ale niska, stała inflacja jest konieczna

do wzrostu ekonomicznego.

Fed wykorzystuje ogromną ilość danych

żeby określić, ile pieniędzy
powinno być w obiegu,

wliczając poprzednie wskaźniki inflacji,
trendów międzynarodowych,

i bezrobocia.

Jak w bajce o Złotowłosce,

muszą znaleźć idealne cyfry,

aby stymulować rozwój
i utrzymać zatrudnienie,

nie pozwalając inflacji osiągnąć
niszczycielskiego poziomu.

Fed nie tylko określa wartość banknotów

ale także szanse zatrudnienia
i utrzymania pracy.