[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.37,0:00:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli próbowałeś
Dialogue: 0,0:00:07.60,0:00:09.36,Default,,0000,0000,0000,,zapłacić za coś kawałkiem papieru,\N
Dialogue: 0,0:00:09.36,0:00:11.09,Default,,0000,0000,0000,,mogłeś wpakować się w tarapaty,\N
Dialogue: 0,0:00:11.09,0:00:13.19,Default,,0000,0000,0000,,chyba że,
Dialogue: 0,0:00:13.19,0:00:14.84,Default,,0000,0000,0000,,był to studolarowy banknot.
Dialogue: 0,0:00:14.84,0:00:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Ale co sprawia, że banknot\N
Dialogue: 0,0:00:17.32,0:00:18.89,Default,,0000,0000,0000,,ma większą wartość
Dialogue: 0,0:00:18.89,0:00:20.70,Default,,0000,0000,0000,,niż inne kawałki papieru?
Dialogue: 0,0:00:20.70,0:00:23.27,Default,,0000,0000,0000,,Przecież niewiele można z nim zrobić.
Dialogue: 0,0:00:23.27,0:00:24.65,Default,,0000,0000,0000,,Nie można go zjeść
Dialogue: 0,0:00:24.67,0:00:26.09,Default,,0000,0000,0000,,ani nic z niego zbudować.
Dialogue: 0,0:00:26.09,0:00:28.98,Default,,0000,0000,0000,,A spalenie go jest nielegalne.
Dialogue: 0,0:00:28.98,0:00:31.03,Default,,0000,0000,0000,,Więc o co chodzi?
Dialogue: 0,0:00:31.03,0:00:34.36,Default,,0000,0000,0000,,Studolarowy banknot
Dialogue: 0,0:00:34.36,0:00:35.68,Default,,0000,0000,0000,,jest wydawany przez rząd
Dialogue: 0,0:00:35.68,0:00:40.67,Default,,0000,0000,0000,,i wyznaczony jako oficjalna waluta
Dialogue: 0,0:00:40.67,0:00:42.36,Default,,0000,0000,0000,,To nadaje mu legalności.
Dialogue: 0,0:00:42.36,0:00:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Jego wartość zależy od tego,
Dialogue: 0,0:00:44.76,0:00:48.04,Default,,0000,0000,0000,,jak wiele banknotów jest w obiegu.
Dialogue: 0,0:00:48.04,0:00:51.08,Default,,0000,0000,0000,,Na przestrzeni lat, większość walut,\Nłącznie z dolarem,
Dialogue: 0,0:00:51.08,0:00:53.52,Default,,0000,0000,0000,,było powiązanych z wartościowymi towarami,
Dialogue: 0,0:00:53.52,0:00:55.50,Default,,0000,0000,0000,,a ich ilość w obiegu zależała
Dialogue: 0,0:00:55.50,0:00:59.04,Default,,0000,0000,0000,,od rządowych rezerw złota lub srebra.
Dialogue: 0,0:00:59.04,0:01:02.08,Default,,0000,0000,0000,,W 1971 roku rząd USA zniósł ten system
Dialogue: 0,0:01:02.08,0:01:05.79,Default,,0000,0000,0000,,i dolar stał się pieniądzem fiducjarnym,
Dialogue: 0,0:01:05.79,0:01:08.22,Default,,0000,0000,0000,,czyli bez związku z zewnętrznymi źródłami,
Dialogue: 0,0:01:08.22,0:01:11.37,Default,,0000,0000,0000,,zależny od polityki rządu,
Dialogue: 0,0:01:11.37,0:01:14.13,Default,,0000,0000,0000,,który decydował, ile pieniędzy wydrukować.
Dialogue: 0,0:01:14.13,0:01:16.61,Default,,0000,0000,0000,,Która władza rządu ustala tę politykę?
Dialogue: 0,0:01:16.61,0:01:19.39,Default,,0000,0000,0000,,Wykonawcza, ustawodawcza czy sądowa?
Dialogue: 0,0:01:20.53,0:01:22.07,Default,,0000,0000,0000,,Żadna z nich.
Dialogue: 0,0:01:22.07,0:01:24.62,Default,,0000,0000,0000,,Polityka pieniężna jest ustalana
Dialogue: 0,0:01:24.62,0:01:26.82,Default,,0000,0000,0000,,przez niezależny \NSystem Rezerwy Federalnej,
Dialogue: 0,0:01:26.82,0:01:28.32,Default,,0000,0000,0000,,inaczej Fed,
Dialogue: 0,0:01:28.32,0:01:30.44,Default,,0000,0000,0000,,składający się z 12 regionalnych banków
Dialogue: 0,0:01:30.44,0:01:32.27,Default,,0000,0000,0000,,w głównych miastach.
Dialogue: 0,0:01:32.27,0:01:33.63,Default,,0000,0000,0000,,Ich członkowie zarządu,
Dialogue: 0,0:01:33.63,0:01:35.32,Default,,0000,0000,0000,,wybrani przez prezydenta
Dialogue: 0,0:01:35.32,0:01:36.62,Default,,0000,0000,0000,,i zatwierdzeni przez Senat,
Dialogue: 0,0:01:36.62,0:01:38.02,Default,,0000,0000,0000,,podlegają Kongresowi
Dialogue: 0,0:01:38.02,0:01:41.67,Default,,0000,0000,0000,,i cały zysk Fed trafia do skarbu kraju.
Dialogue: 0,0:01:41.67,0:01:43.50,Default,,0000,0000,0000,,Aby uchronić Fed od polityki
Dialogue: 0,0:01:43.50,0:01:45.79,Default,,0000,0000,0000,,która może się zmieniać z dnia na dzień,
Dialogue: 0,0:01:45.79,0:01:48.11,Default,,0000,0000,0000,,nie jest ona pod bezpośrednią kontrolą
Dialogue: 0,0:01:48.11,0:01:49.47,Default,,0000,0000,0000,,żadnej z władz.
Dialogue: 0,0:01:49.47,0:01:50.98,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego więc Fed nie wydrukuje
Dialogue: 0,0:01:50.98,0:01:52.61,Default,,0000,0000,0000,,nieskończonej ilości banknotów,
Dialogue: 0,0:01:52.61,0:01:54.44,Default,,0000,0000,0000,,żeby wszyscy byli szczęśliwi i bogaci?\N
Dialogue: 0,0:01:54.44,0:01:56.90,Default,,0000,0000,0000,,Bo wtedy banknoty straciłyby wartość.
Dialogue: 0,0:01:57.08,0:01:59.47,Default,,0000,0000,0000,,Celem waluty
Dialogue: 0,0:01:59.47,0:02:01.57,Default,,0000,0000,0000,,jest wymiana na towary i usługi.
Dialogue: 0,0:02:01.86,0:02:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli ilość waluty w obiegu \Nwzrasta szybciej niż
Dialogue: 0,0:02:05.44,0:02:08.65,Default,,0000,0000,0000,,ilość towarów i usług,
Dialogue: 0,0:02:08.65,0:02:13.31,Default,,0000,0000,0000,,zmniejsza się jej siła nabywcza.
Dialogue: 0,0:02:13.31,0:02:15.47,Default,,0000,0000,0000,,Jest to inflacja.
Dialogue: 0,0:02:15.47,0:02:16.52,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony,
Dialogue: 0,0:02:16.52,0:02:18.48,Default,,0000,0000,0000,,jeśli zasób pieniędzy pozostaje taki sam,
Dialogue: 0,0:02:18.48,0:02:20.84,Default,,0000,0000,0000,,a towarów i usług przybywa
Dialogue: 0,0:02:20.84,0:02:23.49,Default,,0000,0000,0000,,wzrasta wartość każdego dolara,
Dialogue: 0,0:02:23.49,0:02:25.33,Default,,0000,0000,0000,,w procesie zwanym deflacją.
Dialogue: 0,0:02:25.33,0:02:26.64,Default,,0000,0000,0000,,Co jest gorsze?
Dialogue: 0,0:02:26.64,0:02:28.26,Default,,0000,0000,0000,,Zbyt wysoka inflacja oznacza,
Dialogue: 0,0:02:28.26,0:02:30.71,Default,,0000,0000,0000,,że pieniądze jutro będą mniej warte,
Dialogue: 0,0:02:30.71,0:02:33.24,Default,,0000,0000,0000,,więc będziesz chciał je wydać szybciej.
Dialogue: 0,0:02:33.24,0:02:35.55,Default,,0000,0000,0000,,Choć stymulowałoby to gospodarkę,
Dialogue: 0,0:02:35.55,0:02:37.71,Default,,0000,0000,0000,,prowadziłoby do nadmiernej konsumpcji
Dialogue: 0,0:02:37.71,0:02:40.19,Default,,0000,0000,0000,,lub magazynowania towarów, \Njak jedzenie i paliwo,
Dialogue: 0,0:02:40.19,0:02:41.49,Default,,0000,0000,0000,,co podniosłoby ich cenę,
Dialogue: 0,0:02:41.49,0:02:43.39,Default,,0000,0000,0000,,spowodowało braki na rynku
Dialogue: 0,0:02:43.39,0:02:45.02,Default,,0000,0000,0000,,i większą inflację.
Dialogue: 0,0:02:45.93,0:02:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Deflacja sprawiłaby, że ludzie
Dialogue: 0,0:02:47.63,0:02:49.35,Default,,0000,0000,0000,,chcieliby zachować pieniądze,
Dialogue: 0,0:02:49.35,0:02:51.09,Default,,0000,0000,0000,,a mniejsze wydatki
Dialogue: 0,0:02:51.09,0:02:52.56,Default,,0000,0000,0000,,obniżyłyby zyski,
Dialogue: 0,0:02:52.56,0:02:54.20,Default,,0000,0000,0000,,co zwiększyłoby bezrobocie
Dialogue: 0,0:02:54.20,0:02:56.23,Default,,0000,0000,0000,,i jeszcze bardziej zmniejszyło wydatki.
Dialogue: 0,0:02:56.23,0:02:58.50,Default,,0000,0000,0000,,Gospodarka zaczęłaby się kurczyć.
Dialogue: 0,0:02:58.50,0:02:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Według ekonomistów
Dialogue: 0,0:02:59.82,0:03:02.49,Default,,0000,0000,0000,,nadmiar jednego \Ni drugiego jest niebezpieczny,
Dialogue: 0,0:03:02.49,0:03:05.55,Default,,0000,0000,0000,,ale niska, stała inflacja jest konieczna
Dialogue: 0,0:03:05.55,0:03:07.43,Default,,0000,0000,0000,,do wzrostu ekonomicznego.
Dialogue: 0,0:03:07.86,0:03:10.67,Default,,0000,0000,0000,,Fed wykorzystuje ogromną ilość danych
Dialogue: 0,0:03:10.67,0:03:13.51,Default,,0000,0000,0000,,żeby określić, ile pieniędzy \Npowinno być w obiegu,
Dialogue: 0,0:03:13.51,0:03:17.03,Default,,0000,0000,0000,,wliczając poprzednie wskaźniki inflacji,\Ntrendów międzynarodowych,
Dialogue: 0,0:03:17.03,0:03:18.76,Default,,0000,0000,0000,,i bezrobocia.
Dialogue: 0,0:03:18.76,0:03:20.36,Default,,0000,0000,0000,,Jak w bajce o Złotowłosce,
Dialogue: 0,0:03:20.36,0:03:22.30,Default,,0000,0000,0000,,muszą znaleźć idealne cyfry,
Dialogue: 0,0:03:22.30,0:03:24.76,Default,,0000,0000,0000,,aby stymulować rozwój \Ni utrzymać zatrudnienie,
Dialogue: 0,0:03:24.76,0:03:27.63,Default,,0000,0000,0000,,nie pozwalając inflacji osiągnąć \Nniszczycielskiego poziomu.
Dialogue: 0,0:03:27.95,0:03:32.32,Default,,0000,0000,0000,,Fed nie tylko określa wartość banknotów
Dialogue: 0,0:03:32.32,0:03:36.26,Default,,0000,0000,0000,,ale także szanse zatrudnienia \Ni utrzymania pracy.