Return to Video

De magische wasmachine

  • 0:00 - 0:02
    Ik was vier jaar oud
  • 0:02 - 0:05
    toen ik mijn moeder
    een wasmachine zag vullen,
  • 0:05 - 0:08
    voor het eerst in haar leven.
  • 0:08 - 0:10
    Het was een grote dag
    voor mijn moeder.
  • 0:10 - 0:13
    Mijn moeder en vader
    hadden jaren gespaard
  • 0:13 - 0:15
    om die machine te kunnen kopen.
  • 0:15 - 0:17
    Op de dag van het eerste gebruik
  • 0:17 - 0:19
    werd zelfs oma uitgenodigd
  • 0:19 - 0:21
    om de machine te bekijken.
  • 0:21 - 0:24
    Oma vond het nóg spannender.
  • 0:24 - 0:26
    Haar leven lang
  • 0:26 - 0:28
    had ze water verwarmd met hout,
  • 0:28 - 0:30
    en met de hand de was gedaan
  • 0:30 - 0:32
    voor zeven kinderen.
  • 0:32 - 0:35
    Nu zou ze toekijken
  • 0:35 - 0:38
    terwijl elektriciteit dat werk deed.
  • 0:38 - 0:42
    Mijn moeder opende de deur voorzichtig
  • 0:42 - 0:44
    en ze laadde de was
  • 0:44 - 0:46
    in de machine,
  • 0:46 - 0:48
    op deze manier.
  • 0:48 - 0:50
    Toen ze de deur sloot,
  • 0:50 - 0:52
    zei oma: "Nee, nee, nee, nee.
  • 0:52 - 0:55
    Laat mij op de knop drukken."
  • 0:56 - 0:58
    Oma drukte op de knop
  • 0:58 - 1:01
    en zei: "Oh, fantastisch.
  • 1:01 - 1:03
    Ik wil dit zien. Geef me een stoel.
  • 1:03 - 1:05
    Geef me een stoel. Ik wil het zien."
  • 1:05 - 1:08
    Ze zat voor de machine
  • 1:08 - 1:12
    en keek het hele wasprogramma uit.
  • 1:12 - 1:14
    Ze was gefascineerd.
  • 1:14 - 1:17
    Voor mijn oma
  • 1:17 - 1:20
    was de wasmachine een wonder.
  • 1:20 - 1:23
    Vandaag gebruiken mensen in Zweden
  • 1:23 - 1:25
    en andere rijke landen
  • 1:25 - 1:27
    zoveel verschillende machines.
  • 1:27 - 1:29
    Kijk, de huizen zitten vol machines.
  • 1:29 - 1:31
    Ik kan ze niet eens allemaal benoemen.
  • 1:31 - 1:34
    En als ze willen reizen,
  • 1:34 - 1:37
    gebruiken ze vliegmachines
  • 1:37 - 1:39
    die hen naar verre bestemmingen brengen.
  • 1:39 - 1:41
    Toch zijn er in de wereld
    zoveel mensen
  • 1:41 - 1:44
    die nog steeds water op het vuur zetten
  • 1:44 - 1:47
    en hun eten op vuur koken.
  • 1:47 - 1:49
    Soms hebben ze niet eens genoeg voedsel.
  • 1:49 - 1:52
    Ze leven onder de armoedegrens.
  • 1:52 - 1:55
    Er zijn twee miljard medemensen
  • 1:55 - 1:57
    die van minder dan 2 dollar per dag leven.
  • 1:57 - 1:59
    De rijkste mensen daar --
  • 1:59 - 2:01
    dat zijn 1 miljard mensen --
  • 2:01 - 2:05
    leven boven wat ik de luchtgrens noem,
  • 2:05 - 2:08
    want ze besteden
    meer dan 80 dollar per dag
  • 2:08 - 2:10
    aan hun consumptie.
  • 2:10 - 2:13
    Dit zijn maar 1, 2, 3 miljard mensen.
  • 2:13 - 2:16
    Er zijn 7 miljard mensen in de wereld.
  • 2:16 - 2:19
    Dus moeten er nog
    1, 2, 3, 4 miljard mensen zijn
  • 2:19 - 2:22
    die leven tussen armoede- en de luchtgrens.
  • 2:22 - 2:25
    Ze hebben elektriciteit,
  • 2:25 - 2:28
    maar de vraag is:
    hoeveel mensen hebben een wasmachine?
  • 2:28 - 2:31
    Ik heb de marktgegevens erop nagelezen,
  • 2:31 - 2:33
    en heb vastgesteld dat
  • 2:33 - 2:36
    de wasmachine inderdaad is doorgedrongen
    tot onder de luchtgrens.
  • 2:36 - 2:39
    Vandaag zijn er nog eens
    1 miljard mensen
  • 2:39 - 2:42
    die boven de waslijn leven.
  • 2:42 - 2:44
    (Gelach)
  • 2:44 - 2:48
    Ze verbruiken meer dan 40 dollar per dag.
  • 2:48 - 2:51
    Twee miljard mensen
    hebben toegang tot wasmachines.
  • 2:51 - 2:53
    En de overige vijf miljard,
  • 2:53 - 2:55
    hoe doen die de was?
  • 2:55 - 2:57
    Of, om precies te zijn,
  • 2:57 - 3:00
    hoe doen de meeste vrouwen
    in de wereld de was?
  • 3:00 - 3:04
    Want het blijft de zware taak van vrouwen
    om de was te doen.
  • 3:04 - 3:07
    Ze wassen zo: met de hand.
  • 3:07 - 3:11
    Het is zwaar, tijdrovend werk,
  • 3:11 - 3:14
    dat ze uren per week moeten doen.
  • 3:14 - 3:17
    Soms moeten ze ook
    ver weg water gaan halen
  • 3:17 - 3:19
    om de was thuis te doen.
  • 3:19 - 3:23
    Of ze moeten de was wegbrengen
    naar een rivier ver weg.
  • 3:23 - 3:26
    Ze willen een wasmachine.
  • 3:26 - 3:29
    Ze willen niet zo'n groot deel
    van hun tijd doorbrengen
  • 3:29 - 3:31
    met zwaar werk,
  • 3:31 - 3:33
    en relatief lage productiviteit.
  • 3:33 - 3:37
    Hun wens is precies dezelfde
    als die van mijn oma.
  • 3:37 - 3:40
    Kijk hier, twee generaties geleden
    in Zweden --
  • 3:40 - 3:42
    water uit de stroom halen,
  • 3:42 - 3:45
    verwarmen met vuur en zo wassen.
  • 3:45 - 3:48
    Ze wilden de wasmachine
    op precies dezelfde manier.
  • 3:48 - 3:51
    Als ik les geef aan milieubewuste studenten,
    zeggen die:
  • 3:51 - 3:55
    "Nee, niet iedereen in de wereld
    kan auto's en wasmachines hebben."
  • 3:56 - 3:58
    Hoe kunnen we die vrouw vertellen
  • 3:58 - 4:00
    dat ze geen wasmachine zal krijgen?
  • 4:00 - 4:02
    Dan vraag ik mijn studenten --
  • 4:02 - 4:04
    dat heb ik de afgelopen twee jaar gedaan:
  • 4:04 - 4:06
    "Hoeveel van jullie gebruiken geen auto?"
  • 4:06 - 4:08
    Sommigen staken trots de hand op
  • 4:08 - 4:10
    en zeiden: "Ik gebruik geen auto."
  • 4:10 - 4:12
    Vervolgens stelde ik
    de echt moeilijke vraag:
  • 4:12 - 4:14
    "Hoeveel van jullie
  • 4:14 - 4:16
    wassen jullie jeans en lakens
    met de hand?"
  • 4:16 - 4:19
    Niemand stak zijn hand op.
  • 4:19 - 4:22
    Zelfs de harde kern
    van de groene jongens
  • 4:22 - 4:24
    gebruikt wasmachines.
  • 4:24 - 4:28
    (Gelach)
  • 4:28 - 4:30
    Hoe komt het dat iedereen dit gebruikt
  • 4:30 - 4:33
    en denkt dat anderen niet zullen stoppen?
    Wat is er zo bijzonder?
  • 4:33 - 4:36
    Ik moest het energieverbruik
    in de wereld analyseren.
  • 4:36 - 4:38
    Daar gaan we.
  • 4:38 - 4:40
    Kijk hier, je ziet 7 miljard mensen:
  • 4:40 - 4:42
    de luchtmensen, de wasmensen,
  • 4:42 - 4:45
    de lampmensen en de vuurmensen.
  • 4:45 - 4:47
    Elk van deze eenheden
  • 4:47 - 4:50
    is een eenheid fossiele brandstof --
  • 4:50 - 4:52
    olie, kolen of gas.
  • 4:52 - 4:56
    Dat is waar de meeste elektriciteit
    op de wereld vandaan komt.
  • 4:56 - 4:59
    Over de hele wereld
    worden 12 units gebruikt.
  • 4:59 - 5:02
    Het rijkste miljard mensen
    gebruikt er zes van.
  • 5:02 - 5:05
    Een zevende van de wereldbevolking
    gebruikt de helft van de energie.
  • 5:05 - 5:07
    Deze mensen hebben wasmachines,
  • 5:07 - 5:09
    maar geen huis vol andere machines.
  • 5:09 - 5:11
    Zij gebruiken er twee.
  • 5:11 - 5:13
    Deze groep gebruikt er drie, elk één.
  • 5:13 - 5:15
    En ze hebben ook elektriciteit.
  • 5:15 - 5:18
    Daar hebben ze er zelfs niet één.
  • 5:18 - 5:20
    Dat zijn er 12.
  • 5:20 - 5:22
    De grootste bekommernis
  • 5:22 - 5:25
    van de milieubewuste studenten
    -- en ze hebben gelijk --
  • 5:25 - 5:27
    is de toekomst.
  • 5:27 - 5:30
    Wat zijn de trends? Als we de trends
    gewoon doortrekken,
  • 5:30 - 5:33
    zonder geavanceerde analyse, tot 2050,
  • 5:33 - 5:36
    dan kunnen twee dingen
    het energieverbruik doen stijgen.
  • 5:36 - 5:38
    Ten eerste, bevolkingsgroei.
  • 5:38 - 5:40
    Ten tweede, economische groei.
  • 5:40 - 5:43
    Bevolkingsgroei zal vooral voorkomen
    bij de armste mensen hier,
  • 5:43 - 5:45
    omdat ze hoge kindersterfte hebben
  • 5:45 - 5:47
    en veel kinderen per vrouw.
  • 5:47 - 5:49
    Daarmee krijg je er twee extra,
  • 5:49 - 5:51
    maar dat zal het energiegebruik
    niet erg wijzigen.
  • 5:51 - 5:54
    Wat we zullen krijgen,
    is economische groei.
  • 5:54 - 5:56
    De beste van de opkomende
    economieën hier --
  • 5:56 - 5:58
    ik noem ze het Nieuwe Oosten --
  • 5:58 - 6:00
    zullen de luchtgrens overwippen.
  • 6:00 - 6:02
    "Woeps!" zullen ze zeggen.
  • 6:02 - 6:05
    Ze zullen zoveel gaan gebruiken
    als het Oude Westen nu.
  • 6:05 - 6:08
    Deze mensen willen een wasmachine.
  • 6:08 - 6:10
    Ik zei het al. Ze gaan daarheen.
  • 6:10 - 6:12
    Ze zullen hun energiegebruik verdubbelen.
  • 6:12 - 6:15
    We hopen dat de arme mensen
    elektrisch licht zullen krijgen,
  • 6:15 - 6:18
    en gezinnen met 2 kinderen,
    met constante bevolkingsgroei.
  • 6:18 - 6:21
    Het totale energiegebruik
    zal stijgen tot 22 eenheden.
  • 6:21 - 6:24
    Deze 22 eenheden
  • 6:24 - 6:27
    worden nog steeds
    vooral opgebruikt door de rijksten.
  • 6:28 - 6:30
    Wat moet er dus gebeuren?
  • 6:30 - 6:32
    Want het risico,
  • 6:32 - 6:35
    de waarschijnlijkheid
    van klimaatverandering is reëel.
  • 6:35 - 6:37
    Het komt er echt aan.
  • 6:37 - 6:40
    Ze moeten natuurlijk
    energie efficiënter gebruiken.
  • 6:40 - 6:42
    Ze moeten hun gedrag aanpassen.
  • 6:42 - 6:44
    Ze moeten groene energie
    gaan produceren,
  • 6:44 - 6:46
    veel meer groene energie.
  • 6:46 - 6:49
    Maar zolang ze evenveel energie
    per persoon verbruiken,
  • 6:49 - 6:51
    moeten ze anderen geen advies geven --
  • 6:51 - 6:53
    over wat te doen en wat niet te doen.
  • 6:53 - 6:55
    (Applaus)
  • 6:55 - 6:59
    Hier kunnen we overal
    meer groene energie krijgen.
  • 6:59 - 7:01
    Dit is wat we hopen dat zal gebeuren.
  • 7:01 - 7:04
    Het wordt in de toekomst
    een echte uitdaging.
  • 7:04 - 7:07
    Maar ik kan je verzekeren
    dat deze vrouw in de favela in Rio
  • 7:07 - 7:09
    een wasmachine wil.
  • 7:09 - 7:12
    Ze is erg blij met haar minister van energie
  • 7:12 - 7:14
    die iedereen elektriciteit verschafte --
  • 7:14 - 7:17
    zo blij dat ze zelfs voor haar heeft gestemd.
  • 7:17 - 7:19
    Ze werd Dilma Rousseff,
  • 7:19 - 7:23
    binnenkort president van één van
    de grootste democratieën ter wereld --
  • 7:23 - 7:26
    de minister van energie werd president.
  • 7:26 - 7:30
    In een democratie zullen mensen
    voor wasmachines stemmen.
  • 7:30 - 7:32
    Ze zijn er dol op.
  • 7:34 - 7:36
    Wat is er zo magisch aan?
  • 7:36 - 7:39
    Mijn moeder legde de magie uit
    van deze machine,
  • 7:39 - 7:41
    op de allereerste dag.
  • 7:41 - 7:43
    Ze zei: "Hans,
  • 7:43 - 7:45
    we hebben de was ingeladen.
  • 7:45 - 7:47
    De machine zal het werk doen.
  • 7:47 - 7:49
    Nu kunnen we naar de bibliotheek.
  • 7:49 - 7:51
    Want dat is de magie:
  • 7:51 - 7:53
    je vult de wasmachine,
  • 7:53 - 7:55
    en wat komt er uit de machine?
  • 7:55 - 7:58
    Er komen boeken uit de machines,
  • 7:58 - 8:00
    kinderboeken.
  • 8:00 - 8:02
    Moeder kreeg tijd
    om me voor te lezen.
  • 8:02 - 8:04
    Ze was er dol op.
    Ik kreeg het ABC.
  • 8:04 - 8:07
    Hier begon mijn carrière als professor,
  • 8:07 - 8:09
    toen mijn mama tijd had
    om voor te lezen.
  • 8:09 - 8:11
    Ze haalde ook boeken voor zichzelf.
  • 8:11 - 8:13
    Ze studeerde Engels
  • 8:13 - 8:15
    en leerde het, een vreemde taal.
  • 8:15 - 8:17
    Ze las zoveel romans,
  • 8:17 - 8:20
    zoveel verschillende romans hier.
  • 8:20 - 8:24
    We waren echt dol op deze machine.
  • 8:24 - 8:27
    Mijn moeder en ik zeiden:
  • 8:27 - 8:30
    "Dankjewel, industrialisatie,
  • 8:30 - 8:32
    dankjewel, staalbedrijf,
  • 8:32 - 8:34
    dankjewel, elektrische centrale,
  • 8:34 - 8:37
    dankjewel, chemische verwerkingsindustrie,
  • 8:37 - 8:39
    die ons tijd gaven om boeken te lezen."
  • 8:39 - 8:41
    Ik dank jullie hartelijk.
  • 8:41 - 8:54
    (Applaus)
Title:
De magische wasmachine
Speaker:
Hans Rosling
Description:

Wat was de grootste uitvinding van de industriële revolutie? Hans Rosling pleit voor de wasmachine. Met nieuw ontworpen Gapminder-grafieken toont Rosling ons de magie die tevoorschijn komt als economische groei en elektriciteit een saaie wasdag veranderen in een intellectuele leesdag.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:55
Valérie Boor edited Dutch subtitles for The magic washing machine
Valérie Boor edited Dutch subtitles for The magic washing machine
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The magic washing machine
Els De Keyser added a translation

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.