Biyolojik cinsiyeti düşünme şeklimiz yanlış
-
0:00 - 0:03[Yetişkinlere yönelik içerik barındırır]
-
0:04 - 0:05Benim bir vajinam var.
-
0:05 - 0:07(Kahkahalar)
-
0:07 - 0:09Bilmeniz gerektiğini düşündüm.
-
0:09 - 0:12Bazılarınız için bu süpriz olmayabilir.
-
0:12 - 0:13Kadın gibi görünüyorum.
-
0:14 - 0:16Kadın gibi giyiniyorum, sanırım.
-
0:17 - 0:19Aslında testislerim de var.
-
0:20 - 0:22Buraya çıkıp
-
0:22 - 0:26cinsel organlarımdan bahsetmek
yürek isteyen bir şey. -
0:26 - 0:27Birazcık.
-
0:28 - 0:31Ama ben cesaret veya yüreklilikten
bahsetmiyorum. -
0:31 - 0:33Kelimenin tam anlamıyla testislerim var.
-
0:33 - 0:35Tam burada,
-
0:35 - 0:37çoğunuzun yumurtalıkları olan yerde.
-
0:37 - 0:39Ben erkek veya kadın değilim.
-
0:39 - 0:40Ben bir interseksim.
-
0:41 - 0:45Çoğu insan biylojik olarak
ya erkek ya da kadın olduğunu düşünüyor -
0:45 - 0:48ama aslında durum bundan
çok daha karmaşık. -
0:49 - 0:52Bir kişinin interseks olabileceği
pek çok yol var. -
0:52 - 0:55Benim durumum,
XY kromozomuyla doğmuş olmak, -
0:55 - 0:57muhtemelen bunu
erkek kromozomu olarak bilirsiniz. -
0:58 - 1:02Vajina ve vücudumun içindeki
testislerle doğdum. -
1:02 - 1:05Testosterona reaksiyon göstermediğimden
-
1:05 - 1:08ergenlikte göğüslerim çıktı
-
1:08 - 1:12ama hiç aknem olmadı
veya tüylenme, vücut yağlanması olmadı. -
1:12 - 1:14İşte bunu kıskanabilirsiniz.
-
1:14 - 1:16(Gülüşmeler)
-
1:16 - 1:18Ama yine de bir rahme sahip değilim,
-
1:18 - 1:19doğuştan yok,
-
1:19 - 1:23dolayısıyla regl olmuyorum,
biyolojik olarak çocuk sahibi olamam. -
1:24 - 1:27İnsanları cinsel organlarına göre
sınıflandırıyoruz. -
1:28 - 1:31Bir bebek doğmadan bile önce,
bir önemi varmış gibi -
1:31 - 1:34erkek mi kız mı diye soruyoruz;
-
1:34 - 1:36sanki istediğimiz cinsiyette olmazsa
-
1:36 - 1:38daha az heyecan duyacakmışız gibi.
-
1:38 - 1:43Bacaklarının arasında olan,
o insanı anlatırmış gibi. -
1:43 - 1:46Kibarlar mı, cimriler mi, komikler mi?
-
1:47 - 1:48Zekiler mi?
-
1:48 - 1:50Büyüyünce ne olmak isterler?
-
1:51 - 1:53Cinsel organlar esasında
pek de bir şey anlatmıyor. -
1:53 - 1:56Yine de kendimizi onlarla tanımlıyoruz.
-
1:57 - 1:59Bu toplumda insanları sınıflandırmayı,
-
1:59 - 2:01yaftalamayı seviyoruz.
-
2:01 - 2:03Bize bir aidiyet duygusu sağlıyor
-
2:03 - 2:07ve birbirimizle etkileşime
nasıl geçeceğimizi öğretiyor. -
2:07 - 2:10Ama büyük bir problem var:
-
2:10 - 2:13Biyolojik cinsiyet siyah ve beyaz değil.
-
2:14 - 2:15Bir yelpazeye dağılıyor.
-
2:16 - 2:20Cinsel organlarınızın yanı sıra
kromozomlarınız da var. -
2:20 - 2:22Erbezleriniz, yumurtalıklar ve testisler.
-
2:22 - 2:24İçsel üreme organlarınız,
-
2:24 - 2:27hormon üretiminiz, hormon tepkimeniz
-
2:27 - 2:32ve göğüs gelişimi, tüyler gibi
ikincil cinsiyet nitelikleriniz var. -
2:33 - 2:38Biyolojik cinsiyetin bu yedi alanının
çok fazla varyasyonu var. -
2:38 - 2:40Yine de biz iki seçeneğe takılıyoruz:
-
2:40 - 2:41erkek veya dişi.
-
2:41 - 2:43Bu bana absürt geliyor
-
2:43 - 2:46çünkü başka hiçbir insani niteliği
-
2:46 - 2:48ikiye ayırarak düşünemiyorum:
-
2:48 - 2:51deri rengi, saç, boy, gözler.
-
2:52 - 2:56Sanki burun A ve burun B'den başka
seçenek yokmuş gibi. -
2:57 - 3:00Eğer sonsuz sayıda beden görünüşü,
-
3:00 - 3:02düşünme şekli,
-
3:02 - 3:04davranış şekli varsa
-
3:04 - 3:06biyolojik cinsiyette de
daha fazla çeşit olması -
3:06 - 3:08mantıklı değil mi?
-
3:10 - 3:14XX veya XY kromozomunun yerine
-
3:14 - 3:18XX ve XY kromozomlarının birlikte
var olabileceğini biliyor muydunuz? -
3:18 - 3:20Ya da ekstra X -- XXY
kromozomunuzun olabileceğini? -
3:20 - 3:22Veya iki ekstra X -- XXXY.
-
3:23 - 3:24Öyle sürüp gidiyor.
-
3:24 - 3:27XX veya XY kromozomuna sahip
"normal" insanlar için -
3:27 - 3:28bu ne anlama geliyor?
-
3:28 - 3:30Benim XY kromozomum var.
-
3:30 - 3:33DNA'm bir suç mahallinde bulunsaydı --
öyle olacağını söylemiyorum, -
3:33 - 3:36ama, anlarsınız ya, göreceğiz.
-
3:36 - 3:38(Gülüşmeler)
-
3:38 - 3:42Binlerce yıl sonra
iskeletim bulunacak olsa -
3:42 - 3:43erkek ilan edileceğim.
-
3:44 - 3:45Gerçek bu mu?
-
3:46 - 3:47Testislerim öyle düşünürdü.
-
3:48 - 3:50Peki ya geri kalanım?
-
3:51 - 3:55Ya da bir kadın, yumurtalık kanseri olsa
ve yumurtalıklarını alsalar? -
3:55 - 3:57Hâlâ bir kadın sayılır mı?
-
3:58 - 4:01Testissiz veya yumurtalıksız doğan
ya da yalnızca birine -
4:01 - 4:04veya testis ve yumurtalığa sahip
intersekslere ne demeli? -
4:04 - 4:06Hangi sınıftalar?
-
4:07 - 4:09Kadın olmak için
rahminiz olmak zorunda mı? -
4:09 - 4:11Rahmi olmayan nicelerimiz var.
-
4:12 - 4:15Herkesin en sevdiği parça, cinsel organ:
-
4:15 - 4:17ikisinden birine sahipsinizdir değil mi?
-
4:17 - 4:2015 cm uzunluğunda ve bu kalınlıkta
bir penisiniz olacak -
4:20 - 4:22ve 90 derecelik açıyla
vücudunuzdan pörtleyecek -
4:22 - 4:25ya da içerden şu genişlikte bir vajinanız
-
4:25 - 4:28ve vajinal ağzınızın üstünde
bir klitorisiniz olacak -
4:28 - 4:31ve tam da görünmesi gerektiği gibi
görünen bir labyanız olacak, -
4:31 - 4:34o bir ara izlediğiniz porno filme göre.
-
4:34 - 4:35Hangisi, biliyorsunuz.
-
4:35 - 4:38Ömrünüzde birden fazla
seks partneriniz olduysa -
4:38 - 4:40ve hepsini bir sıraya dizerseniz
-
4:40 - 4:44eminim ki cinsel organlarından
kim olduklarını çıkarabilirsiniz. -
4:44 - 4:45(Gülüşmeler)
-
4:45 - 4:46Bir düşünün.
-
4:46 - 4:47Devam edin.
-
4:47 - 4:49(Gülüşmeler)
-
4:49 - 4:50Görüyorum.
-
4:50 - 4:51Yargılamıyorum.
-
4:52 - 4:54Sadece fark edin.
-
4:54 - 4:55Hepsi farklı değil mi?
-
4:57 - 5:01Cinsiyet ve ikili cinsiyet
toplumda öylesine yerleşik ki -
5:01 - 5:03düşünmeden edemiyoruz.
-
5:03 - 5:07Birbirimizi gözü kapalı sınıflandırıyoruz,
-
5:07 - 5:09gerçekten önemliymiş gibi.
-
5:09 - 5:13Biri gelip de sorgulamamıza
sebep olana dek. -
5:14 - 5:20Ve beni bir istisna, anormallik,
aykırı değer olarak görüyorsanız: -
5:20 - 5:24İnterseks bireyler
toplumun %2'sini oluşturuyor. -
5:25 - 5:28Genetik kızıl saçlılar ile
aynı yüzdelik oran. -
5:29 - 5:33Kabaca 150 milyon insana denk geliyor,
-
5:33 - 5:35Rusya'nın tüm nüfusundan daha fazla.
-
5:36 - 5:40Çok kalabalığız, söylemeye gerek yok.
-
5:41 - 5:42Yeni veya nadir değiliz.
-
5:43 - 5:44Sadece görünmeziz.
-
5:46 - 5:49Tarihte, her kültürde vardık.
-
5:49 - 5:51Yine de hakkında hiç konuşmadık.
-
5:52 - 5:55Hatta pek çok insan interseks olduğunu
bilmiyor olabilir. -
5:56 - 5:59Hiç kromozomlarınızı ölçmek için
karyotip testine girdiniz mi? -
6:01 - 6:04Tüm hormon seviyelerinizi gösteren
tam kan sayımı yaptırdınız mı? -
6:04 - 6:08Bir arkadaşım geçen sene,
50'lerinde bunu öğrendi. -
6:08 - 6:10ABD'nin interseks insan hakları
-
6:10 - 6:14lider kuruluşu olan
interACT'in yönetici müdürü, -
6:15 - 6:1741 yaşında interseks olduğunu öğrendi.
-
6:18 - 6:21Doktorları 15 yaşında fark etmişler
-
6:22 - 6:23ama ona söylememişler.
-
6:24 - 6:27"Tam" bir kadın olmadığını
-
6:27 - 6:29öğrenmesinden daha iyi diye düşünerek
-
6:29 - 6:32kanser olduğunu söylemişler.
-
6:33 - 6:35Bu gibi şeyler çok oluyor.
-
6:35 - 6:39İntersekslere yalan söyleniyor
veya bedenleri onlardan gizleniyor -
6:39 - 6:41ve bir çoğuna bu süpriz oluyor.
-
6:41 - 6:46Ama biz alay etmek veya utandırmak dışında
cinsiyete veya bedene dair -
6:46 - 6:48neredeyse hiç konuşmuyoruz.
-
6:50 - 6:52Ben interseks olduğumu 10 yaşında öğrendim
-
6:52 - 6:56ve çoğunlukla bu gerçekle ilgili rahattım.
-
6:56 - 6:57Beni altüst etmedi,
-
6:57 - 7:00dünyaya dair anlayışım hâlâ gelişmekteydi.
-
7:01 - 7:03Toplumun beklentilerini karşılamadığımı
-
7:03 - 7:07yaşım ilerleyene kadar fark etmedim,
-
7:07 - 7:11hiçbir yere ait değildim, anormaldim.
-
7:11 - 7:13İşte utanç o zaman başladı.
-
7:14 - 7:16Kaç defa cinsiyeti açısından
"yanlış" oyuncakları seçen -
7:16 - 7:18bir çocuk gördünüz?
-
7:18 - 7:19Ya da "yanlış" giyinen?
-
7:20 - 7:21Her zaman, değil mi?
-
7:21 - 7:24Çocuklarda cinsiyet mevhumu yoktur,
-
7:24 - 7:27olmaları gereken kişiyle
veya sevmeleri, hoşlanmaları -
7:28 - 7:30gereken kişiyle ilgili utanç duymazlar.
-
7:32 - 7:34Bunların hiçbirini önemsemezler.
-
7:34 - 7:37Biz onlara yerleştirene kadar
utancı bilmezler. -
7:39 - 7:41Bana da yalan söyleyen doktorlar oldu.
-
7:41 - 7:4510 yaşındayken testislerimi aldırmazsam
-
7:45 - 7:47kanser olabileceğimi söylediler.
-
7:48 - 7:51Sonra bunu her yıl tekrarladılar.
-
7:51 - 7:54Bugün bile onları aldırmamı isteyen
doktorlar var. -
7:55 - 7:57Ama gerçekten buna gerek yok.
-
7:58 - 8:03Tipik bir XY erkeğinin,
sizin gibi testisleri varsa -
8:03 - 8:05ve biri inmemiş testis ise
-
8:05 - 8:07kansere dönüşmesi
yüksek olasılık -- -
8:07 - 8:10veya daha yüksek olasılık.
-
8:10 - 8:11Isıl düzenleme gerekiyor.
-
8:11 - 8:15Soğumak üzere aşağı düşmesi
-
8:15 - 8:17veya ısınmak üzere büzülmesi için.
-
8:18 - 8:19Benimkilerdeyse gerekmiyor.
-
8:19 - 8:23Testosterona cevap vermiyorlar,
sperm üretmiyorlar. -
8:23 - 8:26İçimde gayet iyiler.
-
8:26 - 8:30Yine de interseks bireylerle ilgili
bilgi az olduğundan -
8:30 - 8:32doktorlarım aradaki farkı anlayamadı.
-
8:32 - 8:34Vücudumu hiçbir zaman tam anlamadılar.
-
8:35 - 8:37Büyürken
-
8:37 - 8:40vajina ameliyatını gerekli gören
bir doktorum daha olmuştu. -
8:41 - 8:45Dediğine göre beni ameliyat etmezse
-
8:45 - 8:50bir gün kocamla
"normal seks" yapamayacaktım. -
8:50 - 8:51Böyle söyledi.
-
8:53 - 8:56Sonunda ameliyat olmadım
-
8:56 - 8:58ve bunun için çok minnettarım.
-
9:00 - 9:02Seks hayatımı konuşmak için
burada değilim. -
9:02 - 9:03(Gülüşmeler)
-
9:03 - 9:06Ama iyi deyip geçeyim.
-
9:06 - 9:08(Gülüşmeler)
-
9:09 - 9:11Ben iyiyim, bedenim iyi.
-
9:11 - 9:13Ben söylemesem
-
9:13 - 9:16diğerlerinden farklı olduğumu
anlayamazdınız. -
9:16 - 9:20Ben söylemesem
interseks olduğumu bilemezdiniz. -
9:20 - 9:24Ama tekrar edeyim,
bedenlere dair anlayışın -
9:24 - 9:26sınırlılığı yüzünden
doktorum farkı anlamadı. -
9:27 - 9:29Seks hayatım çoğunlukla iyi.
-
9:30 - 9:32Arada bir beliren tek sorun, bazen,
-
9:32 - 9:37cinsel etkileşimlerin
doktorların 10 yaşımdan beri -
9:37 - 9:40bana tekrar tekrar
dokunduğunu hatırlatması. -
9:41 - 9:45Kaçmış olmakta gerçekten şanslıydım --
-
9:45 - 9:48duygulanacağımı düşünmemiştim --
-
9:48 - 9:52Gereksiz ameliyatlardan doğan
fiziksel hasarı -
9:52 - 9:54atlatmakta gerçekten şanslıydım.
-
9:56 - 10:00Ama hiçbir interseks birey
-
10:00 - 10:04varoluşunuzu didikleyen bir toplumda
yaşamanın duygusal yükünden özgür değil. -
10:06 - 10:09İnterseks arkadaşlarımın çoğu
bu ameliyatları geçirmişler. -
10:10 - 10:13Benimki gibi testisleri genelde alırlar,
-
10:13 - 10:19Genetik eğilimi, soy geçmişi olmayan tipik
bir kadının meme kanserine yakalanması -
10:19 - 10:24benim testis kanserine
yakalanmamdan daha olası. -
10:25 - 10:28Ama ona memelerini aldır demiyoruz,
öyle değil mi? -
10:30 - 10:34Ameliyat edilmemiş bir intersekse
nadir rastlanıyor. -
10:36 - 10:41Bu ameliyatlar genelde
interseks çocukları düzeltmek için var -
10:42 - 10:44ama çoğunlukla tersini yapmaya varıyor,
-
10:44 - 10:48daha fazla fiziksel ve ruhsal
-
10:48 - 10:50hasara ve soruna yol açıyor.
-
10:53 - 10:56Doktorlar kötü veya canavar demiyorum.
-
10:56 - 11:01Doktorların, normal tanımına
uymayanlarımızı -
11:01 - 11:04"düzeltmesine" yol açan
bir toplumda yaşadığımızı söylüyorum. -
11:06 - 11:09Biz düzeltilmesi gereken
problemler değiliz. -
11:09 - 11:13Toplumumuzun
aydınlanması gerekiyor, o kadar. -
11:14 - 11:16Bunu sağladığım yollardan biri,
-
11:16 - 11:19çocuklara, ergenlikte bedene
-
11:19 - 11:22ne olduğunu anlatan
cinsiyetsiz bir kılavuz hazırlamak. -
11:23 - 11:25Kız ya da erkek bedenleri değil --
-
11:25 - 11:26sadece kendi bedenleri.
-
11:27 - 11:31Bedenimizin kontrolümüz dışında
yaptıklarına dair beklentilerimiz -
11:31 - 11:32sıklıkla gerçekçi değil.
-
11:33 - 11:36Yani, adamın biri
gösterişli, hipster bir sakala sahipken -
11:36 - 11:40başka bir adam
yalnızca az bir bıyığa sahipse -
11:40 - 11:42oldukları kişiye dair
bu ne anlatabilir ki? -
11:43 - 11:45Hiçbir şey.
-
11:45 - 11:47Cidden, sadece, kıl foliküllerinin
-
11:47 - 11:50testosterona farklı şekilde
cevap verdiğini gösterir. -
11:51 - 11:55Yine de ne çok defa bir erkeğin
bundan utandığını duymuşuzdur. -
11:59 - 12:02Bedenlerimizin yaptığı
veya yapmadığı şeyler hakkında -
12:02 - 12:05utanç duymamayı aşılayan
-
12:05 - 12:08bir toplumda yaşadığımızı hayal edin.
-
12:12 - 12:17Toplumun biyolojik cinsiyete
bakışını değiştirmek istiyorum -- -
12:17 - 12:19ki bu büyük bir şey.
-
12:20 - 12:22Sanırım biraz taşaklı derdiniz.
-
12:22 - 12:24(Gülüşmeler)
-
12:25 - 12:28Nihayetinde dünyanın yuvarlaklığını da
kabullendik, değil mi? -
12:29 - 12:32Artık geylere zihinsel hasta
-
12:32 - 12:34veya kadınlara
histeri tanısı koymuyoruz. -
12:35 - 12:39Epilepsiyi şeytan işi görmüyoruz.
İyiyiz yani. -
12:39 - 12:40(Gülüşmeler)
-
12:40 - 12:44Toplum olarak daha iyi anladıkça
değişiyor ve evriliyoruz. -
12:45 - 12:47Ve biyolojik cinsiyet geniş bir yelpazede,
-
12:47 - 12:49siyah ya da beyaz değil.
-
12:49 - 12:52Bu biliş yalnızca
interseks çocukların -
12:52 - 12:54fiziksel ve duygusal hasarını önlemeyecek,
-
12:54 - 12:56bence herkese yardım edecek.
-
12:58 - 13:01Kimler kadınsı
veya erkeksi olmadığı için -
13:01 - 13:05ya da fazla kadınsı,
veya fazla erkeksi olduğu için -
13:05 - 13:07yetersiz hissetti?
-
13:08 - 13:11Sürekli insanları
sınıflandırarak utandırıyoruz -
13:11 - 13:12ama bence,
-
13:12 - 13:16aslında kendi sınıflandırmamıza
girmediğimizi -
13:16 - 13:19görmelerini engellemek için
başkalarını utandırıyoruz. -
13:20 - 13:24Gerçek şu ki
kimse bir sınıfa girmiyor -
13:24 - 13:25çünkü sınıflar yok.
-
13:26 - 13:32Bu ikililik, bu yanlış
erkek-kadın görüntüsünü -
13:32 - 13:33biz inşa ettik.
-
13:33 - 13:35Ama var olmak zorunda değil.
-
13:37 - 13:38Yıkabiliriz.
-
13:38 - 13:41Ve bu benim yapmak istediğim şey.
-
13:42 - 13:44Bana katılacak mısınız?
-
13:45 - 13:46Teşekkürler.
-
13:46 - 13:51(Alkışlar)
- Title:
- Biyolojik cinsiyeti düşünme şeklimiz yanlış
- Speaker:
- Emily Quinn
- Description:
-
Dünya çapında 150 milyon kişinin interseks -- standart erkek veya kadın tanımına uymayan bir biyolojiye sahip -- doğduğunu biliyor muydunuz? (Rusya'nın popülasyonu kadar insan.) Emily Quinn interseks olduğunu 10 yaşında öğrendi. Gereksiz ameliyatlar öneren doktorların, düşüncesiz beklentileri olan bir toplumun içinde geçmiş hayatından ufuk açıcı deneyimlerini paylaştığı bu bilge ve keyifli konuşmada, kendi varoluşunu ve insanlığın inanılmaz çeşitliliğini de destekliyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:01
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Ezgi Tozar edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Ezgi Tozar edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Ezgi Tozar edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Ezgi Tozar edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong | ||
Ezgi Tozar edited Turkish subtitles for The way we think about biological sex is wrong |