Η πραγματικότητα είναι συζητήσιμη | Φλόριαν Σμιτ | TEDxAthens

Σύμφωνα με τον Φλόριαν Σμιτ, η πραγματικότητα είναι διαπραγματεύσιμη. Μας εξηγεί τι εννοεί από τη σκηνής του TEDxAthens.

Αυτή η ομιλία έγινε σε μια εκδήλωση TEDx, η οποία χρησιμοποιεί τη μορφή των συνεδρίων TED αλλά διοργανώνεται ανεξάρτητα, από μια τοπική κοινότητα/ομάδα. Διαβάστε περισσότερα στο http://ted.com/tedx

Γεια σε όλους.

Πριν λίγο καιρό σκέφτηκα

ότι για να πάω μπρος με τη δουλειά μου
αλλά και γενικότερα,

έπρεπε κατ' αρχάς
να αναγνωρίσω πού βρίσκομαι.

Έπρεπε να αναγνωρίσω το παρόν.
Έπρεπε να είμαι παρών.

Έπρεπε να κοιτάξω τον κόσμο γύρω μου
με καθαρά μάτια και ανοιχτό μυαλό,

και να μην βάζω αμέσως
όλες αυτές τις ταμπέλες

που έχουμε μάθει να βάζουμε στα πράγματα:
αυτό είναι καρέκλα, αυτό είναι λουλούδι.

Ήθελα να βλέπω τα πράγματα όπως είναι.

Και μετά να δω τις δυνατότητες που έχουν.

Επειδή θεωρώ ότι, αν δεν το κάνουμε αυτό,
τότε η πραγματικότητα είναι αβέβαιη.

Και θέλω να προτείνω δύο ιδέες.

Η πρώτη ιδέα είναι ότι το αδιάφορο
μπορεί να είναι όμορφο

και μαγικό, και μπορεί να μας εκπλήξει.

Και η δεύτερη είναι πως πιστεύω ότι
μερικές φορές καλύτερα να είσαι χαζός,

και μερικές φορές είναι καλό να μην ξέρεις
τι ακριβώς κάνεις κι απλώς να παίζεις.

Και θα σας δείξω τι εννοώ

λέγοντάς σας πώς βρέθηκα εδώ σήμερα.

Όλα άρχισαν στο Λονδίνο του 1999.

Τότε μετακόμισα στο Λονδίνο,
περίπου 15 χρόνια πριν,

χωρίς δουλειά,
χωρίς καν να ψάχνω για δουλειά,

χωρίς να έχω αρκετά χρήματα
για να μπορώ να ζήσω στο Λονδίνο.

Αρχικά ήρθα για να κάνω μουσική.

Και πράγματι. Αν το ξανασκεφτώ τώρα,
θα πω, «Τι χαζή απόφαση ήταν αυτή;»

Αλλά όταν είσαι ο χαζός σε μια ομάδα,

δεν το συνειδητοποιείς και αυτό είναι καλό

γιατί δεν ξέρεις ότι είσαι χαζός
κι έτσι απλώς κάνεις πράγματα

που θεωρείς ότι είναι σωστά
και πρέπει να τα κάνεις.

Και τα κοιτάς και λες,
«Μήπως να κάνω αυτό», «Ή ίσως εκείνο;»

Και αυτή η ιδέα του «μήπως να»
έχει γίνει βασική αρχή στη δουλειά μας.

Έτσι η πρώτη μας σκέψη ήταν,
«Μήπως να φτιάχναμε μια ιστοσελίδα;»

Βέβαια δεν έχω ιδέα
πώς να φτιάξω ιστοσελίδα.

Οι γνώσεις μου είναι
στις ταινίες και τη μουσική.

Αλλά κατέληξε
να μας κερδίσει το ενδιαφέρον.

Και να θυμάστε ότι ήταν 1999,

πιθανόν η χειρότερη στιγμή
να μπεις στην ψηφιακή εποχή,

γιατί η μόδα της δημιουργίας ιστοχώρων
προφανέστατα κατέρρεε.

Και αυτό το νέο μέσο
σημείωνε οικτρή αποτυχία.

Αλλά μέσα σε όλα αυτά τα ερείπια,

πιστεύαμε ότι είχαμε
μια διαφορετική πρόταση.

Και η ιδέα που προτείναμε
ονομαζόταν Soulbath.

Και ήταν η πρώτη ιστοσελίδα που φτιάξαμε.

Και όντως θέλαμε να θέσουμε

ένα αντίβαρο στο διαδίκτυο που βλέπαμε.

Έτσι του έλειπε το χρώμα,

ήταν πολύ δυσνόητο στη χρήση,

επειδή κομμάτια του ξαφνικά εξαφανίζονταν.

Πέταγε μηνύματα λάθους
μόλις κύλαγες τη σελίδα

κι έπρεπε να πεις Ναι ή Όχι.

Όταν τα άλλα ήταν επίπεδα,
εμείς σκεφτόμασταν το βάθος λέγοντας,

«Για σκεφτείτε, πώς θα φαινόταν
αν ήταν τρισδιάστατο».

Επίσης σκεφτήκαμε, για παράδειγμα,
τι θα έπαιζε ένα μοναχικό κομπιούτερ.

Ίσως ήθελε να παίξει Pong για έναν παίχτη.

Έτσι έγινε η παιδική χαρά μας.

Απλώς πειραματιζόμασταν με ιδέες.

Και μία από τις ιδέες
με τις οποίες παίξαμε

ήταν το τι θα συνέβαινε

αν παίρναμε τον χώρο που χαραμιζόταν
για διαφημιστικά παράθυρα,

και τον γεμίζαμε, όχι για να ενισχύσουμε
τον καταναλωτισμό,

αλλά για να πουλήσουμε μια ιδέα,
ένα συναίσθημα, για να πειραματιστούμε.

Απευθύναμε ανοιχτή πρόσκληση συμμετοχής
σε έκθεση με διαφημιστικά παράθυρα

και έφερε αποτελέσματα σαν αυτό εδώ,

που είναι μια τόσο όμορφη ανυπακοή
στο χώρο και το μέσο,

και σας δείχνει μέχρι πού μπορείτε
να φτάσετε με όλα αυτά τα πράγματα.

Να μια επιλογή από διάφορα
διαφημιστικά παράθυρα

και μετά συνέβη κάτι που

-βλέπετε, δουλεύαμε στο υπνοδωμάτιό μας-

μετά συνέβη κάτι απρόσμενο.

Πρώτον, δημοσιεύτηκε άρθρο γι' αυτό
στους Τάιμς της Νέας Υόρκης.

Και δεύτερον, ένας νέος σκηνοθέτης

που μόλις είχε ολοκληρώσει
τη δεύτερη ταινία του,

πήρε και μας είπε,
«Ξέρετε, κάτι στη δουλειά σας

νομίζω ότι απηχεί την ταινία που κάνω».

Και ήταν μια ταινία για τον εθισμό,
για την εξάρτηση και για την παρακμή.

Και είπε, «Νομίζω ότι μπορείτε
να το κάνετε σωστά».

Έτσι αναρωτηθήκαμε, «Τι κι αν φτιάχναμε
μια ιστοσελίδα που θα καταρρέει;

Να φτιάξουμε μια ιστοσελίδα
που δεν θα κάνει αυτό που περιμένεις,

που να παίζει με τις αντιλήψεις σου,

και όσο περισσότερο μένεις σε αυτήν,

τόσο περισσότερο να αποσυντίθεται
ώστε να ακολουθεί το αφήγημα της ταινίας».

Έτσι φτιάξαμε μια ιστοσελίδα
που βασικά ακολουθεί

από το καλοκαίρι στο φθινόπωρο,
και τέλος στο χειμώνα.

Και όσο περισσότερο περνάς
τις διάφορες αφηγήσεις,

τόσο περισσότερο διαλύεται.

Και εδώ είναι μια γρήγορη επίδειξη
από μια από τις διάφορες διαδρομές

και για να το δείτε καλύτερα
να το βίντεο που παίζει.

(Μουσική)

Έτσι η ιδέα του να παίξουμε με το πώς
οι άνθρωποι περιμένουν να είναι κάτι,

που παίρνουν την πραγματικότητα
και ή της προσθέτουν κάτι,

ή της αφαιρούν κάτι,
ή απλώς τη βάζουν σε άλλο πλαίσιο,

έγινε ο βασικός γνώμονας
για τη δουλειά μας,

που τελικά σκεφτήκαμε ότι μπορούσαμε
να το προβάλουμε ως μια μεταφορά,

σαν μια ιδέα μέσα στο ίδιο το έργο μας.

Και αναρωτηθήκαμε
τι κι αν «πειράζαμε» την πραγματικότητα;

Κάποιος μας ζήτησε,

μια εταιρεία που θα καταλάβετε αμέσως,

μας ζήτησε να φτιάξουμε
έναν οδηγό μορφοποίησης.

Και ήταν για ανθρώπους
που δεν διαβάζουν τέτοιους οδηγούς.

Και είπαμε, ΟΚ, εκεί που ένα κανονικός
οδηγός μορφοποίησης θα σας έδινε εργαλεία

να ξέρετε τι γραμματοσειρά ή τι χρώμα
να βάλετε και σε ποια θέση,

εμείς θέλαμε να δώσουμε στον κόσμο
τα μέσα να είναι δημιουργικοί

ώστε να βάλουν την πραγματικότητα
σε άλλο πλαίσιο.

Έτσι φτιάξαμε ένα κουτί που το είπαμε
«Κιτ παραβίασης της πραγματικότητας».

Και προσέξτε, με τις πρόσφατες
τρομοκρατικές ενέργειες

το να ταχυδρομήσουμε 120 κουτιά
που έγραφαν απέξω «παραβίαση»,

δεν ήταν και τόσο καλή ιδέα.
(Γέλια)

Αλλά στο επίκεντρο όλου αυτού
ήταν ένα βιβλίο.

Ο δικός μας οδηγός μορφοποίησης.

Αρχίζει σαν Σουηδικό επιστημονικό βιβλίο.

Αλλά ξαφνικά αρχίζει να παραβιάζεται

από διαγραμμένες λέξεις που αφήνουν
μόνο το κείμενο που θέλετε να διαβάσετε

και βασικά εκεί που οι άλλοι άνθρωποι
λένε «μην μπείτε»,

διαγράφαμε το πρώτο μέρος
και λέγαμε «μπείτε».

Ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ ξαφνικά
γίνεται υπάλληλος γραφείου,

και στη μέση του βιβλίου,
αυτό διακόπτεται από ένα ακόμη βιβλίο.

Δημιουργήσαμε τόσο πολύ περιεχόμενο
που τελικά σκεφτήκαμε,

«Δεν θα ήταν καλό να το εφαρμόσουμε
και σε έναν ψηφιακό οδηγό μορφοποίησης;»

Έτσι φτιάξαμε αυτή την αλλόκοτη σύγκρουση
μεταξύ Windows XP και Mac OSX.

Βασικά πήραμε όλα όσα χρησιμοποιείτε
στην καθημερινή σας ζωή,

και απλώς τα βάλαμε όλα μαζί
και τα ανακατέψαμε καλά.

Και είπαμε, εντάξει, πρέπει
να μεταφέρουμε όλες αυτές τις ιδέες.

Πήραμε λοιπόν διάφορες εφαρμογές
και τις αναμορφώσαμε όπως αυτή εδώ.

(Γέλια)
Δεν θα το διαβάσω δυνατά.

Τελικά κατέληξε να είναι μια πλήρως
λειτουργική έκδοση του Microsoft Word.

Αλλά είναι όλη ζωγραφισμένη στο χέρι.

Είχαμε να βάλουμε ακόμη
ένα κομμάτι κειμένου εκεί μέσα.

Αποφασίσαμε να τροποποιήσουμε
άλλη μια εφαρμογή της Microsoft

που κατέληξε κάπως έτσι.
(Γέλια)

Και είχε τόσο πλάκα να παίρνουμε
αυτά τα τόσο ανιαρά πράγματα,

τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα,

και με μια πινελιά
να τα κάνουμε πάλι ενδιαφέροντα.

Σε τέτοιο βαθμό ώστε σκεφτήκαμε

τι κι αν παίρναμε
το πλέον τετριμμένο πράγμα,

κάτι απ' όπου περνάμε κάθε μέρα,
κατά μία έννοια.

Τι κι αν «πειράζαμε» το Google;

Να το πάρουμε
και να του προσθέσουμε κάτι

και να το κάνουμε κάτι παραπάνω

από ένα απλό σημείο όπου πληκτρολογείς
κάτι και σε πάει κάπου.

Έτσι φτιάξαμε αυτό εδώ
που λέγεται Βαρύτητα του Google.

Και μόλις το χρησιμοποιείτε
γίνεται κομμάτια.

Αλλά παραμένει πλήρως λειτουργικό
κι έτσι πληκτρολογείτε TED,

και σας πάει σε λάθος TED -στο TED Athens-
ορίστε, βάλτε και το όνομά μου.

Και ξαφνικά γίνεται κάτι που -
κάτι που ούτε καν προσέχετε

γίνεται κάτι πολύ διασκεδαστικό,

κάτι με το οποίο θέλετε να παίξετε
και θέλετε να το περιεργαστείτε.

Και νομίζω ότι αυτή η ιδέα του να παίρνεις
κάτι ανιαρό και να το «ανεβάζεις»

και να του ξαναδίνεις τη μαγεία του
μας φάνηκε τόσο ενδιαφέρουσα

και σκεφτήκαμε να ξαναδώσουμε
τη μαγεία στα κινητά.

Και πράγματι, θυμάμαι τότε
που πήρα το πρώτο μου κινητό

και μου φαινόταν καταπληκτικό
που μπορούσα να κάθομαι στην παραλία

και να μιλάω σε κάποιον μέσα σε ένα ταξί
εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά,

που μπορούσε να συνδέει τους ανθρώπους
σε τόσο εκπληκτικό βαθμό.

Και πλέον ξέρετε ότι έχει γίνει κάτι
που σας τη δίνει και το κλείνετε,

που το έχετε μαζί σας πάντα,
που τρέμετε μην βρεθείτε εκτός σύνδεσης,

που σας είναι απαραίτητο,
και εγώ είμαι ο χειρότερος σε αυτά.

Αλλά έχει γίνει τόσο ενοχλητικό,

έτσι θέλαμε να το κάνουμε και πάλι μαγικό.

Έτσι πήραμε την πιο βασική μορφή
επικοινωνίας με τηλέφωνο

που είναι το μήνυμα κειμένου.

Έτσι σκεφτήκαμε αν θα μπορούσαμε
να το μεταμορφώσουμε σε κάτι

που να μπορείς να στέλνεις
μήνυμα σε έναν αριθμό

και ξαφνικά όλες οι λέξεις
να γίνονται ψάρια

και να κολυμπούν εδώ κι εκεί.

Και στο τέλος να μοιάζουν κάπως έτσι.

Είχα την τύχη να δουλέψω πάνω σε αυτό

με έναν συνεργάτη μου, τον Άντρεας Μίλερ,

Δουλεύαμε για 14 χρόνια.

Να ένα από τα πράγματα που έφτιαξε.

Βασίζεται στην υπόθεση αν τα κομπιούτερ
μπορούσαν να ονειρευτούν,

τι θα ονειρεύονταν;

Επίσης βασίζεται στην ιδέα

ότι τα λουλούδια είναι
από τα πιο όμορφα πράγματα στη Γη.

Και διάβασε την πρόταση,
«Η Γη χαμογελάει με λουλούδια».

Και ήθελε να βοηθήσει τα κομπιούτερ
να ονειρευτούν λουλούδια.

Και έφτιαξε αυτό το κομμάτι
που λέγεται Χάνα.

Και βασικά δημιουργεί
την ομορφιά της φύσης

αλλά τη δημιουργεί
εξ ολοκλήρου από κώδικα,

και για να τη δει μόνο ο υπολογιστής.

Και το καλύτερο είναι
ότι για να λειτουργεί όπως πρέπει,

εμείς δεν θα πρέπει
να μπορούμε να το δούμε.

Θα πρέπει απλώς να τρέχει
μέσα στον υπολογιστή,

κι εσείς δεν θα πρέπει
να μπορείτε να το δείτε.

Βέβαια, κάποιες φορές συμβαίνει κι αυτό.

Αυτή είναι μια πραγματική διαφάνεια
που έβαλα την Τρίτη,

και ήλπιζα να μπορέσω να την αλλάξω χθες,

κι αυτό δεν έγινε,
γιατί κάποιες φορές την πατάμε.

Κάποιες φορές δοκιμάζουμε κάτι
και αυτό δεν τρέχει.

Έτσι ήταν κι αυτό.
Σκόπευα να το τελειώσω την Τετάρτη.

Δεν έγινε.

Κι αυτό απλώς μας λέει
ότι η αποτυχία είναι καλή,

είναι μια πιθανή έκβαση.

Και πιστεύω πάρα πολύ σε αυτήν.

Αλλά άσχετα από το πόσο συχνά αποτύχω,

νομίζω ότι πάντα
ο μεγαλύτερος φόβος μου είναι

ότι κάποια στιγμή θα γίνω ειδήμων.

Θα γίνω κάποιος που ξέρει πάντα τι κάνει,

και οι άνθρωποι θα έρχονται
σε μένα λόγω αυτού.

Και το χειρότερο για μένα είναι η σκέψη

ότι όταν ξέρεις τι κάνεις,

μπορεί να καταλήξεις
να κάνεις μόνο ό,τι ξέρεις.

Πώς λοιπόν θα ενισχύσω αυτό
το κομματάκι αφέλειας και ανοησίας,

έτσι ώστε να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά;

Τι κι αν μπορούσα να δω
τον κόσμο πάλι σαν παιδί;

Και βρήκα ότι η λύση
ήταν να κάνω δικά μου παιδιά.

Αυτά είναι λοιπόν τα παιδιά μου.

Και όντως με έχουν βοηθήσει
να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά.

Με έμαθαν να παίζω πάλι.

Με έμαθαν να βλέπω
τα πράγματα διαφορετικά.

Ο γιος μου για παράδειγμα, κυριολεκτικά
το πρωί μπορεί να είναι ο Μπαζ Λάιτγιαρ,

το απόγευμα να παριστάνει έναν πολεμιστή
από τον Πόλεμο των Άστρων,

και το βράδυ ένας κακός αυτοκράτορας
από το μακρινό διάστημα.

Όλα αυτά μπορούν
να συνυπάρχουν μέσα του

γιατί δεν τον δεσμεύει κάποιο πλαίσιο,

δε χρειάζεται να είναι
κάποιο συγκεκριμένο άτομο.

Μπορεί να είναι οποιοσδήποτε.

Και αυτό σου κάνει εντύπωση
όταν αρχίζουν να παίζουν.

Και τους αγόρασα κούκλες Τομ και Τζέρι.

Ξέρω ότι θα χρειαστώ βοήθεια
από ψυχίατρο κάποια στιγμή.

(Γέλια)

Αλλά δεν έχουν ιδέα ποιοι είναι αυτοί.

Έτσι τους ντύνουν σαν Βούλγαρους
παραδοσιακούς χορευτές, ή κάτι τέτοιο.

(Γέλια)

Μπορούν να γίνουν οτιδήποτε.

Και αυτό είναι ωραίο.

Και αυτό που έμαθα
ότι μου αρέσει περισσότερο,

είναι να είμαι αισιόδοξος
και να βλέπω τον κόσμο διαφορετικά.

Υπάρχει ένα δέντρο κοντά στο σπίτι μου.

Περνάω δίπλα του πολλά χρόνια.

Δεν το προσέχω ποτέ γιατί συνήθως
εστιάζουμε στο πού πάμε

και ξεχνάμε ό,τι υπάρχει ανάμεσα

στο μέρος απ' όπου φύγαμε
και το μέρος όπου πάμε.

Και μόνο όταν η κόρη μου είπε,
«Μπαμπά, κοίτα. Παπούτσια!»

Και σήκωσα το κεφάλι και είδα
ότι το δέντρο ήταν γεμάτο παπούτσια

και σε άλλη περίπτωση
δεν θα το είχα δει ποτέ.

Αλλά είναι κάτι που το κάνουμε πάντα.

Όλοι θυμόμαστε να ξαπλώνουμε στο γρασίδι
και να κοιτάζουμε τον ουρανό.

Αυτές είναι τρεις φωτογραφίες
που πήρα σε ένα περίπου λεπτό.

Αριστερά νομίζω ότι είναι ο Γκούφι.

Στη μέση είναι ο δράκος -πώς τον λένε;-
από την ταινία «Ιστορία χωρίς τέλος».

Και δεξιά είναι το κεφάλι ενός αλόγου.

Νομίζω ότι αυτό που είναι σημαντικό,

δεν είναι τόσο αυτό που κοιτάζεις,
είναι το τι βλέπεις.

Και νομίζω ότι αν αυτό
το βάλετε καλά στο μυαλό σας,

τότε μια μέρα, σαν κι εμένα,
θα φτιάξετε μια τηγανίτα

που να μοιάζει σαν τον Άλφρεντ Χίτσκοκ.

(Γέλια)

Και ίσως πραγματικά
να το προσέξετε πριν τη φάτε.

Ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)