Return to Video

''Yüzyıllık Yalnızlık''ı neden okumalısınız?

  • 0:06 - 0:12
    1965 yılında bir gün, ailesi ile tatil
    yapmak için Acapulco'ya giderken
  • 0:12 - 0:17
    Kolombiyalı gazeteci Gabriel García
    Márquez aniden arabasını çevirdi,
  • 0:17 - 0:22
    karısına gelecek aylarda ailesinin
    finansıyla ilgilenmesini söyledi
  • 0:22 - 0:24
    ve eve döndü.
  • 0:24 - 0:29
    Yeni kitabının başlangıcı
    bir anda kafasında belirmişti:
  • 0:29 - 0:32
    Yıllar sonra, atış mangası ile
    karşılaştığı sırada,
  • 0:32 - 0:36
    Albay Aureliano Buendía, babasının onu
    buzları keşfetmeye götürdüğü
  • 0:36 - 0:40
    uzak öğleden sonrayı hatırlayacaktı.”
  • 0:40 - 0:42
    Sonraki on sekiz ay boyunca,
  • 0:42 - 0:46
    o sözler tomurcuklanıp çiçek açarak
    Yüzyıllık Yalnızlık romanına dönüşecekti.
  • 0:46 - 0:50
    Latin Amerika edebiyatını
    küresel hayal gücünün
  • 0:50 - 0:52
    ön saflarına taşıyan hikâye
  • 0:52 - 0:57
    García Márquez'e 1982 yılında
    edebiyat dalında Nobel Ödülü kazandırdı.
  • 0:57 - 1:01
    Yüzyıllık Yalnızlık'ı bu kadar
    dikkat çekici kılan nedir?
  • 1:01 - 1:04
    Roman, yedi kuşak boyunca
    Buendía ailesinin
  • 1:04 - 1:08
    talihini ve talihsizliğini anlatıyor.
  • 1:08 - 1:10
    Cafcaflı, detaylı cümleleri,
  • 1:10 - 1:14
    geniş karakter kadrosu
  • 1:14 - 1:17
    ve girift hikâyesi ile
  • 1:17 - 1:22
    Yüzyıllık Yalnızlık okunması
    kolay bir kitap değil.
  • 1:22 - 1:24
    Ancak, yoğun bir romantizm,
  • 1:24 - 1:28
    iç savaş, politik entrika,
    dünya çapında maceraperestler
  • 1:28 - 1:31
    ve tahmin edebileceğinizden
    çok daha fazla
  • 1:31 - 1:33
    Aureliano adlı karakter içeren
  • 1:33 - 1:38
    epeyce ödüllendirici bir kitap.
  • 1:38 - 1:40
    Ancak bu sadece tarihsel bir dram değil.
  • 1:40 - 1:45
    Yüzyıllık Yalnızlık, büyülü gerçekçilik
    olarak bilinen edebi türün
  • 1:45 - 1:49
    en ünlü örneklerinden biri.
  • 1:49 - 1:52
    Burada, doğaüstü olaylar
  • 1:52 - 1:55
    ya da kabiliyetler gerçekçi
    ve olgusal bir tonda anlatılırken
  • 1:55 - 1:58
    insan yaşamı ve tarihinin gerçek olayları
  • 1:58 - 2:02
    fantastik bir absürtlükle
    ortaya çıkmaktadır.
  • 2:02 - 2:06
    Kurgusal bir köy olan Macondo'daki
    gerçeküstü olaylar,
  • 2:06 - 2:11
    gerçek Kolombiya'da meydana gelen
    olaylarla iç içe geçiyor.
  • 2:11 - 2:15
    Yerleşim efsanevi bir izolasyon
    hâlinde başlar,
  • 2:15 - 2:18
    yol boyunca çok sayıda felaketle
    karşı karşıya kalarak
  • 2:18 - 2:20
    yavaş yavaş dış dünyaya maruz kalır.
  • 2:20 - 2:24
    Yıllar geçtikçe
    karakterler yaşlanır ve ölür
  • 2:24 - 2:26
    ancak hayalet olarak geri dönmek
  • 2:26 - 2:30
    veya diğer nesilde reenkarne olmak için.
  • 2:30 - 2:32
    Amerikan meyve şirketi
    kasabaya gelince
  • 2:32 - 2:37
    her zaman sarı kelebekler tarafından
    takip edilen bir tamirci de gelir.
  • 2:37 - 2:39
    Genç bir kadın havalanır.
  • 2:39 - 2:43
    Roman sonraki nesiller boyunca
    ilerlemesine rağmen
  • 2:43 - 2:46
    zaman neredeyse döngüsel
    bir şekilde hareket eder.
  • 2:46 - 2:50
    Birçok karakterin, hatalarını
    tekrarladıkları ataları için
  • 2:50 - 2:53
    benzer isimleri ve özellikleri vardır.
  • 2:53 - 2:56
    Garip kehanetler ve gizemli
    çingenelerden gelen ziyaretler,
  • 2:56 - 3:01
    iç savaşların çatışmalarına
    ve tekrarlarına yol açar.
  • 3:01 - 3:05
    Bir Amerikan meyve şirketi, köyün
    yakınında büyük bir çiftlik açar
  • 3:05 - 3:08
    ve sonunda binlerce grevci
    işçiyi katleder,
  • 3:08 - 3:13
    yazar burada 1928'de yaşanan
    “Muz Katliamı”na ayna tutar.
  • 3:13 - 3:15
    Romanın büyülü gerçekçiliği
    ile birleşince bu,
  • 3:15 - 3:19
    aşağı doğru bir sarmal olarak
    bir tarih duygusu yaratır;
  • 3:19 - 3:21
    karakterler kaçmak için güçsüzdür.
  • 3:21 - 3:25
    Büyünün altında, Kolombiya
    ve Latin Amerika tarihinin,
  • 3:25 - 3:29
    sömürgecilik döneminden kalma tarihi
    hakkında bir hikâye var.
  • 3:29 - 3:33
    Bu, yazarın ilk elden
    yaşadığı bir tarihtir.
  • 3:33 - 3:38
    Gabriel García Márquez, Muhafazakâr
    ve Liberal siyasi partiler arasındaki
  • 3:38 - 3:41
    sivil çatışmalardan ayrı olarak
    parçalanmış bir Kolombiya'da büyüdü.
  • 3:41 - 3:43
    Ayrıca otokratik bir Meksika'da yaşadı
  • 3:43 - 3:48
    ve bir gazeteci olarak 1958
    Venezüela darbesinin haberini yaptı.
  • 3:48 - 3:52
    Ama belki de en büyük etki
    büyükanne ve büyükbabasıydı.
  • 3:52 - 3:57
    Nicolás Ricardo Márquez,
    madalyalı bir Bin Gün Savaşı gazisi
  • 3:57 - 4:01
    ve Kolombiya'daki muhafazakâr hükûmete
    karşı ayaklanmaya dair anıları
  • 4:01 - 4:05
    Gabriel García Márquez'i
    sosyalist görüşe yönlendirmiş.
  • 4:05 - 4:10
    Bu arada, Doña Tranquilina Iguarán
    Cotes'un her zamanki batıl inanışı
  • 4:10 - 4:14
    Yüzyıllık Yalnızlık tarzının temeli oldu.
  • 4:14 - 4:17
    Yazarın çocukluğunu geçirdiği
    Aracataca'daki küçük evleri
  • 4:17 - 4:21
    Macondo'nun ana ilham kaynağını oluşturdu.
  • 4:21 - 4:23
    Yüzyıllık Yalnızlık ile
    Gabriel García Márquez
  • 4:23 - 4:25
    Latin Amerika'nın eşsiz tarihini
    yakalamak için
  • 4:25 - 4:28
    eşsiz bir yol buldu.
  • 4:28 - 4:33
    Kolonileşme sonrası bir toplumda
    yaşamanın tuhaf gerçekliğini
  • 4:33 - 4:37
    geçmişteki trajedileri yaşayarak
    tasvir edebildi.
  • 4:37 - 4:40
    Bütün bu kaderciliğe rağmen,
    roman hâlâ umut veriyor.
  • 4:40 - 4:42
    Nobel konuşmasında,
  • 4:42 - 4:45
    García Marquez, Latin Amerika’nın
    uzun süredir devam eden sivil çekişme
  • 4:45 - 4:49
    ve yaygın huzursuzluğunu
    hikâyesine yansıtmıştır.
  • 4:49 - 4:53
    Fakat konuşmasının sonunda
    daha iyi bir dünyanın inşa edilebileceğini
  • 4:53 - 4:58
    şu alıntıyla açıkladı, ''Kimse başkasının
    nasıl öleceğine karar vermeyecek,
  • 4:58 - 5:00
    aşk gerçeği kanıtlayacak
  • 5:00 - 5:02
    ve mutluluk mümkün olacak
  • 5:02 - 5:05
    ve ırklar sadece tek bir şeye,
    yüzyıllık yalnızlığa mahkum edilecek
  • 5:05 - 5:10
    ve yüzyıllık yalnızlık, sonsuza dek,
    yeryüzünde ikinci bir şansa sahip olacak."
Title:
''Yüzyıllık Yalnızlık''ı neden okumalısınız?
Speaker:
Francisco Díez-Buzo
Description:

Gabriel García Márquez'in "Yüzyıllık Yalnızlık" adlı romanı, Latin Amerika edebiyatını küresel hayal gücünün ön saflarına taşıdı ve 1982 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Romanı bu kadar olağanüstü yapan nedir? Francisco Díez-Buzo araştırıyor.

Francisco Díez-Buzo tarafından ders, Lucy Animation Studio tarafından animasyon yapılmıştır.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:27

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.