Τι γνωρίζουν οι κτηνίατροι που αγνοούν οι γιατροί

Πώς αποκαλείς έναν κτηνίατρο που μπορεί να φροντίσει μόνο ένα είδος; Ιατρό παθολόγο. Σε μια εκπληκτική ομιλία η Μπάρμπρα Νάτερσον-Χόροουγουιτς μοιράζεται πώς μια προσέγγιση της υγείας στο φάσμα όλων των ειδών μπορεί να βελτιώσει την περίθαλψη για τα ανθρώπινα όντα - ειδικά στον τομέα της ψυχικής υγείας.

Πριν από δέκα χρόνια,

δέχτηκα ένα τηλεφώνημα
που μου άλλαξε τη ζωή.

Τότε ήμουν καρδιολόγος
στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια,

ειδικευόμενος στις τεχνικές
καρδιακής απεικόνισης.

Η κλήση ήταν από έναν κτηνίατρο
του Ζωολογικού Κήπου του Λος Άντζελες.

Ένας γέρικος θηλυκός χιμπατζής

ξύπνησε εκείνο το πρωί με πάρεση

και οι κτηνίατροι ανησυχούσαν
ότι έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Μου ζήτησαν να πάω στο ζωολογικό κήπο

και να κάνω ακτινογραφία
στην καρδιά του ζώου

για πιθανά καρδιακά αίτια.

Για να είμαστε σαφείς,
οι ζωολογικοί κήποι στη Βόρειο Αμερική

έχουν έγκριτους κτηνιάτρους
με κατάρτιση υψηλών προδιαγραφών,

οι οποίοι προσφέρουν άριστη περίθαλψη
στα ζώα που ασθενούν.

Αλλά κάποιες φορές ζητούν βοήθεια
από την ιατρική κοινότητα,

ιδιαίτερα για εξειδικευμένη γνωμοδότηση,

και ήμουν από τους τυχερούς παθολόγους
που κλήθηκε για βοήθεια.

Μπόρεσα να αποκλείσω το εγκεφαλικό για
την περίπτωση του συγκεκριμένου χιμπατζή

και να επιβεβαιώσω ότι ο γορίλας
ότι δεν είχε ρήξη αορτής,

να διαγνώσω τον παπαγάλο μακάο
για καρδιακό φύσημα,

να εξασφαλίσω ότι ο θαλάσσιος λέοντας
δεν έπασχε από φλεγμονή του μυοκαρδίου,

και σε αυτή την φωτογραφία
να ακούω την καρδιά ενός λιονταριού

μετά από μια σωτήρια επέμβαση

με συνεργασία κτηνιάτρων και γιατρών,

κατά την οποία απορροφήσαμε
700 χιλιοστόγραμμα υγρού

από τον σάκο που περιβάλλει την καρδιά
αυτού του λιονταριού.

Κι αυτή η επέμβαση, που έχω κάνει
σε πολλούς ανθρώπους ασθενείς,

ήταν πανομοιότυπη,
αν εξαιρέσεις τις πατούσες και την ουρά.

Τον περισσότερο καιρό δούλευα με γιατρούς
στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου,

συζητώντας συμπτώματα,
διαγνώσεις και θεραπείες

για τους ανθρώπους ασθενείς μου,

αλλά κάποιες φορές δούλευα
στο Ζωολογικό Κήπο του Λος Άντζελες

με κτηνιάτρους, συζητώντας συμπτώματα,
διαγνώσεις και θεραπείες

για τα ζώα ασθενείς τους.

Περιστασιακά, την ίδια ημέρα,

επισκεπτόμουν ασθενείς
και στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου

και στο Ζωολογικό Κήπο του Λος Άντζελες.

Και να ποια ιδέα άρχισε να αποκτά
σαφές σχήμα και μορφή στο μυαλό μου.

Οι γιατροί και οι κτηνίατροι
ουσιαστικά περιθάλπουμε

τις ίδιες διαταραχές
σε ανθρώπους και σε ζώα:

συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια,
εγκεφαλικούς όγκους,

λευχαιμία, διαβήτη, αρθρίτιδα, αμυοτροφική
πλευρική σκλήρυνση, καρκίνο του μαστού,

ακόμη και ψυχιατρικά σύνδρομα
όπως κατάθλιψη, άγχος,

ψυχαναγκαστκή συμπεριφορά, διατροφικές
διαταραχές και αυτοτραυματισμούς.

Τώρα πρέπει να εξομολογηθώ κάτι.

Παρόλο που σπούδασα συγκριτική φυσιολογία
και εξελικτική βιολογία

ως προπτυχιακός φοιτητής,

-ακόμη και η πτυχιακή μου εργασία
είχε ως θέμα της θεωρία του Δαρβίνου-

η θέληση μάθω
σχετικά με τη σημαντική επικάλυψη

στις διαταραχές ζώων και ανθρώπων

μου ήλθε σαν ξαφνική αφύπνιση
που πράγματι τη χρειαζόμουν.

Έτσι άρχισα να αναρωτιέμαι,
σχετικά με όλα τα κοινά σημεία των νόσων,

πώς και δεν είχα ποτέ σκεφτεί
να ρωτήσω έναν κτηνίατρο,

ή να προστρέξω
στη βιβλιογραφία της κτηνιατρικής,

για απόψεις πάνω στην περίπτωση
κάποιου ασθενούς μου;

Γιατί δεν είχα ούτε εγώ, ούτε άλλος φίλος
και συνάδελφος γιατρός που ρώτησα,

ποτέ παρακολουθήσει
ένα κτηνιατρικό συνέδριο;

Και επιπλέον,
γιατί όλα αυτά μου προκαλούσαν έκπληξη;

Δηλαδή, βασικά όλοι οι γιατροί αποδέχονται
ότι υπάρχει μια βιολογική σύνδεση

μεταξύ ζώων και ανθρώπων.

Όλα τα φάρμακα που συνταγογραφούμε
ή παίρνουμε οι ίδιοι

ή έχουμε δώσει στην οικογένειά μας

έχουν πρώτα δοκιμαστεί σε κάποιο ζώο.

Αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά

στο να δώσεις σε κάποιο ζώο φάρμακα
ή μια ανθρώπινη ασθένεια,

και στο ίδιο το ζώο να εμφανίσει
συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

ή διαβήτη ή καρκίνο του μαστού
από μόνο του.

Ίσως βέβαια μέρος της έκπληξης

οφείλεται στον αυξανόμενο διαχωρισμό
του κόσμου μας

σε αστικό και μη αστικό.

Ξέρετε, ακούμε για τα παιδιά της πόλης

που νομίζουν ότι το μαλλί
το παίρνουμε από τα δένδρα

ή ότι το τυρί προέρχεται από φυτά.

Τα σημερινά νοσοκομεία για ανθρώπους

εξελίσσονται σε φωτεινούς χώρους
λατρείας της τεχνολογίας.

Κι αυτό προκαλεί ψυχολογική απομάκρυνση
ανάμεσα στους ανθρώπινους ασθενείς

που περιθάλπονται εκεί

και τα ζώα ασθενείς
που ζουν στους ωκεανούς,

στα αγροκτήματα και στη ζούγκλα.

Αλλά νομίζω ότι υπάρχει
ένας ακόμα βαθύτερος λόγος.

Οι γιατροί και οι επιστήμονες,
αποδεχόμαστε θεωρητικά ότι το είδος μας,

ο Homo sapiens, είναι απλά ένα είδος,

όχι περισσότερο μοναδικό ή ξεχωριστό
απ' οποιοδήποτε άλλο.

Αλλά κατά βάθος,
αυτό δεν το πιστεύουμε απόλυτα.

Το νοιώθω η ίδια όταν ακούω Μότσαρτ

ή όταν βλέπω στον φορητό μου υπολογιστή
ένα ανθρώπινο όχημα στον Άρη.

Νοιώθω έντονα ότι
ο άνθρωπος είναι κάτι ιδιαίτερο,

ακόμη και αν παραβλέπω
το επιστημονικά απαγορευτικό κόστος

του να θεωρούμαστε
ως ένα ανώτερο ξεχωριστό είδος.

Βέβαια, προσπαθώ αυτές τις ημέρες.

Όταν εξετάζω έναν άνθρωπο ασθενή,
πάντα αναρωτιέμαι,

τι ξέρουν οι γιατροί των ζώων
γι' αυτό το πρόβλημα, που εγώ δεν ξέρω;

Κι επίσης, θα φρόντιζα καλύτερα
τον άνθρωπο ασθενή μου

αν τον έβλεπα ως ανθρώπινο ζώο ασθενή;

Εδώ είναι μερικά παραδείγματα
από τα είδη των συναρπαστικών σχέσεων

όπου με οδήγησε αυτός ο τρόπος σκέψης.

Καρδιακή ανεπάρκεια προκαλούμενη από φόβο.

Περίπου το έτος 2000,
οι καρδιολόγοι «ανακάλυψαν»

τη συναισθηματικά προκαλούμενη
καρδιακή ανεπάρκεια.

Περιγράφηκε στον χαρτοπαίκτη πατέρα
που έχασε τους κόπους μιας ζωής

σε μια ζαριά,

στη νύφη που την εγκατέλειψαν
στην εκκλησία.

Αλλά αποδείχθηκε ότι
αυτή η «νέα» ανθρώπινη διάγνωση

ούτε νέα ήταν, ούτε αμιγώς ανθρώπινη.

Οι κτηνίατροι διέγνωσκαν, θεράπευαν,
ακόμη και προλάμβαναν

τα συμπτώματα που προκαλούνταν
από συναισθήματα

σε ζώα από πιθήκους έως φλαμίνγκο,
από ελάφια έως κουνέλια,

από τη δεκαετία του '70.

Πόσες ανθρώπινες ζωές θα είχαν σωθεί

αν αυτή η γνώση των κτηνιάτρων
ήταν διαθέσιμη στα χέρια

των γιατρών στα Επείγοντα Περιστατικά
και στους καρδιολόγους;

Αυτοτραυματισμός.

Κάποιοι άνθρωποι ασθενείς
προκαλούν κακό στον εαυτό τους.

Κάποιοι ξεριζώνουν τούφες
από τα μαλλιά τους,

άλλοι κυριολεκτικά μαχαιρώνονται.

Κάποια ζώα ασθενείς επίσης
προκαλούν κακό στον εαυτό τους.

Υπάρχουν πουλιά που μαδάνε τα φτερά τους.

Κάποια αρσενικά άλογα επανειλημμένα
δαγκώνουν τα πλευρά τους έως να ματώσουν.

Αλλά οι κτηνίατροι έχουν συγκεκριμένους
και πολύ αποτελεσματικούς τρόπους

για να θεραπεύουν ή ακόμη
και να προλαμβάνουν τον αυτοτραυματισμό

στα ζώα που αυτοτραυματίζονται.

Δεν θα έπρεπε αυτή η κτηνιατρική γνώση
να είναι διαθέσιμη

σε ψυχοθεραπευτές και γονείς και ασθενείς

που αντιμετωπίζουν τον αυτοτραυματισμό;

Επιλόχεια κατάθλιψη και επιλόχεια ψύχωση.

Μερικές φορές, αμέσως μετά τον τοκετό,

μερικές γυναίκες πέφτουν σε κατάθλιψη,

και μερικές φορές σε μεγάλο βαθμό
και φτάνουν ακόμα και στην ψύχωση.

Μπορεί να παραμελούν το νεογέννητο,

και σε ακραίες περιπτώσεις

μπορεί ακόμη και να βλάψουν το παιδί.

Οι κτηνίατροι αλόγων επίσης γνωρίζουν
ότι κατά καιρούς η φοράδα,

αμέσως μετά τον τοκετό,

θα εγκαταλείψει το πουλάρι,
αρνούμενη να το θηλάσει,

και σε κάποιες περιπτώσεις κλωτσάει
το πουλάρι ακόμη και μέχρι θανάτου.

Αλλά οι κτηνίατροι έχουν επινοήσει

μια παρέμβαση για να αντιμετωπίσουν
το σύνδρομο απόρριψης του πουλαριού

που περιλαμβάνει αύξηση
της ωκυτοκίνης στη φοράδα.

Η ωκυτοκίνη είναι η ορμόνη
που ενισχύει τους δεσμούς,

και οδηγεί σε ανανέωση του ενδιαφέροντος

εκ μέρους της φοράδας προς το πουλάρι.

Δεν θα πρέπει αυτές οι πληροφορίες

να είναι διαθέσιμες στον γυναικολόγο,

τον οικογενειακό γιατρό και τον ασθενή

που αγωνίζονται
με την επιλόχεια κατάθλιψη και ψύχωση;

Κι όμως, παρόλα τα πιθανά οφέλη,

το χάσμα μεταξύ των πεδίων μας
παραμένει μεγάλο.

Για να το εξηγήσω, φοβάμαι ότι θα πρέπει
να βγάλω στη φόρα κάποια άπλυτα.

Κάποιοι γιατροί αντιμετωπίζουν με υπεροψία

άλλους που δεν είναι ξεκάθαρα γιατροί.

Μιλάω για οδοντιάτρους,
οφθαλμίατρους και ψυχολόγους,

αλλά κυρίως τους κτηνιάτρους.

Φυσικά οι περισσότεροι γιατροί
δεν καταλαβαίνουν ότι είναι δυσκολότερο

στις μέρες μας να εισαχθείς
σε κτηνιατρική παρά σε ιατρική σχολή,

και ότι όταν πάμε στην ιατρική,

μαθαίνουμε τα πάντα

μόνο για ένα είδος, τον Homo sapiens,

αλλά οι κτηνίατροι χρειάζεται να μάθουν
σχετικά με την υγεία και τις ασθένειες

σε θηλαστικά, αμφίβια, ερπετά,
ψάρια και πουλιά.

Δεν κατηγορώ λοιπόν τους κτηνιάτρους
που ενοχλούνται

από την υποτιμητική αντιμετώπιση
και την ασχετοσύνη του κλάδου μου.

Να τι είπε όμως ένας από τους κτηνιάτρους:

Πώς λέμε τον κτηνίατρο

που περιθάλπει μόνο ένα είδος;

Γιατρό.
(Γέλια)

Η γεφύρωση του χάσματος έγινε το πάθος μου

και το καταφέρνω μέσα από προγράμματα

όπως «Ο Δαρβίνος σε Επίσκεψη»
του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια,

όπου φέρνουμε ειδικούς στα ζώα
και εξελικτικούς βιολόγους

και τους ενσωματώνουμε
στις ιατρικές μας ομάδες

μαζί με τους ασκούμενους
και τους αγροτικούς γιατρούς.

Και μέσα από τα συνέδρια της Zoobiquity,

όπου βάζουμε στο ίδιο τραπέζι
ιατρικές και κτηνιατρικές σχολές

για συνεργατική συζήτηση

πάνω στις κοινές αρρώστιες και διαταραχές

ζώων και ανθρώπων ασθενών.

Στα συνέδρια της Zoobiquity,

οι συμμετέχοντες μαθαίνουν πώς
η περίθαλψη καρκίνου του μαστού σε τίγρη

θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε
καλύτερα τον καρκίνο του μαστού

σε μια δασκάλα νηπιαγωγείου,

πώς η κατανόηση της πολυκυστικής ωοθήκης
στις αγελάδες φυλής Χόλστιν

μπορεί να μας βοηθήσει
να φροντίσουμε καλύτερα

μια δασκάλα χορού
με μεγάλους πόνους περιόδου,

και πώς η καλύτερη κατανόηση της θεραπείας
του άγχους αποχωρισμού

σε ένα ευερέθιστο τσοπανόσκυλο Σέτλαντ

μπορεί να βοηθήσει ένα αγχώδες παιδί
τις πρώτες ημέρες του στο σχολείο.

Στις ΗΠΑ και τώρα διεθνώς,
στα συνέδρια της Zoobiquity

γιατροί και κτηνίατροι ελέγχουν τη στάση
και τις προκαταλήψεις τους από την είσοδο

και εισέρχονται μαζί ως συνάδελφοι,

ως ίσοι, ως ιατροί.

Εξάλλου και οι άνθρωποι είμαστε επίσης ζώα

και είναι καιρός εμείς οι γιατροί,

να αποδεχτούμε τη δική μας αλλά
και των ασθενών μας τη φύση ως ζώα,

και δούμε μαζί με τους κτηνιάτρους

μια προσέγγιση της υγείας
μέσα από το φάσμα όλων των ειδών.

Επειδή αποδεικνύεται ότι

η καλύτερη και πιο ανθρωπιστική ιατρική

εφαρμόζεται από γιατρούς
των οποίων οι ασθενείς δεν είναι άνθρωποι.

Και ένας από τους καλύτερους τρόπους
να φροντίσουμε ανθρώπους ασθενείς

είναι δίνοντας μεγάλη προσοχή

στο πώς όλοι οι άλλοι ασθενείς
πάνω στον πλανήτη

ζουν, μεγαλώνουν,
ασθενούν και θεραπεύονται.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)