< Return to Video

Phil Hansen: Perqafo dridhjen

  • 0:01 - 0:03
    Kur kam qene ne shkollen e artit,
  • 0:03 - 0:04
    zhvillova nje dridhje dore,
  • 0:04 - 0:07
    dhe kjo ishte me e drejta vize qe mund te vizatoja.
  • 0:07 - 0:10
    E pare ne nje tjeter kendveshtrim, kjo per ca gjera nuk ishe fort keq,
  • 0:10 - 0:13
    si ne rastin e perzierjes se nje kutie boje ose shkundja e nje fotografie Polaroid,
  • 0:13 - 0:16
    por dhe nje periudhe e erret e jetes sime.
  • 0:16 - 0:19
    Kjo ishte fundi i enderres sime per tu bere nje artist.
  • 0:19 - 0:22
    Ne te vertete, dridhja u zhvillua si pasoje
  • 0:22 - 0:24
    e ndjekjes se pikezimit,
  • 0:24 - 0:26
    vite te tera te berit e pikave te vogla.
  • 0:26 - 0:30
    Me kohen, keto pika kaluan nga te qenurit persosmerisht te rrumbullakta
  • 0:30 - 0:34
    te duken si emrbion amfibesh, vec per shkak te dridhjes.
  • 0:34 - 0:36
    Si rrjedhoje, une do perpiqesha te kompensoja duke e mbajtur stilolapsin me shtrenguar,
  • 0:36 - 0:38
    gje kjo qe e perkeqesoi dridhjen,
  • 0:38 - 0:41
    dhe une stilolapsin ende me shtrenguar.
  • 0:41 - 0:43
    E gjithe kjo perfundoi ne nje rreth vicioz qe perfundoi
  • 0:43 - 0:45
    ne shkaktim dhimbjesh dhe probleme me nyjet e kockave,
  • 0:45 - 0:47
    dhe probleme ne mbajtjen e gjithckaje.
  • 0:47 - 0:51
    Dhe pasi kisha shpenzuar gjithe jeten me deshiren per te bere art,
  • 0:51 - 0:55
    lashe shkollen e artit dhe artin perfundimisht.
  • 0:55 - 0:58
    Por pas disa vitesh, kuptova qe nuk mund te qendroja larg nga arti,
  • 0:58 - 1:00
    dhe vendosa te shkoj te shoh nje neurolog ne lidhje me dridhjen
  • 1:00 - 1:03
    dhe zbulova qe kisha demtim permanent te nervave.
  • 1:03 - 1:06
    Neurologu i hodhi nje sy vijezimeve te mia jo te drejta,
  • 1:06 - 1:09
    dhe tha, " Po mire, perse nuk e perqafon dridhjen?"
  • 1:09 - 1:12
    Keshtu bera. Shkova ne shtepi, mora nje laps,
  • 1:12 - 1:13
    dhe e lashe doren e lire per tu dridhur dhe sperdridhur.
  • 1:13 - 1:16
    Po beja vizatime te shtrembera.
  • 1:16 - 1:17
    Dhe ndonese nuk ishte lloji i artit
  • 1:17 - 1:21
    per te cilin isha i apasionuar, u ndjeva mrekullisht mire.
  • 1:21 - 1:24
    Dhe c'ka ishte me e rendesishme, ne momentin qe e perqafova dridhjen,
  • 1:24 - 1:26
    e kuptova qe ende mund te beja art.
  • 1:26 - 1:27
    Thjesht duhej te gjeja nje qasje tjeter
  • 1:27 - 1:30
    per te bere llojin e artit qe deshiroja.
  • 1:30 - 1:32
    Tani, e shijoj copezimin e pikezimit,
  • 1:32 - 1:34
    tek shoh keto pika te vogela qe bashkohen
  • 1:34 - 1:36
    per te krijuar kete te tere te bashkuar.
  • 1:36 - 1:39
    Si rrjedhoje, fillova te eksperimentoja me menyra te tjera per te copezuar imazhesh
  • 1:39 - 1:41
    ku dridhja nuk do ta afektonte punen,
  • 1:41 - 1:46
    si pershembull, zhytjen e kembeve ne boje dhe te ecja mbi kanvas,
  • 1:46 - 1:49
    ose, ne nje strukture 3D dy me kater,
  • 1:49 - 1:55
    duke krijuar nje imazh 2D nga djegja me pishtar.
  • 1:55 - 1:58
    Zbulova qe duke punuar ne pune te medha dhe me materiale me te medha,
  • 1:58 - 2:01
    dora nuk do me dhimbte,
  • 2:01 - 2:04
    dhe kalimi nga nje qasje e vetme e artit,
  • 2:04 - 2:07
    perfundova ne te paturit e nje qasjeje tjeter ndaj kreativitetit
  • 2:07 - 2:10
    qe ka ndryshuar plotesisht horizontet e mia artistike.
  • 2:10 - 2:12
    Kjo ishte hera e pare qe une do te zbuloja idene
  • 2:12 - 2:18
    qe perqafimi i nje kufizimi mund te frymezonte kreativitet.
  • 2:18 - 2:20
    Ne ate kohe, isha ne perfundim te shkolles,
  • 2:20 - 2:24
    dhe isha shume i lumtur qe tashme do mund te gjeja pune dhe te mund te blija paisje per artin.
  • 2:24 - 2:27
    Kisha ca paisje te vjeteruara, dhe mendova
  • 2:27 - 2:30
    qe mund te beja kaq shume me teper po te kisha materiale te reja
  • 2:30 - 2:32
    qe cdo artist duhej te kish.
  • 2:32 - 2:34
    As nje pale gershere per te qene nuk kisha.
  • 2:34 - 2:37
    Po perdorja keto prereza metali derisa vodha nje pale
  • 2:37 - 2:39
    nga zyra ku punoja.
  • 2:39 - 2:42
    Pra, sapo perfundova shkollen, gjeta pune, mora pagen e pare
  • 2:42 - 2:44
    dhe shkova ne dyqanin e artit,
  • 2:44 - 2:47
    e nuk lashe gje pa blere.
  • 2:47 - 2:48
    Kur u ktheva ne shtepi, u ula
  • 2:48 - 2:51
    dhe i vendosa vetes qellimin e te krijuarit dicka
  • 2:51 - 2:54
    plotesisht jashte te zakonshmes.
  • 2:54 - 2:59
    Por, qendrova ulur aty per ore te tera dhe asgje nuk me erdhi ne mendje.
  • 2:59 - 3:01
    E njejta gje ndodhi diten e neserme dhe ne ate qe e ndoqi,
  • 3:01 - 3:05
    duke rene keshtu nje nje batak kreativ.
  • 3:05 - 3:09
    Rashe ne nje zone te erret per nje kohe te gjate, me paaftesine per te krijuar.
  • 3:09 - 3:12
    Dhe kjo nuk kisha asnje kuptim, pasi me ne fund isha i zoti
  • 3:12 - 3:16
    te mbeshtesja artin tim, dhe serish boshllek kreativ.
  • 3:16 - 3:18
    Por, ndersa endesha ne erresire,
  • 3:18 - 3:22
    kuptova se isha i paralizuar nga te gjitha ato zgjedhje
  • 3:22 - 3:24
    qe nuk i kam patur kurre me pare.
  • 3:24 - 3:28
    Dhe ne ate moment iu ktheva dhe nje here duarve te mia qe dridheshin.
  • 3:28 - 3:31
    Te perqafuarit e dhridhjes.
  • 3:31 - 3:33
    Dhe kuptova qe, nese e desha kreativitetin time mbrapsht,
  • 3:33 - 3:37
    duhej te reshtja perpjekjen per te krijuar dicka te vecante
  • 3:37 - 3:40
    dhe thjesht te ulesha dhe krijoja.
  • 3:40 - 3:42
    Mendova, a mund te beheshe me kreativ duke
  • 3:42 - 3:45
    u fokusuar ne kufizime?
  • 3:45 - 3:50
    Po sikur te krijoja me paisje qe vlenin sa me pak te ishte e mundur?
  • 3:50 - 3:52
    Nga ky moment, po harxhoja mbremjet--
  • 3:52 - 3:55
    epo, ende vazhdoj te shpenzoj nje pjese te madhe te tyre te Starbucks--
  • 3:55 - 3:58
    dhe mund te kerkosh nje tjeter gote nese deshiron,
  • 3:58 - 4:01
    kshq vendosa te kerkoj per 50 gota.
  • 4:01 - 4:03
    Cuditerisht, mi dhane te gjitha pernjehere,
  • 4:03 - 4:05
    dhe me disa lapsa qe i kisha me vete,
  • 4:05 - 4:08
    bera kete projekt me nje kosto prej 80 centesh.
  • 4:08 - 4:10
    Kjo u kthye ne nje moment zbardhjeje per mua
  • 4:10 - 4:13
    qe ne menyre per te shmangur kufijte
  • 4:13 - 4:16
    ne duhet fillimisht te vendosim kufij.
  • 4:16 - 4:18
    Ndoqa qasjen e te menduarit brenda kutise
  • 4:18 - 4:20
    se kanvasit tim, dhe mendova, po sikur te mos pikturoja ne kanvas,
  • 4:20 - 4:23
    por te pikturoja ne gjoksin tim?
  • 4:23 - 4:26
    Si rrjedhoje pikturova 30 imazhe, nga nje shtrese secila,
  • 4:26 - 4:27
    njera mbi tjetren,
  • 4:27 - 4:32
    ku cdo fotografi perfaqesonte nje influence ne jeten time.
  • 4:32 - 4:34
    Po sikur, ne vend qe te pikturoja me nje furce,
  • 4:34 - 4:37
    Mund te pikturoja vec me levizje karateje? (E qeshur)
  • 4:37 - 4:39
    Keshtuqe, zhysja duart ne boje,
  • 4:39 - 4:40
    dhe sulmoja telajon,
  • 4:40 - 4:43
    dhe godisja aq fort sa lendova nje nyje te gishtit te vogel
  • 4:43 - 4:46
    dhe ngela pa levizur per disa jave.
  • 4:46 - 4:49
    (Te qeshura) (Duartrokitje)
  • 4:49 - 4:53
    Ose, po sikur ne vend qe te mbeshtetesha te vetja,
  • 4:53 - 4:55
    te me duhej te mbeshtetesha tek njerez te tjere
  • 4:55 - 4:58
    ne menyre per te krijuar permbajtjen e artit tim?
  • 4:58 - 5:01
    Pra, per gjashte dite, jetova perpara nje webcam.
  • 5:01 - 5:03
    Fjeta ne cimento dhe hengra ushqim te porositur ne restorante,
  • 5:03 - 5:06
    dhe i kerkova njerezve te me telefononin dhe te ndanin me mua
  • 5:06 - 5:08
    nje event qe i kish ndryshuar jeten.
  • 5:08 - 5:11
    Historite e tyre u kthyen ne art
  • 5:11 - 5:14
    teksa i shkrova ato ne telajon time levizese.
  • 5:14 - 5:19
    (Duartrokitje)
  • 5:19 - 5:23
    Ose, po sikur ne vend qe te benim art per tu ekspozuar,
  • 5:23 - 5:25
    ta shkaterronim ate?
  • 5:25 - 5:28
    Kjo dukej te ish kufizimi me i madh i mundshem,
  • 5:28 - 5:30
    te qenurit nje artist pa art.
  • 5:30 - 5:33
    Ideja e ketij shkaterrimi u kthye ne nje projekt qe zgjati nje vit te tere
  • 5:33 - 5:34
    te cilin une e quajta Mirupafshim Art,
  • 5:34 - 5:39
    ku cdo pjese art do te shkaterrohej pas krijimit.
  • 5:39 - 5:40
    Ne gjenezen e Mirupafshim Art, une u fokusova ne
  • 5:40 - 5:43
    forcat e shkaterrimit, si imazhi i Jimi Hendrix,
  • 5:43 - 5:46
    i krijuar me me teper se 7,000 shkrepese.
  • 5:46 - 5:47
    (Te qeshura)
  • 5:47 - 5:50
    Me pas ktheva veshtrimi ne krijimin e artit i cili ishte shkaterruar me pare.
  • 5:50 - 5:53
    Fillova te kerkoj per materiale te perkoheshme,
  • 5:53 - 5:55
    si te peshtyrit e ushqimit--
  • 5:55 - 5:59
    (Te qeshura)--
  • 5:59 - 6:02
    shkumes anes rrugesh
  • 6:02 - 6:07
    madje dhe vere e ngrire.
  • 6:07 - 6:09
    Perseritja e fundit e shkaterrimit
  • 6:09 - 6:13
    ishte te prodhoja dicka e cila nuk kish ekzistuar kurre.
  • 6:13 - 6:16
    Keshtuqe, organizova disa qirinj mbi tavoline, i ndeza, dhe me pas i fika me nje fryme,
  • 6:16 - 6:20
    e perserita kete proces disa here me te njejtet qirinj,
  • 6:20 - 6:24
    dhe me pas i mblodha videot ne nje imazh te madh.
  • 6:24 - 6:28
    Imazhi perfundimtar nuk ish kurre i dukshem si nje e tere fizike.
  • 6:28 - 6:32
    Ishte shkaterruar perpara se te ekzistonte ndonjehere.
  • 6:32 - 6:35
    Gjate vazhdimit te periudhes Mirupafshim Art,
  • 6:35 - 6:37
    krijova 23 pjese te ndryshme
  • 6:37 - 6:41
    pa lene asgje per te ekspozuar fizikisht.
  • 6:41 - 6:43
    Ate qe mendova se do te jete kufizimi me i madh
  • 6:43 - 6:46
    faktikisht u kthye ne lirine me te madhe,
  • 6:46 - 6:48
    sepse sa here krijoja,
  • 6:48 - 6:50
    shkaterrimi me sillte pas ne nje vend neutral
  • 6:50 - 6:55
    ku une ndjehesha i rifreskuar dhe gati per te nisur projektin e rradhes.
  • 6:55 - 6:57
    Nuk ndodhi brenda nje nate.
  • 6:57 - 6:59
    kishte kohe kur projektet nuk perfunduan mire,
  • 6:59 - 7:02
    ose, akoma me keq, pasi shpenzoja shume kohe me to
  • 7:02 - 7:04
    perfundimi ishte pothuajse i turpshem.
  • 7:04 - 7:07
    Por, duke qene se i isha dedikuar procesit, vazhdova me te,
  • 7:07 - 7:09
    dhe dicka me te vertete e papritur doli prej saj.
  • 7:09 - 7:12
    Teksa shkaterroja cdo projekt,
  • 7:12 - 7:15
    po mesoja te hiqja dore,
  • 7:15 - 7:18
    te hiqja dore nga pritshmerite, te hiqja dore nga deshtimet,
  • 7:18 - 7:21
    dhe nga papesosmerite.
  • 7:21 - 7:23
    Dhe ne kembim, gjeta nje proces per te krijuar art
  • 7:23 - 7:28
    qe nuk varej nga rezultatet.
  • 7:28 - 7:30
    E gjeta veten ne nje gjendje krijimi te vazhdueshem,
  • 7:30 - 7:32
    duke menduar vazhdimisht rreth asaj qe do vinte
  • 7:32 - 7:35
    dhe duke patur me shume ide se kurre me pare.
  • 7:35 - 7:37
    Tek mendoj per ato tre vjet larg artit,
  • 7:37 - 7:41
    larg enderrave te mia, duke ndjekur thjesht rrjedhen,
  • 7:41 - 7:44
    ne vend qe te gjija nje tjeter menyre per te vazhduar te enderruari,
  • 7:44 - 7:48
    une thjesht hoqa dore.
  • 7:48 - 7:51
    C'do te kish ndodhur sikur te mos e kisha perqafuar dridhjen?
  • 7:51 - 7:52
    Sepse te perqafuarit e dridhjes per mua
  • 7:52 - 7:55
    nuk ish thjesht rreth artit dhe te paturit e aftesive artistike.
  • 7:55 - 8:00
    Doli qe kjo e fundit te ish rreth jetes, dhe te paturit e aftesive jetike.
  • 8:00 - 8:02
    Sepse, ne fund te fundit, pjesa me e madhe e asaj cka ne bejme
  • 8:02 - 8:08
    zhvillohet ketu, brenda nje kutije, me burime te kufizuara.
  • 8:08 - 8:11
    Te mesosh te jesh kreativ brenda kufijve te kufizimeve tona
  • 8:11 - 8:15
    eshte shpresa me e madhe qe kemi per te transformuar veten
  • 8:15 - 8:19
    dhe, ne menyre kolektive, te transformuarit e botes.
  • 8:19 - 8:23
    Te parit e kufizimeve si nje burim kreativiteti
  • 8:23 - 8:26
    ndryshoi drejtimin e jetes sime.
  • 8:26 - 8:28
    Tani, kur une hasem me nje pengese
  • 8:28 - 8:31
    ose jam ne nje kenet kreativiteti,
  • 8:31 - 8:33
    serish e gjej veten me shpatulla pas muri,
  • 8:33 - 8:35
    por, nuk i largohem procesit
  • 8:35 - 8:38
    dhe i kujtoj vetes mundesite,
  • 8:38 - 8:43
    si perdorimi i qindra krimbave te gjalle per te krijuar nje imazh,
  • 8:43 - 8:47
    te perdorurit e nje gjilpere per ti bere tatuazh nje bananeje,
  • 8:47 - 8:53
    ose te pikturuarit me yndyren e hamburgerit.
  • 8:53 - 8:55
    (Te qeshura)
  • 8:55 - 8:57
    Nje nga nismat e mia me te fundit
  • 8:57 - 9:00
    eshte te perkthyerit e zakoneve te kreativitetit qe kam mesuar
  • 9:00 - 9:03
    ne dicka qe mund te perseritet.
  • 9:03 - 9:07
    Kufizimet mund te gjenden ne vendet me te pazakonta
  • 9:07 - 9:11
    per te ngacmuar kreativitetin, por ndoshta
  • 9:11 - 9:14
    nje nga menyrat me te mira per ta larguar veten nga rrenjet,
  • 9:14 - 9:18
    eshte te rimendosh kategorite dhe te luftosh normat e vendosura.
  • 9:18 - 9:22
    Dhe ne vend qe ti thoni njeri-tjetrit te jetoni diten ne maksimum,
  • 9:22 - 9:26
    ndoshta mund te kujtojme njeri-tjetrin perdite
  • 9:26 - 9:28
    te kapin kufizimet e tyre.
  • 9:28 - 9:30
    Faleminderit.
  • 9:30 - 9:35
    (Duartrokitje)
Title:
Phil Hansen: Perqafo dridhjen
Speaker:
Phil Hansen
Description:

Ne shkollen e artit, Phil Hansen zhvilloi nje dridhje ne duar qe e ndaluan te krijonte vizatimet me pika qe aq shume i donte. Hansen ndjehej i derrmuar, duke u endur pa nje qellim. Kjo, deri ne momentin kur nje neurolog i beri nje sugjerim te thjeshte: perqafo keto kufizime... dhe kaloji ato.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:01
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for Embrace the shake
Alisa Xholi accepted Albanian subtitles for Embrace the shake
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for Embrace the shake
Iris Xholi added a translation

Albanian subtitles

Revisions