Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy
-
0:00 - 0:02Bu vidyoda biz Misir
-
0:02 - 0:05haqqında məlumat verəcəyik,
-
0:06 - 0:10hansı ki,coğrafi baxımından olduqca
-
0:10 - 0:14Afrikanın şimal-şərqindəki müasir Misir dövlətinə yaxından uyğun gəlir.
-
0:14 - 0:17İndi həm qədim Misirdə Mərkəzi xüsusiyyət
-
0:17 - 0:20həm də müasir Misirdə Nil çayıdır
-
0:20 - 0:23orada gördüyünüz mavi olandır.
-
0:23 - 0:27Nil Çayı dünyanın ən böyük çaylarından biridir.
-
0:27 - 0:30Ən uzun çay kimi Amazon çayına rəqibdir
-
0:30 - 0:33və Nil çayının qolunun mənsəbi
-
0:33 - 0:35bu şəkilin cənubundan başlayır
-
0:35 - 0:38və su şimala doğru axır
-
0:38 - 0:41və nəticədə delta Aralıq dənizinə axır.
-
0:41 - 0:46Çayın dənizə açıldığı delta
-
0:46 - 0:50adlanır çünki, gördüyünüz kimi bu çaylar
-
0:50 - 0:50bunu burada olan
-
0:50 - 0:52peyk şəkillərindən görə bilərsiniz,
-
0:52 - 0:54bir dəstə budaqlanmağa başlayırlar
-
0:54 - 0:57bu baş aşağı üç bucaqlı olan bölgə
-
0:57 - 0:59hansı ki, biraz
-
0:59 - 1:02tərsinə görünən Yunan əlifbasına oxşayır,
-
1:02 - 1:04və buna görə də Delta çayı bu cür adlanır.
-
1:04 - 1:05bu sadəcə alt-üst olur.
-
1:05 - 1:07Əgər başqa yolla axırıdısa,
-
1:07 - 1:08bu sağ tərfədən yuxarıya dpğru axan delta olardı.
-
1:08 - 1:12Beləliklə,Nil Çayı deyə bilərsiniz ki,
-
1:12 - 1:16Afrikanın şərqindən Aralıq dənizinə tökülür
-
1:17 - 1:20çünki, şimala doğru axı olduğundan
-
1:20 - 1:23çayın cənub hissələri yuxarı istiqamətlidir
-
1:23 - 1:26və onlar Yuxarı Nil Çayı adlanır.
-
1:26 - 1:27Yəni, yuxarı
-
1:28 - 1:31Yuxarı Nil Çayı əslində cənub hissəsidir
-
1:31 - 1:33aşağı Nil Çayının.
-
1:33 - 1:36Bir daha ,buna səbəb odur ki, Yuxarı Nil yuxardadır
-
1:36 - 1:40həm də yüksəkliklərdən axır
-
1:40 - 1:41aşağı yüksəkliyə doğru.
-
1:41 - 1:45Cənuba doğru getdikcə, daha yüksək yüksəkliklərə çatmaq olur.
-
1:45 - 1:49indi çayın vacib olmasının səbəbi odur ki,
-
1:49 - 1:50biz bunu dəflərlə araşdırmışıq
-
1:50 - 1:52çaylar təzə suyun mənbəyidir,
-
1:52 - 1:55daşqın baş verdikdə ,ətrafdakı torpağı məhsuldar edirlər
-
1:55 - 1:57bunlar əkinçilik üçün əlverişlidir,
-
1:57 - 1:59Nil vadisi ilk yerlərdən biridir ki
-
1:59 - 2:02kənd təsərrüfatının inkişaf etdiyini görürük
-
2:02 - 2:04Neolit dövründə.
-
2:04 - 2:06əslində,inandğımız insan məskunlaşması
-
2:06 - 2:09Nil vadisi boyunca olub
-
2:09 - 2:12eramızdan əvvəl 6000-ci ilə qədər ya da 8000 il əvvəl
-
2:14 - 2:18ordada da ola bilərdi.
-
2:18 - 2:20O kənd təsərrüfatının olması
-
2:20 - 2:22daha yüksək əhali sıxlığının yaranmasına imkan verdi
-
2:22 - 2:24hansı ki, əməyin daha çox ixtisaslaşmasına
-
2:24 - 2:26və mürəkkəb cəmiyyətlərə imkan verdi.
-
2:26 - 2:28Təsadüf deyil ki
-
2:28 - 2:32bəzi böyük sivilizasiyalar burda meydana gəlib.
-
2:32 - 2:36İndi, Nil Çayının hekayəsi və ya Misirin
-
2:38 - 2:41bir -biri ilə sıx bağlıdır,
-
2:41 - 2:43Misir bu bölgənin çoc hissəsi sayılsa da,
-
2:43 - 2:47insan əhalisinin çoxu, bu doğrudur
-
2:47 - 2:51o məhsuldar torpağın ətrafında, çayın kənarındadır
-
2:53 - 2:57kənd təsərrüfatının əsl olduğu yerdir.
-
2:57 - 2:59Əslində,bu qədim Misirlilər üçün çox vacib idi
-
2:59 - 3:01onların bütün təqvimi, fəsili
-
3:01 - 3:04hamısı Nil Çayına bağlıdır.
-
3:04 - 3:06su basması deyilən bir mövsümləri var idi
-
3:06 - 3:08ya da torpağın məhsuldar olmasına səbəb olan çayın daşması.
-
3:08 - 3:10Böyümə adlı bir mövsüm var idi
-
3:10 - 3:12hansı ki, indi məhsulların böyüməsindən danışır
-
3:12 - 3:15məhsul mövsümü keçirdilər.
-
3:15 - 3:19min ildir bu vadidə insanlar var idi
-
3:19 - 3:21ancaq qədim Misirdən danışsaq,
-
3:21 - 3:24rəsmi olaraq bu barədə mədniyyət haqqında danışırıq
-
3:24 - 3:26təqribən eramizdan əvvəl 31003150
-
3:30 - 3:33burada da olan zaman çizelgesesidir.
-
3:33 - 3:37Beləliklə biz, zaman çizelgeniz haqqında danışırıq
-
3:37 - 3:38bunun nəzərə alinmasının səbəbi
-
3:38 - 3:41Qədim Misir mədəniyyətinin başlanğıcı
-
3:41 - 3:43inandığımız zaman budur
-
3:43 - 3:47ki, yuxarı və aşağı Misir ilk dəfə olaraq birləşib
-
3:47 - 3:50kralın rəhbərliyi altında və orada fərqli istifadə olunan ad var
-
3:50 - 3:52Narmer bəzən isə Menes.
-
3:56 - 3:57Bəzi şeyləri səhv tələffüz edəcəm
-
3:57 - 4:01hərdən olur,yəqin burada da edirəm.
-
4:01 - 4:05O, üst və alt Misiri birləşdirən kral idi
-
4:06 - 4:10imperiyaya birləşdirən idi
-
4:10 - 4:12hansı ki, min il boyunca davam etdi
-
4:12 - 4:15
-
4:15 - 4:18
-
4:18 - 4:22
-
4:22 - 4:24
-
4:25 - 4:29
-
4:29 - 4:32
-
4:34 - 4:37
-
4:40 - 4:43
-
4:43 - 4:47
-
4:47 - 4:49
-
4:50 - 4:54
-
4:54 - 4:56
-
4:56 - 4:58
-
4:58 - 5:00
-
5:00 - 5:03
-
5:03 - 5:06
-
5:06 - 5:08
-
5:08 - 5:09
-
5:09 - 5:13
-
5:13 - 5:15
-
5:15 - 5:18
-
5:18 - 5:20
-
5:20 - 5:24
-
5:24 - 5:27
-
5:27 - 5:28
-
5:28 - 5:31
-
5:31 - 5:32
-
5:32 - 5:34
-
5:34 - 5:38
-
5:39 - 5:42
-
5:42 - 5:46
-
5:46 - 5:48
-
5:48 - 5:50
-
5:50 - 5:53
-
5:53 - 5:57
-
5:57 - 6:02
-
6:02 - 6:04
-
6:07 - 6:09
-
6:09 - 6:11
-
6:11 - 6:13
-
6:13 - 6:15
-
6:15 - 6:17
-
6:17 - 6:21
-
6:21 - 6:25
-
6:25 - 6:26
-
6:26 - 6:28
-
6:28 - 6:30
-
6:30 - 6:33
-
6:33 - 6:35
-
6:35 - 6:36
-
6:36 - 6:41
-
6:41 - 6:43
-
6:43 - 6:46
-
6:47 - 6:49
-
6:49 - 6:52
-
6:53 - 6:57
-
6:59 - 7:01
-
7:01 - 7:03
-
7:03 - 7:05
-
7:05 - 7:06
-
7:06 - 7:08
-
7:08 - 7:11
-
7:11 - 7:13
-
7:13 - 7:15
-
7:15 - 7:17
-
7:17 - 7:20
-
7:20 - 7:21
-
7:21 - 7:23
-
7:23 - 7:27
-
7:27 - 7:29
-
7:29 - 7:32
-
7:32 - 7:33
-
7:33 - 7:36
-
7:36 - 7:38
-
7:38 - 7:40
-
7:40 - 7:43
-
7:43 - 7:46
-
7:46 - 7:49
-
7:49 - 7:52
-
7:52 - 7:55
-
7:55 - 7:57
-
7:57 - 7:59
-
7:59 - 8:02
-
8:02 - 8:06
-
8:06 - 8:09
-
8:09 - 8:14
-
8:14 - 8:17
-
8:17 - 8:19
-
8:19 - 8:20
-
8:20 - 8:22
-
8:22 - 8:24
-
8:24 - 8:25
-
8:25 - 8:29
-
8:29 - 8:32
-
8:32 - 8:33
-
8:33 - 8:36
-
8:36 - 8:38
-
8:38 - 8:41
-
8:41 - 8:44
-
8:44 - 8:47
-
8:47 - 8:48
-
8:48 - 8:51
-
8:53 - 8:56
-
8:56 - 8:59
-
8:59 - 9:02
-
9:02 - 9:05
-
9:06 - 9:10
-
9:10 - 9:13
-
9:13 - 9:15
-
9:15 - 9:18
-
9:18 - 9:22
-
9:22 - 9:25
-
9:27 - 9:31
-
9:31 - 9:33
-
9:35 - 9:37
-
9:37 - 9:39
-
9:39 - 9:41
-
9:41 - 9:43
-
9:43 - 9:46
-
9:46 - 9:48
-
9:48 - 9:51
-
9:51 - 9:54
-
9:56 - 9:58
-
9:58 - 9:59
-
9:59 - 10:03
-
10:03 - 10:06
-
10:06 - 10:11
-
10:11 - 10:14
-
10:14 - 10:17
-
10:17 - 10:21
-
10:21 - 10:23
-
10:23 - 10:25
-
10:25 - 10:28
-
10:28 - 10:33
-
10:33 - 10:37
-
10:37 - 10:39
-
10:39 - 10:42
-
10:42 - 10:45
-
10:45 - 10:48
-
10:48 - 10:52
-
10:54 - 10:57
-
10:57 - 11:00
-
11:00 - 11:04
-
11:05 - 11:10
-
11:12 - 11:14
-
11:14 - 11:15
-
11:15 - 11:20
-
11:20 - 11:23
-
11:23 - 11:25
-
11:25 - 11:27
-
11:27 - 11:29
-
11:29 - 11:31
-
11:32 - 11:36
-
11:37 - 11:41
-
11:41 - 11:45
-
11:45 - 11:47
-
11:47 - 11:50
-
11:50 - 11:53
-
11:53 - 11:55
-
11:55 - 11:59
-
11:59 - 12:03
-
12:05 - 12:06
-
12:06 - 12:07
-
12:07 - 12:08
-
12:08 - 12:11
-
12:11 - 12:14
-
12:14 - 12:16
-
12:16 - 12:18
-
12:18 - 12:21
-
12:21 - 12:24
-
12:24 - 12:28
-
12:28 - 12:31
-
12:31 - 12:33
-
12:33 - 12:35
-
12:35 - 12:38
-
12:38 - 12:42
-
12:42 - 12:46
-
12:46 - 12:48
-
12:48 - 12:51
-
12:51 - 12:54
-
12:54 - 12:56
-
12:56 - 13:00
-
13:00 - 13:03
-
13:03 - 13:06
-
13:06 - 13:09
-
13:09 - 13:13
-
13:13 - 13:14
-
13:14 - 13:17
-
13:17 - 13:20
-
13:20 - 13:22
-
13:22 - 13:24
-
13:24 - 13:26
-
13:26 - 13:28
-
13:28 - 13:30
-
13:30 - 13:33
-
13:33 - 13:36
-
13:36 - 13:38
-
13:38 - 13:42
-
13:42 - 13:45
-
13:45 - 13:47
-
13:48 - 13:51
-
13:51 - 13:53
-
13:53 - 13:56
-
13:56 - 13:58
-
13:58 - 14:00
-
14:00 - 14:02
-
14:02 - 14:05
-
14:05 - 14:08
-
14:08 - 14:10
-
14:10 - 14:12
-
14:12 - 14:15
- Title:
- Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy
- Description:
-
- Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 14:16
![]() |
Evawest881 edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
SuraKa edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy | |
![]() |
GunelYusifli edited Azerbaijani subtitles for Ancient Egypt | Early Civilizations | World History | Khan Academy |