1
00:00:00,044 --> 00:00:02,190
Bu vidyoda biz Misir

2
00:00:02,190 --> 00:00:04,607
haqqında məlumat verəcəyik,

3
00:00:06,015 --> 00:00:09,527
hansı ki,coğrafi baxımından olduqca

4
00:00:09,527 --> 00:00:14,144
Afrikanın şimal-şərqindəki müasir Misir dövlətinə yaxından uyğun gəlir.

5
00:00:14,144 --> 00:00:16,906
İndi həm qədim Misirdə Mərkəzi xüsusiyyət

6
00:00:16,906 --> 00:00:19,833
həm də müasir Misirdə Nil çayıdır

7
00:00:19,833 --> 00:00:22,962
orada gördüyünüz mavi olandır.

8
00:00:22,962 --> 00:00:26,572
Nil Çayı dünyanın ən böyük çaylarından biridir.

9
00:00:26,572 --> 00:00:29,539
Ən uzun çay kimi Amazon çayına rəqibdir

10
00:00:29,539 --> 00:00:32,685
və Nil çayının qolunun mənsəbi

11
00:00:32,685 --> 00:00:35,421
bu şəkilin cənubundan başlayır

12
00:00:35,421 --> 00:00:37,742
və su şimala doğru axır

13
00:00:37,742 --> 00:00:41,442
və nəticədə delta Aralıq dənizinə axır.

14
00:00:41,442 --> 00:00:46,012
Çayın dənizə açıldığı delta

15
00:00:46,012 --> 00:00:49,505
adlanır çünki, gördüyünüz kimi bu çaylar

16
00:00:49,505 --> 00:00:50,451
bunu burada olan

17
00:00:50,451 --> 00:00:51,627
peyk şəkillərindən görə bilərsiniz,

18
00:00:51,627 --> 00:00:53,593
bir dəstə budaqlanmağa başlayırlar

19
00:00:53,593 --> 00:00:56,916
bu baş aşağı üç bucaqlı olan bölgə

20
00:00:56,916 --> 00:00:58,796
hansı ki, biraz

21
00:00:58,796 --> 00:01:01,633
tərsinə görünən Yunan əlifbasına oxşayır,

22
00:01:01,633 --> 00:01:03,716
və buna görə də Delta çayı bu cür adlanır.

23
00:01:03,716 --> 00:01:05,305
bu sadəcə alt-üst olur.

24
00:01:05,305 --> 00:01:06,552
Əgər başqa yolla axırıdısa,

25
00:01:06,552 --> 00:01:08,432
bu sağ tərfədən yuxarıya dpğru axan delta olardı.

26
00:01:08,432 --> 00:01:12,126
Beləliklə,Nil Çayı deyə bilərsiniz ki,

27
00:01:12,126 --> 00:01:16,126
Afrikanın şərqindən Aralıq dənizinə tökülür

28
00:01:17,328 --> 00:01:19,781
çünki, şimala doğru axı olduğundan

29
00:01:19,781 --> 00:01:22,953
çayın cənub hissələri yuxarı istiqamətlidir

30
00:01:22,953 --> 00:01:25,680
və onlar Yuxarı Nil Çayı adlanır.

31
00:01:25,680 --> 00:01:26,513
Yəni, yuxarı

32
00:01:27,571 --> 00:01:31,406
Yuxarı Nil Çayı əslində cənub hissəsidir

33
00:01:31,406 --> 00:01:33,270
aşağı Nil Çayının.

34
00:01:33,270 --> 00:01:36,456
Bir daha ,buna səbəb odur ki, Yuxarı Nil yuxardadır

35
00:01:36,456 --> 00:01:39,525
həm də yüksəkliklərdən axır

36
00:01:39,525 --> 00:01:40,846
aşağı yüksəkliyə doğru.

37
00:01:40,846 --> 00:01:45,039
Cənuba doğru getdikcə, daha yüksək yüksəkliklərə çatmaq olur.

38
00:01:45,039 --> 00:01:48,683
indi çayın vacib olmasının səbəbi odur ki,

39
00:01:48,683 --> 00:01:50,315
biz bunu dəflərlə araşdırmışıq

40
00:01:50,315 --> 00:01:52,101
çaylar təzə suyun mənbəyidir,

41
00:01:52,101 --> 00:01:55,339
daşqın baş verdikdə ,ətrafdakı torpağı məhsuldar edirlər

42
00:01:55,339 --> 00:01:57,160
bunlar əkinçilik üçün əlverişlidir,

43
00:01:57,160 --> 00:01:59,381
Nil vadisi ilk yerlərdən biridir ki

44
00:01:59,381 --> 00:02:01,731
kənd təsərrüfatının inkişaf etdiyini görürük

45
00:02:01,731 --> 00:02:04,340
Neolit dövründə.

46
00:02:04,340 --> 00:02:06,190
əslində,inandğımız insan məskunlaşması

47
00:02:06,190 --> 00:02:08,911
Nil vadisi boyunca olub

48
00:02:08,911 --> 00:02:12,161
eramızdan əvvəl 6000-ci ilə qədər ya da 8000 il əvvəl

49
00:02:14,321 --> 00:02:18,272
ordada da ola bilərdi.

50
00:02:18,272 --> 00:02:19,781
O kənd təsərrüfatının olması

51
00:02:19,781 --> 00:02:22,212
daha yüksək əhali sıxlığının yaranmasına imkan verdi

52
00:02:22,212 --> 00:02:24,271
hansı ki, əməyin daha çox ixtisaslaşmasına

53
00:02:24,271 --> 00:02:26,170
və mürəkkəb cəmiyyətlərə imkan verdi.

54
00:02:26,170 --> 00:02:28,103
Təsadüf deyil ki

55
00:02:28,103 --> 00:02:32,464
bəzi böyük sivilizasiyalar burda meydana gəlib.

56
00:02:32,464 --> 00:02:36,297
İndi, Nil Çayının hekayəsi və ya Misirin

57
00:02:37,882 --> 00:02:40,590
bir -biri ilə sıx bağlıdır,

58
00:02:40,590 --> 00:02:43,446
Misir bu bölgənin çoc hissəsi sayılsa da,

59
00:02:43,446 --> 00:02:47,004
insan əhalisinin çoxu, bu doğrudur

60
00:02:47,004 --> 00:02:51,171
o məhsuldar torpağın ətrafında, çayın kənarındadır

61
00:02:53,107 --> 00:02:56,815
kənd təsərrüfatının əsl olduğu yerdir.

62
00:02:56,815 --> 00:02:59,315
Əslində,bu qədim Misirlilər üçün çox vacib idi

63
00:02:59,315 --> 00:03:01,307
onların bütün təqvimi, fəsili

64
00:03:01,307 --> 00:03:04,042
hamısı Nil Çayına bağlıdır.

65
00:03:04,042 --> 00:03:05,746
su basması deyilən bir mövsümləri var idi

66
00:03:05,746 --> 00:03:08,365
ya da torpağın məhsuldar olmasına səbəb olan çayın daşması.

67
00:03:08,365 --> 00:03:10,138
Böyümə adlı bir mövsüm var idi

68
00:03:10,138 --> 00:03:12,145
hansı ki, indi məhsulların böyüməsindən danışır

69
00:03:12,145 --> 00:03:14,615
məhsul mövsümü keçirdilər.

70
00:03:14,615 --> 00:03:18,889
min ildir bu vadidə insanlar var idi

71
00:03:18,889 --> 00:03:20,926
ancaq qədim Misirdən danışsaq,

72
00:03:20,926 --> 00:03:23,895
rəsmi olaraq bu barədə mədniyyət haqqında danışırıq

73
00:03:23,895 --> 00:03:25,895
təqribən eramizdan əvvəl 31003150

74
00:03:30,346 --> 00:03:33,205
burada da olan zaman çizelgesesidir.

75
00:03:33,205 --> 00:03:36,746
Beləliklə biz, zaman çizelgeniz haqqında danışırıq

76
00:03:36,746 --> 00:03:38,029
bunun nəzərə alinmasının səbəbi

77
00:03:38,029 --> 00:03:41,071
Qədim Misir mədəniyyətinin başlanğıcı

78
00:03:41,071 --> 00:03:42,658
inandığımız zaman budur

79
00:03:42,658 --> 00:03:46,954
ki, yuxarı və aşağı Misir ilk dəfə olaraq birləşib

80
00:03:46,954 --> 00:03:50,126
kralın rəhbərliyi altında və orada fərqli istifadə olunan ad var

81
00:03:50,126 --> 00:03:52,293
Narmer bəzən isə Menes.

82
00:03:55,991 --> 00:03:57,433
Bəzi şeyləri səhv tələffüz edəcəm

83
00:03:57,433 --> 00:04:00,561
hərdən olur,yəqin burada da edirəm.

84
00:04:00,561 --> 00:04:04,728
O, üst və alt Misiri birləşdirən kral idi

85
00:04:05,713 --> 00:04:09,609
imperiyaya birləşdirən idi

86
00:04:09,609 --> 00:04:11,880
hansı ki, min il boyunca davam etdi

87
00:04:11,880 --> 00:04:15,298


88
00:04:15,298 --> 00:04:18,070


89
00:04:18,070 --> 00:04:22,118


90
00:04:22,118 --> 00:04:23,785


91
00:04:24,673 --> 00:04:28,719


92
00:04:28,719 --> 00:04:31,802


93
00:04:34,331 --> 00:04:37,081


94
00:04:39,700 --> 00:04:43,220


95
00:04:43,220 --> 00:04:46,660


96
00:04:46,660 --> 00:04:49,410


97
00:04:50,339 --> 00:04:53,521


98
00:04:53,521 --> 00:04:56,090


99
00:04:56,090 --> 00:04:57,827


100
00:04:57,827 --> 00:05:00,124


101
00:05:00,124 --> 00:05:02,774


102
00:05:02,774 --> 00:05:06,191


103
00:05:06,191 --> 00:05:07,550


104
00:05:07,550 --> 00:05:09,161


105
00:05:09,161 --> 00:05:13,490


106
00:05:13,490 --> 00:05:15,489


107
00:05:15,489 --> 00:05:17,946


108
00:05:17,946 --> 00:05:20,437


109
00:05:20,437 --> 00:05:23,587


110
00:05:23,587 --> 00:05:26,779


111
00:05:26,779 --> 00:05:28,390


112
00:05:28,390 --> 00:05:30,598


113
00:05:30,598 --> 00:05:31,569


114
00:05:31,569 --> 00:05:33,871


115
00:05:33,871 --> 00:05:37,871


116
00:05:39,369 --> 00:05:41,838


117
00:05:41,838 --> 00:05:45,814


118
00:05:45,814 --> 00:05:47,962


119
00:05:47,962 --> 00:05:49,733


120
00:05:49,733 --> 00:05:52,766


121
00:05:52,766 --> 00:05:56,894


122
00:05:56,894 --> 00:06:01,850


123
00:06:01,850 --> 00:06:03,850


124
00:06:07,249 --> 00:06:09,200


125
00:06:09,200 --> 00:06:10,833


126
00:06:10,833 --> 00:06:12,568


127
00:06:12,568 --> 00:06:14,644


128
00:06:14,644 --> 00:06:17,270


129
00:06:17,270 --> 00:06:21,479


130
00:06:21,479 --> 00:06:24,569


131
00:06:24,569 --> 00:06:25,971


132
00:06:25,971 --> 00:06:27,966


133
00:06:27,966 --> 00:06:30,041


134
00:06:30,041 --> 00:06:33,386


135
00:06:33,386 --> 00:06:35,036


136
00:06:35,036 --> 00:06:36,339


137
00:06:36,339 --> 00:06:40,877


138
00:06:40,877 --> 00:06:42,701


139
00:06:42,701 --> 00:06:45,868


140
00:06:46,707 --> 00:06:49,087


141
00:06:49,087 --> 00:06:51,670


142
00:06:52,548 --> 00:06:56,715


143
00:06:58,547 --> 00:07:01,368


144
00:07:01,368 --> 00:07:03,224


145
00:07:03,224 --> 00:07:05,335


146
00:07:05,335 --> 00:07:06,414


147
00:07:06,414 --> 00:07:08,492


148
00:07:08,492 --> 00:07:10,683


149
00:07:10,683 --> 00:07:13,194


150
00:07:13,194 --> 00:07:15,103


151
00:07:15,103 --> 00:07:16,750


152
00:07:16,750 --> 00:07:19,522


153
00:07:19,522 --> 00:07:21,407


154
00:07:21,407 --> 00:07:23,433


155
00:07:23,433 --> 00:07:27,018


156
00:07:27,018 --> 00:07:29,325


157
00:07:29,325 --> 00:07:32,220


158
00:07:32,220 --> 00:07:33,405


159
00:07:33,405 --> 00:07:35,966


160
00:07:35,966 --> 00:07:38,335


161
00:07:38,335 --> 00:07:40,166


162
00:07:40,166 --> 00:07:43,156


163
00:07:43,156 --> 00:07:45,920


164
00:07:45,920 --> 00:07:49,193


165
00:07:49,193 --> 00:07:52,023


166
00:07:52,023 --> 00:07:54,756


167
00:07:54,756 --> 00:07:57,166


168
00:07:57,166 --> 00:07:58,939


169
00:07:58,939 --> 00:08:02,276


170
00:08:02,276 --> 00:08:06,275


171
00:08:06,275 --> 00:08:09,437


172
00:08:09,437 --> 00:08:13,778


173
00:08:13,778 --> 00:08:16,881


174
00:08:16,881 --> 00:08:18,944


175
00:08:18,944 --> 00:08:20,461


176
00:08:20,461 --> 00:08:22,471


177
00:08:22,471 --> 00:08:23,626


178
00:08:23,626 --> 00:08:25,368


179
00:08:25,368 --> 00:08:29,417


180
00:08:29,417 --> 00:08:31,598


181
00:08:31,598 --> 00:08:33,288


182
00:08:33,288 --> 00:08:36,455


183
00:08:36,455 --> 00:08:38,366


184
00:08:38,366 --> 00:08:40,666


185
00:08:40,666 --> 00:08:43,903


186
00:08:43,903 --> 00:08:46,972


187
00:08:46,972 --> 00:08:48,431


188
00:08:48,431 --> 00:08:51,348


189
00:08:53,002 --> 00:08:55,794


190
00:08:55,794 --> 00:08:58,793


191
00:08:58,793 --> 00:09:01,751


192
00:09:01,751 --> 00:09:04,918


193
00:09:05,969 --> 00:09:10,468


194
00:09:10,468 --> 00:09:13,244


195
00:09:13,244 --> 00:09:15,402


196
00:09:15,402 --> 00:09:17,905


197
00:09:17,905 --> 00:09:21,855


198
00:09:21,855 --> 00:09:25,355


199
00:09:26,876 --> 00:09:30,883


200
00:09:30,883 --> 00:09:33,133


201
00:09:34,548 --> 00:09:36,872


202
00:09:36,872 --> 00:09:39,060


203
00:09:39,060 --> 00:09:41,074


204
00:09:41,074 --> 00:09:42,830


205
00:09:42,830 --> 00:09:45,932


206
00:09:45,932 --> 00:09:47,793


207
00:09:47,793 --> 00:09:51,021


208
00:09:51,021 --> 00:09:54,354


209
00:09:55,839 --> 00:09:57,509


210
00:09:57,509 --> 00:09:59,366


211
00:09:59,366 --> 00:10:02,755


212
00:10:02,755 --> 00:10:06,347


213
00:10:06,347 --> 00:10:11,134


214
00:10:11,134 --> 00:10:14,343


215
00:10:14,343 --> 00:10:17,011


216
00:10:17,011 --> 00:10:21,485


217
00:10:21,485 --> 00:10:23,115


218
00:10:23,115 --> 00:10:25,399


219
00:10:25,399 --> 00:10:27,584


220
00:10:27,584 --> 00:10:32,569


221
00:10:32,569 --> 00:10:37,008


222
00:10:37,008 --> 00:10:38,889


223
00:10:38,889 --> 00:10:41,886


224
00:10:41,886 --> 00:10:45,238


225
00:10:45,238 --> 00:10:47,978


226
00:10:47,978 --> 00:10:52,145


227
00:10:54,113 --> 00:10:57,179


228
00:10:57,179 --> 00:11:00,106


229
00:11:00,106 --> 00:11:04,273


230
00:11:05,474 --> 00:11:09,641


231
00:11:12,064 --> 00:11:13,726


232
00:11:13,726 --> 00:11:15,413


233
00:11:15,413 --> 00:11:19,561


234
00:11:19,561 --> 00:11:23,018


235
00:11:23,018 --> 00:11:24,994


236
00:11:24,994 --> 00:11:26,680


237
00:11:26,680 --> 00:11:29,109


238
00:11:29,109 --> 00:11:30,859


239
00:11:31,703 --> 00:11:35,870


240
00:11:36,955 --> 00:11:40,626


241
00:11:40,626 --> 00:11:44,720


242
00:11:44,720 --> 00:11:46,549


243
00:11:46,549 --> 00:11:50,068


244
00:11:50,068 --> 00:11:52,665


245
00:11:52,665 --> 00:11:55,183


246
00:11:55,183 --> 00:11:59,145


247
00:11:59,145 --> 00:12:03,312


248
00:12:04,546 --> 00:12:05,903


249
00:12:05,903 --> 00:12:06,927


250
00:12:06,927 --> 00:12:08,434


251
00:12:08,434 --> 00:12:10,861


252
00:12:10,861 --> 00:12:13,835


253
00:12:13,835 --> 00:12:15,925


254
00:12:15,925 --> 00:12:18,334


255
00:12:18,334 --> 00:12:21,264


256
00:12:21,264 --> 00:12:24,154


257
00:12:24,154 --> 00:12:28,022


258
00:12:28,022 --> 00:12:30,777


259
00:12:30,777 --> 00:12:33,202


260
00:12:33,202 --> 00:12:35,154


261
00:12:35,154 --> 00:12:38,188


262
00:12:38,188 --> 00:12:41,794


263
00:12:41,794 --> 00:12:45,725


264
00:12:45,725 --> 00:12:47,625


265
00:12:47,625 --> 00:12:50,784


266
00:12:50,784 --> 00:12:53,895


267
00:12:53,895 --> 00:12:56,241


268
00:12:56,241 --> 00:12:59,543


269
00:12:59,543 --> 00:13:02,902


270
00:13:02,902 --> 00:13:06,342


271
00:13:06,342 --> 00:13:09,251


272
00:13:09,251 --> 00:13:12,611


273
00:13:12,611 --> 00:13:14,353


274
00:13:14,353 --> 00:13:16,994


275
00:13:16,994 --> 00:13:20,034


276
00:13:20,034 --> 00:13:22,094


277
00:13:22,094 --> 00:13:24,138


278
00:13:24,138 --> 00:13:25,719


279
00:13:25,719 --> 00:13:27,749


280
00:13:27,749 --> 00:13:29,612


281
00:13:29,612 --> 00:13:33,068


282
00:13:33,068 --> 00:13:35,906


283
00:13:35,906 --> 00:13:38,422


284
00:13:38,422 --> 00:13:42,269


285
00:13:42,269 --> 00:13:44,985


286
00:13:44,985 --> 00:13:46,902


287
00:13:47,815 --> 00:13:50,876


288
00:13:50,876 --> 00:13:53,450


289
00:13:53,450 --> 00:13:56,275


290
00:13:56,275 --> 00:13:57,792


291
00:13:57,792 --> 00:14:00,366


292
00:14:00,366 --> 00:14:01,917


293
00:14:01,917 --> 00:14:05,462


294
00:14:05,462 --> 00:14:07,640


295
00:14:07,640 --> 00:14:09,653


296
00:14:09,653 --> 00:14:11,909


297
00:14:11,909 --> 00:14:14,862