Return to Video

بۆچی ئه‌مریكیه‌كان له‌ ڕۆژانی سێ شه‌ممه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ن؟

  • 0:14 - 0:17
    ده‌مه‌وێت له‌باره‌ی به‌شێك له‌ مێژووی
    ئه‌مریكاتان بۆ باسبكه‌م
  • 0:17 - 0:19
    كه‌ زۆر نهێنییه‌،
  • 0:20 - 0:25
    كه‌ هیچ كه‌سێك پێشووتر ئه‌مه‌ی نه‌كردووه‌
    له‌ماوه‌ی ١٦٧ ساڵ پێش ئێستا،
  • 0:25 - 0:26
    تاكو ئێستا،
  • 0:26 - 0:30
    ئه‌و ڕێگه‌یه‌ی كه‌ ئه‌و به‌شه‌ ماوه‌ی
    ڕابردووی ئه‌مریكا ئاشكرا ده‌كه‌ین
  • 0:30 - 0:32
    بریتییه‌ له‌م پرسیاره‌:
  • 0:32 - 0:33
    بۆچی؟
  • 0:34 - 0:36
    هه‌روه‌ك هه‌موومان ده‌زانین--
  • 0:36 - 0:38
    (پێكه‌نین)
  • 0:38 - 0:40
    له‌ ناوه‌ڕاستی هه‌ڵبژاردنێكی
    دیكه‌ی سه‌رۆكایه‌تین،
  • 0:40 - 0:42
    پێشبڕكێیه‌كی به‌هێز هه‌یه‌،
    هه‌روه‌ك ده‌بینن.
  • 0:42 - 0:43
    (پێكه‌نین)
  • 0:43 - 0:47
    به‌ڵام ئه‌وه‌ی كه‌ ڕه‌نگه‌ نه‌یزانن
    ئه‌وه‌یه‌ ڕێژه‌ی به‌شداربوونی ده‌نگده‌ری
  • 0:47 - 0:50
    ئه‌مریكی له‌ هه‌موو وڵاتانی جیهان زیاتره‌.
  • 0:50 - 0:53
    ڕێژه‌ی ١٣٨ له‌ كۆی ١٧٢نه‌ته‌وه‌.
  • 0:53 - 0:55
    ئه‌مه‌ به‌ناوبانگترین دیموكراسییه‌
    له‌ جیهان.
  • 0:56 - 0:57
    كه‌وایه‌...
  • 1:00 - 1:01
    بۆچی له‌ ڕۆژی سێشه‌ممه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ین؟
  • 1:03 - 1:04
    كه‌س ده‌زانێت؟
  • 1:05 - 1:09
    له‌ڕاستیدا، هه‌ردوو ویلایه‌تی میشیگان
    و ئه‌ریزۆنا ئه‌مڕۆ ده‌نگ ده‌ده‌ن.
  • 1:09 - 1:10
    وه‌ڵامه‌كه‌ ئه‌مه‌یه‌:
  • 1:11 - 1:13
    هیچ هۆكارێكی دیاریكراو نییه‌.
  • 1:13 - 1:14
    (پێكه‌نین)
  • 1:14 - 1:15
    من گاڵته‌ ناكه‌م.
  • 1:16 - 1:20
    وه‌ڵامه‌كه‌تان ده‌ستناكه‌وێت له‌
    به‌یاننامه‌ی ڕاگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆیی
  • 1:20 - 1:22
    ته‌نانه‌ت له‌ ده‌ستووریش نایدۆزنه‌وه‌.
  • 1:22 - 1:25
    ته‌نیا یاسایه‌كی گه‌مژانه‌ی ١٨٤٥ ه‌.
  • 1:25 - 1:30
    (پێكه‌نین)
  • 1:30 - 1:33
    له‌ساڵی ١٨٤٥، ئه‌مریكیه‌كان به‌ ئه‌سپ
    و گالیسكه‌ گه‌شتیان ده‌كرد.
  • 1:33 - 1:35
    هه‌روه‌ك من كردم، به‌ڕوونی.
  • 1:35 - 1:38
    ڕۆژێكی خایاند تا گه‌یشتمه‌ باره‌گای
    ده‌نگدان، و ڕۆژێك بۆ گه‌ڕانه‌وه‌،
  • 1:38 - 1:42
    نه‌شت ده‌توانی له‌ ڕۆژانی شه‌ممه‌ گه‌شت
    بكه‌یت، بۆیه‌ ڕۆژی سێ شه‌ممه‌ بوو.
  • 1:43 - 1:46
    زۆر به‌ گالیسكه‌ و ئه‌سپ گه‌شت ناكه‌م،
    وای بۆ ده‌چم زۆربه‌شتان وه‌كو من بن.
  • 1:46 - 1:49
    بۆیه‌ كه‌ ئه‌مه‌م بۆ ده‌ركه‌وت،
    سه‌رم سوڕما.
  • 1:49 - 1:51
    چوومه‌ پاڵ گرووپێك به‌ناوی،
    چیتر--"بۆچی سێ شه‌ممه‌؟"
  • 1:51 - 1:54
    تا بچین و پرسیار له‌ دیارترین سه‌ركرده‌
    هه‌ڵبژێردراوه‌كان بكه‌ین
  • 1:54 - 1:56
    گه‌ر وه‌ڵامی پرسیاره‌كه‌ بزانن،
  • 1:56 - 1:59
    "بۆچی له‌ ڕۆژی سێ شه‌ممه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ین؟"
  • 1:59 - 2:02
    (ڤیدیۆ) ڕیك سانتۆره‌م: كه‌س ده‌زانێت؟
    باشه‌، خه‌ریكه‌ سه‌رم لێتێكده‌چێت.
  • 2:02 - 2:05
    كه‌س ده‌زانێت بۆچی له‌ ڕۆژی سێ شه‌ممه‌
    ده‌نگ ده‌ده‌ین؟
  • 2:05 - 2:08
    جه‌یكه‌ب سۆبۆرۆف: وه‌ڵامه‌كه‌ ده‌زانن؟
    ڕۆن پۆڵ: سێ شه‌ممان؟
  • 2:08 - 2:11
    جه‌ی ئێس: ڕۆژێك دوای یه‌كه‌مین دووشه‌ممه‌
    له‌ تشرینی دووه‌م.
  • 2:11 - 2:13
    ئاڕ پی: نازانم ئه‌مه‌ چۆن ده‌ستیپێكردووه‌.
  • 2:13 - 2:16
    جه‌ی ئێس: ده‌زانیت بۆچی سێ شه‌ممه‌
    ده‌نگ ده‌ده‌ین؟. نیوت گینگڕیچ: نه‌خێر.
  • 2:16 - 2:18
    دیك لوگار: نه‌خێر، نازانم. (پێكه‌نین)
  • 2:18 - 2:20
    دانیێل فیینسته‌ین: نازانم.
    دارێل ئیسا: نه‌خێر.
  • 2:20 - 2:23
    جۆن كێری: له‌ڕاستیدا،
    دڵنیا نیم بۆچی وایه‌.
  • 2:23 - 2:24
    جه‌ی ئێس: زۆر سوپاس.
  • 2:24 - 2:27
    (پێكه‌نین)
  • 2:27 - 2:30
    جه‌ی ئێس: ئه‌مانه‌ بۆ ڕۆژی ده‌نگدان ده‌ژین
  • 2:30 - 2:32
    له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش نازانن بۆچی
    له‌م ڕۆژه‌دا ده‌نگ ده‌ده‌ین.
  • 2:32 - 2:33
    (پێكه‌نین)
  • 2:33 - 2:36
    كریس ڕۆك گوتی،
    "نایانه‌وێت ئێوه‌ ده‌نگ بده‌ن.
  • 2:36 - 2:40
    گه‌ر بیانویسبا، له‌ سێ شه‌ممه‌یه‌ك
    له‌ تشرینی یه‌كه‌م ده‌نگمان نه‌ده‌دا.
  • 2:40 - 2:42
    هه‌رگیز بووه‌ چاوت به‌ پارتێك
    كه‌وتبێت له‌ سێ شه‌ممه‌؟
  • 2:42 - 2:43
    (پێكه‌نین)
  • 2:43 - 2:45
    نه‌خێر، بێگومان نه‌خێر،
    هیچ كامیان ده‌رناكه‌ون."
  • 2:45 - 2:48
    (پێكه‌نین)
  • 2:48 - 2:49
    ئه‌مه‌ به‌شه‌ باشه‌كه‌یه‌.
  • 2:49 - 2:52
    له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌م پرسیاره‌مان كرد،
    "بۆچی سێ شه‌ممه‌؟"
  • 2:52 - 2:55
    ئه‌م پڕۆژه‌یه‌ ئێستا ده‌ركه‌وتووه‌،
    یاسای ده‌نگدان له‌ پشووی هه‌فته‌
  • 2:55 - 2:57
    له‌ گۆنگرێسی ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی
    ئه‌مریكا.
  • 2:57 - 3:01
    كه‌ ڕۆژی ده‌نگدان له‌ سێ شه‌ممه‌وه‌ بۆ
    كۆتایی هه‌فته‌ ده‌گوازێته‌وه‌،
  • 3:01 - 3:04
    له‌به‌ر ئه‌وه‌-- ژماره‌یه‌كی زیاتری خه‌ڵكی
    ده‌توانن ده‌نگ بده‌ن.
  • 3:04 - 3:06
    (چه‌پڵه‌ڕێزان)
  • 3:06 - 3:09
    ته‌نیا ١٦٧ ساڵی خایاند،
  • 3:09 - 3:12
    به‌ڵام له‌ كۆتاییدا، له‌ لێواری گۆڕینی
    مێژووی ئه‌مریكاین.
  • 3:12 - 3:14
    زۆر سوپاستان ده‌كه‌م.
  • 3:14 - 3:17
    (چه‌پڵه‌ڕێزان)
  • 3:17 - 3:18
    زۆر زۆر سوپاس.
  • 3:18 - 3:21
    (چه‌پڵه‌ڕێزان)
Title:
بۆچی ئه‌مریكیه‌كان له‌ ڕۆژانی سێ شه‌ممه‌ ده‌نگ ده‌ده‌ن؟
Description:

له‌ ساڵی ١٨٤٥ ه‌وه‌، ئه‌مریكیه‌كان له‌ ڕۆژانی سێ شه‌ممه‌ ده‌نگیان داوه‌-- به‌ڵام بۆچی؟ له‌م ئاخاوتنه‌ گاڵته‌ئامێزه‌، جه‌یكه‌ب سۆبۆرۆف باسی مێژووی ڕۆژی ده‌نگدان ده‌كات و پێشانی ده‌دات چۆن ده‌نگدان له‌ ڕۆژی سێ شه‌ممه‌ كاریگه‌ری له‌سه‌ر ڕێژه‌ی به‌شداربوونی ده‌نگده‌ر ده‌بێت.

ته‌واوی وانه‌كه‌ له‌م به‌سته‌ره‌ ببینه‌: http://ed.ted.com/lessons/why-do-americans-vote-on-tuesdays

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:28

Kurdish (Central) subtitles

Revisions