Este é o teu cerebro en comunicación

O neurocientífico Uri Hasson investiga as bases da comunicación humana, e os experimentos do seu laboratorio revelan que mesmo desde distintos idiomas, os nosos cerebros amosan unha actividade similar, ou "alíñanse", cando escoitamos a mesma idea ou o mesmo relato. Este sorprendente mecanismo neural permítenos transmitir padróns cerebrais, compartir recordos e coñecemento. "Podemos comunicarnos porque temos un código común que representa o significado", afirma Hasson.

Imaxinen que se inventase un aparato

que puidese gravar os meus recordos,

os meus soños, as miñas ideas,

e trasmitilos aos seus cerebros.

Sería unha tecnoloxía rompedora, non si?

Pois o caso é que xa contamos con
ese dispositivo,

e chámase sistema de comunicación humana,

un narrador efectivo.

Para entender como funciona
este dispositivo,

temos que mirar dentro do noso cerebro.

E temos que formular a pregunta
dun xeito lixeiramente distinto.

Temos que preguntar

como os padróns de neuronas do meu cerebro

asociados cos meus recordos e ideas

se transmiten aos seus cerebros.

E cremos que hai dous factores
que nos permiten comunicarnos.

O primeiro, os seus cerebros están agora
fisicamente acoplados ás ondas sonoras

que eu estou a transmitir
cara a eles.

E o segundo, desenvolvemos un
protocolo neural común

que nos permite comunicarnos.

Como sabemos isto?

No meu laboratorio en Princeton,

levamos xente ao escáner de IRMf
e escaneamos os seus cerebros

mentres contan ou escoitan
historias da vida real.

Para que se fagan unha idea
dos estímulos que usamos,

permítanme que lles presente 20 seg
dun dos relatos que usamos,

narrado por un excelente contacontos,

Jim O'Grady.

(Audio) Jim O'Grady: Estou a crear
o meu relato e sei que vai ser bo,

e entón empezo facelo mellor --

(Risas)

engadindo elementos que o embelecen.

Os xornalistas chámanlle a isto
"inventar da nada".

(Risas)

E aconsellan non cruzar esa liña.

Pero veño de ver como se traspasaba
entre un poderoso decano

e un ataque cun pastel.

E como que me gustou."

Uri Hasson: Ben, agora
"miremos" nos seus cerebros

e vexamos que pasa cando
escoitan este tipo de relatos.

Imos empezar polo fácil.
Empecemos cun oínte e unha área cerebral:

o córtex auditivo, que procesa
os sons que chegan ao ouvido.

Como poden ver,
nesta área cerebral en particular,

as respostas soben e baixan
segundo transcorre o relato.

Agora podemos coller esas respostas

e comparalas coas doutros ouvintes

na mesma área cerebral.

E podemos preguntarnos:

En que medida as respostas
de todos os ouvintes son similares?

Aquí poden ver cinco ouvintes.

Empezamos a escanear os seus cerebros
antes de que empece o relato,

cando só están deitados ás escuras,
agardando que comece a historia

Como poden ver,

esta área cerebral vai arriba e abaixo
en todos eles,

pero as respostas son distintas,

non están sincronizadas.

Porén, en canto o relato comeza,

ocorre algo asombroso.

(Audio) JO: Estou a crear o meu relato
e sei que vai ser bo,

e entón empezo a...

UH: Ei! De súpeto, poden ver que
as respostas de todos os suxeitos

se axustan ao relato,

e agora soben e baixan
de xeito moi parecido

en todos os ouvintes.

E, de feito, exactamente iso está a pasar
agora nos seus cerebros

mentres escoitan as miñas palabras.

A isto chamámoslle efecto de
"sincronización neural".

E para explicarlles o que é

déixenme primeiro explicar
que é a sincronización física.

Miremos para estes cinco metrónomos.

Imaxinen que son cinco cerebros.

E igual que os ouvintes antes de
que empezara o relato

os metrónomos van soar,

pero van facelo fóra de fase.

(Tictacs)

Agora vexan o que pasa
cando os poño en contacto

poñendoos enriba destes cilindros.

(Tictacs)

Agora os cilindros empezan a xirar.

A vibración da rotación
transmítese pola madeira

e consegue acoplar todos os metrónomos.

Escoiten agora o tictac.

(Tictac sincronizado)

Isto é o que se chama
sincronización física.

Agora de volta aos cerebros,
preguntémonos:

Que é o que guía esta
sincronización neural?

Son, simplemente, os sons
que produce o falante?

ou tal vez son as palabras,

ou se cadra é o significado
que o relator tenta transmtir.

Para poñelo a proba, fixemos
os seguintes experimentos.

Primeiro, collemos o relato
e reproducímolo ao revés.

Isto preserva moitas das
características auditivas orixinais,

pero elimina o significado,

e vén soando así:

(Audio) JO: (Inintelixible)

Poñemos cores nos dous cerebros

para indicar as áreas que responden
de modo moi similar en todo o mundo.

Como poden ver, este son

induce a sincronización ou
aliñamento en todos os cerebros

nos córtex auditivos que procesan os sons,

pero non se estende máis alá no cerebro.

Agora podemos coller eses sons
e construír palabras con eles.

Se remexemos as palabras
do relato de Jim O'Grady

e sacamos unha lista de palabras.

(Audio) JO: ... un animal...
... surtido de sucesos... e dereito

home torta ...
potencialmente... meus contos

E poden ver que estas palabras
empezan a inducir un aliñamento

nas áreas temperás da linguaxe,
pero non máis alá.

E agora collemos as palabras
e empezamos a facer frases con elas.

(Audio) JO: E aconsellan
non cruzar ese límite.

Di: "Prezado Jim,
Un bo conto. Fermosos detalles.

Acaso ela non o coñecía só por min?

UH: E agora poden ver que as respostas
en todas as áreas lingüísticas

que procesan a linguaxe entrante

aparecen aliñadas ou semellantes
en todos os oíntes.

No entanto, só cando poñemos
o relato completo, interesante, coherente

as respostas espállanse mais

no cerebro, nas áreas de orde superior,

que inclúen o córtex frontal e
o córtex parietal,

e fan que todas elas respondan
de xeito moi similar.

E pensamos que estas respostas
nas áreas de orde superior son inducidas

ou se igualan en todos os ouvintes

debido ao significado
transmitido polo falante,

e non polo son das palabras.

E se estamos no certo,
disto derívase unha sólida predición:

se eu lles conto as mesmas ideas

expresadas con diferentes palabras,

as súas respostas cerebrais
han ser similares.

Para probalo, no meu laboratorio
fixemos o seguinte experimento:

Collemos o relato en inglés

e traducímolo ao ruso.

Así teñen dous sons e sistemas
lingüísticos diferentes

que transmiten o mesmo significado.

E presentamos o relato en inglés
aos ouvintes ingleses

e o relato en ruso
aos ouvintes rusos,

e así podemos comparar
as respostas nos dous grupos.

E cando o facemos, non vemos
respostas iguais

nos córtex auditivos,
nas áreas lingüisticas,

porque a linguaxe e os sons
son moi distintos.

No entanto, poden ver que as respostas
nas áreas de orde superior

aínda son similares nos dous grupos.

Cremos que isto se debe a que
entenden o relato de xeito semellante,

tal e como confirmamos pasándolles
un test ao remate do conto.

E pensamos que este aliñamento
é necesario para a comuniciación.

Por exemplo, como vostedes perciben,

eu non son un falante inglés nativo.

A miña lingua materna é outra,

e seguramente este é o caso
de moitos de vostedes.

E aínda así, podemos comunicarnos.

Como?

Podemos comunicarnos porque
temos este código común

que os presentes entendemos.

Polo de agora, só lles falei
do que ocorre no cerebro do ouvinte,

no seu cerebro,
mentres escoitan o que lles conto.

Pero que ocorre
no cerebro do falante, no meu,

cando lles falo?

Para mirar no cerebro do falante,

pedímoslle a este
que se metese no escáner,

escaneamos o seu cerebro

e comparamos as súas respostas cerebrais
coas dos ouvintes

que estaban a oír o relato.

Teñen que lembrar que a produción
e a comprensión da fala

son procesos moi distintos.

E aquí preguntámonos:
Canto se parecen?

Para a nosa sorpresa,

vimos que todos estes complexos
padróns de resposta nos ouvintes

en realidade veñen do cerebro do falante.

Así que a produción e a comprensión
asentan en procesos moi similares.

E tamén atopamos

que canto máis semellanza hai
entre o cerebro do ouvinte

e o do falante,

mellor é a comunicación.

Deste xeito, sei que se vostedes
están agora totalmente confusos,

e agardo que non sexa así,

as súas respostas cerebrais
serán distintas das miñas.

Pero tamén sei que se realmente
están a me entender,

entón o seu cerebro... e o seu...
e o seu...

son moi similares ao meu.

Agora xuntemos toda esta
información e preguntémonos:

Como podo usala para
transmitir un recordo meu

desde o meu cerebro aos seus?

Así que fixemos o seguinte experimento.

Puxemos xente a ver,
por primeira vez na súa vida,

un capítulo da serie "Sherlock" da BBC,
mentres escaneábamos os seus cerebros.

Logo pedímoslles que
volveran meterse no escáner

e lle contaran a historia a outra persoa
que nunca vira a serie.

Concretemos.

Pensen nesta escena,

cando Sherlock entra en Londres no taxi

conducido polo asasino que está a buscar.

Se eu son o espectador,

hai un padrón específico no meu cerebro
cando a estou a ver.

Pois podo reactivar ese mesmo padrón
no meu cerebro de novo

dicindo as palabras:
Sherlock, Londres, asasino.

E agora, cando transmito
estas palabras aos seus cerebros,

vostedes poden reconstruílo na súa mente.

De feito, vemos estes padróns
emerxendo nos seus cerebros.

E quedariamos abraiados ao ver

que o padrón que teñen
agora nos seus cerebros

cando lles describo estas escenas

sería moi semellante ao que
tiña eu mentres vía a película

hai uns meses, dentro do escáner.

Isto empeza a explicarlles o mecanismo

polo que podemos contar historias
e transmitir información.

Porque, por exemplo,

agora están a escoitar atentos
e tratan de entender o que lles conto.

E ben sei que non é doado.

Pero agardo que nun momento dado
na charla nos conectemos, e me sigan.

E creo que dentro dunhas horas,
uns días, uns meses,

atoparán a alguén nunha festa,

e falaranlle desta charla,

e de súpeto, será como se esa persoa
estivese agora connosco.

Así poden ver como
podemos usar este mecanismo

e tratar de transmitirlles recordos
e coñecementos á xente,

o que é marabilloso, non si?

Pero a nosa capacidade para comunicar
aséntase na nosa capacidade

para ter unha base común.

Porque, por exemplo,

se chego a usar o sinónimo

"coche con condutor" no canto de "taxi",

seguro que me perdería o aliñamento
con moitos de vostedes, da audiencia.

Este aliñamento depende
non só da nosa capacidade

para comprender o concepto básico;

tamén da capacidade para desenvolver
unha base común

e entender e compartir
o sistema de crenzas.

Porque sabemos que en moitos casos,

a xente entende de modos distintos
a mesma historia.

Para poñelo a proba no laboratorio,
fixemos o seguinte experimento.

Collimos un relato de J.D. Salinger,

no que un home lle perde a pista
á súa muller durante unha festa,

e chama ao seu mellor amigo e pregúntalle,
"Viches á miña muller?"

Á métade dos suxeitos

dixémoslles que a muller estaba
a ter unha aventura co mellor amigo.

Á outra metade,

dixémoslles que a muller era fiel
e o home moi ciumento.

Esta única frase antes de empezar o relato

abondou para que as respostas cerebrais

dos que crían que a muller
estaba a ter unha aventura

fosen moi similares nestas
áreas de orde superior

e diferentes das do outro grupo.

E se unha frase abonda para facer
que os seus cerebros se parezan

aos da xente que pensa coma vostedes

e se diferencien de quen pensa distinto,

pensen en como se amplificará
este efecto na vida real,

onde todos escoitamos
exactamente as mesmas noticias

despois de estarmos expostos día tras día

a diferentes medios de comunicación,

como os informativos da Fox
ou o New York Times,

que nos dan perspectivas
moi distintas da realidade.

Resumamos.

Se todo funciona como planeei esta noite,

usei a miña capacidade de vocalización
para acoplarme cos seus cerebros.

E usei este acoplamento

para transmitir os meus padróns cerebrais
asociados cos meus recordos e ideas

aos seus cerebros.

Con isto, empezo a revelar
o mecanismo neural oculto

polo que nos comunicamos.

E sabemos que no futuro
isto hanos permitir mellorar

e facilitar a comunicación.

Pero estes estudos tamén revelan

que a comunicación asenta
nunha base común.

E como sociedade temos que preocuparnos

de se perdemos esta base común
e a nosa capacidade para falar coa xente

que é lixeiramente diferente a nós

porque deixamos que uns poucos e poderosos
medios de comunicación

teñan o control do micrófono,

e manipulen e controlen
a nosa forma de pensar.

Eu non estou certo de como amañar isto,
porque só son un científico.

Pero tal vez un xeito de facelo

sexa volver á forma
mais natural de comunicación,

que é o diálogo,

que non son só eu
falándolles a vostedes,

senón unha forma
máis natural de conversar,

na que falo e escoito,

e xuntos tratamos de chegar
a unha base común e a novas ideas.

Porque ao fin,

as persoas coas que estamos
acoplados definen quen somos.

E o noso desexo de estar
acoplados a outro cerebro

é algo moi básico, que aparece
a unha idade moi temperá.

Así que déixenme rematar
cun exemplo da miña vida privada

que penso que é amosa ben
como acoplarnos con outros

realmente define quen somos.

Este é o meu fillo Jonathan
cando era moi noviño.

Miren como desenvolve
un xogo vocal coa miña muller,

só por xogo e polo puro desexo
de estar acoplado con outro ser humano.

(Os dous vocalizando)

(Risas)

Agora, pensen como a
capacidade do meu fillo

de acoplarse con nós e
con outra xente na súa vida

vai dar forma ao home
que chegará a ser no futuro.

E pensen en como vostedes
cambian diariamente

mediante a interacción e o acoplamento
con outras persoas na súa vida.

Sigan a acoplarse con outras persoas,
a espallar as súas ideas,

porque a suma de todos nós
xuntos, acoplados,

é maior que as nosas partes.

Grazas.

(Aplausos)