< Return to Video

Egipski mit o śmierci Ozyrysa - Alex Gendler

  • 0:07 - 0:11
    To była uczta, jakiej Egipt nie widział.
  • 0:11 - 0:14
    Wojowniczy bóg Set
    i jego żona, bogini Neftyda,
  • 0:14 - 0:17
    ozdobili na tę okazję ekstrawagancką salę.
  • 0:17 - 0:20
    Główną ozdobą była
    piękna drewniana skrzynia.
  • 0:20 - 0:25
    Zaprosili najważniejszych
    bogów, wielu bożków
  • 0:25 - 0:27
    i zagranicznych monarchów,
  • 0:27 - 0:33
    ale nikt nie wywołał takiego poruszenia,
    jak starszy brat Seta i Neftydy, Ozyrys,
  • 0:33 - 0:38
    władca Egiptu, który zapewnił
    wszystkim dobrobyt.
  • 0:38 - 0:40
    Set ogłosił konkurs.
  • 0:40 - 0:44
    Skrzynię otrzyma ten,
    kto się w niej zmieści.
  • 0:44 - 0:48
    Goście starali wcisnąć się
    do środka, ale żadnemu się nie udało.
  • 0:48 - 0:50
    W końcu przyszła kolej na Ozyrysa.
  • 0:50 - 0:54
    Kiedy się położył, wszyscy
    zobaczyli, że pasuje idealnie.
  • 0:54 - 0:57
    Kolejna wygrana perfekcyjnego boga.
  • 0:57 - 1:02
    Kiedy Ozyrys był w środku,
    Set zatrzasnął wieko,
  • 1:02 - 1:06
    szczelnie zamknął i wrzucił go do Nilu.
  • 1:06 - 1:08
    Skrzynia była trumną.
  • 1:08 - 1:11
    Set stworzył ją, żeby uwięzić brata
  • 1:11 - 1:14
    i zaplanował przyjęcie,
    żeby go do niej zwabić.
  • 1:14 - 1:18
    Set od dawna zazdrościł bratu sukcesów
  • 1:18 - 1:22
    i chciał zająć jego miejsce na tronie.
  • 1:22 - 1:26
    Nil wyrzucił trumnę do morza,
    gdzie dryfowała przez wiele dni,
  • 1:26 - 1:31
    aż wypłynęła na brzeg niedaleko
    Byblos, gdzie wrosła w wielki cedr.
  • 1:31 - 1:35
    Istota boga dała drzewu boską aurę.
  • 1:35 - 1:37
    Kiedy król Byblos to zauważył,
  • 1:37 - 1:41
    rozkazał ściąć drzewo
    i przynieść je do pałacu.
  • 1:41 - 1:42
    Nie wiedział jednak,
  • 1:42 - 1:47
    że trumna z najpotężniejszym
    bogiem Egiptu nadal jest w środku.
  • 1:47 - 1:51
    Wydawało się, że Set zwyciężył,
    ale nie spodziewał się, co zrobią siostry.
  • 1:51 - 1:54
    Żona Seta, Neftyda, była też jego siostrą,
  • 1:54 - 1:57
    a ich wspólna siostra, Izyda,
  • 1:57 - 1:59
    poślubiła brata, Ozyrysa.
  • 1:59 - 2:02
    Izyda bardzo chciała go odnaleźć
  • 2:02 - 2:06
    i za plecami Seta poprosiła
    Neftydę o pomoc.
  • 2:06 - 2:11
    Siostry zmieniły się w sokoły
    i podróżowały wzdłuż i wszerz.
  • 2:11 - 2:14
    Dzieci, które widziały
    przepływającą trumnę,
  • 2:14 - 2:16
    skierowały je do pałacu w Byblos.
  • 2:16 - 2:20
    Izyda zmieniła postać i weszła do pałacu.
  • 2:20 - 2:23
    Królowa była tak oczarowana
    przebraną boginią,
  • 2:23 - 2:27
    że powierzyła jej opiekę
    nad małym księciem.
  • 2:27 - 2:31
    Izyda chciała unieśmiertelnić księcia,
    więc postanowiła wykąpać go w ogniu.
  • 2:31 - 2:34
    Kiedy przerażona królowa to zobaczyła,
  • 2:34 - 2:38
    Izyda ujawniła się i zażądała drzewa.
  • 2:38 - 2:42
    Po wycięciu trumny z pnia otworzyła ją,
  • 2:42 - 2:44
    ale Ozyrys był martwy.
  • 2:44 - 2:48
    Płacząc, zaniosła jego ciało
    do Egiptu i ukryła je na bagnach.
  • 2:48 - 2:52
    Zaczęła szukać sposobu
    na jego wskrzeszenie.
  • 2:52 - 2:53
    Kiedy jej nie było,
  • 2:53 - 2:57
    Set znalazł ciało, pokroił je na kawałki
  • 2:57 - 2:59
    i rozrzucił po całym Egipcie.
  • 2:59 - 3:04
    Izyda znów straciła Ozyrysa,
    ale się nie poddała.
  • 3:04 - 3:09
    Przeszukała cały kraj,
    podróżując łodzią papirusową.
  • 3:09 - 3:14
    Odnalazła części
    rozczłonkowanego ciała męża
  • 3:14 - 3:15
    w każdej prowincji Egiptu
  • 3:15 - 3:18
    i dla każdej z nich odprawiła pogrzeb.
  • 3:18 - 3:22
    Odzyskała każdą część oprócz jednej.
  • 3:22 - 3:27
    Penisa, którego zjadła ryba w Nilu.
  • 3:27 - 3:31
    Izyda złożyła ciało z tego,
    co miała, i ożywiła męża.
  • 3:31 - 3:35
    Jednak bez penisa Ozyrys był niekompletny.
  • 3:35 - 3:37
    Nie mógł zostać z żywymi
  • 3:37 - 3:41
    i wrócić do dawnej roli władcy Egiptu.
  • 3:41 - 3:45
    Miał rządzić Duatem, królestwem zmarłych.
  • 3:45 - 3:52
    Zanim odszedł, on i Izyda poczęli syna,
    żeby przejął dziedzictwo Ozyrysa
  • 3:52 - 3:54
    i pewnego dnia go pomścił.
Title:
Egipski mit o śmierci Ozyrysa - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/the-egyptian-myth-of-the-death-of-osiris-alex-gendler

Od dawna zazdrosny o swojego starszego brata Ozyrysa, boga rządzącego Egiptem, wojowniczy bóg Set uknuł spisek, żeby go obalić. Set urządził wystawne przyjęcie, żeby zwabić brata i ogłosił konkurs - ktokolwiek zmieści się w drewnianej skrzyni, otrzyma ją w prezencie. Jednak skrzynia była trumną, w której Set uwięził Ozyrysa. Czy jego siostry zdołają go znaleźć i uwolnić? Alex Gendler zdradza szczegóły mitu o Ozyrysie.

Lekcja: Alex Gendler, reżyseria: Keegan Thornhill

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:56

Polish subtitles

Revisions