< Return to Video

چه چیز سبب پوسیدگی دندان می‌شود؟ - مِل رُزنبرگ

  • 0:07 - 0:10
    وقتیکه تیمی از باستانشناسان بهتازگی
  • 0:10 - 0:13
    به بقایای ۱۵۰۰۰ سالهی انسان برخوردند،
  • 0:13 - 0:15
    به یک کشف جالب رسیدند.
  • 0:15 - 0:19
    دندانهای انسانهای باستان
    پر از حفره بودند.
  • 0:19 - 0:24
    خرابیهای دندانشان به همان علتی
    بود که امروزه ما را میآزارد،
  • 0:24 - 0:28
    میکروبهای کوچک و خاصی
    که در دهانمان زندگی میکنند.
  • 0:28 - 0:31
    این میکروبها بلافاصله
    پس از تولد با ما هستند.
  • 0:31 - 0:34
    معمولا وقتیکه نوزاد هستیم
    آنها را از دهان مادرمان میگیریم.
  • 0:34 - 0:36
    و همینطور که دندان درمیآوریم،
  • 0:36 - 0:40
    بهطور طبیعی شروع به
    تجمع اجتماعی از باکتریها میکنند.
  • 0:40 - 0:41
    بسته به چیزی که میخوریم،
  • 0:41 - 0:44
    و بهطور خاص میزان قندی
    که مصرف میکنیم،
  • 0:44 - 0:48
    بعضی از میکروبها میتوانند
    پرشمار شده و ایجاد پوسیدگی کنند.
  • 0:48 - 0:52
    رژیم غذایی با قند بالا
    سبب فوران میکروبهایی
  • 0:52 - 0:56
    به نام «استرپتوکوک موتانس»
    در دهانمان میشود.
  • 0:56 - 0:59
    مثل انسانها، این میکروبها هم
    عاشق قند هستند.
  • 0:59 - 1:03
    و از آن بهعنوان اجزای سازنده
    و منبع انرژی استفاده میکنند.
  • 1:03 - 1:05
    همینطور که آن را مصرف میکنند،
  • 1:05 - 1:08
    این میکروبها فرآردههای
    جنبی به شکل اسید تولید میکنند،
  • 1:08 - 1:10
    مانند اسید لاکتیک.
  • 1:10 - 1:13
    «استرپتوکوک موتانس»-ها
    نسبت به این اسید مقاوم هستند،
  • 1:13 - 1:16
    ولی متاسفانه دندانهای ما چنین نیستند.
  • 1:16 - 1:20
    هرچند که هر دندان انسانی با
    لایهای سخت و محافظ از مینا پوشیده شده،
  • 1:20 - 1:23
    ولی با اسید جور درنمیآید.
  • 1:23 - 1:28
    بدین ترتیب بهمرور زمان زره تحلیل میرود،
    که سبب شستن مواد کلسیمی دندان میشود.
  • 1:28 - 1:32
    بهتدریج اسید مسیر عبور میکروبها را
  • 1:32 - 1:36
    از خلال لایهی ثانویهی دندان بهنام «عاج»
    باز میکند.
  • 1:36 - 1:40
    از آنجا که رگها و اعصاب
    در عمق دندان نهفته شدهاند،
  • 1:40 - 1:44
    در این مرحله، پوسیدگیِ در حال
    گسترش درد ندارد.
  • 1:44 - 1:46
    ولی اگر خرابی فراتر از عاج
    برود،
  • 1:46 - 1:48
    هجوم باکتریها پیش میرود
  • 1:48 - 1:53
    که سبب درد رنج آوری میشود،
    چراکه عصبها بیمحافظ شدهاند.
  • 1:53 - 1:56
    بدون درمان، کل دندان ممکن است
    عفونی شود
  • 1:56 - 1:57
    و نیاز باشد که کشیده شود
  • 1:57 - 2:01
    همهی اینها بهخاطر آن باکتریهای
    عاشق شکر!
  • 2:01 - 2:03
    هر چه شکر بیشتری در غذای ما باشد،
  • 2:03 - 2:05
    دندانهایمان در خطر بیشتری هستند.
  • 2:05 - 2:10
    البته بعید است که غارنشینان
    در خوردنیهای پرشکر زیادهروی کرده باشند.
  • 2:10 - 2:12
    پس چه چیز سبب خرابی دندانشان شده؟
  • 2:12 - 2:16
    در رژیمهای پر از گوشت، احتمال
    بروز پوسیدگی پایین است
  • 2:16 - 2:19
    چونکه گوشت خالص قند بسیار جزئی دارد،
  • 2:19 - 2:22
    اما گوشت تنها چیزی نیست که پیشنیان ما
    میخوردند.
  • 2:22 - 2:27
    غارنشینان همچنین از ریشهی
    گیاهان، خشکبار و غلات استفاده میکردند،
  • 2:27 - 2:30
    که همگی شامل کربوهیدرات هستند.
  • 2:30 - 2:32
    وقتیکه که کربوهیدرات در معرض
    آنزیمهای داخل بزاق
  • 2:32 - 2:36
    قرار میگیرند به قندهای
    سادهتر شکسته میشوند،
  • 2:36 - 2:40
    که میتواند حکم خوراک برای
    باکتریهای گرسنه باشد.
  • 2:40 - 2:44
    بدین ترتیب هرچند که انسانهای باستان
    قند کمتری نسبت به ما میخوردند،
  • 2:44 - 2:47
    ولی دندانهایشان همچنان در معرض قند
    بوده است.
  • 2:47 - 2:51
    البته این به این معنی نیست که آنها
    از درمان خرابی دندان عاجز بودند.
  • 2:51 - 2:55
    بقایای باستانشناسی نشان میدهد
    که حدود ۱۴۰۰۰ سال پیش،
  • 2:55 - 3:01
    انسانها از سنگ چخماق تیز برای
    جدا کردن تکههای پوسیدهی دندان استفاده میکردند.
  • 3:01 - 3:03
    انسانهای باستان حتی متههای ابتدایی
    ساخته بودند
  • 3:03 - 3:06
    برای صاف کردن سوراخهای زبری
    که باقی میماندند
  • 3:06 - 3:10
    و از موم برای پوشاندن خرابیها بهره
    میبردند، درست مانند پرکنندههای مدرن.
  • 3:10 - 3:13
    امروزه ما ابزار و تکنیکهای
    بسیار پیچیدهتری داریم،
  • 3:13 - 3:18
    که نعمتی است، چونکه
    ما بهعلاوه باید با رژیم
  • 3:18 - 3:20
    مخرب و سرشار از شکرمان هم
    بجنگیم.
  • 3:20 - 3:25
    پس از انقلاب صنعتی، موجی
    از موارد پوسیدگی دندان شکل گرفت
  • 3:25 - 3:27
    چراکه ناگهان ما پیشرفتهای فناوری
    را داشتیم
  • 3:27 - 3:31
    که شکر تصفیه شده را ارزانتر
    و دردسترستر میکرد.
  • 3:31 - 3:37
    امروز، ۹۲٪ از بزرگسالان
    در آمریکا پوسیدگی دندان دارند.
  • 3:37 - 3:40
    بعضی افراد بیشتر
    در معرض پوسیدگی دندان هستند
  • 3:40 - 3:43
    بهخاطر ژنهایی که موجب بعضی ضعفها
    مانند مینای نرمتر میشوند،
  • 3:43 - 3:47
    اما اغلب خرابیها، تقصیر
    مصرف بالای قند است.
  • 3:47 - 3:50
    هرچند، ما روشهای دیگری
    برای کمتر کردن خرابیها
  • 3:50 - 3:54
    جدا از کاهش مصرف
    قند و نشاسته ایجاد کردهایم.
  • 3:54 - 3:57
    در بیشتر خمیردندانها
    و بیشتر منابع آب،
  • 3:57 - 3:59
    مقدار اندکی از فلوراید
    استفاده میکنیم.
  • 3:59 - 4:03
    این سبب مقاوم شدن دندانها
    و تشویق رشد کریستالهای مینا میشود
  • 4:03 - 4:06
    که خط دفاعی هر دندان در
    برابر اسید است.
  • 4:06 - 4:08
    وقتی خرابیها ایجاد میشوند،
  • 4:08 - 4:12
    از پر کنندههای دندان برای پر و
    بتونه کردن ناحیه عفونی استفاده میکنیم.
  • 4:12 - 4:14
    که جلو بدتر شدن خرابیها
    را میگیرد.
  • 4:14 - 4:18
    البته هنوز بهترین شیوه برای
    اجتناب از خرابی دندان کم کردن مصرف قند
  • 4:18 - 4:20
    و انجام بهداشت دندان مناسب است
  • 4:20 - 4:23
    تا از باکتریها و منبع تغذیه
    آنها خلاص شد.
  • 4:23 - 4:25
    این شامل مسواک زدن مرتب،
  • 4:25 - 4:26
    کشیدن نخ دندان،
  • 4:26 - 4:27
    و پرهیز از خوراکیهای،
  • 4:27 - 4:28
    قندی و نشاستهای،
  • 4:28 - 4:32
    و چسبناک است که مابین
    وعدههای غذایی به دندانتان میچسبند.
  • 4:32 - 4:36
    به مرور جمعیت میکروبهای شکر دوست
    دهانتان کاهش خواهد یافت.
  • 4:36 - 4:38
    برخلاف غارنشینان سالیان پیش،
  • 4:38 - 4:42
    امروزه ما دانش لازم برای
    دور کردن بلای پوسیدگی دندان را داریم.
  • 4:42 - 4:44
    فقط لازم است که آن را بهکار بگیریم.
Title:
چه چیز سبب پوسیدگی دندان می‌شود؟ - مِل رُزنبرگ
Speaker:
Mel Rosenberg
Description:

درس کامل را ببینید: http://ed.ted.com/lessons/what-causes-cavities-mel-rosenberg

وقتی تیمی از باستان‌شناسان به‌تازگی به آثار ۱۵۰۰۰ ساله از بقایای انسان برخوردند، کشف جالبی کردند: این‌که دندان انسان‌های باستان پر از حفره و سوراخ بوده است. خوب چه چیز باعث پوسیدگی دندان می‌شود، و چطور می‌توانیم جلو آن را بگیریم؟ مِل رُزنبرگ ما را به درون دندان‌مان می‌برد تا بفهمیم.

درس توسط Mel Rosenberg، انیمیشن توسط Andrew Foerster
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:01
soheila Jafari approved Persian subtitles for What causes cavities?
soheila Jafari edited Persian subtitles for What causes cavities?
Saeid Saadattalab accepted Persian subtitles for What causes cavities?
Saeid Saadattalab edited Persian subtitles for What causes cavities?
Saeid Saadattalab edited Persian subtitles for What causes cavities?
Saeid Saadattalab edited Persian subtitles for What causes cavities?
Maziar Jamshidi edited Persian subtitles for What causes cavities?
Maziar Jamshidi edited Persian subtitles for What causes cavities?
Show all

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.