< Return to Video

Fact or opinion

  • 0:01 - 0:02
    Ĉu ĝi estas fakto
  • 0:02 - 0:03
    aŭ opinio?
  • 0:03 - 0:04
    Ĉu gravas?
  • 0:04 - 0:05
    Jes!
  • 0:05 - 0:06
    Ambaŭ gravas.
  • 0:07 - 0:10
    Sed scipovi distingi faktojn
    kaj opiniojn
  • 0:10 - 0:13
    povas helpi nin pli bone kompreni,
    kion ni legas kaj aŭdas,
  • 0:13 - 0:15
    kaj kiel ni formas niajn
    proprajn opiniojn.
  • 0:15 - 0:16
    Ni lernu pli.
  • 0:17 - 0:20
    Fakto estas eldiro, kiun
    oni povas pruvi.
  • 0:20 - 0:22
    Faktoj estas objektivaj;
  • 0:22 - 0:25
    ili ne influiĝas per tio, kion
    oni pensas aŭ kredas.
  • 0:25 - 0:28
    Fakto estas nerifutebla
    kaj ne povas esti ŝanĝita.
  • 0:29 - 0:31
    Jen kelkaj demandoj
    por identigi faktojn.
  • 0:31 - 0:35
    1. Ĉu oni povas mezuri aŭ konfirmi ĝin
    per kalkuloj aŭ datumoj?
  • 0:36 - 0:39
    Ekzemple, du kaj du estas kvar.
  • 0:40 - 0:43
    Ni povas adicii la nombrojn
    kaj montri, ke tiu eldiro estas vera.
  • 0:44 - 0:47
    2. Ĉu oni povas observi ĝin?
    Ĉu oni povas rigardi ĝin okazi?
  • 0:49 - 0:52
    Ekzemple, 99% el homoj
    ne povas leki sian kubuton.
  • 0:53 - 0:54
    Tio estas vera.
  • 0:54 - 0:56
    Tio estas fakto, kiun
    oni povas observi.
  • 0:56 - 0:58
    Esplorado determinis,
  • 0:58 - 1:01
    ke nur unu el ĉiuj 100 homoj
    povas sukcese fari tiun agon.
  • 1:02 - 1:05
    3. Ĉu oni povas verigi ĝin
    per rektaj fontoj
  • 1:06 - 1:10
    kiel esplorado, fotoj,
    ĵurnaloj kaj/aŭ artefaktoj?
  • 1:10 - 1:11
    Jen ekzemplo.
  • 1:12 - 1:14
    Nintendo fondiĝis en 1889.
  • 1:14 - 1:18
    Tio estas fakto, ĉar oni povas
    verigi ĝin per multaj fontoj.
  • 1:18 - 1:20
    Viro nomata Fusajiro Yamauchi
    el Japanio
  • 1:20 - 1:24
    fondis Nintendo-n kiel firmao
    de ludkartoj en 1889,
  • 1:24 - 1:27
    kaj nun ĝi estas unu el la plej grandaj
    videoludaj firmaroj tutmonde.
  • 1:27 - 1:29
    Nun ni esploru opiniojn,
  • 1:29 - 1:32
    kiuj fojfoje povas esti
    iomete pli tiklaj.
  • 1:32 - 1:34
    Opinio estas eldiro de kredo
    aŭ juĝado.
  • 1:35 - 1:38
    Opinioj esprimas, kion oni
    prensas aŭ sentas.
  • 1:38 - 1:39
    Opinio povas ŝanĝiĝi.
  • 1:40 - 1:41
    Ni rigardu kelkajn ekzemplerojn.
  • 1:42 - 1:43
    Glaciaĵo estas bongusta.
  • 1:44 - 1:46
    Tion kredas multaj homoj,
    sed ne ĉiuj.
  • 1:46 - 1:49
    Ĝi estas juĝo, kaj
    sekve opinio.
  • 1:49 - 1:51
    Kiam ni taksas ion aŭ iun,
  • 1:51 - 1:56
    ni ofte uzas adjektivojn kiel
    «grava», «bela», «amuza» aŭ «malfacila».
  • 1:57 - 1:59
    Adjektivo, kiu permesas al oni
    juĝi ion,
  • 1:59 - 2:01
    estas indiko, ke eldiro estas opinio.
  • 2:02 - 2:05
  • 2:05 - 2:06
  • 2:07 - 2:09
  • 2:09 - 2:13
  • 2:13 - 2:16
  • 2:17 - 2:19
  • 2:19 - 2:22
  • 2:22 - 2:24
  • 2:24 - 2:26
  • 2:26 - 2:28
  • 2:28 - 2:30
  • 2:30 - 2:33
  • 2:33 - 2:36
  • 2:36 - 2:37
  • 2:37 - 2:40
  • 2:41 - 2:44
  • 2:44 - 2:46
  • 2:46 - 2:48
  • 2:48 - 2:51
  • 2:51 - 2:55
  • 2:55 - 2:58
  • 2:58 - 3:02
  • 3:02 - 3:04
  • 3:04 - 3:08
  • 3:08 - 3:10
  • 3:10 - 3:13
  • 3:13 - 3:15
  • 3:15 - 3:18
  • 3:19 - 3:20
  • 3:20 - 3:22
  • 3:22 - 3:25
  • 3:25 - 3:28
  • 3:29 - 3:31
  • 3:32 - 3:35
  • 3:36 - 3:38
  • 3:38 - 3:40
  • 3:40 - 3:42
  • 3:42 - 3:46
  • 3:47 - 3:49
  • 3:49 - 3:53
  • 3:53 - 3:55
  • 3:56 - 3:57
  • 3:58 - 4:02
  • 4:02 - 4:04
  • 4:05 - 4:07
  • 4:08 - 4:11
  • 4:12 - 4:14
  • 4:14 - 4:15
  • 4:16 - 4:18
  • 4:19 - 4:20
  • 4:20 - 4:23
  • 4:23 - 4:25
  • 4:25 - 4:28
  • 4:28 - 4:29
  • 4:29 - 4:31
  • 4:32 - 4:33
  • 4:33 - 4:34
  • 4:34 - 4:36
  • 4:36 - 4:38
  • 4:38 - 4:39
  • 4:40 - 4:43
  • 4:43 - 4:45
  • 4:45 - 4:47
  • 4:47 - 4:49
  • 4:49 - 4:51
  • 4:52 - 4:53
Title:
Fact or opinion
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Amplifying Voices
Project:
CIVIX
Duration:
04:54

Esperanto subtitles

Incomplete

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.