< Return to Video

Sevimli (ve ölümcül) deniz aslanı - Claire Simeone

  • 0:12 - 0:16
    Kayaların üzerinde güneşlenmeleri
    ya da plajda tuhaf bir şekilde
  • 0:16 - 0:19
    badi badi yürümeleriyle
    bu hareketsiz memelileri
  • 0:19 - 0:22
    deniz aslanlarından çok
    ev kedileri olarak görmek daha kolay.
  • 0:22 - 0:25
    Fakat onların sahildeki davranışları
    sizi kandırmasın.
  • 0:25 - 0:29
    Deniz aslanları dalgaların altında
    inanılmaz dayanıklı avcılar.
  • 0:29 - 0:33
    Hızları saatte 6 km'den 30 km'ye
    kadar ulaşabilir
  • 0:33 - 0:36
    ve tek seferde 30 saate
    kadar avlanabilirler.
  • 0:36 - 0:39
    Bu görkemli memeliler isimlerine
    yaraşır şekilde yaşıyorlar.
  • 0:39 - 0:42
    Milyonlarca yıl boyunca güzelce ayarlanan
  • 0:42 - 0:46
    fiziksel adaptasyon takımları sayesinde,
    becerikli avcılar oldular.
  • 0:47 - 0:50
    Deniz aslanları,
    en sevdikleri yemeği bulmak için
  • 0:50 - 0:53
    yarı suda yaşayan çoğu akranından
    daha derinde avlanır.
  • 0:54 - 0:57
    Bazı türler yaklaşık 400 metre
    derine dalabilir.
  • 0:57 - 1:01
    Bükülebilen göğüs kafeslerinin çökmesi
    ve esnek ciğerlerinin sıkışmasıyla
  • 1:01 - 1:04
    artan basınçla baş edebiliyorlar.
  • 1:04 - 1:08
    Bu, havanın daha küçük hava yollarında
    yukarı ilerlemesini sağlıyor,
  • 1:08 - 1:11
    oksijen daha geniş olan üst solunum
    yollarında tutulmak üzere
  • 1:11 - 1:14
    akciğerden çıkarken
    kıkırdak halkaları çöküyor.
  • 1:14 - 1:19
    Bu hava yüzeye çıkarken akciğeri
    tekrar şişirmek için kullanılır
  • 1:19 - 1:23
    fakat şimdilik kalp atışları oksijeni
    muhafaza etmek için yavaşlıyor.
  • 1:23 - 1:27
    Kan akışı sadece kalp, akciğer
    ve beyin gibi
  • 1:27 - 1:29
    kanda ve kaslarda korunan oksijene
    ihtiyaç duyan
  • 1:29 - 1:33
    en gerekli organlara yönlendiriliyor.
  • 1:33 - 1:35
    Avlanma topraklarına ulaşınca,
  • 1:35 - 1:40
    avlarını bulmak için deniz aslanları
    üstün görüşlerine güvenirler.
  • 1:40 - 1:43
    Çoğu memeli gözü, lens olarak
    adlandırılan ve şekli ışığı kırarak
  • 1:43 - 1:47
    görüş sağlayan şeffaf, dışbükey
    bir yapıya sahiptir.
  • 1:47 - 1:52
    İnsanlarda, bu lens havadaki ışık
    dalgalarını işlemek için kıvrımlıdır.
  • 1:52 - 1:57
    Deniz aslanları yüzlerce metre derinlikte
    en iyi şekilde görebilmelidir.
  • 1:57 - 2:02
    Uyum için gözleri deniz altındaki ışığı
    kıracak daha yuvarlak bir lense
  • 2:02 - 2:04
    ve 25 kat genişleyebilecek
  • 2:04 - 2:07
    gözyaşı şeklinde
    göz bebeklerine sahipler.
  • 2:07 - 2:10
    Bu, mümkün olduğunca fazla
    ışık algılamalarına
  • 2:10 - 2:14
    ve en bulanık durumlarda bile avlarını
    saptamalarına yardımcı olur.
  • 2:14 - 2:16
    Ancak yaklaştıklarında
  • 2:16 - 2:21
    yemeklerini yakalamak için
    altıncı hisse benzer bir şeye güvenirler.
  • 2:21 - 2:24
    Kedi bıyıkları ya da burun kılları,
  • 2:24 - 2:27
    keratin ve tamamen
    sinir liflerinden oluşup
  • 2:27 - 2:31
    yüzlerindeki bağ doku derinliklerine
    kadar ulaşırlar.
  • 2:31 - 2:35
    Deniz aslanları bıyıklarının yönü
    üzerinde tam kontrole sahiptirler,
  • 2:35 - 2:40
    dümdüz ya da 90 derecelik
    bir açıda durabilirler.
  • 2:40 - 2:42
    Düzgün ayarlandığında
    bu bıyıklar,
  • 2:42 - 2:46
    hareketli su içinde balıkların
    bıraktıkları ince izleri hissedebilir.
  • 2:46 - 2:51
    Gözü bağlı deniz aslanlarının,
    aralarında iki santimetre olan nesneleri
  • 2:51 - 2:54
    ayırt edebilecek kadar da kesinler.
  • 2:54 - 2:59
    Bu araçlarla,
    sağlıklı bir deniz aslanı her avda
  • 2:59 - 3:02
    hamsi, uskumru ve kalamar gibi
    bolca balıktan faydalanabilir.
  • 3:02 - 3:06
    Olağanüstü hafızalarıyla,
    on yıllardır ziyaret etmedikleri de dâhil
  • 3:06 - 3:09
    çokça avlanma alanını hatırlayabilirler.
  • 3:09 - 3:13
    Bu hafıza ayrıca neresi dost
    neresi düşman bölgesi bilmeye ek,
  • 3:13 - 3:17
    üreme bölgeleri
    ve doğum alanlarını da kapsar.
  • 3:17 - 3:21
    Deni aslanlarının aradan tekrar
    edilmeden 10 yıl geçse bile
  • 3:21 - 3:24
    eski mekanlarını
    kolayca bulmak gibi görevleri
  • 3:24 - 3:28
    yerine getirdiği kanıtlanmıştır.
  • 3:28 - 3:30
    Bu muazzam adaptasyonlara rağmen
  • 3:30 - 3:33
    deniz aslanlarının yaşam alanlarında
  • 3:33 - 3:36
    onların baş edebilmesi için
    çok hızlı gelişen değişimler oluyor.
  • 3:36 - 3:41
    İklim değişikliği okyanusları ısıtırken,
    belirli zehirli yosun türleri artıyor.
  • 3:41 - 3:44
    Bu yosun onları yiyen
    balıklar için zararsız
  • 3:44 - 3:46
    ama o balıkları yiyen
    deniz aslanları için
  • 3:46 - 3:51
    yosunun domoik asidi,
    felç ve beyin hasarını tetikleyebilir.
  • 3:51 - 3:54
    Okyanus koşullarının değişimi
    yosunların artmasını sağlarken,
  • 3:54 - 3:58
    giderek daha fazla deniz aslanının
    karaya vurmasına sebep oluyor.
  • 3:58 - 4:00
    Bu trajik keşif,
  • 4:00 - 4:04
    su hayvanları toplulukları sağlığının
    dünyanın okyanuslarını
  • 4:04 - 4:07
    daha iyi anlamamızı sağlayacak
    çokça örneğinden biri.
  • 4:07 - 4:10
    Bu kırmızı bayraklar, kendimizi ve
    diğer deniz memelilerini korumamız için
  • 4:10 - 4:12
    harekete geçmemize yardım ediyor.
  • 4:12 - 4:16
    Deniz aslanlarının yaşadığı, değişen
    okyanus hakkında ne kadar çok öğrenirsek
  • 4:16 - 4:20
    bu zeki varlıkların gelişmesine yardım
    etmek için o kadar donanımlı oluruz.
Title:
Sevimli (ve ölümcül) deniz aslanı - Claire Simeone
Speaker:
Claire Simeone
Description:

Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-lovable-and-lethal-sea-lion-claire-simeone

Kayaların üzerinde güneşlenen ve tuhaf bir şekilde sahilde badi badi yürüyen deniz aslanlarını ev kedileri olarak görmek çok daha kolay. Fakat dahildeki davranışları sizi kandırmasın. Deniz aslanları dalgalar altında inanılmaz derece dayanıklı avcılar, saatte 30 km hıza ulaşabilir ve tek seferde 30 saate kadar avlanabilirler. Claire Simeone, bu görkemli memelileri böylesine becerikli avcılar yapan şeyleri ortaya döküyor.

Ders; Claire Simeone, Cabong Studios tarafından hazırlandı.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:22

Turkish subtitles

Revisions