Rachel Botsman: De munt van de nieuwe economie is vertrouwen

Er is een explosie geweest van collaboratieve consumptie (consu-delen) -- het via internet delen van auto's, appartementen, vaardigheden. Rachel Botsman onderzoekt de munt achter systemen als Airbnb en TaskRabbit: vertrouwen, invloed en wat zij 'reputatie-kapitaal' noemt.

Als iemand jou vroeg

welke drie woorden

jouw reputatie samenvatten,
wat zou je dan zeggen?

Hoe beschrijven mensen jouw beoordelingsvermogen,

jouw kennis, jouw gedrag in diverse situaties?

Vandaag wil ik met jullie verkennen

waarom het antwoord op deze vraag

buitengewoon belangrijk gaat worden

in een tijdperk waarin reputatie
je voornaamste bezit zal zijn.

Allereerst wil ik jullie laten kennismaken met iemand

wiens leven veranderd is door een markt

die draait op reputatie.

Sebastian Sandys is logies en ontbijt-gastheer

op Airbnb sinds 2008.

Ik zocht hem onlangs op en

al theedrinkend vertelde hij me hoe

het ontvangen van gasten uit de hele wereld

zijn leven verrijkt heeft.

Meer dan 50 mensen zijn komen logeren in de 18e-eeuwse

wachthuisje waar hij woont met zijn kat, Squeak.

Ik noem Squeak omdat Sebastian's eerste gast

een nogal grote muis door de keuken zag rennen

en zij beloofde geen slechte recensie te geven

op één voorwaarde: dat hij een kat zou aanschaffen.

Dus Sebastian kocht Squeak
om zijn reputatie te beschermen.

Zoals velen van jullie weten,
is Airbnb een P2P-markt

die mensen met ruimtes te huur

koppelt aan mensen die een logeerplek zoeken

in meer dan 192 landen.

De verhuurde ruimtes zijn dingen die je zou verwachten

zoals extra kamers en vakantiehuisjes,

maar de magie schuilt deels in de unieke plekken

die nu beschikbaar komen: boomhutten, tipi's,

vliegtuighangars, iglo's.

Als het hotel je niet aanstaat, is er verderop een kasteel

dat je kan huren voor 5000 dollar per nacht.

Een fantastisch voorbeeld van hoe technologie

een markt schept

voor dingen waar niet eerder een markt voor was.

Op deze hittekaart van Parijs

zie je hoe krankzinnig snel het groeit.

Dit beeld is van 2008.

De roze stippen zijn gastverblijven.

Nog maar vier jaar geleden
leek het herbergen van vreemden

in je huis een gestoord idee.

Nu hetzelfde aanzicht in 2010.

En nu, 2012.

Er is een Airbnb-adres in vrijwel elke grote straat in Parijs.

Mensen beseffen hoe technologie

de latente capaciteit en waarde

kan ontsluiten van allerlei bezittingen --

van vaardigheden over ruimte tot materieel bezit --

op manieren en op een schaal die
nooit eerder mogelijk was.

Deze economie en cultuur heet
collaboratieve consumptie.

Het maakt van mensen als Sebastian

micro-ondernemers.

Zij kunnen zo geld verdienen én besparen

door middel van hun bezittingen.

Maar de echte magie en geheime bron achter

collaboratieve consumptie-markten als Airbnb

is niet de inventaris of het geld.

Het is het benutten van technologie om vertrouwen

te bouwen tussen vreemden.

Die kant van Airbnb trof Sebastian verleden zomer

tijdens de Londense rellen.

Hij werd rond 9 uur wakker en checkte zijn mail.

Hij zag een stel berichten waarin hem gevraagd werd

of alles goed was met hem.

Voormalige gasten uit de hele wereld hadden gezien

dat de rellen net verderop plaatsvonden,

en wilden weten of hij iets nodig had.

Sebastian vertelde me: "Dertien voormalige gasten

contacteerden me voordat mijn eigen moeder belde."
(Gelach)

Die kleine anekdote raakt aan het hart van waarom

ik zo warm loop voor collaboratieve consumptie

en waarom ik na voltooiing van mijn boek besloot

te trachten hier een wereldwijde beweging van te maken.

Want in de kern gaat het om zelfbeschikking.

Het stelt mensen in staat om wezenlijke relaties

aan te gaan, waarmee we
een menselijkheid herontdekken

die we gaandeweg verloren waren,

door te handelen op markten
als Airbnb en Kickstarter

en Etsy, die bouwen op persoonlijke relaties

in plaats van lege transacties.

De ironie is, dat deze ideeën ons terugvoeren

naar oude marktprincipes en groepsgedragingen

die diep in ons allen gebakken zitten.

Ze worden enkel her-uitgevonden op manieren

die passen in het Facebook-tijdperk.

We beginnen te beseffen dat we onze wereld

uitgerust hebben om te delen, ruilen, huren of handelen.

Dat kan met bijna alles.
We delen onze auto's met WhipCar,

onze fietsen met Spinlister,
onze kantoren met Loosecubes,

onze tuinen met Landshare.
We lenen en ruilen

geld van vreemden op Zopa en Lending Club.

We verhandelen lessen in alles, van sushi-bereiding

tot programmeren op Skillshare,

en we delen zelfs onze huisdieren met DogVacay.

Welkom in de geweldige wereld van het consu-delen,

waarin wensen en aanbod op een

democratischer manier samenkomen.

Consu-delen is het begin van een transformatie

in hoe we denken over vraag en aanbod,

maar het is tevens onderdeel
van een grote waardenverschuiving

waarbij consumeren om indruk te maken plaatsmaakt

voor consumptie om kennis te maken.

Maar de reden waarom het nu zo aanslaat

is dat elke vooruitgang in technologie

een toename betekent in efficiëntie
en de sociale vertrouwensband

die delen steeds makkelijker maakt.

Ik heb duizenden van deze markten bekeken,

en vertrouwen en efficiëntie
zijn steevast het cruciale ingrediënt.

Ik geef een voorbeeld.

Dit is Chris Mok, 46 jaar.

Functiebeschrijving: "SuperRabbit" (Superkonijn)

Vier jaar geleden verloor Chris zijn baan

als kunstkoper bij Macy's
en net als vele anderen

vond hij niet zo snel een nieuwe
tijdens de recessie.

Toen zag hij een advertentie

van TaskRabbit.

Het verhaal achter TaskRabbit begint

met een schattige hond genaamd "Kobe".

In februari 2008 waren

Leah en haar man aan het wachten

op een taxi naar een restaurant,

toen Kobe kwijlend binnen kwam.

Ze realiseerden zich
dat ze geen hondenvoer meer hadden.

Kevin moest de taxi afbellen en erop uit
door de sneeuw.

De twee hobby-techneuten spraken later die avond

over hoe mooi het zou zijn
als er zoiets was

als een eBay voor boodschappen.

Zes maanden later gaf Leah haar baan op

en TaskRabbit was geboren.

Destijds besefte ze niet dat ze eigenlijk raakte aan

een ruimer idee dat ze later 'service networking' noemde.

Dat gaat over hoe we onze online-relaties benutten

om concrete dingen in de wereld gedaan te krijgen.

Op TaskRabbit besteden mensen de taken uit

die ze gedaan willen hebben,
noemen hun prijs

en dan bieden doorgelichte 'Rabbits'

om de klus te mogen klaren.

Een grondig, 4-staps interviewproces

scheidt de goede persoonlijke assistenten
van de dubieuze Rabbits.

scheidt de goede persoonlijke assistenten
van de dubieuze Rabbits.

Nu zijn er ruim 4.000 Rabbits in de VS

met nog 5.000 op de wachtlijst.

De geadverteerde taken zijn dingen die je zou verwachten,

zoals hulp bij huishoudelijke klusjes

of het doen van boodschappen.

Ik las onlangs dat 12.500

ladingen was gewassen en gevouwen zijn

via TaskRabbit.

De populairste taak, die ruim 100x per dag

wordt geadverteerd, is iets waaronder we allemaal

wel eens hebben geleden:

juist... Ikea-meubels monteren. (Gelach) (Applaus)

Geweldig. Wij lachen daar om, maar

Chris verdient tot 5000 dollar per maand

met het klaren van dit soort klusjes.

70% van deze nieuwe beroepsgroep was

voorheen geheel of gedeeltelijk werkloos.

Ik vind TaskRabbit en vergelijkbare voorbeelden

snoepwinkels op steroïden. Helemaal top!

Bedenk eens, hoe verbazingwekkend

dat we in de afgelopen 20 jaar geëvolueerd zijn

van mensen vertrouwen op internet om informatie te delen

tot het geven van je creditcardinformatie

en nu komen we in de derde vertrouwensgolf:

betrouwbare vreemden met elkaar verbinden

zodat allerlei mens-gedreven markten ontstaan.

Ik vond deze week dit fascinerende onderzoek

van het Pew Center, dat uitwees

dat een actieve Facebookgebruiker driemaal meer

dan een niet-internetgebruiker geneigd is te geloven dat mensen doorgaans te vertrouwen zijn.

Virtueel vertrouwen gaat veranderen hoe we

elkaar in het echt vertrouwen.

In al mijn optimisme, en ik ben een optimist,

heb ik toch een gezonde dosis voorzichtigheid,
of eigenlijk de dringende behoefte

om enkele ingewikkelde vragen aan te snijden.

Hoe zorgen we dat onze digitale identiteit
onze echte weerspiegelt?

Willen we dat ze hetzelfde zijn?

Hoe bootsen we online het scheppen van
een vertrouwensband na?

Hoe verhinderen we dat mensen
die zich elders misdroegen

dat in een andere rol herhalen?

Zoals bedrijven vaak gebruik maken van een

waarderingssysteem om te beslissen of je een abonnement

of een hypotheek krijgt, hebben marken met

transacties tussen onbekenden

een mechanisme nodig om je te laten weten dat

Sebastian en Chris deugen.

Dat mechanisme is reputatie.

Reputatie is de mate
waarin een gemeenschap je vertrouwt.

Kijk naar Chris.

Je kan zien dat ruim 200 mensen hem een

gemiddelde score van 4,99 van 5,00 geven.

Er zijn ruim 20 pagina's beoordelingen van zijn werk

die hem als supervriendelijk en snel beschrijven,

en hij heeft niveau 25 bereikt, het hoogste.

Dat maakt hem een SuperRabbit.

(Gelach) Geweldig woord: Superkonijn.

Interessant is dat Chris opmerkt dat,
met zijn reputatie,

ook zijn kans toeneemt
om een bieding te winnen

en hoeveel hij kan vragen.

Met andere woorden:
voor SuperRabbits heeft reputatie

een heel concrete waarde.

Nu weet ik wat jullie waarschijnlijk denken.

"Dit is niets nieuws. Denk aan 'powersellers' op eBay

of sterbeoordelingen op Amazon."

Het verschil is nu, dat we met elke handelsactie,

elk commentaar dat we geven,
en insigne die we verdienen

een reputatiespoor achterlaten

dat toont hoe betrouwbaar we zijn.

En het is niet alleen de breedte
maar ook het volume van

reputatiegegevens, dat verbijsterend is.

Denk je eens in: vijf miljoen nachten zijn al geboekt

via Airbnb in de afgelopen zes maanden.

30 miljoen ritten zijn gedeeld via Carpooling.com.

Dit jaar gaan 2 miljard dollar aan leningen verstrekt worden

via p2p-leenplatforms.

Dit levert miljoenen reputatiegegevens op

over hoe goed of slecht we ons gedragen.

Het vinden van
en wijs worden uit de informatiesporen

die we achterlaten op diverse plekken,
is een enorme uitdaging,

maar die zullen we moeten aangaan.

Wat mensen als Sebastian met recht vragen is:

zijn die reputatiegegevens niet van henzelf?

Zou de reputatie die hij op Airbnb heeft opgebouwd

met hem mee moeten verhuizen

van één gemeenschap naar de andere?

Stel dat hij tweedehands boeken gaat verkopen

op Amazon. Waarom zou hij
helemaal op nieuw moeten beginnen?

Het lijkt op mijn verhuizing van New York naar Sydney.

Belachelijk. Ik kon geen telefoonabonnement krijgen

omdat mijn kredietgeschiedenis niet meeverhuisde.

Ik was een schim in het systeem geworden.

Nu suggereer ik niet dat de volgende stap

van de reputatie-economie zal zijn

dat meerdere beoordelingen worden opgeteld
tot een nietszeggende score.

Daarvoor zijn de levens van mensen te complex.

Ook wil ik duidelijk stellen
dat dit niet gaat over het optellen

van tweets en likes en vrienden in een soort cloud.

Die mensen meten invloed, niet gedrag dat

onze betrouwbaarheid aangeeft.

Maar het belangrijkste om te onthouden

is dat reputatie overwegend context-gebonden is.

Dat Sebastian een geweldige gastheer is,

betekent niet dat hij ook Ikea-meubels kan monteren.

De grote uitdaging is uitvinden welke gegevens

relevant zijn, want de toekomst

gaat aangedreven worden
door een slim verzamelde reputatie,

niet één enkel algoritme.

Het is een kwestie van tijd voor we

een Facebook- of Google-achtige zoekopdracht geven

voor een compleet overzicht van iemands gedrag

binnen verschillende contexten.

Ik zie een actuele stream voor me
van wie jou vertrouwde,

wanneer, waar en waarom.
Je betrouwbaarheid op TaskRabbit,

je properheid als gast op Airbnb,

de kennis die je tentoonspreidt op Quora.

Deze vind je allemaal op één plaats:

een soort reputatie-dashboard

dat het plaatje schetst van jouw reputatiekapitaal.

Dit is een concept dat ik momenteel onderzoek

voor mijn volgende boek.
Ik definieer het momenteel als

de waarde van je reputatie, je intenties,

vaardigheden en waarden,
in gemeenschappen en markten.

Dit is geen verre toekomstmuziek.

Er is al een golf van nieuwe bedrijfjes als Connect.Me

en Legit en TrustCloud, die uitdokteren hoe je

je online-reputatie kan verzamelen, inzien en gebruiken.

Ik besef dat dit concept wellicht een beetje

'Big Brother'-achtig klinkt, en inderdaad zijn er enkele

enorme transparantie- en privacy-uitdagingen.

Maar uiteindelijk, als we onze
persoonlijke reputatie kunnen verzamelen,

hebben we er meer controle over, en wordt

de immense waarde erin toegankelijk.

Tevens kunnen we
-- meer dan onze kredietgeschiedenis --

onze reputatie vormgeven.

Denk maar aan Sebastian

en hoe hij de kat aanschafte om dit te beïnvloeden.

Los van privacy is het andere interessante thema

waarnaar ik kijk,
hoe we digitale 'spoken' bekrachtigen.

Mensen die niet actief zijn online

maar die wel heel betrouwbare mensen zijn.

Hoe vertalen we hun bijdragen aan hun werk,

hun gemeenschappen en gezinnen

in reputatie-kapitaal?

Uiteindelijk, als we het goed doen, kan reputatiekapitaal

een grote positieve verschuiving betekenen

in wie er macht en invloed heeft
en vertrouwen geniet.

Een driecijferige score, je traditionele kredietgeschiedenis,

die slechts 30% van ons daadwerkelijk kent,

zal niet langer de bepalende factor zijn

in hoeveel dingen kosten, waartoe we toegang hebben,

of ons beperken in ons doen en laten.

Reputatie is een munt
die volgens mij in de 21ste eeuw

invloedrijker zal worden dan onze kredietgeschiedenis.

Reputatie zal de munt zijn waarin wordt uitgedrukt

dat je mij kunt vertrouwen.

Het interessante hieraan is, dat reputatie

het sociaal-economische smeermiddel is,

dat collaboratieve consumptie
werkbaar en opschaalbaar maakt,

maar de bronnen waaruit het gemaakt wordt,

en zijn toepassingen zijn veel groter dan enkel deze ruimte.

Laat ik een voorbeeld geven
uit de wereld van de recrutering,

waar reputatiegegevens het cv

een archaïsch relikwie zullen doen lijken.

Vier jaar geleden besloten tech-bloggers

en ondernemers Joel Polsky en Jeff Atwood

om Stack Overflow te beginnen.

Stack Overflow is een platform waar

ervaren programmeurs
andere goede programmeurs

gedetailleerde technische vragen stellen

over zaken als Tiny Pixels en Chrome-extensies.

Deze site ontvangt 5.500 vragen per dag

en 80% daarvan wordt accuraat beantwoord.

Gebruikers kunnen op diverse manieren reputatie verdienen,

maar kort gezegd overtuigen ze hun collega's ervan

dat ze weten waarover ze het hebben.

Enkele maanden na lancering van de site,

hoorden de oprichters iets interessants,

dat hen eigenlijk niet verwonderde.

Ze hoorden dat gebruikers hun reputatiescores

bovenaan hun cv zetten

en dat recruteerders het platform bezochten

om mensen met unieke talenten te vinden.

Duizenden programmeurs vinden tegenwoordig

zo betere banen, omdat Stack Overflow

en het reputatie-dashboard een waardevol overzicht

geven van hoe iemand zich werkelijk gedraagt

en wat zijn gelijken van hem vinden.

Maar het principe achter
wat er gebeurt bij Stack Overflow

vind ik ongelofelijk spannend.

Mensen gaan beseffen dat de reputatie

die ze opbouwen, waarde heeft

buiten de omgeving waarbinnen ze verkregen is.

Heel interessant.

Wanneer je met supergebruikers praat,
zij het SuperRabbits

of super-mensen op Stack Overflow, of Überhosts,

allemaal praten ze over hoe een goede reputatie

hen zich machtig doet voelen.

Op Stack Overflow creëert het een gelijk speelveld

zodat de echt getalenteerden naar de top stijgen.

Op Airbnb worden de mensen vaak belangrijker

dan de ruimtes. Op TaskRabbit

geeft het mensen controle over hun economische activiteit.

Na de thee bij Sebastian vertelde hij me hoe

op een slechte regenachtige dag zonder klanten

in zijn boekwinkel,
hij aan alle mensen op de wereld denkt

die iets moois over hem hebben gezegd,

en wat dat zegt over hem als persoon.

Hij wordt dit jaar 50 en is ervan overtuigd

dat het rijke weefsel van reputatie
dat hij op Airbnb heeft opgebouwd

hem zal helpen iets interessants te doen

met de rest van zijn leven.

Er zijn slechts een paar historische momenten

waarop de mogelijkheid bestaat

om ons sociaal-economische systeem
opnieuw uit te vinden.

Wij leven op één van die momenten.

Ik geloof dat we aan het begin staan
van een collaboratieve revolutie

even significant als de Industriële Revolutie.

In de 20ste eeuw transformeerde de uitvinding van krediet

ons consumptiesysteem en bepaalde in zekere zin

wie toegang had tot wat.

In de 21ste eeuw gaan nieuwe vertrouwensnetwerken

en het reputatiekapitaal dat ze genereren,

vernieuwen hoe we denken
over rijkdom, markten, macht

en persoonlijke identiteit, op manieren
die we ons nog niet eens voor kunnen stellen.

Hartelijk dank. (Applaus)

(Applaus)