-
Deyək ki zəif turşum var.
-
Bunu HA adlandıraq.
-
A əslində bura qoya biləcəyim bir çox
-
elementi təmsil edir.
-
Bu flor yada ammonyak molekulu ola bilər.
-
Əgər H əlavə etsən bu ammonium olacaq.
-
Xüsusi bir element deyil.
-
Bu sadəcə turşu yazmağın ümumi qaydasıdır.
-
Bu tarazlıqdadır,
-
və bunu çox görmüsüz.
-
Bunların hamısı sulu məhluldadır.
-
Bu proton birləşdirici əsasın və molekulun
-
arasında tullanır.
-
Mənfi.
-
Əsas tarazlığıda yazmış ola bilərdik,
-
birləşdirici əsasın ayrıla biləcəyini və
-
sudan hidrogen ayıraraq OH yarada
-
biləcəyini deməilyik.
-
Amma bu videonun əsas məqsədi deyil.
-
Burada tarazlığa bir şəkildə təsir etsək
-
nə ola biləcəyini düşünəciyik.
-
Bildiyiniz kimi, Chatelliers
-
prinsipinə görə, tarazlığı gərginləşdirsək
-
tarazlıq bu stresi aradan
-
qaldıracaq şəkildə hərəkət edir.
-
Deyək ki bu sistemə əlavə etdiyim stresdi.
-
Fərqli rəng edək.
-
Güclü əsas əlavə edəcəm.
-
Bu çox tünddür.
-
NaOH əlavə edəcəm.
-
Bilirik ki, bu maye mühitə qoyduqda
-
güclü əsasdır, natrium olan hissəsi
birləşmir,
-
ən əsası isə məhluldakı OH hidrogeni
-
uzaqlaşdırmaq istəyir.
-
Məhlula OH əlavə etdikdə hər mola nə
-
olacaq, sadəcə mol yox, əlavə etdiyiniz
-
hər molekula nə olacaq, bunlar hidrogen
-
molekullarını götürəcəklər.
-
Düzdü?
-
Məsələn, əgər məhlulda 1 mol hidrogen
-
molekulları varsa və məhlula 1 mol
-
natrium hidroksit əlavə etdikdə bunlar
-
hamısı reaksiyaya girəcək.
-
OH-lar H-lar ilə reaksiyaya girəcək və su
-
yaradacaqlar,və məhlulda yoxa çıxacaqlar.
-
Əslində yox olmayıb, suya çevriliblər.
-
Bütün hidrogenlər gedəcəklər.
-
Yada ən azından ilk hidrogen gedəcək.
-
1 mol hidrogenlər yox olacaqlar.
-
Bəs bu reaksiyada nə baş verməliydi?
-
Bilirik ki,bu tarazlıq reaksiyasıdı
-
Tarazlıq reaksiyası olduğu və zəif əsas
-
olduğu üçün hidrogenlər azaldıqca bu
-
iki məhsuldan daha çox yaradacaq və bu
-
şəkildə itirilən hidrogənləri tamamlayacaq
-
-
Yəni, hidrogən azaldıqca,
-
tarazlıq daha da sürətlənəcək.
-
Amma bura aşağı düşəcək.
-
Bura isə qalxacaq.
-
Və bura isə aşağı az düşəcək.
-
Ora natrium hidroksit qoyduqda
-
bu bütün hidrogənləri götürəcək.
-
-
-
Bunlar yox olanda zəif əsas
-
daha çox ayrılacaq.
-
Tarazlıq bu istiqamətdə hərəkət edəcək.
-
Bunların hamısını götürəcək.
-
Amma tarazlıq bu istiqamətdə hərəkət
-
edərsə,hidrogenin çoxu dəyişəcəkdir.
-
Nə düşünürsüz, əgər natrium hidroksidi
-
suya atsam nə olacaq.
-
Yəni, NaOH məhlulu hazırlasam,
-
bu suda tamamən natrium kationlarina və
-
hidroksit anionlarına ayrılacaq.
-
Yəni, əlavə etdiyim natrium hidroksidin
-
bir anda OH miqdarını artırırıq
-
və beləcə pH artırmış oluruq
-
düzdü?
-
Xatırla.
-
OH miqdarını artırdıqda,
-
pOH azalacaq, düzdü?
-
Çünki, bu mənfi loqaritmadır.
-
Yəni, əgər OH artsa,pOH azalacaq
-
və pH artacaq.
-
OH bunu daha çox sadə edir.
-
Və yüksək pH-da çox sadədir.
-
Əgər, bundan bir mol varsa, pH 14 olacaq.
-
Əgər,güclü əsas yox, güclü turşu varsa,
-
pH 0 olacaq.
-
Ümid edirəm ki, bunu artıq anlayırsız
-
əgər qarışdırırsızsa, logaritmalarla
-
çalışsaz, sonunda biləcəksiz.
-
Əsas mövzuya dönək, əgər bunu suda etsəz,
-
super yüksək pH olacaq, çünki
-
OH qatılığını çox artırırıq.
-
Amma əgər, natrium hidroksidi suya deyil
-
digər məhlula, zəif turşu və dəyişdirici
-
əsas olan məhlula əlavə etsək
-
Nə olacaq?
-
Əlbəttə,reaksiya girib bütün hidrogenləri
-
götürəcək.
-
-
bu çoxlu hidrogen təmin edir.
-
İtirilən hidrogenin yerini dolduracaq.
-
Ona görə stress pis deyil.
-
Və bura su atanda
-
pH artıracaqsız.
-
Burada pH daha az artacaq.
-
Gələcəkdəki videolarda, pH-ın nə qədər az
-
artdığını hesablayacağıq.
-
Amma düşünə bilərsiniz ki, bu
-
pH üçün yumşaldıcıdır.
-
Baxmayaraq ki, güclü əsası məhlula atsanız
-
belə bu pH-ı gözlədiyiniz kimi
-
artırmayacaq.
-
Başqa yol edə bilərsiz
-
Əgər eyni reaksiyanı sadə reaksiya kimi
-
yazsam
-
Bu A minus
-
Bu isə dəyişdirici əsas tarazliqdadır
-
dəyişdirici əsas ətrafdakı sulu məhluldan
-
su götürür.
-
Etdiyimiz hər şey
-
məhlulda baş verir.
-
Götürülən su
-
OH olmayacaq.
-
Bunlar sadəcə bənzər reaksiyalardır.
-
Bunu turşu reaksiyası kimi yazıram.
-
Bunu isə sadə reaksiya kimi.
-
Lakin onlar bənzərdirlər.
-
Əgər güclü turşunu məhlula əlavə etsək,
-
nə baş verəcək?
-
Əgər hidroxloridi məhlula atsam.
-
Hidrogenxloridi sadəcə suya atsam, bu
-
tamamən hidrogen və xlor anionlarına
-
dissosiasiya edəcək.
-
Və dərhal məhlulu çox turş edəcək.
-
pH çox aşağı olacaq.
-
Əgər qatılıq 1 molar idisə
-
pH 0 olacaq.
-
Bəs hidroxloridi bu məhlula atsaq
-
nə olacaq?
-
Burada zəif əsas və onun
-
zəif dəyişdirici turşusu var idi.
-
Hidroxloridən dissosiasiya olunmuş
-
hidrogen protonları burdakı OH-lar ilə
-
reaksiya girəcək.
-
Və bir-birilərini xaricə atacaqlar.
-
Onlar birləşib suya çevriləcəklər və
-
məhlulun bir hissəsi olacaqlar.
-
OH-lar başlanğıcda gedirlər,
-
amma burada zəif əsas ehtiyatı var.
-
Le Şatler prinsipinə deyir ki.
-
Gərginləşdirici OH-ın qatılığını azaldır
-
reaksiya isə stresi çıxartmaq
-
istiqamətində gedir.
-
Yəni, reaksiya bu istiqamətdə gedir.
-
Zəif əsas daha çox zəif turşuya çevrilir
-
və çoxlu OH əməllə gətirir.
-
Hidroxloridi məhlula atdığınız zaman pH
-
gözlədiyiniz kimi düşməz.
-
pH aşağı olacaq, amma sonra bu
-
sudan hidrogen götürəcək və daha çox
-
OH istehsal edəcək.
-
Bunu belə düşünə bilərsiz, bu sanki güclü
-
turşunun yada əsasın göstərəcəyi təsirin
-
qarşısını almağa bənzəyir.
-
Ona görə bu tıxac adlanır.
-
Çünki, bu turşuluğa maneə yaradır.
-
Məhlula güclü əsas atdığınızda,
-
pH dərhal artacaq.
-
Yada turşuluq azalacaq.
-
Lakin güclü əsası tıxaca əlavə etsəz,
-
Şatler prinsipinə görə,
-
pH çox da dəyişməyəcək.
-
Eyni.
-
Əgər turşunu eyni tıxaca əlavə etsəz,
-
pH gözlədiyiniz kimi çox təsir etməyəcək,
-
əgər suya turşu atsaz tarazlıq reaksiyasın
-
-
-
-
-
-
Məhlulun pH-ına sabitlik verir.
-
Tıxacın izahı tarazlıqdakı zəif turşu ilə
-
onun zəif conjugate əsasının məhsuludur.
-
Bu tıxacdır, ona görə tıxac adlanır ki
-
pH-ı bir şəkildə qoruyur.
-
Bir cür xarici təsirləri əmir
-
yada turşuluğu qoruyur.
-
Gəlin indi tıxacın hesablamalarına baxaq
-
hansı ki zəif turşunun hesablamasıdır.
-
Əgər yenidən bərabərliyi yazsaq,
-
yəni, HA tarazliqdadır.
-
Hər şey sulu məhluldadır.
-
Hidrogen və onun dəyişdirici əsası var.
-
Burada tarazlıq sabiti var.
-
Bunu daha əvvəl çox videoda görmüşük.
-
Tarazlıq sabitini tapmaq üçün hidrogen
-
protonlarının qatılığını dəyişdirici
-
əsasın qatılığına vurmaq lazımdır.
-
Qatılığın molyarlıq olduğunu bilirsiz.
-
Bu vurmanı zəif turşunun qatılığına
-
bölmək lazımdır.
-
Hidrogen qatılığını həll edək.
-
Formul qurmaq istəyirəm
-
və bunu Hendersen formulu deyirik
-
Çox kitabda əzbərləməniz üçün təlimat var
-
məncə bu lazım deyil.
-
Məncə formulu özünüzdə bu sadə
-
ehtimal ilə qura bilərsiz.
-
Hidrogen üçün bunu həll edək, pH və
-
başqa şeylər arasındakı əlaqəni bu formul
-
ilə həll edə bilərik.
-
Hidrogen üçün əvvəlcə bunun hər iki
-
tərəfini bunun tərsinə vuraq.
-
Beləcə hidrogen qatılığını alarıq.
-
Ka vur hər iki tərəfi bunun
-
tərsinə vururam.
-
zəif turşu qatılığı böl
-
güclü əsas qatılığı oda bərabərdir
-
hidrogen qatılığına.
-
Məntiqlidir.
-
Hər iki tərəfin mənfi loqunu götürək.
-
Mənfi log turşu tarazlıq sabiti vur HA
-
qatılığı böl zəif əsas qatılığı oda
-
bərabərdir mənfi hidrogen qatılığı
-
loqaritmasına.
-
Bu pH-dır, düzdü?
-
Hidrogen qatılığının neqativ loqaritması
-
pH deməkdir.
-
P və H müxtəlif rənglərdə yazacam.
-
P mənfi loqaritmanı bildirir.
-
Mənfi loqaritma.
-
Bu qədər.
-
Əsas 10-dur.
-
Görək daha çox sadələşdirə biləcəyikmi.
-
Loqaritmik xüsusiyyətlər.
-
İki şeyin vurmasının loqaritmasının
-
bu ikisinin toplanmasının loqaritmasına
-
bərabər olduğunu bilirik.
-
Sadələşdirə bilərik ki, mənfi loqaritma Ka
-
mənfi loqaritma zəif turşu qatılığı böl
-
A mənfi.
-
Bərabərdir pH.
-
Zəif turşunun pKa-sı tarazlıq sabitinin
-
mənfi loqaritmasıdır.
-
Bu sadəcə pKa-dır.
-
Mənfi loqaritma HA böl A
-
Edəcəyimiz şey bunu müsbət etmək və bunu
-
mənfi 1 qüvvətinə
-
yüksəltməkdir, düzdü?
-
Buda loqaritmanın başqa xüsusiyyətdir,əgər
-
qarışıq oldusa loqaritma videolarına baxın
-
Mənfi 1 qüvvəti bunun tərsini bildirir.
-
Deyə bilərik ki, müsbət loqaritma
-
mənfi A böl HA
-
bərabərdir pH.
-
Buda Henderson-Haselbas
-
bərabərliyi adlanır.
-
Bunu əzbərləmənizə ehtiyac yoxdu.
-
Əgər bunu əzbərləsəz,
-
bir neçə saata müsbətin
-
burada olduğunu unutacaqsız.
-
A mənfini yada HA-nın
-
sürət yada məxrəcə qoyduğunuzu
-
unutacaqsız, və bu pisdir.
-
Ən yaxşısı formulu başdan
-
yazmaqdır.
-
Mənə güvənin.
-
Bu mənim sadəcə bir-iki dəqiqəmi aldı,
-
amma siz bunu kağızda sürətlə edəcəksiz
-
bu formulu qurmaq çox vaxtınızı
-
aparmayacaq.
-
Bu əzbərləməkdən daha yaxşıdır,
-
30 yaşınızda belə unutmayacaqsız.
-
Bəs niyə bu qədər önəmlidir?
-
Bu pH və pKa qiymətlərini əlaqələndirir,
-
pKa-da tarazlıq sabiti deyilmiydi?
-
Turşu və dəyişdirici əsasın loqaritmasının
-
nisbətləri var.
-
Nə qədər çox dəyişdirici əsas, və nə qədər
-
az turşu varsa pH o qədər artacaq.
-
Düzdü?
-
Əgər bu artsa və bu azalsa,
-
pH artacaq.
-
Buda məntiqlidir,
-
çünki məhlulda əsas çoxdur.