< Return to Video

Tại sao chúng ta khóc? Ba loại nước mắt - Alex Gendler

  • 0:06 - 0:10
    Câu chuyện kể về
    một cô gái tên là Con Ngươi.
  • 0:10 - 0:13
    Con Ngươi rất nhạy cảm.
  • 0:13 - 0:17
    Nhạy cảm đến nỗi
    cô ấy lúc nào cũng khóc.
  • 0:17 - 0:20
    Cô ấy khóc khi buồn,
  • 0:20 - 0:23
    khi vui,
  • 0:23 - 0:28
    và thậm chí chảy nước mắt
    khi có vật gì chạm vào cô.
  • 0:28 - 0:31
    Cô ấy có tuyến lệ đặc biệt
    để tạo ra nước mắt mới
  • 0:31 - 0:34
    và những cái ống đặc biệt,
    được gọi là ống dẫn nước mắt,
  • 0:34 - 0:37
    để dẫn nước mắt cũ ra ngoài.
  • 0:37 - 0:39
    Cô ấy khóc nhiều đến nỗi
  • 0:39 - 0:41
    tạo ra gần 300ml
    nước mắt mỗi ngày,
  • 0:41 - 0:43
    tức khoảng 113l mỗi năm!
  • 0:43 - 0:45
    Thực ra, nếu quan sát kỹ hơn,
  • 0:45 - 0:50
    bạn sẽ thấy cô ấy lúc nào cũng
    rơm rớm .
  • 0:50 - 0:53
    Nước mắt nền
  • 0:53 - 0:55
    tạo thành một
    tấm màng mỏng gồm 3 lớp
  • 0:55 - 0:58
    bảo vệ cô ấy khỏi bụi bẩn
    và những vật thể nhỏ.
  • 0:58 - 1:01
    Ngay cạnh Con Ngươi
    là lớp màng nhầy,
  • 1:01 - 1:04
    giữ tất cả những thứ này
    gắn chặt vào cô ấy.
  • 1:04 - 1:06
    Ngoài cùng là lớp nước,
  • 1:06 - 1:08
    giữ cho Con Ngươi lúc nào cũng ướt,
  • 1:08 - 1:09
    đẩy lùi vi khuẩn xâm hai,
  • 1:09 - 1:13
    và bảo vệ giác mạc,
    khỏi bị tổn thương.
  • 1:13 - 1:16
    Và cuối cùng là một lớp lipid,
  • 1:16 - 1:19
    một tấm phim dầu bên ngoài,
    giữ cho bề mặt luôn trơn láng
  • 1:19 - 1:20
    để Con Ngươi có thể nhìn xuyên qua,
  • 1:20 - 1:23
    và ngăn các lớp bên ngoài bay hơi.
  • 1:23 - 1:25
    Bình thường, Con Ngươi sống vô tư
  • 1:25 - 1:27
    mà không mấy để ý đến
  • 1:27 - 1:28
    nước mắt nền.
  • 1:28 - 1:30
    Đó là nhiệm vụ của nó.
  • 1:30 - 1:33
    Nhưng một ngày, cô ấy gặp Hành Tây.
  • 1:33 - 1:35
    Con Ngươi ngay lập tức bị cuốn hút.
  • 1:35 - 1:38
    Hành Tây trông tuyệt đẹp
    trong chiếc áo khoác màu tím nhạt,
  • 1:38 - 1:40
    và cô ấy có mùi tuyệt vời.
  • 1:40 - 1:42
    Con Ngươi mời Hành Tây đến nhà
    dùng bữa ăn tối,
  • 1:42 - 1:45
    nhưng khi cô ấy đến
    và cởi áo khoác của mình,
  • 1:45 - 1:47
    điều khủng khiếp xảy ra.
  • 1:47 - 1:50
    khi áo khoác của Hành
    được cởi bỏ
  • 1:50 - 1:51
    một phản ứng hóa học xảy ra,
  • 1:51 - 1:55
    chuyển các hợp chất sulfoxide
    hợp chất khiến cô ấy
  • 1:55 - 1:57
    có mùi tuyệt vời đến vậy
    thành sulfenic acid,
  • 1:57 - 2:01
    trở thành một chất khó chịu
    có tên rất dài là:
  • 2:01 - 2:04
    syn-Propanethial S-oxide.
  • 2:04 - 2:06
    Khí này làm cay Con Ngươi,
  • 2:06 - 2:08
    và cô ấy,
  • 2:08 - 2:10
    bắt đầu khóc không ngừng.
  • 2:10 - 2:13
    khác với nước mắt nền
  • 2:13 - 2:15
    đó là nước mắt phản xạ.
  • 2:15 - 2:16
    Chúng được tạo nên
  • 2:16 - 2:18
    để rửa đi chất độc hại,
    hoặc những vật thể lạ,
  • 2:18 - 2:21
    lượng nước mắt này nhiều hơn
  • 2:21 - 2:24
    và lớp nước có chứa thêm kháng thể
  • 2:24 - 2:28
    để ngăn chặn bất kỳ vi sinh vật nào
    cố tình xâm nhập.
  • 2:28 - 2:31
    Con Ngươi và Hành Tây
    đều bị tổn thương.
  • 2:31 - 2:33
    Họ không thể tiếp tục
    mối quan hệ này
  • 2:33 - 2:35
    khi mà Con Ngươi bị thương
    và oà khóc
  • 2:35 - 2:38
    mỗi khi Hành Tây
    cởi bỏ áo khoác ngoài.
  • 2:38 - 2:40
    Vì vậy, họ quyết định chia tay.
  • 2:40 - 2:42
    Khi Hành Tây ra cửa,
  • 2:42 - 2:43
    Con Ngươi ngừng khóc.
  • 2:43 - 2:45
    Và cô ấy lại bắt đầu khóc trở lại.
  • 2:45 - 2:47
    Bây giờ, đó không phải
    nước mắt phản xạ
  • 2:47 - 2:50
    mà là nước mắt cảm xúc.
  • 2:50 - 2:53
    Khi ai đó quá buồn
    hoặc quá hạnh phúc,
  • 2:53 - 2:54
    cảm thấy như mất kiểm soát,
  • 2:54 - 2:56
    điều đó có thể nguy hiểm.
  • 2:56 - 2:57
    Vì vậy, nước mắt cảm xúc
    được gửi đến
  • 2:57 - 2:59
    để ổn định tâm trạng
  • 2:59 - 3:01
    càng nhanh càng tốt,
  • 3:01 - 3:03
    cùng với các phản ứng vật lý,
  • 3:03 - 3:04
    chẳng hạn như nhịp tim tăng
  • 3:04 - 3:06
    và nhịp thở chậm lại.
  • 3:06 - 3:08
    Nhưng các nhà khoa học
    vẫn không chắc chắn
  • 3:08 - 3:12
    rằng tại sao nước mắt lại hữu ích.
  • 3:12 - 3:13
    Chúng có thể là một cơ chế xã hội
  • 3:13 - 3:16
    để gợi thông cảm
    hoặc đầu phục.
  • 3:16 - 3:18
    Nhưng một số nghiên cứu cũng cho thấy
  • 3:18 - 3:20
    nước mắt cảm xúc
    chứa một lượng lớn
  • 3:20 - 3:21
    các hormone stress,
  • 3:21 - 3:24
    chẳng hạn như ACTH và enkephalin,
  • 3:24 - 3:27
    endorphin và chất giảm đau tự nhiên.
  • 3:27 - 3:30
    Trong trường hợp này, nước mắt cảm xúc
    trực tiếp làm Con Ngươi dịu lại,
  • 3:30 - 3:33
    cũng như báo hiệu
    trạng thái cảm xúc của cô cho người khác.
  • 3:33 - 3:36
    Con Ngươi à, rất tiếc vì
    chuyện của bạn và Hành Tây,
  • 3:36 - 3:37
    nhưng đừng lo lắng.
  • 3:37 - 3:39
    Miễn là bạn có tất cả
    ba loại nước mắt
  • 3:39 - 3:41
    giữ cho bạn
    cân bằng và khỏe mạnh,
  • 3:41 - 3:42
    thì mọi chuyện
    vẫn sẽ ổn cả.
  • 3:42 - 3:44
    Rồi bạn sẽ nhận ra thôi!
Title:
Tại sao chúng ta khóc? Ba loại nước mắt - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-cry-the-three-types-of-tears-alex-gendler

Mắt của chúng ta thường xuyên tạo nước mắt, cho dù đó là vì xem một bộ phim buồn, vì cắt hành, hay không vì lý do nào hết. Alex Gendler kể lại một ngày đầy nước mắt trong cuộc đời của Con ngươi qua chu trình của nước mắt nền, nước mắt phản xạ và nước mắt cảm xúc.

Bài học của Alex Gendler, hoạt hình của The Moving Company Animation Studio.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:59

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions