< Return to Video

Afrika uyuyan bir dev -- ben onu uyandırmaya çalışıyorum

  • 0:01 - 0:02
    Nasılsınız arkadaşlar?
  • 0:02 - 0:05
    Öncelikle, bir TED konuşmasında
    olduğuma inanamıyorum.
  • 0:05 - 0:07
    Bu büyük bir şey.
  • 0:07 - 0:10
    Çünkü şu an köyümdeki
    herkes beni izliyor
  • 0:10 - 0:13
    ve elbette başlık param fırladı.
  • 0:13 - 0:16
    Ben Adeola Fayehun, Njeryalıyım.
  • 0:16 - 0:17
    ABD'de yaşıyorum,
  • 0:17 - 0:20
    gazeteciyim ya da komedyenim,
  • 0:20 - 0:21
    yok aslında mizahçıyım,
  • 0:21 - 0:23
    aslında ne olmamı isterseniz oyum.
  • 0:23 - 0:25
    Bütün o kadınlar benim, hepsi içimde.
  • 0:25 - 0:29
    "Keeping It Real with Adeola" adında
    bir YouTube programı yapıyorum.
  • 0:29 - 0:35
    Bu program, nazik, saygılı
    ve çok açık biçimde
  • 0:35 - 0:37
    yozlaşmış Afrikalı liderlere sesleniyor.
  • 0:37 - 0:40
    (Video) Başkan Buhari: Eşimin hangi
    partiden olduğunu bilmiyorum
  • 0:40 - 0:42
    ama o, benim mutfağıma ait, onu biliyorum.
  • 0:42 - 0:44
    Adeola Fayehun: Aman Tanrım!
  • 0:44 - 0:45
    Biraz su içmem lazım --
  • 0:45 - 0:47
    biraz su içmem lazım dedim!
  • 0:49 - 0:49
    İşte böyle!
  • 0:49 - 0:51
    Onlara seslenirken kendim oluyorum!
  • 0:51 - 0:55
    Özellikle de işleri berbat ettiklerinde,
    ki çoğu kez öyleler, böyle sesleniyorum.
  • 0:55 - 0:58
    Bu arada, eğer herhangi Afrikalı
    bir yetkili beni izliyorsa
  • 0:58 - 1:00
    sizden bahsetmiyorum efendim.
  • 1:00 - 1:03
    Evet, meslektaşlarınızdan bahsediyorum.
  • 1:03 - 1:07
    Bunu yapıyorum çünkü Afrika
    muhteşem olmak için her şeye sahip.
  • 1:07 - 1:12
    Afrika'nın dev bir kıta olduğuna
    inanarak büyüdüm.
  • 1:12 - 1:14
    Becerilerimiz var, entelektüeliz,
  • 1:14 - 1:18
    hiçbir kıtada olmadığı kadar
    doğal kaynaklarımız var.
  • 1:18 - 1:24
    Dünyadaki altın, manganez
    ve uranyum rezervinin %31'i Afrika'da.
  • 1:24 - 1:27
    Dünyadaki elmas rezervinin %57'si
  • 1:27 - 1:29
    ve petrol rezervinin de %13'ü Afrika'da.
  • 1:29 - 1:32
    Çin'den ve Dünya Bankası'ndan
    borç para almak için
  • 1:32 - 1:36
    veya yardımlara bağlanmamız
    için bir sebep yok.
  • 1:36 - 1:37
    Fakat iyi liderler olmadan
  • 1:37 - 1:39
    yüksekten uçmak bir yana,
  • 1:39 - 1:43
    uçabilmeye dair hiçbir yetisi
    olmayan bir kartal gibiyiz.
  • 1:43 - 1:46
    Afrika uyuyan bir dev gibi.
  • 1:46 - 1:49
    Gerçek şu ki ben bu devi
    uyandırmaya çalışıyorum
  • 1:49 - 1:51
    ve bu yüzden uyuyan devin
  • 1:51 - 1:53
    yetkililerin kirli çamaşırlarını
    açıklıyorum.
  • 1:53 - 1:56
    Siyasetçilerimizin, dini liderlerimizin
    -- elbette saygı çerçevesinde --
  • 1:56 - 1:58
    hatalarını söylüyorum
  • 1:58 - 2:01
    çünkü her şeyin ötesinde,
  • 2:01 - 2:04
    Afrikalı liderler kendilerine
    saygı duyulmasına bayılırlar.
  • 2:04 - 2:06
    Bu yüzden, bunu dozlar
    halinde onlara veriyorum.
  • 2:06 - 2:09
    Programımda onlara
    diz çöküyorum -- hah! --
  • 2:09 - 2:12
    Onlara amcalarım, teyzelerim,
  • 2:12 - 2:14
    manevi babalarım gibi sesleniyorum,
  • 2:14 - 2:15
    daha sonra da --
  • 2:15 - 2:19
    aklımızı hor gördükleri için
    ben de onlara aynısını yapıyorum.
  • 2:19 - 2:24
    Çünkü ikiyüzlülükten
    ve kandırmalardan yorulduk.
  • 2:24 - 2:27
    Mesela, Nijerya devlet başkanı
  • 2:27 - 2:30
    harap olmuş hastanelerimizi onarıp
  • 2:30 - 2:31
    yenilerini inşa ederek
  • 2:31 - 2:34
    sağlık turizmini
    bitireceğine dair ant içti.
  • 2:34 - 2:36
    Fakat o ne yaptı ki?
  • 2:36 - 2:41
    2017'de Londra'da
    üç ay boyunca tedavi gördü.
  • 2:41 - 2:44
    Üç ay boyunca bir başkanımız yoktu.
  • 2:44 - 2:46
    Üç ay boyunca başkansızdık.
  • 2:46 - 2:48
    Daha sonra, benim işim de
    başkana seslenmek oldu,
  • 2:48 - 2:50
    bunu elbette saygı çerçevesinde yaptım.
  • 2:50 - 2:51
    Şöyle dedim:
  • 2:51 - 2:54
    "Sayın Başkan, işte sizin kızınız Adeola,
  • 2:54 - 2:56
    ben nasılım biliyorsunuz,
    sizden ne haber?
  • 2:56 - 2:57
    Hiç utanmıyorsunuz."
  • 2:57 - 2:59
    "Efendim" demeyi unuttum.
  • 2:59 - 3:01
    "Efendim, hiç utanmanız yok.
  • 3:01 - 3:03
    (Yoruba dili: Hiç Tanrı korkunuz yok.)
  • 3:03 - 3:04
    Hiç Tanrı korkunuz yok."
  • 3:04 - 3:08
    Şu an ABD'de,
    Birleşik Krallık'ta ve Kanada'da
  • 3:08 - 3:10
    35 bin Nijeryalı doktor çalışıyor.
  • 3:10 - 3:12
    Muhteşem şeyler yapıyorlar
  • 3:12 - 3:15
    çünkü Nijerya'da iyi maaş alamıyorlar,
  • 3:15 - 3:17
    hem de doktorluk yapabilmek için
  • 3:17 - 3:20
    gerekli olan ekipmanları yok.
  • 3:20 - 3:24
    Bu durum birçok Afrika ülkesinde böyle.
  • 3:24 - 3:26
    Uçma kapasitemiz var
  • 3:26 - 3:31
    ama ne yazık ki çoğu Afrikalı yetenek
    dosdoğru diğer kıtalara,
  • 3:31 - 3:33
    Afrika dışına uçuyor.
  • 3:33 - 3:35
    Mesela bu Nijeryalı doktor,
  • 3:35 - 3:38
    doğmamış bir bebeğin
    Teksas'ta ameliyatını yaptı.
  • 3:38 - 3:42
    Ayrıca bu doktor atletlerdeki
    beyin sarsıntısının
  • 3:42 - 3:45
    nörolojik etkilerini keşfetti
  • 3:45 - 3:48
    ve birçok ülkenin Afrikalı atleti,
  • 3:48 - 3:51
    onlar için altın madalya kazanıyor.
  • 3:51 - 3:52
    Tuhaf olan şey şu ki
  • 3:52 - 3:55
    Afrika'nın düzelmesi için
    Tanrı'nın yardımını bekliyoruz.
  • 3:55 - 3:57
    Gerçekten öyle, şaka değil,
    Tanrı'yı bekliyoruz.
  • 3:57 - 3:59
    Sadece Burundi Başkanına bir bakın.
  • 3:59 - 4:02
    Gazetecileri ve muhalefet
    üyelerini hapse atıyor
  • 4:02 - 4:05
    fakat ulusal ibadet günü ilan ediyor,
  • 4:05 - 4:08
    böylece insanlar ülkeyi düzeltmesi
    için Tanrı'ya dua edebiliyor.
  • 4:08 - 4:11
    Ülkeyi düzeltmesi gereken Başkan değil mi?
  • 4:11 - 4:13
    Ah, hayır, hayır, elbette hayır.
  • 4:13 - 4:15
    Biz Tanrı'nın düzeltmesini istiyoruz.
  • 4:15 - 4:17
    Nelerle uğraşmak zorunda
    olduğumu görüyor musunuz?
  • 4:17 - 4:19
    Size şunu söylüyorum,
  • 4:19 - 4:22
    fırtına bu siyasetçileri bir gün
    vurmak için hazırlanıyor.
  • 4:22 - 4:24
    Biz bundan daha iyiyiz.
  • 4:24 - 4:28
    Liderlerimizin sorumluluk
    almaya başlamasını
  • 4:28 - 4:32
    ve her şeyi Tanrı'ya
    bağlamamalarını istiyorum.
  • 4:32 - 4:34
    Tanrı bize ihtiyacımız
    olan her şeyi verdi.
  • 4:34 - 4:37
    İşte burada, onu kullanalım.
  • 4:37 - 4:40
    Fakat durum şu ki
    yaptığım işin sevdiğim kısmı,
  • 4:40 - 4:43
    muhteşem işler yapan
    Afrikalıları yayımlamak,
  • 4:43 - 4:45
    sıradan insanların dokunaklı hayatları.
  • 4:45 - 4:48
    Tıpkı Kenyalı bu kadın gibi,
    adı Wangari Maathai
  • 4:48 - 4:52
    ve Nobel Barış ödülünü
    alan ilk Afrikalı kadın
  • 4:52 - 4:53
    çünkü o, insan haklarını savundu
  • 4:53 - 4:56
    ve bir milyon ağaç dikti.
  • 4:56 - 4:58
    Ayrıca Zimbabveli bu kadın,
  • 4:58 - 4:59
    Dr. Tererai Trent ise
  • 4:59 - 5:04
    bir inek karşılığında
    14 yaşında evlendirilmiş.
  • 5:04 - 5:07
    Yine de bu kadın kendi kendine
    okumayı ve yazmayı öğrenmiş
  • 5:07 - 5:09
    ve Oprah'ın programına çıkmış.
  • 5:09 - 5:13
    Ah, babacığım, ben de bir gün
    Oprah'ın programına çıkmak istiyorum.
  • 5:13 - 5:15
    Bu kadın binlerce çocuk için
  • 5:15 - 5:18
    Zimbabve'de okullar inşa etti.
  • 5:18 - 5:22
    Ayrıca, popüler bir
    İngiliz mimar olan David Adjaye,
  • 5:22 - 5:24
    tüm dünyada dikkat çekici
    binalar tasarladı.
  • 5:24 - 5:27
    Ayrıca hem Ganalı hem de Tanzanyalı,
  • 5:27 - 5:31
    buradan anlıyoruz ki orada
    bir Gana Jollof pirinci olmak zorunda,
  • 5:31 - 5:32
    ki kendisi de onu yiyor
  • 5:32 - 5:35
    çünkü bu pirinç ona
    tasarım için ilham verdi.
  • 5:35 - 5:36
    Ah, belki o Nijerya Jollof pirinciydi
  • 5:36 - 5:38
    çünkü Nijeryanın pirinci daha iyi.
  • 5:38 - 5:41
    Neyse, o pirinç bugün kendisinin
  • 5:41 - 5:43
    muhteşem bir adam
    olmasına dair ilham veren şeydi.
  • 5:43 - 5:44
    Dikkatinizi çekmişken
  • 5:44 - 5:46
    bir şey daha söylemek istiyorum,
  • 5:46 - 5:48
    bu yüzden biraz daha yaklaşın lütfen.
  • 5:48 - 5:50
    Tamam, böyle iyi,
    çok yaklaşmayın, böyle iyi.
  • 5:50 - 5:53
    Bazılarınızın Afrika'yı tanımlama
    biçimini sevmiyorum.
  • 5:53 - 5:55
    Hepiniz değil, sadece bazılarınız böyle.
  • 5:55 - 5:56
    Özellikle de siz.
  • 5:56 - 5:59
    Öncelikle, Afrika ülke değil, bir kıta.
  • 5:59 - 6:01
    Ugandalı Paul'u tanımıyorum,
  • 6:01 - 6:04
    Zimbabveli Rebecca'yı da tanımıyorum.
  • 6:04 - 6:06
    Nijerya, Zimbabve'den uzak,
  • 6:06 - 6:08
    tıpkı New York'un Fransa'dan
    uzak olduğu gibi uzak.
  • 6:08 - 6:11
    Ayrıca Batı'nın yardımına ihtiyaç duyan
    bir sürü çıplak insan da yok.
  • 6:11 - 6:13
    Hepsinde yanılıyorsunuz.
  • 6:13 - 6:15
    Sokaklarımızda aslanlar
    gezinmiyor, tamam mı?
  • 6:15 - 6:16
    Bunu sürdürebilirim
  • 6:16 - 6:19
    fakat neden bahsettiğimi çoktan anladınız.
  • 6:19 - 6:20
    İşimi yapmaya çalışırken
  • 6:20 - 6:22
    uyuyan dev olan Afrika'yı
    uyandırmaya çalışıyorum,
  • 6:22 - 6:25
    böylece bu ülke dünya arenasında
    hakkı olan yeri alabilir,
  • 6:25 - 6:27
    siz de üzerinize düşeni yapabilirsiniz.
  • 6:27 - 6:30
    Lütfen daha çok dinleyin.
  • 6:30 - 6:34
    Afrikalı arkadaşlarınızın söyleyeceklerini
  • 6:34 - 6:36
    ön yargısız düşüncelerle dinleyin.
  • 6:37 - 6:39
    Afrika hakkında kitaplar okuyun.
  • 6:39 - 6:41
    Aman Tanrım, Afrika filmleri izleyin
  • 6:41 - 6:42
    ya da en azından,
  • 6:42 - 6:46
    54 güzel ülkemizden
    bazılarının isimlerini öğrenin.
  • 6:46 - 6:49
    Aynen öyle, 54 tane bebeğim, beş ve dört.
  • 6:49 - 6:50
    Pekâlâ arkadaşlar, bu gerçekti
  • 6:50 - 6:52
    ve tam burada kendim oluyorum.
  • 6:52 - 6:54
    Bir sonraki sefere görüşürüz.
  • 6:54 - 6:56
    Sağlıcakla kalın.
Title:
Afrika uyuyan bir dev -- ben onu uyandırmaya çalışıyorum
Speaker:
Adeola Fayehun
Description:

Mizahçı ve gazeteci Adeola Fayehun, eğlenceli ve zekice olan bu konuşmasının başında, "Afrika uyuyan bir dev" diyor. "Gerçek şu ki ben bu devi uyandırmaya çalışıyorum. Bu yüzden, yetkili kişilerin kirli çamaşırlarını açığa çıkarıyorum." Adeola, yozlaşmış Afrikalı yetkilileri eleştirirken ve bu kıtanın neden dünya sahnesinde çoktan doğru bir yerde olması gerektiğini anlatırken onu takip edin -- Afrika'nın bu noktaya gelmesi ancak liderlerin sorumluluk almasıyla başlar.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:09

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.