Return to Video

ဟိုက်ပါလင့်က အရာရာတိုင်းကို ပြောင်းလဲပစ်ခဲ့ပုံ

  • 0:00 - 0:03
    ကျွန်မ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ်
    စဉ်းစားမိခဲ့တာကို သတိရနေတုန်းပါ-
  • 0:03 - 0:06
    "ဒါက ကျန်ုပ်တို့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုကြပုံ
    အရာရာတိုင်းကို ပြောင်းပစ်မယ်။"
  • 0:06 - 0:07
    [အသေးစား အရာ။]
  • 0:07 - 0:08
    [စိတ်ကူး အကြီးစား။ ]
  • 0:08 - 0:11
    [ဟိုက်ပါလင့် အကြောင်း
    Margaret Gould Stewartရဲ့ တင်ပြချက်]
  • 0:11 - 0:14
    ဟိုက်ပါလင့် ဆိုတာက
    အင်တာဖေ့စ်နဲ့ ဆိုင်တဲ့ အရာပါ၊
  • 0:14 - 0:16
    အဲဒီလို ပြောလိုက်ခြင်းဖြင့်
    ကျွန်မ ဆိုလိုတာက၊
  • 0:16 - 0:19
    သင့်ဖုန်း ဒါမှမဟုတ် သင့်ကွန်ပျူတာထဲက
    ဆော့ဝဲကို သင် အသုံးပြုရင်၊
  • 0:19 - 0:21
    အင်တာဖေ့စ်ရဲ့ နောက်ကွယ်တွင်
    ကုဒ်တွေအများကြီး ရှိတတ်ပြီး
  • 0:21 - 0:25
    ကွန်ပျူတာ အနေနဲ့ ဘယ်လို စီမံခန့်ခွဲရမှာကို
    ညွှန်ကြားချက်တွေကို ပေးပါတယ်၊
  • 0:25 - 0:28
    ဒါပေမဲ့ အဲဒီအင်တာဖေ့စ် ဆိုတာနဲ့မှ
    လူတွေ ထိတွေ့တုန့်ပြန်ကြရတာပါ၊
  • 0:28 - 0:31
    အဲဒါကို ကျွန်ုပ်တို့ နှိပ်လိုက်ရင်
    တစ်ခုခု ဖြစ်လာတတ်တယ်။
  • 0:31 - 0:33
    ၎င်းတို့ စပေါ်လာစဉ်တုန်းက
    အတော်ကလေး ရိုးရှင်းခဲ့ကြပြီး၊
  • 0:33 - 0:36
    ဆွဲဆောင်မှု သိပ်မရှိခဲ့ကြပါ။
  • 0:36 - 0:39
    ဒီနေ့တွင် ဒီဇိုင်နာတွေထံမှာ
    အဲဒါ ရွေးစရာတွေ တစ်ပုံကြီးပါ။
  • 0:40 - 0:44
    ဟိုက်ပါလင့်တွေဟာ ရေးမှတ်ရတဲ့ ဘာသာစကား
    HTML ကို သုံးကြပါတယ်။
  • 0:44 - 0:46
    အဲဒါက ကုဒ်ပါတဲ့ စာကြောင်းတို ရှိတတ်တယ်။
  • 0:46 - 0:50
    ပြီးတော့ သင်ဟာ ထိုသူကို စေလွှတ်ချင်တဲ့
    လိပ်စာကို ထည့်ပေးရတယ်။
  • 0:50 - 0:53
    တကယ်တော့ အဲဒီလို လုပ်တတ်ဖို့
    သင်ယူရေးဟာ လွယ်လွယ်လေးပါ။
  • 0:53 - 0:58
    ဒီတော့၊ အင်တာနက် ပေါ်မှာ ရှိတတ်တဲ့ အချက်
    အလက်များအတွက် ရည်ညွှန်းစရာ တစ်ပုံကြီးဟာ
  • 0:58 - 1:00
    ဟိုက်ပါလင့်ရဲ့ ဒိုမိန်းပါပဲ။
  • 1:00 - 1:02
    ကျွန်မ ကျောင်းနေခဲ့ရတဲ့
    ကာလကို ပြန်ကြည့်ရင်-
  • 1:02 - 1:06
    လူတွေ အင်တာနက်ကို ကျယ်ပြန့်စွာ
    မသုံးစွဲကြသေးပါဘူး -
  • 1:06 - 1:08
    ကျွန်မသာ သုတေသန စာတမ်းကို ပြုစုချင်ခဲ့ရင်၊
  • 1:08 - 1:10
    ကျွန်မဟာ စာကြည့်တိုက်ကို
    လမ်းလျှောက်သွားခဲ့ရမှာပါ၊
  • 1:10 - 1:13
    အဲဒီမှာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ စာအုပ်ရှိခဲ့ရင်
    ကံကောင်းလှပြီ။
  • 1:13 - 1:15
    မကြာခဏဆိုသလို
    စာအုပ်ကို ရှာဖို့ လိုအပ်ခဲ့ရင်၊
  • 1:15 - 1:17
    ရက်သတ္တပတ် အတော်ကြာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 1:17 - 1:19
    အခုတော့ အဲဒီလို စဉ်းစားရမှာကိုက
    စိတ်ကူး မရနိုင်တော့ပါ၊
  • 1:20 - 1:22
    ကြီးမားတဲ့ တီထွင်မှုတွေ အားလုံးလိုပဲ၊
  • 1:22 - 1:25
    ကျွန်မတို့ တစ်ခုခုကို
    သုံးလာနိုင်တဲ့နောက် မကြာမီမှာပဲ
  • 1:25 - 1:27
    အဲဒါကို အလိုလိုသုံးနေကျအရာလို့
    ခံယူလာကြပါတယ်။
  • 1:27 - 1:29
    ၁၉၄၅ ခုနှစ်ဆီ ပြန်သွားကြရင်၊
  • 1:29 - 1:31
    Vannevar Bush ဆိုသူ ရှိခဲ့ပါတယ်။
  • 1:31 - 1:33
    သူဟာ အမေရိကန်အစိုးရအတွက်
    လုပ်ကိုင်နေခဲ့သူပါ။
  • 1:33 - 1:35
    သူတင်ပြလိုက်တဲ့ စိတ်ကူး တစ်ခုက
  • 1:35 - 1:37
    "အိုး၊ လူတွေ ဖန်တီးနေကြတဲ့
    အချက်အလက်တွေ များလှပါကလား၊
  • 1:37 - 1:41
    ကျွန်ုပ်တို့ဖတ်ပြီးသွားတဲ့
    စာအုပ်တွေကိုတောင် မှတ်မိဖို့ မလွယ်သလို၊
  • 1:41 - 1:44
    အရေးကြီးတဲ့ အတွေးအခေါ်အကြားက
    ဆက်သွယ်မှုတွေကို ဘယ်မှတ်မိနိုင်ကြမလဲ။"
  • 1:44 - 1:46
    အဲဒါနဲ့ သူဟာ "memex"
    ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးပေါ်လာခဲ့တယ်၊
  • 1:46 - 1:49
    ကိုယ်ပိုင် စာကြည့်တိုက်ကို
    အတူတကွ ထားနိုင်တဲ့ နေရာပါ၊
  • 1:49 - 1:53
    ကိုယ် ရယူသုံးနိုင်တဲ့ စာအုပ်တွေနဲ့
    ဆောင်းပါးတွေ အားလုံးပေါ့လေ။
  • 1:53 - 1:57
    အရင်းအမြစ်တွေကို ချိတ်ဆက်လို့ ရနိုင်တဲ့
    အဲဒီလို စိတ်ကူးကို လူတွေ အားရနေခဲ့ကြတယ်။
  • 1:57 - 1:59
    နောက်ပိုင်း ၁၉၆၀ ပြည့်လွန်နှစ်များမှာ၊
  • 1:59 - 2:02
    Ted Nelson ဆိုသူက Project Xanadu
    ဆိုတာကို ထုတ်လွှင့်ခဲ့ပြီး
  • 2:02 - 2:04
    ပြောလိုက်သေးတာက၊
  • 2:04 - 2:07
    "အဲဒါကို ကျွန်တော့်ထံမှာ ရှိနေတာနဲ့သာ
    ကန့်သတ်မထားဘူး ဆိုရင်ကော?
  • 2:07 - 2:11
    ပိုကြီးမားတဲ့ အလုပ်တွေဆိုင်ရာ စိတ်ကူး
    တွေကို ချိတ်ဆက်ပေးနိုင်မယ် ဆိုရင်ကော?"
  • 2:11 - 2:14
    ၁၉၈၂ ခုနှစ်မှာ
    University of Maryland သုသေတီတို့က
  • 2:14 - 2:16
    HyperTIES လို့ခေါ်တဲ့
    စနစ်ကို ပြုစုခဲ့ကြတယ်။
  • 2:16 - 2:20
    စာသားကို လင့်မှတ်သားစရာ အဖြစ်
    သူတို့ စပြီး သုံးလာကြတယ်။
  • 2:20 - 2:23
    မီးခိုးရောင် နောက်ခံပေါ်က
    ဒီလိုအပြာရောင် လင့်ဟာဖြင့်
  • 2:23 - 2:25
    အရောင်ခြားနားချက် သဘောအရ
    သိပ်အဆင်ပြေမယ်လို့ ယူဆခဲ့ကြတယ်၊
  • 2:25 - 2:27
    လူတွေ မြင်ရလွယ်ခဲ့မှာပါ။
  • 2:27 - 2:30
    Apple က ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင်
    HyperCard ကို တီထွင်ခဲ့တယ်။
  • 2:31 - 2:33
    ကိုယ့်ဆီမှာ
    ဒီလောက်များတဲ့ ကဒ်တွေ ရှိနေရင်၊
  • 2:33 - 2:35
    အဲဒီကဒ်တွေ အကြားမှာ လင့်တွေကို
    ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့မှာပါ။
  • 2:35 - 2:40
    HyperCard ဟာ တကယ်တော့ အကြောင်းအရာထဲတွင်
    စိတ်ကြိုက် ခုန်ပျံခွင့်ကို ဖန်တီးပေးတယ်။
  • 2:40 - 2:43
    အဲဒီလို ဖြောင့်တန်း မနေတဲ့
    ပုံပြင်ကို ပြောပြနည်းဟာ
  • 2:43 - 2:46
    ဟိုက်ပါလင့်ပေါ်လာတော့
    ဧရာမ တိုးတက်လာခဲ့တယ်၊
  • 2:46 - 2:50
    လူတွေကို ဇာတ်ကြောင်း ပြောရာတွင်
    အခွင့်အလမ်းသစ်တွေကို ဖန်တီးပေးခဲ့လို့ပါ။
  • 2:50 - 2:52
    အဲဒီလို အတွေးအခေါ်များနဲ့ တီထွင်မှုတွေဟာ
    အခြားအရာတွေနဲ့အတူ၊
  • 2:53 - 2:56
    World Wide Web ကို တီထွင်ပေးခဲ့သူ
    Tim Berners-Lee ကို အားပေးခဲ့ကြတယ်။
  • 2:57 - 2:59
    ဟိုက်ပါလင့်ကို Lego ဘလောက်တွေလို
    ခံစားလာစေခဲ့တယ်၊
  • 2:59 - 3:03
    သိပ်ကို ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ ဝဘ်ဆက်သွယ်မှုတွေရဲ့
    အခြေခံ ဆောက်လုပ်ရေး ဘလောက်ဖြစ်လာပြီး
  • 3:03 - 3:06
    တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ပြန့်ကြဲလျက် ရှိနေကြပါပြီ။
  • 3:06 - 3:09
    ဟိုက်ပါလင့်တွေကို ပထမဦးဆုံး
    တည်ဆောက်ခဲ့ပုံ အရကိုက
  • 3:09 - 3:12
    ၎င်းတို့ကို လူတွေ အများအပြား
    သုံးကြမှာကို သာမက
  • 3:12 - 3:15
    လူတွေ အများကြီးတို့က ပါဝင်တီထွင်ကြမယ်လို့
    ရည်ရွယ်ခဲ့လို့ပါ။
  • 3:15 - 3:19
    အဲဒါဟာ ဖန်တီးခဲ့သမျှအထဲက ဒီမိုကရေစီ
    အပြည့်ဝဆုံး ဒီဇိုင်းလို့ ကျွန်မ ယူဆပါတယ်။
Title:
ဟိုက်ပါလင့်က အရာရာတိုင်းကို ပြောင်းလဲပစ်ခဲ့ပုံ
Speaker:
Margaret Gould Stewart
Description:

ဟိုက်ပါလင့်ဟာ အင်တာနက်အတွက် LEGO ဘလောက်နဲ့ ဆင်တူပါတယ်။ အဲဒါဟာ ဘယ်လိုများ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့တာလဲ ဆိုတဲ့ ဇာတ်လမ်းကို ဟိုက်ပါလင့်ကို သုံးစွဲရာမှာ တကယ့်ကို ကျွမ်းကျင်ပါရဂူဖြစ်သူ Margaret Gould Stewart က တိုတိုတုပ်တုပ် ရှင်းပြထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:33

Burmese subtitles

Revisions