သတင်းတုများက တကယ့် အန္တရာယ်ပြုပုံ
-
0:01 - 0:04မိန်းကလေးတစ်ဦးရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို
ပြောပြချင်ပါတယ်။ -
0:05 - 0:07သူမရဲ့ အမည်ရင်းကိုတော့ မပြောနိုင်ပါဘူး။
-
0:07 - 0:09ဒီတော့ သူမကို Hadiza လို့ပဲ ခေါ်ကြစို့။
-
0:10 - 0:11Hadiza က အသက် ၂၀ ပါ။
-
0:12 - 0:13သူမက ရှက်တတ်ပေမဲ့
-
0:13 - 0:16သူမမျက်နှာမှာ ဝင်းပနေတဲ့
လှပတဲ့ အပြုံးကလေးနဲ့သူပါ။ -
0:17 - 0:19ဒါပေမဲ့ သူမဟာ အမြဲပဲ နာကျင်နေတယ်။
-
0:21 - 0:24ကျန်တဲ့ ဘဝတစ်ခုလုံး ဆေးဝါးသုံနေဖို့
ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်။ -
0:25 - 0:27ဘာကြောင့် ရှင်တို့ သိချင်ကြလား။
-
0:28 - 0:31Hadiza ဟာ Chibok က မ်န်းကလေးဖြစ်ပြီး
-
0:31 - 0:34၂၀၁၄ ဧပြီလ ၁၄ ရက်မှာ Boko Haram
အကြမ်းဖက်သမားတွေရဲ့ -
0:34 - 0:36ပြန်ပေးဆွဲတာ ခံခဲ့ရတယ်။
-
0:36 - 0:39ဒါပေမဲ့လည်း မိန်းကလေးတွေကို တင်လာတဲ့
ကုန်တင်ကားကနေ -
0:39 - 0:42ခုန်ချပြီးသူမလွတ်မြောက်အောင်
လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။ -
0:42 - 0:46ဒါပေမဲ့ သူမ မြေပေါ်ကျတော့
ခြေထောက်နှစ်ဖက်လုံး ကျိုးသွားပြီး -
0:46 - 0:49ချုံပုတ်တွေထဲမှာပုန်းဖို့
သူမဝမ်းဗိုက်နဲ့ ဝမ်းလျားထိုးသွားခဲ့ရတယ်။ -
0:49 - 0:53Boko Haram တွေ သူမဆီပြန်လာမှာကို
လန့်တယ်လို့ ကျွန်မကို ပြောပြတယ်။ -
0:54 - 0:58သူမဟာ အဲဒီနေ့က လွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့တဲ့
မိန်းကလေး ၅၇ ဦးထဲက တစ်ဦးပါ။ -
0:58 - 1:01ဒီဇာတ်လမ်းက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ တော်တော်လေး
-
1:01 - 1:02ဂယက်ထစေခဲ့တယ်။
-
1:02 - 1:06Michelle Obama၊ Malala အခြား သူတို့လို
ပုဂ္ဂိုလ်တွေက ဆန့်ကျင်ပွဲမှာ -
1:06 - 1:08သူတို့ရဲ့ သဘောထားတွေ အားဖြည့်ကြတယ်။
-
1:08 - 1:11အဲဒီတစ်ချိန်တည်းမှာ
ကျွန်မက London မှာ နေနေတုန်းမှာ -
1:11 - 1:16ကျွန်မကို London ကနေ Abuja ကို
Nigeria ကနေ ပထမဆုံး ကျင်းပနေတဲ့ -
1:16 - 1:18World Economic Forum ကို
သတင်းယူဖို့ စေလွှတ်ခံရတယ်။ -
1:19 - 1:23ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ရောက်တော့ မြို့ထဲမှာ
အဖြစ်ကတစ်ခုတည်းဆိုတာ ရှင်းနေတယ်။ -
1:24 - 1:26အစိုးရကို ကျွန်မတို့ ဖိအားပေးတယ်။
-
1:26 - 1:28ဒီမိန်းကလေးတွေကို ပြန်ခေါ်ဖို့
ဘာတွေလုပ်နေလဲလို့ -
1:28 - 1:30ခက်ခဲတဲ့ မေးခွန်းတွေ မေးခဲ့တယ်။
-
1:30 - 1:32ကံဆိုးချင်တော့
-
1:32 - 1:35ကျွန်မတို့ မေးခွန်းတန်းကြီးကို
သူတို့ ဘဝင်မကျကြဘူး။ -
1:35 - 1:39"ရှေ့နောက်မညီတဲ့အချက်တွေ" ရဲ့
အတော်ကြီး ရခဲ့တယ်ပဲ ဆိုပါတော့။ -
1:39 - 1:41(ရယ်သံများ)
-
1:41 - 1:45အဲဒီတုန်းက
သြဇာရှိတဲ့ နိုက်ဂျီးရီးယန်းတွေက -
1:45 - 1:47ကျွန်မတို့ကို နုံတယ်၊
-
1:47 - 1:50နိုက်ဂျီးရီးယားက နိင်ငံရေးကို
နားမလည်ကြဘူးလို့ ပြောနေကြတယ်။ -
1:51 - 1:53ဒါပေမဲ့ Chibok မိန်းကလေးတွေရဲ့
ဇာတ်လမ်းဟာ -
1:53 - 1:56လှည့်ကွက်လို့လည်း
-
1:56 - 1:57ပြောကြတယ်။
-
1:58 - 2:01စိတ်မကောင်းစရာက ဒီလှည့်ကွက်
ဇာတ်လမ်းက ဆက်လက်ရှိနေပြီး -
2:01 - 2:03Chibok မိန်းကလေးတွေ တစ်ခါမှ
ပြန်ပေးဆွဲမခံရဘူးလို့ -
2:03 - 2:06ယုံကြည်သူတွေ
နိုက်ဂျီးရီးယား မှာ ယနေ့ထိ ရှိဆဲပါ။ -
2:07 - 2:09ဒါပေမဲ့ဒီလိုလူတွေကို ကျွန်မ ပြောနေခဲ့တယ်၊
-
2:10 - 2:12ယူကျုံးမရဖြစ်နေတဲ့မိဘတွေကိုပါ၊
-
2:12 - 2:16အဲဒီနေ့က Boko Haram တွေကသူတို့
သမီးတွေကို ပြန်ပေးဆွဲသွားတယ်၊ -
2:16 - 2:21သမီးတွေကို ကုန်တင်ကားနဲ့တင်ပြီး Sambis
သစ်တောထဲ ပြေးဝင်သွားတယ်လို့္ပေပြာသူတွေပါ။ -
2:21 - 2:25သူတို့ဟာ တောခုတ်ဓားတွေနဲ့
တိုက်ဖို့ပြင်ခဲ့ပေမဲ့ Boko Haram တွေမှာ -
2:25 - 2:26သေနတ်တွေရှိတော့
အတင်းပြန်ဆုတ်ခဲ့ရတယ်။ -
2:27 - 2:31မလွှဲဧကန်ပဲ နှစ်နှစ်လုံးလုံး
သတင်းအစီအစဉ် ဆက်ရှိနေပြီး -
2:31 - 2:33နှစ်နှစ်လုံးလုံး
-
2:33 - 2:36Chibok မိန်းကလေးတွေအကြောင်း
သိပ် မကြားရဘူး။ -
2:36 - 2:38သူတို့တွေ သေပြီလို့ လူတိုင်းက ထင်ခဲ့တာ၊
-
2:38 - 2:40ဒါပေမဲ့ မနှစ်က ဧပြီမှာတော့
-
2:40 - 2:42ဒီဗီဒီယိုကို ရယူနိုင်ခဲ့တယ်။
-
2:43 - 2:45ဒါက ဗီဒီယိုထဲက ရုပ်သေတစ်ခုပါ၊
-
2:45 - 2:48Boko Haram တွေက အသက်ရှိတာရဲ့
သက်သေအဖြစ် ရိုက်ကူးခဲ့တာဖြစ်ပြီး -
2:49 - 2:51အရင်းအမြစ်တစ်ခုကနေ
ဒီဗီဒီယိုကို ကျွန်မရယူခဲ့တာပါ။ -
2:52 - 2:54ဒါပေမဲ့ ဒါကို မထုတ်ပြန်ခင်
-
2:54 - 2:57ဒါကို မိဘတွေကို ပြောဖို့၊ အတည်ပြုဖို့
နိုက်ဂျီးရီးယား -
2:57 - 2:59မြောက်ပိုင်းကို ခရီးထွက်ခဲ့ရတယ်။
-
2:59 - 3:03အတည်ပြုချက်ရဖို့ အကြာကြီး
မစောင့်ခဲ့ရပါဘူး။ -
3:04 - 3:07ဒီဗီဒီယိုကိုကြည်တော့ မိခင်တစ်ယောက်
ကျွန်မကို ပြောတာက -
3:07 - 3:10လက်တော့ပ်ထဲကိုသာ သူမ ဝင်လို့ရပြီး
-
3:10 - 3:14သူမရဲ့ ကလေးကို ဆွဲထုတ်လို့ရရင်
-
3:14 - 3:15ဆွဲထုတ်လိုက်မိမှာပဲတဲ့။
-
3:16 - 3:19ကျွန်မလိုပဲ ပရိတ်သတ်ထဲက
မိဘဖြစ်သူတွေအတွက်တော့ -
3:19 - 3:22့ဒီအမေ ခံစားရတဲ့ မချိတင်ကဲ
ဝေဒနာကို စိတ်ကူးကြည့်လို့ပဲ -
3:22 - 3:24ရနိုင်တာပါ။
-
3:26 - 3:32ဒီဗီဒီယိုက Boko Haram နဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေး
နွေးပွဲတွေ နှိုးဆွဖို့ ဆက်ဖြစ်စေလိမ့်မယ်။ -
3:32 - 3:36နိုက်ဂျီးရီးယန်း လွှတ်တော်အမတ်က
ကျွန်မကိုပြောတာက ဒီဗီဒီယိုကြောင့် -
3:36 - 3:38သူတို့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ဝင်ခဲ့တယ်၊
-
3:38 - 3:42အကြောင်းက Chibok မိန်းကလေးတွေ
သေပြီလို့ ယူဆခဲ့ကြလို့တဲ့လေ။ -
3:43 - 3:47ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာမှ
မိန်းကလေး နှစ်ဆယ့်တစ်ဦး လွတ်ခဲ့တယ်။ -
3:47 - 3:51ဝမ်းနည်းစရာက သူတို့ထဲက
၂၀၀ နီးပါးက ပျောက်နေတုန်းပါ။ -
3:52 - 3:56ကျွန်မ ဝန်ခံရမှာက ကျွန်မဟာ ဒီဇာတ်လမ်း
ဖော်ပြရာမှာ ဓမ္မဓိဌာန်ကျတဲ့ အကဲခတ်သူ -
3:56 - 3:57မဖြစ်ခဲ့ဘူးဆိုတာပါ။
-
3:57 - 4:01ဒီမိန်းကလေးတွေကို ကယ်တင်ဖို့
ဖြုန်းတီးလိုက်တဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေကို -
4:02 - 4:03တွေးမိတော့ ဒေါသဖြစ်မိတယ်။
-
4:03 - 4:07ဒါတွေဟာ ချမ်းသာပြီး သြဇာရှိတဲ့သူတွေရဲ့
သမီးတွေသာဆိုရင်ဒီထက်ကို -
4:07 - 4:10အများကြီးစောပြီး တွေ့လိမ့်မယ်လို့
မိဘတွေ ကျွန်မကို ပြောတာ -
4:10 - 4:12တွေးမိတော့ ကျွန်မ ဒေါသဖြစ်မိတယ်။
-
4:14 - 4:16အဲဒီလှည့်ကွက် ဇာတ်လမ်းဆိုတာကို
-
4:16 - 4:18ကျွန်မ ဒေါသဖြစ်မိတယ်။
-
4:18 - 4:20ကျွန်မ ခိုင်မာစွာ ယုံကြည်တာက
-
4:20 - 4:22နှောင့်နှေးမှုဖြစ်စေတယ်၊
-
4:22 - 4:25သူတို့တုံ့ပြန်မှုမှာ
နှောင့်နှေးတဲ့ အကြောင်းရဲ့ အပိုင်းဆိုတာပါ -
4:27 - 4:31ဒါက ကျွန်မကို သတင်းတုတွေရဲ့ သေလောက်တဲ့
အန္တရာယ်ကို မီးထိုးပြလိုက်တယ်။ -
4:31 - 4:33ဒီတော့ ဒါနဲ့ ဘာလုပ်နိုင်လဲ။
-
4:34 - 4:36အရမ်းကို တော်တဲ့ လူတွေရှိတယ်၊
-
4:36 - 4:38Google နဲ့ Facebook က
နည်းပညာသုံးပြီး သတင်းတုတွေ -
4:38 - 4:43ပျံ့ပွားတာ တးဆီးဖို့ ကြိုးပမ်းနေသူတဲ့
တော်တဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေပါ။ -
4:43 - 4:48ဒါပေမဲ့ ဒါရဲ့အလွန်မှာ ကျွန်မ ထင်တာက
ဒီကလူတိုင်း ရှင်တို့ရော ကျွန်မပါ -
4:48 - 4:50ဒီမှာ ပါဝင်ဖို့ ကဏ္ဍတစ်ရပ်ရှိတယ်။
-
4:50 - 4:53ကျွန်မတို့ဟာ အကြောင်းအရာကို
မျှဝေသူတွေပါ။ -
4:53 - 4:55ကျွန်မတို့ဟာ အွန်လိုင်းမှာ ဇာတ်လမ်းတွေ
မျှဝေသူတွေပါ။ -
4:55 - 4:57ဒီနေ့နဲ့ ဒီခေတ်မှာ အားလုံးဟာ
ထုတ်ပြန်သူတွေပါ၊ -
4:59 - 5:01ပြီးတော့ ကျွန်မတို့မှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။
-
5:01 - 5:03သတင်းစာသမားအဖြစ် ကျွန်မလုပ်မှာ
-
5:03 - 5:05ကျွန်မ စစ်ဆေးတယ်၊ အတည်ပြုတယ်၊
-
5:05 - 5:09ကိုယ့်စိတ် ကိုယ်ယုံပေမဲ့
ခက်ခဲတဲ့ မေးခွန်းတွေတေ့ မေးပါတယ်။ -
5:10 - 5:12ဘာကြောင့် ဒီပုဂ္ဂိုလ်က ဒီဇာတ်လမ်းကို
ကျွန်မကို ပြောနေတာလဲ။ -
5:13 - 5:16ဒီသတင်းအချက်အလက်ကို မျှဝေခြင်းက
သူတို့ ဘာတွေရဖို့ လိုတာလဲ။ -
5:16 - 5:18သူတို့မှာ ဝှက်ထားတဲ့ အစီအစဉ်ရှိလား။
-
5:19 - 5:24ကျွန်မတို့အားလုံး အွန်လိုင်းမှာ တွေ့ရှိတဲ့
သတင်းအချက်အလက်တွေ အကြောင်း -
5:24 - 5:27မေးခွန်းတွေ အတူတူ
စတင် မေးခွန်းထုတ်ကြရပါမယ်။ -
5:30 - 5:35သုတေသနကပြတာတာ ကျွန်မတို့တစ်ချို့ဟာ
ဇာတ်လမ်းတွေကို မမျှဝေခင် -
5:35 - 5:38ခေါင်းစဉ်တွေကိုတောင် မဖတ်ကြဘူးတဲ့။
-
5:38 - 5:39ဒါကို ဘဘ်သူလုပ်လိုက်တာလဲ။
-
5:40 - 5:41ကျွန်မလုပ်တာ ကျွန်မသိတယ်။
-
5:42 - 5:44ဒါပေမဲ့ အပေါ်ယံ တန်ဖိုးမှာ
-
5:45 - 5:50ကျွန်မတို့ တွေ့ရှိထဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကို
ယူတာ ရပ်လိုက်ရင်ရော။ -
5:50 - 5:54ကျွန်မတို့ လက်ဆင့်ကမ်းတဲ့
သတင်းအချက်အလက်ရဲ့ အကျိုးဆက်နဲ့ -
5:54 - 5:56၎င်းရဲ့ အကြမ်းဖက်မှု(သို့)
အမုန်းတရာကို -
5:56 - 6:00လှုံ့ဆော်ဖို့ အလားအလာကို
တွေးဖို့ ရပ်လိုက်မယ်ဆိုရင်ရော။ -
6:01 - 6:05ကျွန်မတို့ မျှဝေတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ရဲ့
လက်တွေ့ဘဝ အကျိုးဆက်တွေအကြောင်းကို -
6:05 - 6:07တွေးဖို့ ရပ်လိုက်မယ်ဆိုရင်ရော။
-
6:08 - 6:10နားဆင်ပေးတဲ့အတွက်
ကျေးဇူးအများကြီးပါ။ -
6:10 - 6:13(လက်ခုပ်သံများ)
- Title:
- သတင်းတုများက တကယ့် အန္တရာယ်ပြုပုံ
- Speaker:
- Stephanie Busari
- Description:
-
၂၀၁၄ ဧပြီလ ၁၄ ရက်မှာ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း Boko Haram ဟာ နိက်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ Chibok မြို့က ကျောင်းသူ ၂၀၀ ကျော်ကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့တယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှာ ဒီမှုခင်းဟာ #BringBackOurGirls ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်နဲ့ စံနမူနာဖြစ်လာခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုက်ဂျီးရီးယားမှာတော့ အစိုးရ အာဏာပိုင်တွေက မိန်းကလေးတွေကို ကယ်တင်ဖို့ အားထုတ် ဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ဖို့ ဇဝေဇဝါဖြစ်ရင်း နှောင့်နှေးရင်း ဒီအမှုကို လိမ်ညာမှုလို့ ခေါ်ခဲ့ကြတယ်။ ဒီအားကောင်းလှတဲ့ ဟောပြောချက်မှာ သတင်းစာသမား Stephanie Busari ကနေပြီး သတင်းတုတွေရဲ့ ဘေးအန္တရာယ်နဲ့ ဒါကိုတားဆီးဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ လုပ်နိုင်တာကို ရှင်းပြဖို့ Chibok ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ အဖြစ်ဆိုးကို ထောက်ပြလိုက်ပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:26
![]() |
sann tint approved Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
sann tint edited Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
Myo Aung edited Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
sann tint edited Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
sann tint edited Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
sann tint edited Burmese subtitles for How fake news does real harm | |
![]() |
sann tint edited Burmese subtitles for How fake news does real harm |