വ്യാജവാര്‍ത്തകള്‍ അപകടകരമാകുമ്പോള്‍

ഏപ്രില്‍ 14, 2014ല്‍ ബോക്കോ ഹറാം തീവ്രവാദിസംഘടന ഇരുന്നൂറിലേറെ പെണ്‍കുട്ടികളെ നൈജീരിയയിലെ ചിബോക്ക് എന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നും തട്ടിക്കൊണ്ടു പോയി. ലോകത്താകമാനം ഈ കുറ്റകൃത്യം #BringBackOurGirls (ഞങ്ങളുടെ പെണ്‍കുട്ടികളെ തിരികെ തരൂ) എന്ന മുദ്രാവാക്യത്തിലൂടെ ഏറ്റെടുക്കപ്പെട്ടു. പക്ഷേ, നൈജീരിയയിലാകട്ടെ, ഗവണ്മെന്‍റ് ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ തന്നെ ഇതിനെ ഒരു കെട്ടുകഥയായി ചിത്രീകരിച്ചു. തട്ടിക്കൊണ്ടു പോകപ്പെട്ട പെണ്‍കുട്ടികളെ രക്ഷിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ വൈകാന്‍ ഇതൊരു കാരണമായി.

ശക്തമായ ഈ പ്രഭാഷണത്തിലൂടെ, മാധ്യമ പ്രവര്‍ത്തകയായ സ്റ്റെഫാനീ ബുസാരി ചിബോക്ക് ദുരന്തത്തിലേക്ക് ഏവരുടെയും ശ്രദ്ധക്ഷണിക്കുന്നു. ഈ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, വ്യാജവാര്‍ത്തകള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്ന അപകടകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെക്കുറിച്ചും, അവയെ എങ്ങനെ പ്രതിരോധിക്കാമെന്നും അവര്‍ വിശദീകരിക്കുന്നു.

ഞാന് ഒരു കഥ പറയാം,
ഒരു പെണ്കുട്ടിയുടെ കഥ.

പക്ഷേ എനിക്കവളുടെ
യഥാര്ത്ഥ പേര് പറയാനാകില്ല.

അതുകൊണ്ട് നമുക്കവളെ 'ഹദീസ' എന്ന് വിളിക്കാം

ഹദീസയ്ക്ക് വയസ്സ് ഇരുപത്

നാണം കുണുങ്ങിയാണവള്

പക്ഷേ, അവളുടെ മുഖത്ത് എപ്പോഴും
മനോഹരമായ ഒരു പുഞ്ചിരിയുണ്ടാകും

പക്ഷേ, അവളിന്ന് തീരാവേദനയിലാണ്

ഇനിയുള്ള ജീവിതം ചികിത്സകളും മരുന്നുമായി
തള്ളിനീക്കേണ്ടി വന്നേക്കാം

എന്തുകൊണ്ടാണെന്നറിയണ്ടേ?

ഹദീസ ചിബോക്കിലെ (നൈജീരിയ) പെണ്കുട്ടിയാണ്,

2014 ഏപ്രില് 14ന്

അവളെ ബോക്കോ ഹറാം തീവ്രവാദികള്
തട്ടിക്കൊണ്ട് പോയി

പെണ്കുട്ടികളെയും വഹിച്ചുകൊണ്ടുള്ള
ട്രക്കില് നിന്നും

ചാടി രക്ഷപെടാന് അവള്ക്ക് സാധിച്ചു

പക്ഷേ, താഴെ വീണ് അവളുടെ
രണ്ട് കാലുകളും ഒടിഞ്ഞു

ഒരു കുറ്റിക്കാട്ടില് ഒളിക്കാന്
അവള്ക്ക് ഇഴഞ്ഞ് നീങ്ങേണ്ടി വന്നു

തീവ്രവാദികള് തനിക്കു വേണ്ടി
തിരിച്ചു വരുമെന്ന് അവള് ഭയന്നു

അന്ന് അത്തരത്തില് രക്ഷപെട്ട 57
പെണ്കുട്ടികളില് ഒരുവളായിരുന്നു ഹദീസ

ഈ സംഭവം, അക്ഷരാര്ത്ഥത്തിൽ

ലോകമൊട്ടാകെ അലയടിച്ചു

മിഷേല് ഒബാമയേയും മലാലയേയും പോലുള്ളവര്

പ്രതിഷേധ സ്വരമുയര്ത്തി.

ആ സമയം ഞാന് ലണ്ടനിലായിരുന്നു.
ലണ്ടനില് നിന്നും 'അബുജ'യിലേക്ക് (നൈജീരിയ)

വേള്ഡ് ഇക്കണോമിക് ഫോറം റിപ്പോര്ട്ട്
ചെയ്യാനായി എന്നെ അയച്ചു.

നൈജീരിയ ആദ്യമായാണ് ഇതിന്
ആതിഥ്യം വഹിക്കുന്നത്

പക്ഷേ ഞങ്ങള് എത്തിയപ്പോള്

ഒരൊറ്റ വാര്ത്ത മാത്രമേ അവിടെ
റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്യാന് ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ

ആ പെണ്കുട്ടികളെ തിരികെ കൊണ്ടുവരാന്
നിങ്ങള് എന്തു ചെയ്തുവെന്ന് ചോദിച്ച്

ഞങ്ങള് ഗവണ്മെന്റിനെ സമ്മര്ദ്ദത്തിലാക്കി.

വിചാരിച്ചത് പോലെ,
ഞങ്ങളുടെ ചോദ്യം ചെയ്യലില്

അവര് ഒട്ടും സംതൃപ്തരല്ലായിരുന്നു.

മാത്രമല്ല, "വളച്ചൊടിച്ച സത്യ"ത്തിന്റെ
ഒരു ഭാഗം ഞങ്ങള്ക്കും കിട്ടി

(ചിരിക്കുന്നു)

തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ട നൈജീരിയക്കാര്
തങ്ങള്ക്ക് ഒന്നുമറിയില്ലെന്നും

അതുകൊണ്ടുതന്നെ അവിടുത്തെ രാഷ്ട്രീയ

സാഹചര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് അജ്ഞരാണെന്നും
പറഞ്ഞു.

അതിനൊപ്പം അവര് പറഞ്ഞു

ചിബോക്ക് പെണ്കുട്ടികളുടെ വാര്ത്ത വെറും

കെട്ടുകഥയാണെന്ന്.

വിഷമകരമായ വസ്തുത എന്തെന്നാല്

ചിബോക്കില് നിന്നും തട്ടിക്കൊണ്ടു
പോകപ്പെട്ട പെണ്കുട്ടികളുടെ കഥ

വെറും കെട്ടുകഥയാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന നൈജീരിയക്കാര് ഇന്നുമുണ്ട്.

അതെ, നിരവധി ആള്ക്കാരോട് ഞങ്ങള് സംസാരിച്ചു...,

സര്വതും നശിച്ച അച്ഛനമ്മമാര്,

അവരുടെ പെണ്മക്കളെ ബോക്കോ ഹറാം തീവ്രവാദികള് തട്ടിക്കൊണ്ടു പോയ ദിവസം,

ആ ട്രക്കിനെ പിന്തുടര്ന്ന്, സാമ്പിസാ കാടിനുള്ളിലൂടെ അവര് ഓടി,

അവർ സായുധരായിരുന്നെങ്കിലും പിന്വാങ്ങാന് നിര്ബന്ധിതരായി

കാരണം, തീവ്രവാദികളുടെ കയ്യില് തോക്കുകളുണ്ടായിരുന്നു.

രണ്ട് വര്ഷത്തോളം, ആ കള്ളവാര്ത്തകള് നിലനിന്നു

രണ്ട് വര്ഷത്തോളം,

നാം ചിബോക്കിലെ പെണ്കുട്ടികളെക്കുറിച്ച് കേട്ടില്ല!

അവര് കൊല്ലപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടാകമെന്ന് ഏവരും കരുതി.

പക്ഷേ, കഴിഞ്ഞ വര്ഷം ഏപ്രിലില്,

എനിക്ക് ഈ വീഡിയോ കിട്ടി

ഇത് ആ വീഡിയോയില് നിന്നെടുത്ത ഒരു ചിത്രമാണ്

ബോക്കോ ഹറാം തീവ്രവാദികള് ചിത്രീകരിച്ചത്,

ഒരു വാര്ത്താ ഉറവിടത്തില് നിന്ന് ഈ വീഡിയോ എനിക്ക് കിട്ടി

പക്ഷേ, ഇത് പ്രസിദ്ധീകരിക്കും മുന്പ്,

വടക്കു-കിഴക്കന് നൈജീരിയയിലേക്ക് എനിക്ക് സഞ്ചരിക്കണമായിരുന്നു,

ആ വീഡിയോയുടെ ആധികാരികത ഉറപ്പുവരുത്താന്

അത് ഉറപ്പിക്കാന് എനിക്ക് അധിക നേരം കാത്തുനില്ക്കേണ്ടി വന്നില്ല

ആ വീഡിയോ കണ്ട ഒരമ്മ ഒരമ്മ എന്നോട് പറഞ്ഞു,

അവര്ക്ക് ആ ലാപ്ടോപ്പിനുള്ളില് കയറി

അവരുടെ മകളെ വലിച്ച് പുറത്തിടാന് സാധിച്ചിരുന്നെങ്കില്

അവര് അങ്ങനെ ചെയ്തേനെ....

ഇവിടെ കൂടിയിരിക്കുന്നവരില്
എന്നെപ്പോലെ അച്ഛനമ്മമാരായവര്ക്ക്

മാത്രമേ ആ അമ്മ അനുഭവിച്ച

മനോവേദന മനസിലാകുകയുള്ളു...

ഈ വീഡിയോ തീവ്രവാദികളുമായുള്ള വിലപേശലുകള്ക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചു

ഒരു നൈജീരിയന് സെനറ്റര് പറഞ്ഞത്,
ഈ വീഡിയോ കാരണമാണ്

തങ്ങള് ഒരു ചര്ച്ചയ്ക്ക് തയാറായത് എന്നാണ്!

പെണ്കുട്ടികളെല്ലാം മരിച്ചിരുന്നു എന്നാണ്
ഇതുവരെയും അവര് കരുതിയിരുന്നത്

കഴിഞ്ഞ വര്ഷം ഒക്ടോബറില്
21 പെണ്കുട്ടികള് മോചിപ്പിക്കപ്പെട്ടു

പക്ഷേ ഇരുനൂറോളം പേരെ ഇപ്പോഴും
കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ല എന്നത് ദുഖകരമാണ്

ഈ വാര്ത്ത റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്യുമ്പോള് നിര്വികാരയായ വെറുമൊരു നിരീക്ഷകയായല്ല

ഞാന് നില കൊണ്ടത്

എനിക്ക് ദേഷ്യമുണ്ട്, ആ പെണ്കുട്ടികളെ
രക്ഷപെടുത്താന് ഉണ്ടായിരുന്ന

അവസരങ്ങള് നഷ്ടപ്പെട്ടത് ഓര്ക്കുമ്പോഴൊക്കെ

ആ പെണ്കുട്ടികള് പണവും
സ്വാധീനവുമുള്ളവരുടെ മക്കളായിരുന്നെങ്കില്

ഗവണ്മെന്റ് കുറച്ചുകൂടി നേരത്തേ അവരെ
കണ്ടെത്തിയേനെ എന്ന് ആ അച്ഛനമ്മമാര്

വിലപിച്ചത് കേട്ടപ്പോഴും എനിക്ക്
ദേഷ്യം തോന്നി

ഞാന് രോഷകുലയാണ് ,

ആ തെറ്റിദ്ധാരണ പരത്തിയ കെട്ടുകഥ,

അവരെ രക്ഷിക്കുന്നതിന്

വലിയ താമസം ഉണ്ടാകാന് കാരണമായെന്ന്

ഞാന് ഉറച്ച് വിശ്വസിക്കുന്നു

ഈ സംഭവം കാട്ടിത്തരുന്നത് വ്യാജ
വാര്ത്തകളുടെ മാരകമായ അപകടങ്ങളെക്കുറിച്ചാണ്

നമുക്കിതില് എന്ത് ചെയ്യാന് കഴിയും?

ചിലരുണ്ട്, സമര്ത്ഥരായ ആള്ക്കാര്

ഗൂഗിളിലെയും ഫെയിസ്ബുക്കിലെയും
ബുദ്ധിമാന്മാരായ എഞ്ചിനീയര്മാര്

തെറ്റായ വാര്ത്തകള് പടരുന്നത്
തടയാന് സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

അതിനപ്പുറം, നിങ്ങളും ഞാനും
അടങ്ങുന്ന സമൂഹത്തിന്

ഇതില് വ്യക്തമായ കടമകള് നിര്വഹിക്കാനുണ്ട്

നാമാണ് വിവരങ്ങള് കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നത്

നാം ഓരോരുത്തരുമാണ് വാര്ത്തകള്
ഓണ്ലൈന് ആയി പങ്കു വയ്ക്കുന്നത്

ഇക്കാലത്ത് നാം ഓരോരുത്തരും പ്രസാധകരാണ്

അതുകൊണ്ട്തന്നെ നമുക്കൊരു ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്

ഒരു മാധ്യമപ്രവര്ത്തകയായ ഞാന്

വിവരങ്ങള് പരിശോധിക്കും,
ശരിയെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തും.

എനിക്കെന്നെ വിശ്വാസമാണ്, പക്ഷേ ഞാന്
കൂടുതല് ചോദ്യങ്ങള് ചോദിക്കുന്നു.

എന്തിനാണ് ഇയാള് എന്നോട് ഈ സംഭവം
വിവരിക്കുന്നത്?

ഈ വിവരം കൈമാറുന്നത് കൊണ്ട് എന്ത്
നേട്ടമാണ് അവര്ക്കുണ്ടാവുക?

അവര്ക്കെന്തെങ്കിലും ദുരുദ്ദേശങ്ങള് ഉണ്ടോ?

ഓണ്ലൈന് ആയി ലഭിക്കുന്ന
വിവരങ്ങളോടും നാമെല്ലാവരും ഉറപ്പായും

ഇത്തരത്തില് ചോദ്യങ്ങള്
ചോദിക്കാന് തുടങ്ങണം

ഗവേഷണങ്ങള് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്,
വാര്ത്തകള് ഷെയര് ചെയ്യുന്നതിന് മുന്പ്

പലരും അതിന്റെ തലക്കെട്ടിനപ്പുറം
വായിക്കാറില്ല എന്നതാണ്

ഇവിടിരിക്കുന്ന ആരൊക്കെ അങ്ങനെ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്?

എനിക്കറിയാം, ഞാന് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

പക്ഷേ, ഇത്തരത്തില് നാം കണ്ടുപിടിക്കുന്ന

വിവരങ്ങള് മുഖവിലയ്ക്ക്
എടുക്കാതിരുന്നാല് എന്താകും...?

നാം കൈമാറുന്ന വിവരം മൂലം ഉണ്ടായേക്കാവുന്ന

അക്രമങ്ങളെയും വിദ്വേഷത്തയും കുറിച്ച്

നാം ചിന്തിക്കാതിരുന്നാല്
എന്താകും സ്ഥിതി...?

നാം ഷെയര് ചെയ്യുന്ന വിവരങ്ങള് മൂലം യഥാര്ത്ഥ ജീവിതത്തില്

ഉണ്ടായേക്കാവുന്ന പ്രത്യാഘാതങ്ങളെക്കുറിച്ച്
നാം ചിന്തിക്കതിരുന്നാല് എന്താകും...?

എന്റെ പ്രഭാഷണം ശ്രദ്ധയോടെ കേട്ടതിന് നന്ദി.

(കയ്യടിക്കുന്നു)