< Return to Video

Trao quyền cho phái nữ có thể ngăn sự nóng lên toàn cầu

  • 0:01 - 0:05
    Hai hiện tượng có ảnh hưởng lớn
    đang xảy ra trên Trái Đất:
  • 0:06 - 0:08
    sự gia tăng hiện tượng nóng lên toàn cầu
  • 0:08 - 0:11
    và sự trỗi dậy của phái nữ.
  • 0:12 - 0:15
    Mối liên kết giữa hai điều này
    thường bị bỏ qua,
  • 0:15 - 0:20
    nhưng bình đẳng giới chính là chìa khóa
    giải quyết thách thức toàn cầu này.
  • 0:20 - 0:22
    Để tôi giải thích.
  • 0:23 - 0:24
    Trong vài năm qua,
  • 0:24 - 0:28
    tôi đã cố gắng thực hiện một nỗ lực
    gọi là "Dự án Cắt giảm".
  • 0:28 - 0:31
    Đội chúng tôi đã khai thông
    trí tuệ của nhân loại
  • 0:31 - 0:37
    để tìm giải pháp cắt giảm lượng phát thải
    khí giữ nhiệt gây biến đổi khí hậu
  • 0:37 - 0:39
    trong không khí -
  • 0:39 - 0:43
    không phải kiểu giải pháp
    "một ngày nào đó, có lẽ, nếu ta may mắn",
  • 0:43 - 0:47
    mà là 80 giải pháp và công nghệ tốt nhất
  • 0:47 - 0:49
    đã ở trong tầm tay:
  • 0:49 - 0:54
    năng lượng tái tạo sạch
    bao gồm mặt trời và gió;
  • 0:55 - 0:58
    các toà nhà xanh,
    cả mới lẫn tu sửa lại;
  • 1:00 - 1:03
    vận tải hiệu quả từ Brazil tới Trung Quốc;
  • 1:04 - 1:09
    các hệ sinh thái phát triển mạnh
    nhờ bảo vệ và phục hồi;
  • 1:10 - 1:14
    giảm thiểu rác thải
    và cải thiện giá trị của nó;
  • 1:14 - 1:18
    trồng lương thực một cách đúng đắn
    giúp tái tạo lại đất;
  • 1:19 - 1:24
    thay đổi chế độ ăn uống sang ít thịt
    và nhiều rau củ hơn;
  • 1:24 - 1:28
    và bình đẳng giới
    cho phụ nữ và trẻ em gái.
  • 1:29 - 1:32
    Giới tính và khí hậu
    liên kết chặt chẽ với nhau.
  • 1:33 - 1:37
    Cắt giảm lượng phát thải
    dựa vào sự vươn lên.
  • 1:39 - 1:41
    Đầu tiên, nói một chút về bối cảnh.
  • 1:41 - 1:46
    Chúng ta đang trong tình trạng nguy cấp,
    nghiêm trọng và có quy mô
  • 1:46 - 1:48
    mà chưa bao giờ con người phải đối mặt.
  • 1:49 - 1:54
    Cho tới nay, phản ứng
    của chúng ta vẫn chưa đủ.
  • 1:56 - 1:57
    Nhưng bạn vốn đã biết điều đó.
  • 1:58 - 2:01
    Bạn biết rõ điều đó trong lòng mình,
  • 2:01 - 2:02
    tận xương tủy.
  • 2:03 - 2:06
    Chúng ta là một phần
    của hệ sinh thái trên hành tinh này,
  • 2:06 - 2:12
    gắn kết với gần 7,7 tỉ người
  • 2:12 - 2:15
    và 1,8 triệu loài được biết tới khác.
  • 2:16 - 2:19
    Chúng ta có thể cảm thấy
    mối liên kết giữa chúng ta.
  • 2:20 - 2:22
    Chúng ta có thể cảm nhận sự đổ vỡ
  • 2:22 - 2:24
    và tự chữa lành nó.
  • 2:25 - 2:30
    Trái Đất này, ngôi nhà của chúng ta,
    đang nói với ta rằng
  • 2:30 - 2:34
    phương thức tồn tại tốt hơn
    cần phải xuất hiện thật nhanh.
  • 2:36 - 2:38
    Theo kinh nghiệm của tôi,
    mở to mắt nhìn rõ vấn đề
  • 2:39 - 2:42
    đồng nghĩa với việc
    mang một trái tim tan vỡ mỗi ngày.
  • 2:42 - 2:44
    Đó là nỗi đau mà tôi hiếm khi nhắc tới,
  • 2:45 - 2:48
    mặc dù công việc của tôi
    cần sức mạnh của tiếng nói.
  • 2:50 - 2:56
    Tôi tự nhắc nhở bản thân trái tim có thể
    dễ dàng vụn vỡ, hoặc nó có thể rộng mở.
  • 2:57 - 3:02
    Một trái tim rộng mở là trái tim sống
    và kêu gọi hành động.
  • 3:03 - 3:06
    Nó có thể tái sinh, tựa thiên nhiên,
  • 3:07 - 3:10
    đòi lại tấc đất đã bị hủy hoại,
    tái sinh một lần nữa.
  • 3:10 - 3:14
    Cuộc sống hướng tới nhiều cuộc sống hơn
    một cách khó hiểu,
  • 3:14 - 3:16
    tới việc chữa lành
  • 3:16 - 3:17
    và sự trọn vẹn.
  • 3:18 - 3:20
    Đó là một sự thật cơ bản về sinh thái học.
  • 3:21 - 3:23
    Và chúng ta, tất cả chúng ta,
  • 3:24 - 3:26
    là sinh lực.
  • 3:28 - 3:32
    Bề ngoài, mối liên hệ cơ bản giữa phụ nữ,
    trẻ em gái và một thế giới đang nóng lên
  • 3:32 - 3:34
    không phải là sự sống mà là cái chết.
  • 3:35 - 3:40
    Nhận thức về việc ảnh hưởng của khí hậu
    đến phái nữ là mạnh mẽ nhất đang tăng,
  • 3:40 - 3:42
    dựa trên những tổn thương đang hiện hữu.
  • 3:43 - 3:45
    Nguy cơ bị thay thế là rất lớn,
  • 3:45 - 3:49
    nguy cơ cao hơn là bị thương hoặc
    thiệt mạng trong một thảm họa thiên nhiên.
  • 3:50 - 3:53
    Hạn hán kéo dài có thể dẫn tới kết hôn sớm
  • 3:53 - 3:56
    bởi các gia đình phải chiến đấu
    với sự khan hiếm.
  • 3:56 - 3:59
    Lũ lụt có thể khiến cho mại dâm
    là giải pháp cuối cùng
  • 3:59 - 4:02
    vì phụ nữ phải vật lộn để kiếm sống.
  • 4:02 - 4:05
    Danh sách này không ngừng
    kéo dài và mở rộng.
  • 4:05 - 4:09
    Những động thái này trầm trọng nhất
    trong tình cảnh nghèo đói,
  • 4:09 - 4:11
    từ New Orleans tới Nairobi.
  • 4:13 - 4:15
    Thông thường,
    câu chuyện sẽ dừng lại ở đây.
  • 4:15 - 4:16
    Nhưng không phải hôm nay.
  • 4:17 - 4:20
    Một sự thật tiềm tàng khác
    cần được đưa ra ánh sáng.
  • 4:20 - 4:24
    Nếu chúng ta theo đuổi sát sao
    bình đẳng giới,
  • 4:24 - 4:27
    ta cũng sẽ giải quyết được
    vấn đề nóng lên toàn cầu.
  • 4:28 - 4:32
    Mối liên hệ này được thể hiện rõ bên ngoài
    ở ba lĩnh vực chính,
  • 4:32 - 4:36
    ba lĩnh vực chúng ta có thể đảm bảo
    quyền cho phụ nữ và trẻ em gái,
  • 4:36 - 4:38
    tạo dựng khả năng phục hồi
  • 4:38 - 4:41
    và cùng lúc ngăn chặn phát thải.
  • 4:41 - 4:45
    Phụ nữ là những người nông dân chính
    trên thế giới.
  • 4:45 - 4:49
    Họ sản xuất 60-80% thực phẩm
    ở các nước thu nhập thấp,
  • 4:49 - 4:52
    thường làm việc trên vùng đất
    chưa tới năm mẫu.
  • 4:52 - 4:55
    Thuật ngữ "tiểu chủ" nhờ vậy mà ra đời.
  • 4:56 - 5:01
    So với đàn ông, các tiểu chủ nhỏ là nữ
    có ít quyền tiếp cận với nguồn lực hơn,
  • 5:01 - 5:03
    bao gồm quyền sử dụng đất,
  • 5:03 - 5:05
    tín dụng và vốn, đào tạo,
  • 5:05 - 5:07
    các công cụ và công nghệ.
  • 5:08 - 5:10
    Họ cũng có thể trồng trọt tốt như đàn ông,
  • 5:11 - 5:15
    nhưng sự bất bình đẳng thấy rõ
    về nguồn lực và quyền lợi này
  • 5:15 - 5:19
    có nghĩa là phụ nữ sản xuất được ít
    lương thực hơn trên cùng một mảnh đất.
  • 5:19 - 5:21
    Xóa bỏ những cách biệt ấy đi,
  • 5:22 - 5:25
    và sản lượng thu hoạch tăng 20 - 30%.
  • 5:25 - 5:31
    Nghĩa là có thêm 20-30% thực phẩm
    từ cùng một khu vườn hoặc cánh đồng.
  • 5:32 - 5:36
    Các tác động liên quan tới sự đói kém,
    sức khỏe, thu nhập theo hộ -
  • 5:36 - 5:37
    là quá rõ ràng.
  • 5:38 - 5:39
    Hãy tiếp nối chủ đề về khí hậu.
  • 5:41 - 5:44
    Con người chúng ta cần đất
    để trồng lương thực.
  • 5:45 - 5:48
    Không may, các cánh rừng thường bị đốn hạ
    để cung cấp đất trồng,
  • 5:48 - 5:51
    và tạo ra phát thải từ nạn phá rừng.
  • 5:52 - 5:55
    Nhưng nếu các nông trại hiện tại
    cung cấp đủ thức ăn,
  • 5:56 - 5:58
    những cánh rừng sẽ ít có nguy cơ biến mất.
  • 5:58 - 6:00
    Vậy là có một hiệu ứng lan truyền.
  • 6:01 - 6:03
    Hỗ trợ các tiểu chủ là phụ nữ,
  • 6:03 - 6:05
    nhận thấy được năng suất cao hơn,
  • 6:05 - 6:07
    tránh nạn phá rừng
  • 6:07 - 6:11
    và duy trì năng lượng sống
    của những khu rừng.
  • 6:11 - 6:15
    Dự án Cắt giảm ước tính việc giải quyết
    bất bình đẳng trong nông nghiệp
  • 6:15 - 6:20
    có thể ngăn chặn hai triệu tấn phát thải
    từ nay đến năm 2050.
  • 6:20 - 6:25
    Nó có tác động toàn cầu tương đương
    hoạt động tái chế đồ gia dụng.
  • 6:26 - 6:29
    Giải quyết sự bất bình đẳng này
    cũng có thể giúp phụ nữ đối phó
  • 6:29 - 6:31
    với các thách thức
    của việc gieo trồng thực phẩm
  • 6:31 - 6:33
    trong điều kiện khí hậu thay đổi.
  • 6:34 - 6:37
    Có sinh lực sống trong canh tác.
  • 6:38 - 6:40
    Lần khảo sát gần nhất,
  • 6:40 - 6:45
    130 triệu trẻ em gái vẫn bị chối bỏ
    quyền đến trường đi học cơ bản.
  • 6:45 - 6:48
    Khoảng cách lớn nhất
    là ở các lớp học cấp hai.
  • 6:49 - 6:53
    Quá nhiều bé gái
    không có nền tảng căn bản cho cuộc sống.
  • 6:54 - 6:57
    Giáo dục nghĩa là phụ nữ và con cái họ
    có sức khỏe tốt hơn,
  • 6:58 - 7:00
    an toàn tài chính tốt hơn,
  • 7:00 - 7:03
    chỗ đứng tốt hơn trong gia đình và xã hội,
  • 7:04 - 7:08
    có nhiều khả năng định hướng hơn
    trong một thế giới đang biến đổi khí hậu.
  • 7:09 - 7:14
    Giáo dục có thể là các sự lựa chọn,
    khả năng thích ứng, sức mạnh.
  • 7:14 - 7:17
    Nó cũng có thể mang nghĩa
    là ít phát thải hơn.
  • 7:17 - 7:19
    Với rất nhiều lý do,
  • 7:19 - 7:22
    khi chúng ta càng được giáo dục lâu hơn,
  • 7:22 - 7:25
    chúng ta thường chọn kết hôn muộn hơn,
  • 7:25 - 7:26
    và có ít con cái hơn.
  • 7:26 - 7:29
    Thế nên cuối cùng gia đình chúng ta
    trở nên nhỏ hơn.
  • 7:30 - 7:35
    Qua thời gian, điều xảy ra ở mỗi cá nhân
    mở rộng ra phạm vi toàn thế giới.
  • 7:35 - 7:37
    Từng người một,
  • 7:37 - 7:42
    quyền được đi học ảnh hưởng tới
    bao nhiêu người sống trên hành tinh này
  • 7:42 - 7:45
    và hệ sinh thái của nó.
  • 7:46 - 7:48
    Đó không phải là lý do tại sao
    trẻ em gái nên được đi học.
  • 7:49 - 7:51
    Đó là một kết quả có ý nghĩa.
  • 7:52 - 7:55
    Giáo dục là một mặt của đồng xu.
  • 7:55 - 7:57
    Mặt kia là kế hoạch hóa gia đình:
  • 7:58 - 8:02
    tiếp cận được với chế độ chăm sóc sức khỏe
    sinh sản chất lượng tốt và tự nguyện.
  • 8:03 - 8:06
    Có con do lựa chọn chứ không phải vô tình
  • 8:06 - 8:08
    là vấn đề của tính tự giác và tự tôn.
  • 8:09 - 8:12
    Dù vậy ở Mỹ,
  • 8:12 - 8:15
    45% các ca có thai là ngoài ý muốn.
  • 8:16 - 8:19
    Hai trăm mười bốn triệu phụ nữ
    ở các nước thu nhập thấp
  • 8:19 - 8:23
    nói rằng họ muốn tự quyết định mong muốn
    và thời điểm có thai
  • 8:23 - 8:25
    nhưng không sử dụng biện pháp ngừa thai.
  • 8:25 - 8:26
    Lắng nghe các nhu cầu của phụ nữ,
  • 8:26 - 8:29
    giải quyết các nhu cầu đó,
  • 8:29 - 8:31
    nâng cao sự bình đẳng và hạnh phúc:
  • 8:31 - 8:34
    đó phải là những mục tiêu
    của giai đoạn kế hoạch hóa gia đình.
  • 8:35 - 8:38
    Kiềm chế sự tăng trưởng dân số
  • 8:38 - 8:41
    là một tác dụng phụ,
    dù đó là tác dụng phụ mạnh mẽ.
  • 8:41 - 8:47
    Nó có thể làm giảm đáng kể nhu cầu
    thực phẩm, giao thông, điện,
  • 8:47 - 8:49
    xây dựng, hàng hóa
    và tất cả những thứ còn lại,
  • 8:49 - 8:51
    vì thế giảm thiểu phát thải.
  • 8:52 - 8:56
    Loại bỏ cách biệt về việc tiếp cận
    giáo dục và kế hoạch hóa gia đình,
  • 8:56 - 9:01
    và tới giữa thế kỷ, chúng ta có thể thấy
    sẽ bớt đi một triệu người trên Trái Đất
  • 9:01 - 9:03
    so với khi chúng ta không làm gì cả.
  • 9:04 - 9:07
    Theo Dự án Cắt giảm,
  • 9:07 - 9:09
    ít hơn một triệu người nghĩa là
    chúng ta có thể tránh được
  • 9:09 - 9:13
    gần 120 triệu tấn phát thải.
  • 9:14 - 9:15
    Ở mức ảnh hưởng đó,
  • 9:15 - 9:21
    bình đẳng giới là giải pháp hàng đầu
    để phục hồi khí hậu phù hợp với cuộc sống.
  • 9:22 - 9:23
    Ở mức ảnh hưởng đó,
  • 9:23 - 9:27
    bình đẳng giới cũng quan trọng
    như các tua bin gió,
  • 9:27 - 9:30
    các tấm năng lượng mặt trời
    và những cánh rừng.
  • 9:31 - 9:33
    Có sinh lực trong việc học hỏi
  • 9:33 - 9:36
    và trong sự lựa chọn.
  • 9:37 - 9:38
    Hãy để tôi làm rõ:
  • 9:39 - 9:42
    điều này không có nghĩa là phái nữ
    có trách nhiệm sửa chữa mọi thứ.
  • 9:42 - 9:44
    (Tiếng cười)
  • 9:44 - 9:46
    Dù chúng ta có thể.
  • 9:46 - 9:47
    (Tiếng cười)
  • 9:47 - 9:52
    (Tiếng vỗ tay)
  • 9:52 - 9:57
    Bình đẳng giới cho phụ nữ ở nông nghiệp,
    giáo dục và kế hoạch hóa gia đình:
  • 9:58 - 10:01
    đây là những giải pháp nằm trong
    một hệ thống các giải pháp cắt giảm.
  • 10:02 - 10:05
    Cùng nhau, chúng tạo nên
    một bản thảo các khả năng.
  • 10:06 - 10:09
    Và hãy để tôi làm rõ hơn về điều này:
  • 10:09 - 10:15
    không thể chỉ nhìn nhận dân số một cách
    độc lập từ sản xuất hay tiêu thụ.
  • 10:16 - 10:20
    Một vài bộ phận gia đình
    gây ra tác hại lớn hơn theo cấp số nhân,
  • 10:21 - 10:24
    trong khi những phần khác
    phải chịu bất công quá mức.
  • 10:25 - 10:26
    Phần sung túc nhất -
  • 10:27 - 10:29
    ta phải có trách nhiệm lớn nhất.
  • 10:29 - 10:32
    Chúng ta có nhiều thứ phải làm nhất.
  • 10:34 - 10:38
    Mối liên hệ giới tính-khí hậu
    mở rộng ra hơn cả tác động tiêu cực
  • 10:38 - 10:40
    và các giải pháp hiệu quả.
  • 10:40 - 10:46
    Phụ nữ là tiếng nói và đại diện quan trọng
    cho sự thay đổi của Trái Đất,
  • 10:46 - 10:51
    nhưng chúng ta vẫn thường bị bỏ qua
    hay thậm chí bị cấm tham gia bàn đàm phán.
  • 10:52 - 10:55
    Chúng ta thường bị ngó lơ
    hoặc bắt im lặng khi lên tiếng.
  • 10:55 - 10:56
    Chúng ta thường bị bỏ qua
  • 10:57 - 11:00
    khi kế hoạch đã được vạch ra
    và khoản đầu tư đã được thực hiện.
  • 11:01 - 11:03
    Theo một kết quả phân tích,
  • 11:03 - 11:07
    chỉ có 0,2% quỹ từ thiện
  • 11:07 - 11:10
    dành riêng cho phụ nữ và môi trường,
  • 11:10 - 11:13
    gần 110 triệu đô trên toàn cầu,
  • 11:14 - 11:19
    tổng số tiền một người đàn ông đã bỏ ra
    cho một bức tranh của Basquiat năm ngoái.
  • 11:21 - 11:25
    Những động thái này không chỉ bất công,
    chúng còn khiến ta thất bại.
  • 11:25 - 11:29
    Để có thể tái định hình xã hội
    một cách nhanh chóng và triệt để,
  • 11:29 - 11:31
    chúng ta cần mọi giải pháp,
    người giải quyết vấn đề,
  • 11:32 - 11:34
    mọi tâm trí,
  • 11:34 - 11:35
    mọi nhịp đập của trái tim,
  • 11:35 - 11:37
    mọi bàn tay chung sức.
  • 11:38 - 11:41
    Chúng ta thường mong mỏi
    một lời kêu gọi hành động giản đơn,
  • 11:41 - 11:45
    nhưng thách thức này yêu cầu nhiều hơn
    là một tờ giấy chứa thông tin
  • 11:45 - 11:46
    và một danh mục công việc.
  • 11:47 - 11:50
    Chúng ta cần hoạt động
    giống một hệ sinh thái hơn,
  • 11:50 - 11:53
    tìm kiếm sức mạnh
    ở sự đa dạng của chính mình.
  • 11:54 - 11:56
    Bạn biết sức mạnh của mình là gì.
  • 11:56 - 12:03
    Bạn là nông dân, nhà thông thái, trị liệu,
    chiến dịch viên, giáo dục, sáng chế.
  • 12:03 - 12:07
    Bạn sẽ chung tay
  • 12:07 - 12:09
    thúc đẩy các giải pháp như thế nào?
  • 12:10 - 12:12
    Có một vai trò mà tôi muốn tất cả các bạn
    cùng tham gia:
  • 12:12 - 12:14
    vai trò người truyền thông điệp.
  • 12:15 - 12:18
    Đây là thời điểm thức tỉnh mạnh mẽ.
  • 12:19 - 12:23
    Chúng ta cần phá bỏ sự im lặng
    về tình trạng của Trái Đất;
  • 12:24 - 12:28
    vượt lên trên các cuộc tranh luận
    nổ ra về khoa học khí hậu;
  • 12:28 - 12:30
    chia sẻ các giải pháp;
  • 12:31 - 12:35
    nói lên sự thật với trái tim rộng mở;
  • 12:35 - 12:41
    bày tỏ rằng để giải quyết biến đổi
    khí hậu, chúng ta phải có bình đẳng giới.
  • 12:41 - 12:44
    Và khi đối mặt với một thử thách
    gần như là không thể vượt qua,
  • 12:45 - 12:48
    phụ nữ và trẻ em gái là một nguồn lực
    mạnh mẽ tạo nên tính khả thi.
  • 12:50 - 12:53
    Quả là một điều tuyệt diệu khi được sống
  • 12:54 - 12:57
    trong một thời khắc quan trọng như vậy.
  • 12:59 - 13:00
    Trái Đất này,
  • 13:01 - 13:02
    ngôi nhà của chúng ta,
  • 13:04 - 13:07
    đang kêu gọi lòng dũng cảm,
  • 13:08 - 13:11
    nhắc nhở rằng chúng ta đang cùng nhau -
  • 13:12 - 13:13
    phụ nữ, đàn ông,
  • 13:13 - 13:15
    mọi người thuộc mọi giới tính,
  • 13:15 - 13:17
    tất cả nhân loại.
  • 13:18 - 13:20
    Chúng ta là sinh lực,
  • 13:21 - 13:22
    một Trái Đất,
  • 13:23 - 13:24
    một cơ hội.
  • 13:25 - 13:27
    Hãy cùng nhau nắm bắt.
  • 13:27 - 13:28
    Xin cảm ơn.
  • 13:28 - 13:32
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Trao quyền cho phái nữ có thể ngăn sự nóng lên toàn cầu
Speaker:
Katharine Wilkinson
Description:

Nhà văn và cũng là nhà hoạt động vì môi trường Katharine Wilkinson cho rằng nếu thật sự muốn giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, chúng ta cần thiết lập bình đẳng giới. Là một phần của Dự án Cắt giảm, Wilkinson đã giúp khai thông trí tuệ con người để hướng tới các giải pháp cắt giảm phát thải giữ nhiệt gây biến đổi khí hậu: những thứ hiển nhiên như năng lượng tái tạo và chế độ ăn bền vững và những thứ không hiển nhiên như giáo dục và trao quyền cho phái nữ. Ở bài diễn thuyết nhiều thông tin và táo bạo này, cô chia sẻ ba cách thức quan trọng mà phụ nữ và trẻ em gái có thể giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. "Cắt giảm lượng phát thải dựa trên sự vươn lên", Wilkinson nói.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:48

Vietnamese subtitles

Revisions